Του Νίκου Σακελλαρίου
Τα επαγγελματικά ταμεία στην Ευρώπη αποτελούν, πλέον, ξεκάθαρα τους βασικούς πυλώνες παροχής συντάξεων για τους εργαζομένους σε 27 κράτη που παρακολουθεί η EIOPA. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι με τα επαγγελματικά ταμεία θα γίνει η σταδιακή μετάβαση σε ένα ενιαίο συνταξιοδοτικό σύστημα, στο οποίο οι εργαζόμενοι θα καθορίζουν οι ίδιοι τις συντάξεις τους και τον χρόνο είσπραξης των υπεραποδόσεων και δεν θα εξαρτώνται από την οικονομική δυνατότητα του κράτους.
Οδεύουμε, πλέον, προς συνταξιοδοτικά συστήματα που κινούνται μέσα στο τρίπτυχο «εισφορές (εργοδοτών-εργαζομένων-συνταξιούχων)-αποδόσεις επενδύσεων-πληρωμές συντάξεων». Μέσα σε αυτό το πλέγμα, η ενιαία εποπτική αρχή των ασφαλιστικών και των επαγγελματικών ταμείων, η EIOPA, θα έχει την κύρια αρμοδιότητα για την εποπτεία αυτής της αγοράς (μεταβιβάζοντάς την προς τους κρατικούς εποπτικούς φορείς) όχι μόνο για την εύρυθμη λειτουργία της, αλλά και, κυρίως, για την ασφάλεια των μελλοντικών συντάξεων.
Ήδη από το 2015, έχει καθιερώσει την τακτική διεξαγωγή stress tests βάσει της Οδηγίας Solvency II, τα οποία θα δείχνουν την αντοχή των επαγγελματικών ταμείων στους κινδύνους της αγοράς και των country risks, αλλά και το κατά πόσο μπορούν να αντισταθμίσουν τους κινδύνους αυτούς και να έχουν μελλοντικές επαρκείς ροές και πληρωμές συντάξεων.
Στην Ευρώπη λειτουργούν 112.000 επαγγελματικά ταμεία, με υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 3,8 τρισ. ευρώ. Παγκοσμίως, τα κεφάλαια ανέρχονται σε 38 τρισ. ευρώ (στοιχεία 2015). Κι ενώ στην Ελλάδα αντιστοιχούν στο 0,6% του ΑΕΠ, στη Δανία αγγίζουν το 206%, στην Ολλανδία το 180%, στην Ισλανδία και τον Καναδά το 160% και στις ΗΠΑ το 135% του ΑΕΠ.
Τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εντοπίζονται σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Μεγάλη Βρετανία, με ποσοστά που φθάνουν ακόμη και το 150% του ΑΕΠ, ενώ με μονοψήφια ποσοστά ακολουθούν η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Γερμανία και η Αυστρία.
