Η «χρυσή εποχή» στη σχέση συμβουλευτικών – ασφαλιστικών εταιριών (Αφιέρωμα μέρος γ’)
του Νίκου Σακελλαρίου
O κύριος Βασίλης Αγγέλου, FHAS, Managing Director της Lux Greece Actuaries and Consultants, απάντησε στις ερωτήσεις μας στο πλαίσιο του αφιερώματος για τις συμβουλευτικές εταιρίες και την συνεργασία τους με τις ασφαλιστικές
iw? Πώς συνεισφέρουν οι συμβουλευτικές-ελεγκτικές εταιρείες στην ανάπτυξη των ασφαλιστικών εταιρειών;
Β.Α.: Ως γενικό σχόλιο, θα μπορούσα να αναφέρω ότι η κύρια συνεισφορά των συμβουλευτικών εταιρειών πηγάζει μέσα από τη συσσωρευμένη εμπειρία τους στον διεθνή χώρο, αλλά φυσικά και τη σε βάθος γνώση της εγχώριας αγοράς. Τέτοιες γνώσεις μπορούν να αξιοποιηθούν για τη βελτιστοποίηση των πρακτικών μιας ασφαλιστικής εταιρείας, αναλόγως φυσικά των υπηρεσιών που επιζητεί. Αυτό ισχύσει τόσο σε θέματα συμμόρφωσης (Φερεγγυότητας ΙΙ κ.λπ.), όπου μέσω της χρήσης συμβούλων περιορίζεται η ανάγκη για δέσμευση βασικών στελεχών, και συνεπώς η διάθεσή τους για την ανάπτυξη των εργασιών της επιχείρησης, όσο και σε θέματα «προστιθέμενης αξίας», όπως βελτιστοποίηση των διαδικασιών, τιμολόγηση προϊόντων, κατανομή κεφαλαίων κ.λπ.
iw? Πώς έχουν επιδράσει τα Solvency II στην ανάπτυξη της ζήτησης υπηρεσιών συμβουλευτικών εταιρειών;
Β.Α.: Αν και η εφαρμογή και υιοθέτηση της Φερεγγυότητας ΙΙ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2016, εντούτοις η προετοιμασία των εταιρειών ξεκίνησε ουσιαστικά από το 2012. Η προετοιμασία αυτή, με σημαντικές ωστόσο διαβαθμίσεις μεταξύ των εταιρειών, αφορούσε τόσο σε ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων όσο και σε επένδυση σε εξειδικευμένα υπολογιστικά εργαλεία. Ταυτόχρονα, νέες δομές απαιτήθηκαν καθώς και νέες λειτουργίες θεσμοθετήθηκαν (Διαχείριση Κινδύνων). Υπό αυτό το πρίσμα, και δεδομένων των σημαντικών ελλείψεων που παρατηρήθηκαν στην ασφαλιστική αγορά, οι συμβουλευτικές εταιρείες έπαιξαν σημαντικό ρόλο, καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών. Ενδεικτικά, θα μπορούσα να αναφέρω τα εξής:
• Προώθηση νέων υπολογιστικών εργαλείων, που καλύπτουν τόσο τις ποσοτικές ανάγκες του Πυλώνα Ι και Πυλώνα ΙΙ όσο και τις ανάγκες δημοσιοποίησης ποσοτικών πληροφοριών που απορρέουν από τον Πυλώνα ΙΙΙ.
• Υπηρεσίες διαχείρισης έργων (project management) για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των εταιρειών με τις απαιτήσεις της Φερεγγυότητας ΙΙ κατά την 1η Ιανουαρίου 2016.
• Συμβουλευτικές υπηρεσίες προς την ανώτατη διοίκηση, για την υιοθέτηση κατάλληλων διορθωτικών παρεμβάσεων (π.χ. επενδύσεις, ανάληψη κινδύνων, αντασφάλιση κ.λπ.).
• Υποστήριξη εταιρειών στις μελέτες ποσοτικών επιπτώσεων (QiS) και ασκήσεων προσομοίωσης (stress tests), σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Εποπτικής Αρχής.
• Υποστήριξη για την ανάπτυξη υποδομών για τις ανάγκες του Πυλώνα ΙΙ (π.χ. ανάπτυξη πολιτικών και διαδικασιών).
• Υπηρεσίες εκπαίδευσης και τεχνικής κατάρτισης τόσο ενδοεταιρικές όσο και μέσω σεμιναρίων, ημερίδων, συνεδρίων στην ευρύτερη ελληνική ασφαλιστική αγορά.
• Εξωπορισμός λειτουργιών, με κυριότερες αυτών της αναλογιστικής λειτουργίας και της λειτουργίας διαχείρισης κινδύνων.
• Υπηρεσίες επικύρωσης των υπολογισμών του Πυλώνα Ι, κυρίως σε ό,τι αφορά αναλογιστικούς υπολογισμούς και υπολογισμούς κεφαλαιακών απαιτήσεων.
• Επισκόπηση εποπτικών απαιτήσεων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Εποπτικής Αρχής.
iw? Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ανάθεσης εργασιών στις συμβουλευτικές-ελεγκτικές εταιρείες σε σχέση με τη δημιουργία εσωτερικών υποδομών (in house);
Β.Α.: Οι ασφαλιστικές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε έναν επιχειρηματικό τομέα με υψηλό ανταγωνισμό και εποπτεία. Ως εκ τούτου, απαιτούνται σοβαρές επιχειρησιακές δομές και υποδομές. Η ανάθεση εργασιών σε εξωτερικούς συμβούλους αντί της δημιουργίας εσωτερικών υποδομών αποτελεί μια εναλλακτική λύση και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και, σε μεγάλο βαθμό, από το μέγεθος του εκάστοτε οργανισμού, την επάρκεια και διαθεσιμότητα των ανθρώπινων πόρων, την τεχνογνωσία που διαθέτει, τις επιχειρηματικές του προτεραιότητες κ.λπ.
Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα της ανάθεσης εργασιών σε εξωτερικούς συμβούλους, θα μπορούσα να αναφέρω, επιγραμματικά, τον έλεγχο του κόστους, την παροχή ανεξάρτητης γνώμης απαλλαγμένης από εσωτερικούς συσχετισμούς και επιδιώξεις, την παροχή τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking), την ευελιξία, την εμπειρογνωμοσύνη και την ποιότητα εργασίας, την καλύτερη διαχείριση του προσωπικού, την εστίαση στις βασικές λειτουργίες του οργανισμού κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται ότι ο εκάστοτε οργανισμός θα αξιολογήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που απορρέουν από την ανάθεση εργασιών σε εξωτερικό πάροχο έναντι της δημιουργίας εσωτερικών υποδομών. Δεν υπάρχει μια λύση που να ταιριάζει σε όλους.
Ωστόσο, και σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Φερεγγυότητας ΙΙ, θα ήθελα να τονίσω ότι η ανάθεση εργασιών σε εξωτερικό πάροχο δεν απαλλάσσει τη διοίκηση της εταιρείας από την τελική ευθύνη σχετικά με τα αποτελέσματα του ανατιθέμενου έργου.
Τα τελευταία νέα από Ευρώπη και Αμερική
iw? Tι συμβαίνει στην Ευρώπη και την Αμερική σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσιών από τις συμβουλευτικές-ελεγκτικές εταιρείες προς τις ασφαλιστικές;
Β.Α.: Σε αυτές τις αναπτυγμένες αγορές, η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών αποτελεί πλέον κοινή πρακτική αφενός, και αφετέρου καθίσταται και υποχρεωτική, σε πολλές περιπτώσεις, και από τις εποπτικές αρχές. Βλέπουμε, συνεπώς, τις συμβουλευτικές εταιρείες να διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο σε όλες τις εξελίξεις των αγορών αυτών και να επηρεάζουν άμεσα τις αποφάσεις σε θεσμικό ή και εποπτικό επίπεδο. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι συμβουλευτικές εταιρείες είναι οι πρώτοι οργανισμοί που καταρτίζουν και δημοσιεύουν έρευνες για την ανάλυση του αντίκτυπου που, δυνητικά, μπορούν να επιφέρουν διάφορα θέματα που απασχολούν την αγορά.
iw? Θεωρείτε ότι οι συμβουλευτικές εταιρείες έχουν συμβάλει στη διεύρυνση της φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιρειών;
Β.Α.: Το κατά πόσο οι συμβουλευτικές εταιρείες έχουν συμβάλει στη διεύρυνση της Φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιρειών εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό αφενός από την εμπειρογνωμοσύνη τους (expertise) και αφετέρου από την αντίληψη των ίδιων των εταιρειών ως προς την αναγκαιότητα των υπηρεσιών αυτών, είτε ως ευκαιρία για την υιοθέτηση μιας ολιστικής διαχείρισης του οργανισμού, με βάση τη διαχείριση των κινδύνων, είτε ως αναγκαίο κακό…
Κρίσιμος παράγοντας αποτελεί ο εκ των προτέρων σαφής καθορισμός των υπηρεσιών που θα κληθεί να παράσχει η εκάστοτε συμβουλευτική εταιρεία. Θεωρώ ότι οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν από τεχνικά καταρτισμένους επαγγελματίες και με εξειδίκευση στην ασφαλιστική αγορά, με αιχμή του δόρατος τις αναλογιστικές υπηρεσίες, έπαιξαν, σε γενικές γραμμές, καθοριστικό ρόλο για τη συμμόρφωση των εταιρειών με τις απαιτήσεις της Φερεγγυότητας ΙΙ.
Ειδικότερα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπου η έλλειψη διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων και τεχνογνωσίας αποτέλεσε ουσιαστικά μονόδρομο γι’ αυτές.
Κατά την άποψή μου, όπου παρασχέθηκαν υπηρεσίες από κατάλληλα καταρτισμένους επαγγελματίες συμβούλους βοήθησαν τις εταιρείες στο να τις κατευθύνουν κατ’ αρχήν σωστά στην αποτύπωση των κενών που αντιμετώπιζαν και στη μετέπειτα δρομολόγηση και υλοποίησή τους.
Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια της περιόδου προετοιμασίας και κατόπιν αξιολόγησης των αποτελεσμάτων κεφαλαιακής επάρκειας σε τακτά χρονικά διαστήματα, στη γνωμοδότηση κατάλληλων διορθωτικών παρεμβάσεων, ιδιαίτερα στην επενδυτική τους πολιτική, στην πολιτική ανάληψης κινδύνων, στις αντασφαλιστικές τους συμβάσεις και στην προϊοντική τους πολιτική. Σημαντική ήταν επίσης και η συνεισφορά τους στην ενσωμάτωση της κουλτούρας κινδύνου στη λήψη αποφάσεων και τη διάχυσή της σε όλα τα επίπεδα ιεραρχίας ενός ασφαλιστικού οργανισμού.
“Κλειδί” για τις ασφαλιστικές η προσαρμοστικότητα στο νέο περιβάλλον
iw? Εσείς, ως συμβουλευτική-ελεγκτική εταιρεία, τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα;
Β.Α.: Η επιτυχία μιας επιχείρησης είναι συνυφασμένη με την προσαρμοστικότητά της στο περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται και η έγκαιρη ανταπόκρισή της σε αυτό. Είναι πράγματι γεγονός ότι η πραγματικότητα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι ασφαλιστικές εταιρείες στο εγγύς μέλλον θα είναι πολύ διαφορετική από ό,τι ήταν μέχρι και σήμερα, καθώς οι προκλήσεις είναι πολύπλευρες και ολοένα πιο επιτακτικές. Οι προκλήσεις αυτές αφορούν τόσο το επιχειρηματικό μοντέλο που θα υιοθετήσουν οι εταιρείες όσο και τον τρόπο με τον οποίο θα κληθούν να αποτυπώσουν τις χρηματοοικονομικές και κεφαλαιακές τους επιδόσεις, με πρωταρχικό στόχο τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα των δημοσιοποιούμενων πληροφοριών. Θα ήθελα να αναφέρω κάποιες από αυτές, ενδεικτικά:
α) Η αστάθεια του πολιτικού περιβάλλοντος στη χώρα μας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό/φορολογικό πλαίσιο-σύστημα υγείας, έχει ως αποτέλεσμα το ολοένα και μικρότερο διαθέσιμο προς ασφάλιση εισόδημα, δυσχεραίνοντας τη χάραξη μεσομακροπρόθεσμης επιχειρηματικής στρατηγικής και προτεραιοποίησης.
β) Το παρατεταμένο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και το ολοένα αυξανόμενο προσδόκιμο της ζωής, που επιδρούν άμεσα, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία και διαχείριση των προϊόντων ζωής μακροπρόθεσμης διάρκειας.
γ) Οι καταιγιστικές τεχνολογικές εξελίξεις, όπως στην ιατρική τεχνολογία, στη χρήση της τηλεματικής, στη διαχείριση του τεράστιου όγκου των διαθέσιμων πληροφοριών (Big Data), θα αποτελέσουν ισχυρό «όπλο» για όποιον τις ενσωματώσει εγκαίρως στο επιχειρηματικό του μοντέλο.
δ) Οι νέοι, αναδυόμενοι κίνδυνοι από τις περιβαλλοντικές αλλαγές (νέα καταστροφικά γεγονότα) και οι εικονικοί κίνδυνοι (cyber attack) θα αποτελέσουν μια νέα ασφαλιστέα ύλη.
ε) Η αναβάθμιση και ο αυτοματισμός των συστημάτων πληροφορικής και o «καθαρισμός δεδομένων» (data cleansing) αποτελούν κύριο ζητούμενο, ακόμη και σήμερα, για τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών που διαχειρίζονται και, εν τέλει, δημοσιοποιούνται. Η απόκτηση γνώσεων, η δημιουργία νέων δεξιοτήτων και ο επαγγελματισμός του ανθρώπινου δυναμικού.
στ) Η εφαρμογή της νέας πανευρωπαϊκής οδηγίας για τα έντυπα προσυμβατικών πληροφοριών (τα λεγόμενα “KID”) για επενδυτικά προϊόντα ασφαλίσεων ζωής και η εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου IFRS9 για την αποτίμηση των χρηματοοικονομικών μέσων από 1/1/2018.
ζ) Η εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου αποτύπωσης της χρηματοοικονομικής κατάστασης και κερδοφορίας των ασφαλιστικών εταιρειών από την εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου IFRS17 από 1/1/2021.
η) Η πρόσφατη υιοθέτηση της Φερεγγυότητας ΙΙ, που θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων στο εξής: αναγνωρίζοντας τις σημαντικές αυτές προκλήσεις, θα ήθελα να μου επιτρέψετε να παρομοιάσω την κατάσταση με την επιλογή του κόκκινου χαπιού και του αντίθετού του, του μπλε χαπιού, που αντιπροσωπεύουν:
• τη γνώση και την (οδυνηρή καμιά φορά) αλήθεια της πραγματικότητας (κόκκινο χάπι),
• την αναλήθεια, την ασφάλεια και την ευτυχισμένη έγνοια της ψευδαίσθησης (μπλε χάπι).
Δανείζομαι τους όρους αυτούς από την ταινία The Matrix του 1999. Στην ταινία αυτή, ο πρωταγωνιστής έχει την επιλογή να επιλέξει είτε το κόκκινο είτε το μπλε χάπι. Το κόκκινο χάπι, σε αντίθεση με το μπλε χάπι, θα του επιτρέψει να ξεφύγει από τον εικονικό κόσμο που ζει (το Matrix) στον πραγματικό κόσμο, στον οποίο όμως η αλήθεια της πραγματικότητας είναι σκληρότερη και πιο δύσκολη. Το τι θα πρέπει να αλλάξουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, δεδομένων των σημαντικών προκλήσεων που προανέφερα, είναι, εν τέλει, επιλογή το ποιο χάπι θα επιλέξουν.
