Για τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα, οι οποίες τείνουν να καθορίζουν και τις πολιτικές της ασφάλισης πιστώσεων, μιλά σε συνέντευξή του στο IW o Γενικός Διευθυντής της Atradius Ελλάδος, Μάκης Τζέης, τονίζοντας ότι η ασφάλιση πιστώσεων θα υποστηρίξει περαιτέρω την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αν υπάρξει μια πιο θετική εξέλιξη στο ζήτημα του χρέους. Υπάρχει η πεποίθηση ότι η ρευστότητα θα επανέλθει σταδιακά στην αγορά μέσω της στήριξης των τραπεζών και των νέων έργων/επενδύσεων. Αναφερόμενος στο Brexit, εξηγεί πως θα έχει μέτριες επιπτώσεις μεσοπρόθεσμα, εξαιτίας της αβεβαιότητας στο εμπόριο και τις επενδύσεις.
Συνέντευξη στην Έλενα Ερμείδου
– Κύριε Τζέη, η ασφάλιση πιστώσεων παρέχει προστασία από τους εμπορικούς και πολιτικούς κινδύνους; Πείτε μας τι λέει το βαρόμετρο της Atradius για την Ελλάδα. Υπάρχει βελτίωση ή επιδείνωση του οικονομικού-πολιτικού κλίματος; Ποιες είναι οι προοπτικές;
Η επικρατούσα πρόβλεψη για το 2016 είναι +0,1%. Το 2017, η ανάπτυξη αναμένεται να ανέλθει στο 1,7% (το 2015 παρουσίασε και την αναμενόμενη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά ποσοστό 0,3%). Συμμεριζόμαστε αυτές τις προβλέψεις. Το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι ότι η χώρα, σε αντίθεση π.χ. με την Κύπρο, η οποία αποχώρησε από το πρόγραμμα του ΔΝΤ πρόσφατα, δεν ήταν σε θέση να παρατείνει την εφαρμογή των πολιτικών που απαιτούνται για την έξοδό της από το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Από τις αρχές του 2015, μάλιστα, κι έπειτα, η χώρα εισήλθε σε πιο δύσκολες συζητήσεις με τους πιστωτές της, αλλά, πλέον, τα πράγματα έχουν ηρεμήσει σημαντικά. Υπάρχουν μικρές αναταράξεις στην ελληνική οικονομία, εξαιτίας της καθυστέρησης του κλεισίματος της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, ωστόσο υπάρχει αμοιβαία διάθεση για συνεργασία και δεν υφίσταται απειλή για Grexit, αυτήν τη στιγμή. Με την παραδοχή ότι, εν τέλει, θα πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα που απαιτούνται από την ΕΕ, δεν αναμένεται να κλείσει τελικά με ύφεση το 2016, και η ανάπτυξη μπορεί να αποκατασταθεί το 2017. Σε κάθε περίπτωση, η Atradius συνεχίζει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση.
– Πόσο χρήσιμη είναι η ασφάλιση πιστώσεων; Ποιοι κλάδοι της οικονομίας τη χρειάζονται, και τι θα πρέπει να γνωρίζει ο επαγγελματίας ασφαλιστής που παρέχει τα προγράμματα, αλλά και ο πελάτης που είναι απέναντί του;
Η ασφάλιση πιστώσεων βοηθά αφενός να προστατεύσετε την επιχείρηση από απώλειες που μπορεί να προκληθούν από την αδυναμία ενός πελάτη να πληρώσει, αφετέρου έχει σχεδιαστεί ούτως ώστε να επιτρέψει στην επιχείρηση να συναλλάσσεται με αυτοπεποίθηση και αίσθημα ασφάλειας και, ταυτόχρονα, να διερευνά νέες αγορές και προϊόντα, γνωρίζοντας ότι είναι προστατευμένη έναντι των κινδύνων που ελλοχεύουν στις επί πιστώσει συναλλαγές. Ειδικότερα, η ασφάλιση των πιστώσεων μπορεί να βοηθήσει τους εξαγωγείς να αναπτυχθούν «εκ του ασφαλούς» σε αγορές που δεν γνωρίζουν καθόλου, καθώς και στις συναλλαγές τους με νέους αλλά και υφιστάμενους πελάτες. Πιστεύουμε ότι οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται στις νέες αγορές εξαρτώνται από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες προς εξαγωγή. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά προϊόντα που ανήκουν στον κλάδο των τροφίμων, όπως το ελαιόλαδο, ακόμη και πιο «ώριμες» αγορές ενδέχεται να αποτελέσουν επιχειρηματική ευκαιρία ανάπτυξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Οι σταθερές αγορές, σε αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς και οι εξειδικευμένες αγορές, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ανάγκη για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, αποτελούν, συνήθως, έξυπνες επιλογές για την εγκαθίδρυση εξαγωγικών δραστηριοτήτων.
-Με ποια κριτήρια καθορίζονται τα όρια; Πότε μπορεί να υπάρξει άνοιγμα ορίων και ποια είναι η χρονική διάρκεια της ασφάλισης;
Η ασφάλιση πιστώσεων –κατά συνέπεια και τα όρια– συνδέεται όχι μόνο με την οικονομική απόδοση των εταιρειών, αλλά και με τις γενικές οικονομικές συνθήκες μιας χώρας. Μιλώντας για την Ελλάδα, όντως θα μπορούσε κανείς εύλογα να αναμένει μεγαλύτερη ευελιξία αναφορικά με την ασφάλιση πιστώσεων στην περίπτωση που το μακροοικονομικό περιβάλλον σταθεροποιηθεί έτι περαιτέρω. Με την παραδοχή πως αναμένεται μια πιο θετική εξέλιξη στο ζήτημα του χρέους, υπάρχει η πεποίθηση ότι η ρευστότητα θα επανέλθει σταδιακά στην αγορά μέσω της στήριξης των τραπεζών και των νέων έργων/επενδύσεων. Ως εκ τούτου, η ασφάλιση πιστώσεων θα υποστηρίξει περαιτέρω την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
-Ποιες είναι οι κύριες συνιστώσες που καθορίζουν την αξιολόγηση; Επηρεάζεται η αξιολόγηση μιας εταιρείας ή ενός κλάδου από τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα στη ζήτηση;
Η αξιολόγηση μιας εταιρείας βασίζεται, κατά κύριο βαθμό, στις οικονομικές της καταστάσεις, σε συνδυασμό πάντα με το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Περιβάλλον μπορεί να θεωρηθεί ο κλάδος δραστηριοποίησης, η χώρα εγκατάστασης (π.χ. η ευκολία χρηματοδότησης) ή η χώρα δραστηριοποίησης. Η βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα στη ζήτηση, σε κάποιες περιπτώσεις, είναι πιθανό να επηρεάζει την αξιολόγηση μιας εταιρείας. Όταν δηλαδή οι τιμές των αγαθών μπορούν να μεταβάλλονται άμεσα ή απότομα, τότε οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους κλάδους μπορεί να επηρεαστούν άμεσα ή απότομα, άρα και η δική μας αξιολόγηση θα είναι ανάλογη των συνθηκών. Ενδεικτικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον κλάδο του πετρελαίου ή ακόμα και της τεχνολογίας, όπου παραδοσιακά το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου παρουσιάζει εποχικότητα, με το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων να πραγματοποιείται τότε. Αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα, καλύτερη ταμειακή ρευστότητα για τις εταιρείες, το οποίο συμβάλλει σε θετικότερη αξιολόγηση.
-Πώς έκλεισε ο δείκτης αφερεγγυοτήτων-καθυστερήσεων πληρωμών το 2016 στην Ελλάδα;
Ο δείκτης αφερεγγυοτήτων και καθυστερήσεων πληρωμών επιδεινώθηκε στην Ελλάδα το 2016, παραμένοντας σε υψηλά επίπεδα. Επίσης, και ο αριθμός των επιχειρήσεων που έκλεισαν μέσα στο έτος αυξήθηκε κατά περίπου 6%, ενώ αναμένεται μια πιο ήπια αύξηση του αριθμού αυτού, κατά 3%, για το 2017. Έτσι, ενώ τα μακροοικονομικά δεδομένα για την Ελλάδα βελτιώνονται με αργό ρυθμό και η οικονομία βελτιώνεται, από ένα πολύ κακό επίπεδο, το επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένει υπό περιορισμό, εξαιτίας του ελέγχου κεφαλαίων, δημιουργώντας ένα δύσκολο περιβάλλον, ειδικότερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο δείκτης αφερεγγυοτήτων-καθυστερήσεων πληρωμών παραμένει ακόμα πενταπλάσιος από ό,τι ήταν το 2007.
-Ποιες είναι, εν συντομία, οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας για το 2017; Επηρεάζονται οι προοπτικές αυτές από τις επερχόμενες εκλογές στην Ευρώπη, τις συζητήσεις για το Brexit και την εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ;
Η παγκόσμια οικονομία το 2017 αναμένεται να αναπτυχθεί με 2,8%, δηλαδή λίγο ταχύτερα από το 2,5% της προηγούμενης χρονιάς. Ωστόσο, η ανάπτυξη στην ευρωζώνη αναμένεται να μετριαστεί ελαφρώς σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, εξαιτίας κυρίως δομικών θεμάτων, του αδύναμου χρηματοπιστωτικού συστήματος και της αυξανόμενης πολιτικής αστάθειας, η οποία προκύπτει και από τις επερχόμενες εκλογές σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και του Brexit. Το Brexit θα έχει μέτριες επιπτώσεις μεσοπρόθεσμα, εξαιτίας της αβεβαιότητας στο εμπόριο και τις επενδύσεις, και η αφερεγγυότητα μπορεί να αυξηθεί μεσοπρόθεσμα, κυρίως στις χώρες που έχουν στενούς εμπορικούς δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η εκλογή Τραμπ αναμένεται να έχει θετικό πρόσημο στο αμερικανικό ΑΕΠ, ωστόσο εγκυμονεί κινδύνους επιδείνωσης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, μέσω των αναμενόμενων περιορισμών στο εμπόριο και της δυσκολότερης πρόσβασης σε χρηματοδότηση.
-Στο παγκόσμιο σκηνικό, ποιους κλάδους βλέπετε να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο, και πώς επηρεάζονται οι αποφάσεις της Atradius;
Ο διαφαινόμενος προστατευτισμός και η προώθηση πολιτικών περιορισμού του εμπορίου, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση των τιμών του πετρελαίου και τον αδύναμο χρηματοπιστωτικό τομέα, αναμένεται να πιέσουν γενικότερα το εμπόριο και τις εξαγωγές. Ειδικότερα, οι κλάδοι της υφαντουργίας, του χαρτιού και των μεταλλευμάτων αναμένεται να αντιμετωπίσουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, αλλά και οι κλάδοι των κατασκευών και του ατσαλιού αναμένεται να υποστούν μεγάλη πίεση. Η Atradius αξιολογεί το περιβάλλον και τις εξελίξεις στην παγκόσμια –και όχι μόνο– οικονομία και, κάτω από αυτές τις συνθήκες, προσπαθεί να εξασφαλίσει απρόσκοπτες συνθήκες ασφάλειας και ανάπτυξης στους ασφαλισμένους της.
-Ποιες είναι οι οικονομικές επιδόσεις για το 2016 και οι στόχοι σας για την Ελλάδα το 2017;
Υπάρχει μεγάλη ικανοποίηση για την ανάπτυξη του ελληνικού υποκαταστήματος της Atradius το 2016, σε όρους τόσο αύξησης ασφαλίστρων όσο και κερδοφορίας. Αυτό θα αποτελέσει οδηγό για τη συνέχιση της επιτυχούς ανάπτυξης του υποκαταστήματος και το 2017, ειδικότερα αν επιβεβαιωθούν και οι καλές μακροοικονομικές προβλέψεις για την ανάκαμψη της χώρας. Για τον όμιλο της Atradius, συνολικά, βλέπουμε μικτές τάσεις στις οικονομικές εξελίξεις από αγορά σε αγορά, αλλά είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να συνεχίσουμε την ανάπτυξη του ομίλου μας με συνεπή ρυθμό.
