Περισσότεροι από 41.000 άνθρωποι (παιδιά και ενήλικες) έχουν μολυνθεί από ιλαρά στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), κατά το α΄ εξάμηνο του 2018. Ο αριθμός των κρουσμάτων για την περίοδο αυτή υπερβαίνει, ήδη, κατά πολύ τον αριθμό που έχει αναφερθεί για τα 12μηνα κάθε άλλης χρονιάς της τρέχουσας δεκαετίας. Ειδικότερα, το υψηλότερο ρεκόρ μέχρι πρότινος κατείχε το 2017 με 23.927 καταγεγραμμένες περιπτώσεις και το χαμηλότερο ήταν 5.273 για το 2016. Οι μηνιαίες εκθέσεις ανά χώρα δείχνουν, επίσης, ότι τουλάχιστον 37 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω της ιλαράς μέχρι στιγμής φέτος.
«Μετά από το χαμηλότερο αριθμό των περιπτώσεων της δεκαετίας το 2016, παρατηρούμε μια δραματική αύξηση των λοιμώξεων και των εκτεταμένων επιδημιών» λέει η Δρ. Zsuzsanna Jakab, περιφερειακή διευθύντρια του ΠΟΥ για την Ευρώπη. «Καλούμε όλες τις χώρες να εφαρμόσουν άμεσα ευρείες, κατάλληλες για το περιβάλλον μέτρα για να σταματήσουν την περαιτέρω εξάπλωση αυτής της νόσου» προσθέτει, υπενθυμίζοντας πως η καλή υγεία για όλους ξεκινάει με την ανοσοποίηση. «Όσο αυτή η ασθένεια δεν εξαλείφεται, δεν ανταποκρινόμαστε στις δεσμεύσεις μας για το Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης» τονίζει.
Σε 7 χώρες της περιοχής, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σημειώθηκαν φέτος πάνω από 1.000 λοιμώξεις σε παιδιά και ενήλικες (συνολικά πάνω από 2.000 από το ξέσπασμα της επιδημίας). Οι άλλες χώρες είναι οι: Γαλλία, Γεωργία, Ιταλία, Ρωσική Ομοσπονδία, Σερβία και Ουκρανία. Η τελευταία, καταγράφοντας πάνω από 23.000 κρούσματα, έχει πληγεί περισσότερο. Ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει 6 από τα 10 περιστατικά του περιφερειακού συνόλου.
Σε όλες αυτές τις χώρες έχουν αναφερθεί θάνατοι που σχετίζονται με την ιλαρά. Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφονται στη Σερβία (14).
Ανεπαρκής πρόοδος στην εξάλειψη της ιλαράς και της ερυθράς
Σύμφωνα με την τελευταία αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειακής Επαλήθευσης για την καταπολέμηση της ιλαράς και των ερυθροκυττάρων (RVC), 43 από τα 53 κράτη μέλη της περιοχής έχουν διακόψει την ενδημική εξάπλωση της ιλαράς και 42 έχουν διακόψει την ερυθρά (με βάση την αναφορά του 2017).
Η RVC εξέφρασε, ταυτόχρονα, ανησυχίες σχετικά με την ανεπαρκή παρακολούθηση των ασθενειών και τη χαμηλή κάλυψη της ανοσοποίησης σε ορισμένες χώρες. Μάλιστα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αλυσίδες της μετάδοσης ιλαράς συνέχισαν για περισσότερο από 12 μήνες σε ορισμένες χώρες, οι οποίες ενώ είχαν διακόψει την ενδημική εξάπλωση της ασθένειας επέστρεψαν ξανά στο ενδημικό καθεστώς.
«Αυτή η μερική αποτυχία αποδεικνύει ότι κάθε άτομο που δεν είναι άνοσο παραμένει ευάλωτο, ανεξάρτητα από το πού ζει και κάθε χώρα πρέπει να συνεχίσει να πιέζει για να αυξήσει την κάλυψη και να κλείσει τα κενά της ασυλίας ακόμη και μετά την επίτευξη διακοπής ή εξάλειψης”, λέει η Dr Nedret Emiroglu, Διευθύντρια του τμήματος έκτακτων καταστάσεων για την υγεία και τις μεταδοτικές ασθένειες στο περιφερειακό γραφείο του ΠΟΥ για την Ευρώπη.
Η ιλαρά μπορεί να σταματήσει
Ο ιός της ιλαράς είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και απλώνεται εύκολα μεταξύ των ευαίσθητων ατόμων. Για να αποφευχθούν οι εστίες, απαιτείται τουλάχιστον 95% κάλυψη ανοσοποίησης με 2 δόσεις εμβολίων που περιέχουν ιλαρά κάθε χρόνο σε κάθε κοινότητα, καθώς και προσπάθειες για την προσέγγιση παιδιών, εφήβων και ενηλίκων που δεν είχαν εμβολιαστεί κατά το παρελθόν.
Ενώ η κάλυψη ανοσοποίησης με 2 δόσεις εμβολίου που περιέχει ιλαρά αυξήθηκε από το 88% των επιλέξιμων παιδιών στην περιοχή το 2016 στο 90% το 2017, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανισότητες σε τοπικό επίπεδο: ορισμένες κοινότητες παρουσιάζουν κάλυψη άνω του 95% και άλλες κάτω του 70%.
Ο ΠΟΥ συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος εστίες για την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης ρουτίνας και της συμπληρωματικής ανοσοποίησης, καθώς και της ενισχυμένης παρακολούθησης για την ταχεία ανίχνευση περιπτώσεων. Ο ΠΟΥ συνεργάζεται, επίσης, με άλλες χώρες για να επιτύχει το όριο του 95%.
«Σε αυτό το ενδιάμεσο σημείο για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για τα Εμβόλια, πρέπει να γιορτάσουμε τα επιτεύγματά μας, χωρίς να παραβλέπουμε όσους εξακολουθούν να είναι ευάλωτοι και των οποίων η προστασία απαιτεί την επείγουσα και συνεχή μας προσοχή», λέει η Dr Jakab. «Μπορούμε να σταματήσουμε αυτή τη θανατηφόρα ασθένεια. Αλλά δεν θα πετύχουμε εάν ο καθένας δεν παίξει το ρόλο του: να ανοσοποιήσει τα παιδιά του, τον ίδιο, τους ασθενείς του, κάθε χώρα τον πληθυσμό της – και επίσης να υπενθυμίσει στους άλλους ότι ο εμβολιασμός σώζει ζωές» καταλήγει.
Και οι 53 χώρες της περιοχής θα επανεξετάσουν τη μεσοπρόθεσμη πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για τον εμβολιασμό κατά την 68η σύνοδο της Περιφερειακής Επιτροπής για την Ευρώπη του ΠΟΥ που θα πραγματοποιηθεί στη Ρώμη της Ιταλίας στις 17-20 Σεπτεμβρίου 2018.
Μηνιαία και ετήσια κατανομή των κρουσμάτων της επιδημίας ιλαράς στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ, Ιαν. 2010 μέχρι Ιούν. 2018* (τα δεδομένα φτάνουν μέχρι και την 1η Αυγούστου 2018)
*Πηγή: Μηνιαίες αναφορές από τα κράτη-μέλη της Ευρωπ. Περιφέρειας του ΠΟΥ ή μέσω του ECDC/TESSy
