Για τους περισσότερους –και δη για τα παιδιά– δεν νοείται κολύμπι στη θάλασσα ή στην πισίνα χωρίς βουτιές και μακροβούτια. Ωστόσο πολλές φορές τα βουλωμένα αυτιά και ο πόνος γίνονται αναπόσπαστο μέρος της καλοκαιρινής τους… περιπέτειας.
Και μπορεί ένας πόνος στο αυτί να είναι κάτι αντιμετωπίσιμο, αλλά δεν παύει να χαλάει τη διάθεση και, τελικά, τις πολυπόθητες διακοπές.
Σύμφωνα με τη χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο κεφαλής – τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτη νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ Ανατολή Παταρίδου, η ιδιαίτερη ανατομία του αυτιού το καθιστά ένα από τα πλέον ευάλωτα όργανα τις ημέρες του καλοκαιριού.
«Η πιο συχνή φλεγμονή αυτήν την περίοδο είναι η εξωτερική ωτίτιδα. Πρόκειται για φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου με οίδημα, ωτόρροια, ερυθρότητα, έντονο πόνο και αίσθημα κνησμού», εξηγεί.
«Με τη βοήθεια του νερού τα μικρόβια και οι μύκητες αναπτύσσονται πιο εύκολα στον έξω ακουστικό πόρο, προκαλώντας φλεγμονή με οίδημα, έκκριση υγρού (ωτόρροια), ερυθρότητα, έντονο πόνο (ωταλγία) και αίσθημα κνησμού. Επιπλέον Η αυξημένη εφίδρωση λόγω ζέστης έχει ως αποτέλεσμα το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού να βρέχεται αρκετά. Η υγρασία αυτή δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον, είτε για ανάπτυξη μυκήτων είτε μικροβίων στον έξω ακουστικό πόρο».
Ωτίτιδες οι θαλασσινές
Επιπλέον, αν κάποιος έχει λιπαρό δέρμα, παράγει πολύ κερί και το αυτί του γεμίζει. Αυτό το κερί πρέπει να καθαριστεί από τον ωτορινολαρυγγολόγο πριν ξεκινήσουν τα μπάνια. Διότι, όταν ξεκινήσουν οι βουτιές, το κερί φουσκώνει, πιέζει και ενοχλεί. Αρχίζει η φαγούρα, ο πόνος, το βουητό, κάποιες φορές μια ήπια ζαλάδα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις βουλώνουν τα αυτιά. Αρχίζει, λοιπόν, ασυνείδητα να πειράζει το αυτί του με το δάχτυλο, με μπατονέτες ή με άλλα αιχμηρά αντικείμενα και εμφανίζονται οι εξωτερικές ωτίτιδες.
Πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο επηρεάζουν οι βουτιές στα βαθιά. Πολλές φορές δεν δημιουργούν πρόβλημα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα στα αυτιά ή στους παραρρινίους κόλπους (τα ιγμόρεια και τους μετωπιαίους κόλπους), αν υπάρχει κάποιος εσωτερικός ερεθισμός, αν είμαστε «μπουκωμένοι» ή, απλά, λόγω ανατομικής κατασκευής.
«Σε κάθε περίπτωση δεν αγνοούμε τον πόνο. Είναι το “μήνυμα” του οργανισμού ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο γιατρός θα καθαρίσει τον έξω ακουστικό πόρο από το υγρό και πιθανώς θα λάβει δείγμα για καλλιέργεια, η οποία θα αποκαλύψει την αιτία της φλεγμονής. Στη συνέχεια θα χορηγήσει την κατάλληλη αγωγή, που μπορεί να περιλαμβάνει αντισηπτικές, αντιβιοτικές ή αντιμυκητιασικές σταγόνες ή και αντιβιοτικό φάρμακο από το στόμα, αν κριθεί απαραίτητο», επισημαίνει η χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής – τραχήλου και παιδο-ΩΡΛ.
Πώς θα την προλάβουμε;
Η κα Ανατολή Παταρίδου αναφέρει κάποιες χρήσιμες συμβουλές για να προλάβουμε τυχόν προβλήματα και να απολαύσουμε τις βουτιές μας:
* Καθαρισμός των αυτιών ιδανικά τον Μάιο, για να αποφύγουμε επιμολύνσεις.
* Μία πιο εξειδικευμένη εξέταση είναι απαραίτητη για όσους κάνουν καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα ή βουτάνε στα βαθιά νερά. Σε αυτή την περίπτωση ο γιατρός θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στο ρινικό διάφραγμα και δεν είναι φραγμένη η ευσταχιανή σάλπιγγα, η οποία ξεκινά από τη μύτη και βοηθά στον «εξαερισμό» των αυτιών.
* Δεν ξύνουμε τα αυτιά μας με οτιδήποτε, δεν τα τραυματίζουμε.
* Προσέχουμε όταν λουζόμαστε – το αυτί δεν θέλει λούσιμο, γιατί αλλιώς κινδυνεύει να κάνει φλεγμονές, από διαταραχή του pH.
* Εάν λουζόμαστε ή κολυμπάμε κάθε μέρα, να ρίχνουμε λίγο άσπρο καθαρό οινόπνευμα στα αυτιά – προσφέρει προστασία και «τραβά» την υγρασία (αρκεί να μην υπάρχει ρήξη τυμπάνου).
* Φοράμε σκουφάκι θαλάσσης ή ειδικές ωτοασπίδες, τις οποίες τοποθετούμε σωστά, για αποφυγή τραυματισμών.
* Αποφεύγουμε να ψαλιδίσουμε τις τρίχες στον έξω ακουστικό πόρο, λόγω πιθανού τραυματισμού.
* Αποφεύγουμε το μεγάλο ψύχος, ιδιαίτερα από A/C, καθώς και τις έντονες εναλλαγές θερμοκρασίας, διότι μπορεί να βοηθήσουν στην εξέλιξη μιας φλεγμονής.
* Δεν κολυμπάμε σε αμφιβόλου καθαριότητας νερά.
* Σκουπίζουμε καλά τα αυτιά μετά το μπάνιο και αποφεύγουμε τη χρήση μπατονέτας, που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό.
* Δεν βάζουμε σταγόνες λάδι μέσα στο αυτί, γιατί, αν η ενόχληση προέρχεται από την κυψελίδα που έχει φουσκώσει, με το λάδι θα φουσκώσει ακόμη περισσότερο και η ενόχληση θα γίνει πιο έντονη.
«Εάν, παρόλα αυτά, βουλώσει το αυτί μας, καλό θα είναι τις επόμενες ημέρες να αποφύγουμε να βουτήξουμε στο νερό το κεφάλι μας, για να μην επιδεινωθεί το βούλωμα. Όταν θα ξαναμπούμε στο νερό, μια καλή λύση είναι να φράξουμε το αυτί με ένα βαμβάκι που θα το έχουμε εμποτίσει σε βαζελίνη, για να μην επιτρέψει στο νερό να εισέλθει στον ακουστικό πόρο» τονίζει η κα Παταρίδου.
Τέλος ένα άλλο συχνό ωτορινολαρυγγολογικό πρόβλημα του καλοκαιριού είναι η ιγμορίτιδα. Μπορεί να οφείλεται σε μόλυνση από το κολύμπι σε μολυσμένα νερά και στις καταδύσεις με ανοιχτή μύτη ή και στη συνεχή έκθεση στον κρύο και ανθυγιεινό αέρα των κλιματιστικών.
Αν, λοιπόν, κάποιος εκδηλώσει συμπτώματα, όπως ρινική συμφόρηση («μπούκωμα»), καταρροή (συνάχι), πονοκέφαλο, πυώδεις εκκρίσεις, διαταραχές στην όσφρηση και βήχα, είναι πολύ πιθανό να έχει ιγμορίτιδα και πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στον ωτορινολαρυγγολόγο.
