Δέσμευση της κρατικής περιουσίας για το χρέος

Του Νώντα Χαλδούπη

Ρόλο εγγυητή του ελληνικού χρέους προς τους ευρωπαϊκούς θεσμικούς πιστωτές θα έχει το γιγαντιαίο ταμείο, στο οποίο θα ενταχθεί το σύνολο της εμπορεύσιμης περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου και θα έχει διάρκεια 99 ετών.

Όπως επισημαίνουν νομικοί, που έχουν μελετήσει προσεκτικά τη συμφωνία χρηματοδοτικής υποστήριξης (FINANCIAL ASSISTANCE FACILITY AGREEMENT) του περασμένου καλοκαιριού,  το νέο ταμείο, με την επωνυμία Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε., θα γίνει αντισυμβαλλόμενος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας στα δάνεια που έχει λάβει και θα λάβει στο μέλλον η Ελλάδα και θα έχει την υποχρέωση, εάν το Δημόσιο αθετήσει στο μέλλον μια υποχρέωση πληρωμής, να καλύψει το ίδιο αυτή την υποχρέωση, με ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων ή από άλλους πόρους που συγκεντρώνει (π.χ. από εκμισθώσεις ακινήτων, μερίσματα από συμμετοχές σε εταιρείες κ.α.).

Ουσιαστικά, τονίζουν οι ίδιες πηγές, οι διατάξεις για την ίδρυση του νέου ταμείου, σε συνδυασμό με το νομικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε το περασμένο καλοκαίρι, καλύπτουν πλήρως τις απαιτήσεις που είχε προβάλει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, για παροχή εγγυήσεων από την ελληνική πλευρά, ώστε να διασφαλισθεί ότι στο μέλλον θα είναι θεσμικά εξαιρετικά δύσκολο να αθετήσει μια ελληνική κυβέρνηση τις δανειακές υποχρεώσεις της, ή να απειλήσει ότι θα το κάνει, προκειμένου να εξασφαλίσει ένα διαπραγματευτικό πλεονέκτημα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην αναθεωρημένη δανειακή σύμβαση που θα υπογράψει η κυβέρνηση με τους Ευρωπαίους δανειστές, μετά το πέρας της αξιολόγησης, ο ΕΜΣ θα ασκήσει το δικαίωμά του να ζητήσει να προσυπογράψει την αναθεωρημένη σύμβαση ως αντισυμβαλλόμενος και η Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε., ώστε να κατοχυρωθεί οριστικά η μετατροπή της κρατικής περιουσίας σε ενέχυρο για το δάνειο.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας εταιρείας, όπως προσδιορίζονται στο τέταρτο κεφάλαιο του πολυνομοσχεδίου, το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία την Κυριακή, είναι τα ακόλουθα:

• Στην «ομπρέλα» της θα περάσουν όλα τα εμπορεύσιμα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, από μετοχές τραπεζών και επιχειρήσεων, μέχρι τα ακίνητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, η οποία θα γίνει θυγατρική της νέας εταιρείας. Η αξία αυτών των συμμετοχών δεν έχει υπολογισθεί, εκτιμάται όμως ότι είναι επαρκής για να καλυφθεί η απαίτηση των δανειστών για εγγυήσεις 50 δισ. ευρώ.
• Η διάρκεια της εταιρείας έχει ορισθεί στο μέγιστο επιτρεπτό όριο των 99 ετών με δυνατότητα παράτασης.
• Οι πιστωτές θα έχουν κεντρικό ρόλο στη διοίκηση της εταιρείας, καθώς θα ορίζουν δύο εκ των πέντε μελών του εποπτικού της συμβουλίου, μεταξύ των οποίων και τον πρόεδρο, ενώ οι αποφάσεις στο εποπτικό συμβούλιο θα λαμβάνονται με τουλάχιστον τέσσερις ψήφους, δηλαδή οι πιστωτές θα έχουν δικαίωμα βέτο σε όλες τις αποφάσεις. Το εποπτικό συμβούλιο θα διορίζει το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο θα «τρέχει» τη νέα εταιρεία.
• Το νέο ταμείο δεν θα είναι ένα απλό ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, όπως το ΤΑΙΠΕΔ, που θα περάσει στην «ομπρέλα» του, αλλά θα μπορεί να χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα χρηματοοικονομικά μέσα για να αντλεί κεφάλαια από τα περιουσιακά στοιχεία που θα διαχειρίζεται (στο μνημόνιο του περασμένου καλοκαιριού γινόταν λόγος για “monetization” με κάθε μέσο και όχι μόνο με πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων). Για παράδειγμα, το τεράστιο χαρτοφυλάκιο κρατικών ακινήτων δεν χρειάζεται να εκποιηθεί, αλλά μπορεί να τιτλοποιηθεί, όπως προβλέπεται στο σχέδιο για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, που είχε προσαρτηθεί στο μνημόνιο του περασμένου καλοκαιριού.
• Το 50% των κερδών της εταιρείας θα διατίθενται ως μέρισμα στο Δημόσιο, για να καλύπτονται ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους, ενώ τα λοιπά κέρδη θα χρησιμοποιούνται για τις επενδύσεις της εταιρείας.