της Ελενας Ερμείδου
Η θρησκεία θεωρείται από το λαό αληθινή, από τους σοφούς ψεύτικη και από τους ηγεμόνες χρήσιμη. Σενέκας Ρωμαίος φιλόσοφος (4 μ.Χ-65 μ.Χ.).
Η ρήση αυτή μας κάνει να διερωτηθούμε, αν η χρησιμότητα είναι μία έννοια που σχετίζεται πάντα με το σκοπό, αλλά και κάτι περισσότερο, αν, η χρησιμότητα μπορεί να είναι αντικειμενική ή υποκειμενική και προκύπτει ανάλογα με την περίσταση, τις ανάγκες και τις αντιλήψεις και τα κριτήρια του καθενός και τα κριτήρια ή ακόμα και τα στερεότυπα μίας κοινωνίας.
Το συγγραφικό έργο του Θοδωρή Σπηλιώτη «Η αξία του να είσαι 
χρήσιμος» πραγματεύεται την έννοια της χρησιμότητας, πώς μπορούμε να είμαστε χρήσιμοι, το έλλειμμα της κριτικής σκέψης, ποιος είναι ο χρήσιμος άνθρωπος σήμερα, την χρησιμότητα και το εγώ, πότε μία υπηρεσία μπορεί να θεωρηθεί χρήσιμη, ποια η διαφορά μεταξύ ενός χρήσιμου ανθρώπου και ενός άχρηστου, αν η χρησιμότητα συνδέεται με την ευτυχία και με σειρά άλλων εννοιών που θα μας βοηθήσουν να διακρίνουμε το ουσιαστικό από το περιττό. H ανάγνωση του νέου αυτού εγχειρίδιου χρησιμότητας με έβαλε σε σκέψη, ψάχνοντας να βρω ποιος είναι ο χρήσιμος άνθρωπος, το βιβλίο αλληλεπιδρά με τον αναγνώστη.
Διαβάζοντας το έργο του Θοδωρή Σπηλιώτη, σκέφτομαι πως ο χρήσιμος άνθρωπος ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ είναι αυτός που με τον Λόγο του επιτάσσει το αδύνατο για να το κάνει δυνατό. Δεν είναι αυτός που αφήνει τις αισθήσεις επί μακράν να διευκολύνουν την ανοχή προς το κακό και του αφαιρούν την ικανότητα της προσοχής και της συνείδησης, αποδυναμώνοντας ακόμα και την ηθική αξία των αγαθών πράξεων, και πλήττοντας την ελευθερία του πνεύματος.
Ο χρήσιμος άνθρωπος δεν είναι αυτός που δεν μπορεί να συλλάβει την αλήθεια, δεν είναι αυτός που δεν μπορεί να διακρίνει καταστάσεις, πράγμα που επιτυγχάνει η ευφυϊα, δεν είναι αυτός που για έναν καταναγκασμό ακολουθεί δουλοπρεπώς το παράδειγμα της πλειοψηφίας, δεν είναι ο χαρακτήρας που μιμείται διότι ο αληθινός χαρακτήρας πρωτοτυπεί., δεν είναι αυτός που επιδιώκει αποσπασματικά να γίνει καλύτερος άνθρωπος, δεν είναι αυτός που διακρίνεται από την ελευθερία του υποκειμενισμού.
Ας δούμε τώρα κάποια σημεία του βιβλίου που αλληλεπίδρασαν και με οδήγησαν σε αυτές τις σκέψεις.
«Στην πραγματικότητα η χρησιμότητα είναι πολύπλοκη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μπορεί να σχετίζεται με τις δεξιότητες, τις γνώσεις, την εμπειρία, τον χαρακτήρα, την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα του ατόμου».
«Τρέχουμε όλη την ημέρα χωρίς να γνωρίζουμε συχνά το λόγο, αυτό δεν μας αφήνει να βάλουμε τις σκέψεις μας σε μία τάξη».
«Η επιτυχία είναι ένα κομμάτι της συνέπειας και της ικανοποίησης που προκύπτουν από την χρησιμότητα».
«Λειτουργούμε επιλεκτικά στη ζωή μας»
«Λόγω της έλλειψης οξυδέρκειας και κριτικής σκέψης η αμερικάνικη οικονομία χάνει 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως… Λειτουργούν εντελώς μηχανικά χωρίς να μπορούν να δώσουν λύσεις σε όποια προβλήματα προκύπτουν».
«Ο χρήσιμος άνθρωπος δεν φοβάται να πάρει θέση για τα δικαιώματα των άλλων, να υπερασπιστεί τις αξίες του».
«Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε έναν καλό και έναν χρήσιμο εργοδότη».
«ένας καλός εργαζόμενος είναι κάποιος που εκτελεί εργασίες με ακρίβεια και επαγγελματισμό… Αντίθετα ένας χρήσιμος εργαζόμενος είναι ένας προσφέρει επιπλέον αξία στην εταιρεία ……ένας χρήσιμος εργαζόμενος δεν περιορίζεται στις συγκεκριμένες αρμοδιότητες αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ….σε νέα πεδία ή νέες θέσεις εργασίας»….
«Η απουσία της διάκρισης στην λήψη αποφάσεων οδηγεί σε υπερβολή, εγωισμό, φανατισμό,..».
«Η χρησιμότητα και η κοινωνική γενναιοδωρία μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση της κοινωνικής συνοχής … η χρησιμότητα και η γενναιοδωρία μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας».
«Οι πράξεις χρησιμότητας συνήθως προκύπτουν από συναίσθημα επιείκειας και ανιδιοτέλειας».
Αναγιγνώσκοντας το βιβλίο του Θοδωρή Σπηλιώτη
Η ανάγνωση του εγχειριδίου χρησιμότητας του Θοδωρή Σπηλιώτη μας προτρέπει όλους στο να σκεφτούμε βαθύτερα, αλλά, και να πρωτοτυπήσουμε στο τρόπο που αποδώσουμε τις σκέψεις μας.
