Οι σημαντικότερες τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για τις ασφαλιστικές

[starbox]

Είναι ευρέως γνωστό ότι η Ελλάδα έχει καταδικαστεί πολλές φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του ανθρώπου λόγω της καθυστέρησης της διαδικασίας στα ελληνικά δικαστήρια. Η καθυστέρηση αυτή επηρέαζε αρνητικά τόσο την ποιότητα της απονομής της δικαιοσύνης, όσο και την αγορά, μέρος της οποίας είναι και η ασφαλιστική.

Αν και οι συνεχείς τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής δικονομίας μαρτυρούν την προσπάθεια του νομοθέτη για επιτάχυνση της δίκης, καμία προσπάθεια δεν  κρίθηκε επιτυχημένη μέχρι σήμερα. Παρά την οικονομική κρίση, ή ακριβώς για αυτό το λόγο, έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης της διαδικασίας στα πολιτικά δικαστήρια. Οι νέες αναθεωρημένες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (εφεξής ΚΠολΔ), οι οποίες εισήχθησαν με τον Ν. 4335/2015 και εφαρμόζονται στις αγωγές που θα ασκηθούν από 1/1/2016, θεσπίζουν μια γρήγορη και σύγχρονη διαδικασία με συντομότερες προθεσμίες. Παρακάτω παρατίθενται συνοπτικά ορισμένες βασικές αλλαγές, οι οποίες έχουν σημασία και για την ασφαλιστική αγορά.

• Απαιτείται πλέον να αναγράφεται σε όλα τα δικόγραφα ο ΑΦΜ και η ηλεκτρονική διεύθυνση καθενός από τους διαδίκους, καθώς και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.
• Είναι δυνατή πλέον και η ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων και των αποδείξεων.
• Καταργείται η δυνατότητα δικαστικής παράστασης διαδίκου χωρίς πληρεξούσιο δικηγόρο στα ασφαλιστικά μέτρα και διατηρείται μόνον εφόσον εκτιμάται ότι είναι αναγκαία για την αποτροπή άμεσου κινδύνου.
• Βραχύτερες προθεσμίες προβλέπονται για την κλήτευση των διαδίκων σε όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας. Ομοίως, βραχύτερες είναι και οι προθεσμίες για την άσκηση ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων.
• Δεν είναι πλέον δυνατή με κανένα τρόπο η λήψη αναβολής.
• Εισάγονται θεμελιώδεις τροποποιήσεις στη διαδικασία πριν τη δίκη και κατά τη διάρκειά της, που αλλάζουν το τοπίο στην πολιτική δίκη και γεννούν εύλογες προσδοκίες επιτάχυνσης της απονομής της δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα, η κατάθεση προτάσεων καθίσταται στις περισσότερες περιπτώσεις υποχρεωτική (με την εξαίρεση των μικροδιαφορών) και η κατάθεσή τους πρέπει να γίνεται μέχρι 100 μέρες μετά την κατάθεση της αγωγής, ενώ με βάση το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς η προθεσμία κατάθεσης των προτάσεων οριζόταν με βάση την ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης (όποτε αυτή τελικά συνέβαινε μετά από αλλεπάλληλες αναβολές). Επομένως, ολόκληρη η διαδικασία προχωράει ταχύτερα και η συζήτηση της υπόθεσης ορίζεται σε 5 μήνες μόνο (160 μέρες) μετά την κατάθεση της αγωγής, χωρίς να υπάρχει καμία πιθανότητα καθυστέρησης ή αναβολής, παρά μόνο λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας του προέδρου. Επανάληψη της συζήτησης είναι δυνατή, μόνο αν κριθεί απαραίτητη η εξέταση μαρτύρων. Με αυτήν την εξαίρεση, η πολιτική δίκη μπορεί να διεξαχθεί και χωρίς την παρουσία των διαδίκων, των πληρεξούσιων δικηγόρων τους και των μαρτύρων. Η πολιτική δίκη, δηλαδή, καθίσταται κυρίως γραπτή.

 

• Η εξέταση των μαρτύρων μπορεί να γίνει και μέσω τηλεδιάσκεψης.
• Διευκολύνεται η διαδικασία στις ειδικές διαδικασίες καθώς ομαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες (οικογενειακές διαφορές, περιουσιακές διαφορές, μισθωτικές διαφορές).
• Οι δικαστικές αποφάσεις που αφορούν την επιβολή ασφαλιστικών μέτρων εκδίδονται μόλις 2 μέρες μετά τη συζήτηση και έχουν συνοπτική αιτιολογία. Μπορούν επίσης να αφορούν και μελλοντικές αξιώσεις.
• Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις του ΚΠολΔ, η άδεια του υπουργού δικαιοσύνης δεν απαιτείται πλέον για την εφαρμογή ασφαλιστικών μέτρων εναντίον αλλοδαπού δημοσίου, παρά μόνο για την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης.
• Η εγγραφή προσημείωσης υποθήκης είναι πλέον δυνατή και μόνο με βάση οριστική απόφαση, χωρίς δηλαδή να χρειαστεί τελεσιδικία ή έκδοση διαταγής πληρωμής.
• Προβλέπεται η δημιουργία ιστοσελίδας στην οποία θα είναι δυνατή η παρακολούθηση των πλειστηριασμών και η διενέργεια των απαραίτητων πράξεων.
• Κατά την εκτέλεση το ακίνητο πρέπει να περιγράφεται με βάση την τρέχουσα αξία του, ενώ προβλέπεται και δυνατότητα επίσκεψής του από τους υποψήφιους πλειοδότες.
• Οι πλειστηριασμοί μπορούν να διεξάγονται και ηλεκτρονικά και η όλη διαδικασία προχωράει ταχύτερα, συμπεριλαμβανομένων και των προθεσμιών κλήτευσης και εναντίωσης σε αυτούς.
• Βραχύτερες είναι και οι προθεσμίες άσκησης ανακοπής κατά της εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων.
• Κατά των αποφάσεων που αφορούν στην εκτέλεση, δηλαδή στην προβολή ενστάσεων κατά αυτής με ανακοπή δεν επιτρέπεται πλέον η άσκηση αναίρεσης. Αυτή η ρύθμιση όπως και οι προηγούμενες οδηγούν στην ταχύτερη διεκπεραίωση της εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων και της ταχύτερης ικανοποίησης του δανειστή.
• Λιγότερα αντικείμενα εξαιρούνται από την κατάσχεση, καθώς περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα αντικείμενα για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών του οφειλέτη και της οικογένειάς του και στα απαραίτητα για την εργασία του εργαλεία, ενώ ειδικές ρυθμίσεις π.χ. για τους αγρότες καταργούνται.
• Ο πλειοδότης καταβάλλει 70% λιγότερη εγγύηση και θα μπορεί να πληρώνει με επιταγή τράπεζας που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα.

Αν και οι νέες ρυθμίσεις του ΚΠολΔ επιδέχονται και κριτικής και νομικού σχολιασμού, είναι βέβαιο ότι προωθούν εν τοις πράγμασι την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης και την ταχύτερη διεκπεραίωση των ένδικων υποθέσεων. Ειδικά στην περίπτωση των ασφαλιστικών εταιρειών, αυτό συνεπάγεται για παράδειγμα σημαντικά οφέλη, που συνοψίζονται κυρίως στην είσπραξη οφειλόμενων ασφαλίστρων με τα μέσα εκτέλεσης της πολιτικής δικονομίας πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι συνηθιζόταν ως τώρα με το να έχει περιοριστεί σημαντικά και η δυνατότητα άσκησης παρελκυστικών ενδίκων μέσων/βοηθημάτων που μόνο χρονοτριβή επιφέρουν. Επιπλέον διευκολύνεται η δικαστική διεκδίκηση της αναγνώρισης της νομιμότητας των ασφαλιστικών όρων, οι οποίοι αμφισβητούνται συχνά ως καταχρηστικοί, δεδομένου ότι θα εκδικαστεί η συζήτηση σε σύντομο χρονικό διάστημα και χωρίς περιττές αναβολές.

Με την ταχύτερη επίλυση των τυχόν αναφυομένων ζητημάτων και την απλούστευση της διαδικασίας μειώνεται η ανασφάλεια και ο επιχειρηματικός κίνδυνος, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η φερεγγυότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων απέναντι στους πελάτες τους. Η ταχύτερη εκκαθάριση των νομικών εκκρεμοτήτων καθιστά πιο υγιή τα οικονομικά της επιχείρησης, καθώς οποιαδήποτε διαφορά προκύπτει περατώνεται σε εύλογο και προβλέψιμο χρονικό διάστημα, γεγονός το οποίο ακολούθως ενισχύει και την εμπιστοσύνη του ασφαλιστικού κοινού και διευκολύνει την προσέγγισή του.