Κρατικός προϋπολογισμός… «λάστιχο»

Διέξοδο αναζητά η ελληνική κυβέρνηση, νιώθοντας «στριμωγμένη» ανάμεσα στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις δημοσκοπήσεις περί της πολιτικής της απήχησης, τα αιτήματα των επιχειρηματιών και αυτά των εργαζομένων. 

Ο κρατικός προϋπολογισμός αναθεωρείται ξανά και ξανά, με τις αναπροσαρμογές (πάντα προς τα πάνω) του κρατικού ελλείμματος να έχουν ήδη φθάσει τις πέντε και με τις δικαιολογίες, ότι για όλα φταίει η παγκόσμια κρίση και η εξ αυτής έκτακτη κατάσταση, να απευθύνονται μόνο σε αδαείς!
 
Το διυπουργικό επιτελείο εισηγείται δέσμες μέτρων αντιμετώπισης της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης, τις οποίες επανειλημμένως απορρίπτει η ΕΕ ως ανεπαρκείς. Οι μακροοικονομικοί δείκτες δεν λένε να τιθασευθούν. Εμπεριστατωμένες μελέτες δείχνουν ότι οι μελλοντικές συντάξεις των σημερινών εργαζομένων είναι πολύ πιθανό ότι θα κινδυνεύσουν. Ενώ το φάσμα της διόγκωσης της ανεργίας προβάλλει όλο και πιο απειλητικά.

Δεδομένα που συνθέτουν το υφιστάμενο στην Ελλάδα οικονομικό σκηνικό είναι:

Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας, που αναφέρει ότι ο πληθωριστικός κίνδυνος εξακολουθεί να είναι παρών, παρά την τάση για λιτότητα που έχει ήδη σαφώς εκδηλωθεί σε πολλούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

Προτάσεις της διυπουργικής επιτροπής για την οικονομία, που περιλαμβάνουν την πεπατημένη της πώλησης κρατικών επιχειρήσεων, της νομιμοποίησης αυθαιρέτων κτισμάτων ή καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων, της επανανομιμοποίησης των καταστημάτων ηλεκτρονικού τζόγου («φρουτάκια»), της αύξησης των εμμέσων φόρων στα ποτά και στα τσιγάρα, και άλλα μέτρα ουδεμία ή μικρή σχέση έχοντα με την τόνωση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της κατανάλωσης και γενικά της ανάπτυξης.

Ενδεχόμενο ακύρωσης της επιβολής έκτακτης εισφοράς στα υψηλά εισοδήματα, λόγω αντισυνταγματικότητας.

Αναλογιστικές μελέτες, που δείχνουν ότι η (διά πυρός και σιδήρου) επιβληθείσα μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης απλώς δεν λύνει το πρόβλημα βιωσιμότητας των ταμείων, τα οποία εξακολουθούν να επιβαρύνουν όλο και περισσότερο το δημόσιο έλλειμμα, γεγονός απαράδεκτο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

 Οικονομικοί στόχοι, πολιτικό κόστος

Οι εικασίες, περί πρόωρων βουλευτικών εκλογών, στον Τύπο και στο πολιτικό προσκήνιο, έχουν μάλλον υποχωρήσει, καθώς τα χρονικά περιθώρια που θα επέτρεπαν τη διεξαγωγή τους ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές στενεύουν. Παρ’ όλα αυτά, κινήσεις που εκδηλώνονται στο παρασκήνιο, όπως αυτές ερμηνεύονται, τις διατηρούν ζωντανές.

Στις κινήσεις αυτές εντάσσονται μάλλον κάποιες παρασκηνιακές ενδοκυβερνητικές διαφωνίες, που προκύπτουν από τις αντικρουόμενες επιδιώξεις διαφορετικών κυβερνητικών στελεχών, των οποίων η καλή εικόνα συναρτάται από την ικανοποίηση διαφορετικών τμημάτων της κοινωνίας, κάθε ένα από τα οποία διαθέτει τη δική του εκλογική επιρροή. Μέγα ζητούμενο, λοιπόν, η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των στόχων που ορίζουν οι κοινοτικές κατευθύνσεις και του εσωτερικού πολιτικού κόστους, το οποίο οι πάντες αποτάσσονται. Όταν αυτά συμβαίνουν, όμως, η εμπειρία διδάσκει ότι οι πολιτικοί νιώθουν πως οι εκλογές είναι κοντά…

Δύο ζητήματα που αφορούν άμεσα στο εργατικό δυναμικό της χώρας, τείνουν ίσως να καταστούν τα σημαντικότερα που αντιμετωπίζει η παρούσα ελληνική κυβέρνηση και θα αντιμετωπίσει και η επόμενη.

Το ένα είναι το ασφαλιστικό, που φαίνεται ικανό για να τινάξει στον αέρα κάθε απόπειρα δημοσιονομικής τακτοποίησης. Είναι, μάλιστα, αυτό ακριβώς το πρόβλημα που σήμερα κάνει την εξασφάλιση ρευστότητας (μέσω δανεισμού) εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου, να είναι τόσο ακριβή, αφού το μέλλον του κρατικού ταμείου της Ελλάδας κρίνεται εξαιρετικά αβέβαιο.

Το άλλο είναι το πρόβλημα της ανεργίας, αφού η ελληνική οικονομία δεν φαίνεται ικανή να αναπτυχθεί παραγωγικά, παρά μόνο με περιστασιακές, τακτικές κινήσεις, τύπου Ολυμπιακών Αγώνων, έργων υποδομής με κοινοτική χρηματοδότηση κ.λπ.

  Μείωση θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, σοβαρές αυξήσεις στους άμεσους και έμμεσους φόρους και σημαντική περιστολή δημόσιων δαπανών συνιστά στην ελληνική κυβέρνηση η Κριστίν Λαγκάρντ, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας     

 Αύξηση ανεργίας – κάμψη επενδύσεων

Προς τον κίνδυνο αυτό δείχνει και έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία Κάππα Research για λογαριασμό του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ). Από τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας προκύπτει ότι 200.000 θέσεις εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο στην Ελλάδα, εξ αιτίας των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν 192.708 επιχειρήσεις από την κρίση και βλέπουν τις απολύσεις ως διέξοδο, ενώ οι 60.000 θέσεις, εάν δεν ληφθούν μέτρα άμεσα, θεωρούνται ήδη χαμένες, καθώς 38.110 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι βρίσκονται στα πρόθυρα του κλεισίματος.

Από την έρευνα προκύπτει, επίσης, ότι η μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων συνεχίζει να βλέπει ότι θα χρειαστούν 2-3 χρόνια για την έξοδο από την κρίση και σε σχέση με μέτρηση που είχε γίνει τον περασμένο Δεκέμβριο δεν σημειώνεται σημαντική αλλαγή στις προσδοκίες. Ποσοστό 12% πιστεύει ότι η κρίση θα κρατήσει πάνω από τέσσερα χρόνια.

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κωνσταντίνος Μίχαλος ανέφερε ότι οι επιχειρηματίες είναι διστακτικοί στην πραγματοποίηση επενδύσεων για τα προσεχή χρόνια λόγω της κρίσης και σημείωσε ότι για να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας πρόταση του Επιμελητηρίου αποτελεί ένα μέρος των κονδυλίων από το ΕΣΠΑ (Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης) να διατεθούν για τη δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύησης που θα καλύπτει μέρος των ασφαλιστικών εισφορών και των αποδοχών των εργαζομένων που κινδυνεύουν να χαθούν οι θέσεις τους.

Σημειώνεται ότι σε σύγκριση με τη μέτρηση της έρευνας το Δεκέμβριο προκύπτει ότι η εκτίμηση για τις επιπτώσεις της κρίσης στην αγορά εργασίας, κινείται προς το δυσμενέστερο: από 38% που ήταν το Δεκέμβριο ανήλθε σε 41,7% στην έρευνα του Μαρτίου.

Κατασκευές, εμπόριο, τουρισμός είναι οι κλάδοι που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιχειρηματιών πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Ακολουθεί με σημαντικό ποσοστό η βιομηχανία, ενώ οι τράπεζες και οι υπηρεσίες κατατάσσονται στις τελευταίες θέσεις. Ο τουρισμός, οι υπηρεσίες και οι τράπεζες είναι οι τρεις κλάδοι που συγκεντρώνουν τις υψηλότερες προσδοκίες για ανάκαμψη και οι επιχειρηματίες στην πλειοψηφία τους δηλώνουν ότι στους τρεις αυτούς κλάδους θα επένδυε μακροπρόθεσμα.

 Αναξιοπιστία ενώπιον της ΕΕ

«Φωτιά στα μπατζάκια», λοιπόν, της (όποιας) κυβέρνησης της Ελλάδας, η οποία θα πρέπει να συμβιβάσει τα… ασυμβίβαστα. Ήτοι να βρει διέξοδο σε μια κατάσταση που δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπισθεί με «μπαλώματα».

Ο πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, είχε δικαιολογηθεί για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού σε ελάχιστο διάστημα από την ψήφισή του, καθώς και για τις σκέψεις περί επιβολής έκτακτης εισφοράς και άλλων μέτρων παρόμοιου χαρακτήρα. «Οι έκτακτες καταστάσεις απαιτούν έκτακτα μέτρα», είπε ο κ. Καραμανλής, για να διαψευσθεί όμως από παράγοντες της ΕΕ, οι οποίοι διευκρίνισαν ότι το έντονο δημοσιονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα δεν οφείλεται στη διεθνή κρίση, αλλά αντιθέτως στην οικονομική πολιτική που η Ελλάδα ακολουθούσε εδώ και αρκετά χρόνια, όταν δηλαδή η οικονομία «αναπτυσσόταν», το χρηματιστήριο ανέβαινε και οι αριθμοί ευημερούσαν.

Έτσι, ενώ η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει περί του ότι η «μεταρρυθμιστική» πολιτική της ήταν η ενδεδειγμένη, οι Ευρωπαίοι «προϊστάμενοί» της απλώς την διαψεύδουν. Κύκλοι της Κομισιόν χαρακτηρίζουν τα στατιστικά στοιχεία που υποβάλλει η ελληνική κυβέρνηση «αναξιόπιστα», ενώ ο πρόεδρος του Eurogroup και προωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δηλώνει:

«Το γεγονός ότι η Ελλάδα μπήκε υπό επιτήρηση δύο φορές μέσα σε πέντε χρόνια, δείχνει ξεκάθαρα ότι η οικονομία της χρειάζεται κι άλλες διορθωτικές ενέργειες. Τα μέτρα που θα εφαρμόσει πρέπει να είναι πολύ σκληρά».

Η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Κριστίν Λαγκάρντ, εξ άλλου, συνιστά στην Ελλάδα να ακολουθήσει το τολμηρό παράδειγμα της Ιρλανδίας, η οποία – προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση – προχώρησε στη λήψη σκληρών μέτρων, που περιλαμβάνουν μείωση των θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, σοβαρές αυξήσεις στους άμεσους και έμμεσους φόρους, και σημαντική περιστολή των δημόσιων δαπανών. Σε ό,τι αφορά την άποψή της για τις μέχρι τώρα προσπάθειες της Ελλάδας να νοικοκυρέψει τα δημόσια οικονομικά της, η Γαλλίδα υπουργός απαντά: «Θα τα ξαναπούμε τον Ιούνιο, οπότε θα εξετασθεί και πάλι η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού»…