Χ. Χασιώτης: Ο ρόλος της ασφάλισης στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών

Τις πολιτικές που ακολουθούν οι χώρες της Ευρώπης, η Κίνα και οι ΗΠΑ για την ασφάλεια του καταναλωτή, τις ευθύνες που απορρέουν για τους παραγωγούς προϊόντων και το ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στην ενίσχυση της εξωστρέφειας ανέλυσε ο κ. Χρήστος Χασιώτης, Προϊστάμενος Κλάδων Αστικής Ευθύνης, Περιβαλλοντικής Ευθύνης και Αεροπορικών Κινδύνων στην AIG από το βήμα του Greek Exports Forum 2014.

Όλες οι μεγάλες αγορές αναπτύσσουν σήμερα συστήματα προστασίας για τους καταναλωτές, ενώ σε κάποια κράτη καταγράφεται και η τάση να δημιουργηθούν μηχανισμοί που θα στοχεύουν στην πρόληψη της μόλυνσης τροφίμων και όχι απλά στην απόσυρση προϊόντων ελαττωματικών ώστε να μην αγοραστούν ή να μην καταναλωθούν.

Ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το νομικό πλαίσιο έχει οριστεί με την οδηγία περί της Ευθύνης Παραγωγού Προϊόντος, η οποία προβλέπει την αντικειμενική ευθύνη του παραγωγού χωρίς να υπάρχει ανώτατο όριο αποζημίωσης. Επίσης όπως αναφέρει ο κ. Χασιώτης προβλέπει ότι ο πρώτος υπεύθυνος στην αλυσίδα παραγωγής-εισαγωγής διανομής υποχρεούται να καταβάλλει τη συνολική αποζημίωση έχοντας μετά ο ίδιος τη διακριτική ευχέρεια να στραφεί για την επανείσπραξη μέρους αυτής σε άλλο υπαίτιο κρίκο της αλυσίδας.

Η ασφαλιστική βιομηχανία, με την εξειδίκευση και την τεχνογνωσία που διαθέτει, συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου και την κάλυψη των επαγγελματιών σε περιπτώσεις ζημιών.

Αναφερόμενος στα προγράμματα της AIG, τόνισε ότι η εταιρεία στηρίζει ενεργά τους παραγωγούς τροφίμων και ποτών μέσω των προγραμμάτων «Αστικής Ευθύνης Προιόντος» σε όλα τα στάδια της διαδικασίας από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι τη διάθεση τους στον τελικό καταναλωτή.

 

Την παρουσίαση του κ. Χασιώτη μπορείτε να δείτε εδώ

Ακολουθεί η ομιλία του κ. Χασιώτη:

Το σημερινό forum στοχεύει στην ανάδειξη νέων εργαλείων και πρακτικών που να συμβάλλουν στην ενίσχυση των Εξαγωγών της Ελλάδας προς τις χώρες όλου του κόσμου.

Το κλειδί της επιτυχίας της Ελληνικής προσπάθειας δεν μπορεί παρά να είναι να κερδίσει την εμπιστοσύνη των απανταχού της γης καταναλωτών για το Ελληνικό προϊόν.

Εμπιστοσύνη στην ανώτερη ποιότητα του Ελληνικού προϊόντος – κι εδώ υπάρχει σίγουρα διαρκώς εντεινόμενος ανταγωνισμός – αλλά κυρίως στην ασφάλεια που παρέχει το προϊόν κατά την κατανάλωσή του.

Ο καταναλωτής στην κάθε χώρα έχει σήμερα στη διάθεσή του επιλογές προϊόντων που προέρχονται από κάθε γωνιά της γης και απαιτεί από την κυβέρνησή του να μεριμνά και να διασφαλίζει την απόλυτη ασφάλεια όλων των προϊόντων.

Στον δυτικό κόσμο είναι γνωστή η αυξημένη ευαισθησία του κοινού στα θέματα ασφάλειας καθώς και το ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο προστασίας που απολαμβάνουν, με αποκορύφωμα ίσως τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής όπου υπάρχει συνεχής βελτίωση και αναβάθμιση των συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας.

Πρόσφατο παράδειγμα, το νέο πιλοτικό Σύστημα Εκτίμησης Κινδύνου που εισήγαγε η Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προϊόντων, το οποίο επέτρεψε τον στοχευμένο και επιλεκτικό (δηλαδή όχι τυχαίο) έλεγχο των φορτίων εισαγόμενων προϊόντων, με αποτέλεσμα τον εντοπισμό και δέσμευση στο τελωνείο 6,1 εκατομμυρίων μονάδων ελαττωματικών ή επικίνδυνων προϊόντων μετά από έλεγχο 12.400 φορτίων στο εξάμηνο Οκτ. 2012 – Μαρτίου 2013 (τα οποία στην πλειονότητά τους ήταν προέλευσης Κίνας).

Σύμφωνα με την ίδια Επιτροπή, το κόστος για την εθνική οικονομία των ΗΠΑ από τις Σωματικές Βλάβες και Υλικές Ζημίες από προκαλούνται από την κατανάλωση ελαττωματικών προϊόντων ανέρχεται σε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Είναι προφανές λοιπόν το κίνητρο που έχουν στην επένδυση σε νέα συστήματα διασφάλισης της ποιότητας.

Βέβαια, όλες οι μεγάλες αγορές αναπτύσσουν συστήματα προστασίας των καταναλωτών.

Είναι ενδεικτικά τα πρόσφατα παραδείγματα από την Κίνα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, τον φετινό Αύγουστο οι αρμόδιες αρχές στην επαρχία Zhejiang της Κίνας ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν «υπερβολικά υψηλά επίπεδα μολύβδου» στις εισαγόμενες παιδικές τροφές Αμερικάνικης εταιρίας – συγκεκριμένα σε δημητριακά που προορίζονται για βρέφη – και προέβησαν στην καταστροφή ποσότητας 1.500 περίπου πακέτων. Η ίδια εταιρία, προέβη σε εκτενείς ελέγχους ώστε να καθησυχάσει τις αρχές ότι όλα τα υπόλοιπα προϊόντα της δεν έχουν πρόβλημα.

Και, σύμφωνα με δημοσίευμα του δικτύου cnbc, τον Αύγουστο του 2013 οι αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν όλες τις εισαγωγές γάλακτος σε σκόνη από Ν. Ζηλανδία και Αυστραλία αμέσως μετά από μια δήλωση που έγινε από έναν Νέο-Ζηλανδό Εξαγωγέα γαλακτοκομικών ότι υπήρχε πιθανότητα να υπάρχουν βακτήρια σε κάποια προϊόντα, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν «αλλαντίαση», μια πιθανά θανατηφόρα ασθένεια των μυών που προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα. Η απαγόρευση διήρκεσε 15 μήνες παρόλο που ο συναγερμός είχε αποδειχθεί ψευδής (σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg businessweek).

Οι ενέργειες αυτές στηρίζονται στις πρόσφατες αναθεωρήσεις του νομοθετικού πλαισίου της Κίνας, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του στα πρότυπα των ανεπτυγμένων οικονομιών.

Αναφέρομαι στο δίκαιο Αδικοπρακτικής Ευθύνης και στη νομοθεσία περί Επιλογής Δωσιδικίας που εισήχθησαν το 2010 και το 2011 και στοχεύουν στην προστασία του καταναλωτή θεσπίζοντας την Ευθύνη του Παραγωγού Προϊόντος, με ευρύ ορισμό δηλαδή περιλαμβάνοντας τιμωρητικές / παραδειγματικές ποινές (έννοια προερχόμενη από το δίκαιο των ΗΠΑ που επιβάλει στον παραγωγό υψηλές χρηματικές ποινές ανεξάρτητα και πέραν από την αποζημίωση που θα επιδικασθεί στο καταναλωτικό κοινό), την αποζημίωση της Ηθικής Βλάβης ή Ψυχικής Οδύνης του ζημιωθέντα καταναλωτή (πέραν από την αποκατάσταση της σωματικής του βλάβης ή περιουσιακής ζημίας) καθώς και θεσπίζοντας υποχρεώσεις ανάκλησης και απόσυρσης από την αγορά ελαττωματικών προϊόντων.

Βέβαια, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εφαρμόσει σχετικό πλαίσιο προστασίας πολύ νωρίτερα.

Αναφέρομαι στην Ευρωπαϊκή Οδηγία του 1985 περί Ευθύνης του Παραγωγού Προϊόντος η οποία προβλέπει την Αντικειμενική Ευθύνη του Παραγωγού (δηλαδή χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη υπαιτιότητάς του για το ελάττωμα), όπου ως υπεύθυνος παραγωγός ορίζεται ακόμα και ο παραγωγός ενός συστατικού του τελικού προϊόντος, καθώς και ο εισαγωγέας και γενικά κάθε πρόσωπο ή σήμα που εμφανίζεται στην ετικέτα. Η οδηγία αυτή προβλέπει ευθύνη χωρίς ανώτατο όριο αποζημίωσης και επίσης προβλέπει ευθύνη εις ολόκληρον, δηλαδή ο πρώτος υπεύθυνος στην αλυσίδα παραγωγής – εισαγωγής – διανομής υποχρεούται να καταβάλει τη συνολική αποζημίωση έχοντας μετά ο ίδιος τη διακριτική ευχέρεια να στραφεί για επανείσπραξη μέρους αυτής από έτερο υπαίτιο κρίκο της αλυσίδας.

Επίσης, αναφέρομαι στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες του 2001 και 2002 περί Πρόληψης και αποφυγή διάθεσης στην αγορά ακατάλληλων προϊόντων, οι οποίες θεσπίζουν την υποχρέωση του παραγωγού να έχει την ικανότητα ανίχνευσης τυχόν ελαττώματος στο προϊόν και, στην περίπτωση που υπάρχει έστω και υποψία ελαττώματος, προβλέπουν την υποχρέωση ενημέρωσης της αρμόδιας αρχής και της συνεργασίας μαζί της για απόσυρση των προϊόντων από τα σημεία πώλησης, την ενημέρωση των καταναλωτών ώστε να αποφευχθεί η κατανάλωση του προϊόντος, ακόμα και την ανάκληση του προϊόντος από την οικία του καταναλωτή.

Βάσει αυτού του πλαισίου έχουν αναπτυχθεί συστήματα ενημέρωσης και πληροφόρησης μεταξύ των κρατών – μελών για περιπτώσεις εντοπισμού ακατάλληλων προϊόντων: το RASFF για την κατηγορία των τροφίμων και ζωοτροφών, και το RAPEX για τα υπόλοιπα προϊόντα.

Τα συστήματα αυτά δείχνουν την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών ελέγχων, καθώς όπως βλέπουμε έχουμε σε ετήσια βάση περίπου 4.000 περιστατικά προϊόντων που κρίθηκαν ακατάλληλα, το 75% των οποίων αφορά σε εισαγόμενα από τρίτες χώρες προϊόντα.

Υπάρχουν όμως και εξελίξεις που δείχνουν την πρόθεση των κρατών να προχωρήσουν στη θέσπιση μηχανισμών που θα στοχεύουν στην πρόληψη / αποφυγή της μόλυνσης τροφίμων – δηλαδή ένα επίπεδο ανώτερο από τους μηχανισμούς αποφυγής της κυκλοφορίας και κατανάλωσης μολυσμένων προϊόντων.

Αναφέρομαι εδώ στην Πράξη Εκσυγχρονισμού της Ασφάλειας Τροφίμων του 2011, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να απαιτεί να υπάρχουν ειδικά πιστοποιητικά καταλληλότητας των εισαγόμενων τροφίμων και η αρμόδια Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων να εκτελεί επιθεωρήσεις σε εγκαταστάσεις παραγωγής ακόμα και εκτός ΗΠΑ – ο σχεδιασμός προβλέπει συνολικά 19.000 επιθεωρήσεις μέχρι το 2016.

Όλα αυτά συνεπάγονται την ανάγκη να έχει ο Παραγωγός / Εξαγωγέας μεριμνήσει για την ύπαρξη διαθέσιμων κεφαλαίων ικανοποιητικού επιπέδου ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί ανά πάσα στιγμή σε ενδεχόμενα περιστατικά έστω και υποψίας ακατάλληλου προϊόντος και απαιτήσεων καταναλωτών.

Τον ρόλο αυτό – της διασφάλισης της ύπαρξης ικανοποιητικών κεφαλαίων σε επίπεδο επιχείρησης μέσω του μηχανισμού μεταφοράς του κινδύνου από ένα μεγαλύτερο σύνολο επιχειρήσεων σε έναν διαχειριστή κεφαλαίων – έχει η ασφαλιστική βιομηχανία.
Και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε αυτό το ρόλο, όπως φαίνεται από τα στατιστικά καταβολής αποζημιώσεων στις ασφαλίσεις Αστικών Ευθυνών. Οι Ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρίες κατέβαλαν αποζημιώσεις ύψους 79 δισεκατομμυρίων Ευρώ το 2013 έναντι 66 δισεκατομμυρίων το 2012.

Συνυπολογίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ασφαλιστική Βιομηχανία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, κατέχοντας μερίδιο 35% της παγκόσμιας αγοράς το 2013, ακολουθούμενη από τη Β. Αμερική με 30% και την Ασία με 28%, αντιλαμβανόμαστε τα αντίστοιχα μεγέθη αποζημιώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η ασφαλιστική βιομηχανία λοιπόν συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη των εξαγωγών και του διεθνούς εμπορίου, μέσα από τη εξέλιξη των ασφαλιστικών προϊόντων ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες συνθήκες.

Την πρόκληση αυτή της διαρκούς εξέλιξης έχει υιοθετήσει η AIG και διαθέτει εδώ και αρκετά χρόνια και στην Ελληνική αγορά τις πλέον προηγμένες ασφαλιστικές υπηρεσίες που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι μπορούν να τις απολαμβάνουν μόνο οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες τροφίμων.

Αναφέρομαι στα προγράμματα Αστικής Ευθύνης Προϊόντος και Διαχείρισης Κρίσεων Ανάκλησης Προϊόντος, με τα οποία η AIG στηρίζει ενεργά τους παραγωγούς τροφίμων και ποτών, σε όλα τα στάδια της αλυσίδας από την πρωτογενή – αγροτική παραγωγή μέχρι την τοποθέτηση του τελικού προϊόντος στο ράφι, σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη κι αν είναι αυτό.

Η καινοτομία που φέρνει η AIG, είναι πως συνδυάζει την παραδοσιακή ασφαλιστική κάλυψη της Ευθύνης Προϊόντος που ενεργοποιείται μόνο εκ των υστέρων – αφού δηλαδή έχει εγερθεί νομική απαίτηση από κάποιον καταναλωτή για τη ζημία που υπέστη από την κατανάλωση ελαττωματικού προϊόντος – με ασφαλιστικές υπηρεσίες 3ης γενιάς που προσφέρουν ολοκληρωμένη διαχείριση όλων των νομικών αλλά και εμπορικών παρεπόμενων του περιστατικού.

Αναφέρομαι στην ανάγκη απόσυρσης από το ράφι όλης της παρτίδας του προϊόντος και ανάκλησης των ήδη αγορασμένων ποσοτήτων από τις οικίες των καταναλωτών, κατόπιν σχετικής διαταγής Αρμόδιας Αρχής ή και με πρωτοβουλία του Παραγωγού, συνεπεία τυχαίας μόλυνσης του προϊόντος ή ακόμα και συνεπεία κακόβουλης ενέργειας ή απειλής / εκβιασμού σαμποτάζ επί του προϊόντος.

Ενέργειες που συνεπάγονται μια σειρά από ίδιες ζημίες του Παραγωγού, όπως έξοδα ανάκλησης, κόστος παραγωγής των προς αντικατάσταση προϊόντων, απώλεια μικτού κέρδους αλλά και έξοδα για την αποκατάσταση του τζίρου στα προηγούμενα επίπεδα.

Πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί εξειδικευμένη γνώση των κανονισμών της κάθε χώρας αλλά και τη φυσική παρουσία ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα αυτή για την εκτέλεση των απαιτούμενων ενεργειών. Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από την AIG μέσω ειδικών ανεξάρτητων συμβούλων που αναλαμβάνουν τη διαχείριση της κρίσης, συμβουλεύουν τον παραγωγό και προτείνουν τρόπους βελτίωσης της διασφάλισης ποιότητας του προϊόντος, φροντίζοντας και για την επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης, στοχεύοντας στον όσο το δυνατόν μικρότερο αντίκτυπο του περιστατικού στη φήμη του εμπορικού σήματος αλλά και στην μετέπειτα επαναφορά της εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης στο προηγούμενο επίπεδο.

Μέσω αυτών των ασφαλιστικών προϊόντων, η AIG παρέχει τα εφόδια σε κάθε εξαγωγέα και παραγωγό να ενισχύσουν την ποιότητα του προϊόντος τους, δηλαδή το πιο σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που μπορούν να έχουν, αλλά και την εμπιστοσύνη των ξένων αγορών στη φερεγγυότητα της εταιρίας τους.

Και είναι η AIG μοναδικά τοποθετημένη να παρέχει αυτή την προστασία μέσα από το εκτεταμένο διεθνές δίκτυο και τη φυσική παρουσία της σε πάνω από 130 χώρες και δωσιδικίες, προχωρώντας πιστά στο στόχο να προάγει την ευημερία κάνοντας τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να αισθάνονται πιο ασφαλείς.