ΕΑΕΕ: Ποιές είναι οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από την Αστική και Επαγγελματική Ευθύνη

Πληθώρα κινδύνων, γνωστών και αναδυόμενων έρχονται να καλύψουν οι ασφαλίσεις αστικής και επαγγελματικής ευθύνης. Κατά τις εκτιμήσεις στελεχών του κλάδου οι τομείς αυτοί έχουν σημαντικό πεδίο περαιτέρω ανάπτυξης. Ας δούμε τις δράσεις τις ΕΑΕΕ και τις τελευταίες εξελίξεις βάση της ετήσιας έκθεσης:

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑΣ

Στις 15 Απριλίου 2021 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η με αριθμό 17192οικ./2021 Απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης (ΦΕΚ Β΄ 1533/2021) σχετικά με τον «Καθορισμό φορέων, όρων και προϋποθέσεων ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης των Διαχειριστών Αφερεγγυότητας του ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις (Α’ 207)».

Η Υπουργική Απόφαση εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 261 παρ. 4 του Ν.4738/2020 με σκοπό να ρυθμίσει θέματα που αφορούν στην προβλεπόμενη από τον ίδιο νόμο υποχρέωση ασφάλισης της επαγγελματικής αστικής ευθύνης του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας.

Η ΕΑΕΕ, μετά από συνεχείς τηλεδιασκέψεις και διαβουλεύσεις με την Πολιτεία, τις ασφαλιστικές εταιρίες μέλη της Επιτροπής Αστικής Ευθύνης & Επαγγελματικών Ευθυνών, τους αντασφαλιστές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, αλλά και κατόπιν διερεύνησης των βέλτιστων πρακτικών για την εν λόγω κάλυψη σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές (Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία και Ιταλία), προχώρησε στη διαμόρφωση συγκεκριμένης τοποθέτησης, στην οποία επισημαίνονται τα βασικά σημεία που είναι σκόπιμο να ρυθμιστούν από την Πολιτεία προκειμένου η εν λόγω υποχρεωτική ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας να μπορεί να παρασχεθεί και να στηριχθεί από την ελληνική ασφαλιστική αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές εκ των παρατηρήσεων της ΕΑΕΕ έγιναν αποδεκτές από την Πολιτεία, όπως ενδεικτικά: α) η πρόβλεψη στην Υπουργική Απόφαση ανώτατου ορίου ασφαλιστικής κάλυψης ανά συμβάν και συνολικού (αθροιστικού) ορίου κατ’ έτος, β) η δυνατότητα παροχής της συγκεκριμένης ασφαλιστικής κάλυψης σε βάση ασφάλισης claims made και όχι υποχρεωτικά σε βάση ασφάλισης occurrence, γ) η αδυναμία ασφαλιστικής κάλυψης των πειθαρχικών παραπτωμάτων, πράξεων ή παραλείψεων που διαπράττονται με δόλο του διαχειριστή αφερεγγυότητας, όρος αυτονόητος για την ασφαλιστική αγορά, όχι όμως και για την Πολιτεία που ήδη με το Ν.4738/2020 όριζε ότι θα πρέπει να καλύπτονται ασφαλιστικά όλα – και τα εκ δόλου –πειθαρχικά παραπτώματα του διαχειριστή αφερεγγυότητας, δ) η πρόβλεψη στην Υπουργική Απόφαση της δυνατότητας προβολής από τις ασφαλιστικές εταιρίες των όρων, εξαιρέσεων και απαλλαγών του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και έναντι των τρίτων, όπως ισχύει και έναντι του διαχειριστή αφερεγγυότητας, ε) η δυνατότητα ορισμού απαλλαγής στην ασφαλιστική σύμβαση.

Εις ό,τι αφορά τα ελάχιστα όρια της ασφαλιστικής κάλυψης του διαχειριστή αφερεγγυότητας, η Απόφαση προβλέπει ότι αυτά θα διαφοροποιούνται ανάλογα με τη βαθμίδα του διαχειριστή αφερεγγυότητας, ως εξής:

• για φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστή αφερεγγυότητας Α’ βαθμίδας, ποσό πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ [500.000€] ανά συμβάν και ενός εκατομμυρίου ευρώ [1.000.000€] συνολικά κατ’ έτος και

• για φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστή αφερεγγυότητας Β’ βαθμίδας, ποσό διακοσίων χιλιάδων ευρώ [200.000€] ανά συμβάν και τετρακοσίων χιλιάδων ευρώ [400.000€] συνολικά κατ’ έτος.

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Ν. 4819/2021)

Στις 23 Ιουλίου 2021 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Νόμος 4819/2021 (ΦΕΚ Α΄ 129/23.7.2021) με τίτλο “Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές – πολεοδομικές, ενεργειακές και συναφείς επείγουσες ρυθμίσεις”.

Ο νέος νόμος περιλαμβάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων και της ανακύκλωσης, και επιπλέον ενοποιεί – κωδικοποιεί τις ισχύουσες διατάξεις για τα απόβλητα σε ένα ολοκληρωμένο, ενιαίο και συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο. Επίσης, ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2018/851 και 2018/852 και προάγει την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία σε βασικά εργαλεία πολιτικής για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή θεώρηση.

Εις ό,τι αφορά την υποχρέωση ασφάλισης των φορέων / επιχειρήσεων για τη διαχείριση, συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων, στο άρθρο 52 τουνόμου μεταφέρονται σχεδόν αυτούσιες οι ισχύουσες μέχρι πρότινος σχετικές διατάξεις, με επουσιώδεις αλλαγές, οι οποίες διατηρούν κατ’ ουσίαν την υφιστάμενη κατάσταση, χωρίς να επιφέρουν τις αναγκαίες για την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος βελτιώσεις.

Πιο συγκεκριμένα, ο νέος νόμος (άρθρο 52) διατηρεί ως έχουν και ανεξαρτήτως του όγκου εργασιών κάθε επιχείρησης, τα ισχύοντα μέχρι πρότινος ελάχιστα υποχρεωτικά όρια ασφαλιστικής κάλυψης για τους φορείς – επιχειρήσεις που διαχειρίζονται, συλλέγουν και μεταφέρουν επικίνδυνα και μη επικίνδυνα απόβλητα. Επιπλέον, όπως και στο προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο, ο νέος νόμος δεν προβλέπει ολοκληρωμένο μηχανισμό για την αποτελεσματική παρακολούθηση της τήρησης της υποχρέωσης ασφάλισης από τους φορείς εκμετάλλευσης – επιχειρήσεις.

Η ΕΑΕΕ έθεσε τους παραπάνω προβληματισμούς με επιστολή της προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και θέλουμε να πιστεύουμε ότι σε επόμενη φάση θα αποτελέσουν αντικείμενο διαλόγου με σκοπό τη διαμόρφωση από την Πολιτεία ενός ολοκληρωμένου, ισορροπημένου και αποτελεσματικού συστήματος υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας για την προστασία του περιβάλλοντος.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΑΕΕ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE19 GIE/GR/001127 LIFE ΜΕ ΤΙΤΛΟ «PROMOTE FINANCIAL INSTRUMENTS FOR LIABILITY ON ENVIRONMENT» (LIFE PROFILE)

Η ΕΑΕΕ θα συμμετέχει για τα επόμενα τρία (3) έτη ως συνδικαιούχος Εταίρος στην υλοποίηση του ιδιαίτερα σημαντικού και συγχρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματος LIFE19 GIE/GR/001127 LIFE με τίτλο «Promote Financial Instruments for Liability on Environment» (ή με το ακρωνύμιο «LIFE PROFILE»).

Στόχος του προγράμματος «LIFE PROFILE» είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης των χρηματοοικονομικών εργαλείων για την αποτελεσματική διαχείριση της ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον, μέσω ιδίως της επεξεργασίας, ανάπτυξης και προώθησης ενός αξιόπιστου και εύχρηστου μεθοδολογικού εργαλείου αποτίμησης/αξιολόγησης του περιβαλλοντικού κινδύνου των δραστηριοτήτων (φορέων εκμετάλλευσης) που εμπίπτουν στο Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ για την Περιβαλλοντική Ευθύνη (ELD) και του αντίστοιχου Π.Δ. 148/2009.

Μετά την έγκριση του προγράμματος τον Νοέμβριο 2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΑΕΕ βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ), καθώς και τους λοιπούς εταίρους του προγράμματος προκειμένου να ολοκληρωθούν οι δράσεις του βάσει χρονοδιαγράμματος.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η ΕΑΕΕ συμμετείχε στη διαμόρφωση των τριών (3) ερωτηματολογίων του «LIFE PROFILE» που απευθύνονταν α) στις επιχειρήσεις – φορείς εκμετάλλευσης, β) στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και γ) στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Τα ερωτηματολόγια εστάλησαν από την ΕΑΕΕ εντός του Ιουλίου 2021 σε περίπου 20.000 παραλήπτες.

Με τα ερωτηματολόγια αυτά επιχειρήθηκε μεταξύ άλλων:

• η διερεύνηση του επιπέδου ευαισθητοποίησης, εμπειρίας και ετοιμότητας των εμπλεκόμενων φορέων εις ό,τι αφορά τον σχεδιασμό αλλά και την αναζήτηση ασφαλιστικών λύσεων ή / και άλλων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού λειτουργικού κινδύνου τους,

• ο προσδιορισμός των κύριων λειτουργικών κινδύνων των φορέων εκμετάλλευσης που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην πρόκληση περιβαλλοντικών ζημιών,

*η αξιολόγηση του επιπέδου της προσφερόμενης κάλυψης του κινδύνου των φορέων εκμετάλλευσης εις ό,τι αφορά την έκθεσή τους σε περιβαλλοντικές ζημίες.

Ο σχεδιασμός και η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων αποτελεί μέρος της προπαρασκευαστικής Δράσης Α2 «Examination of the current state of the national insurance market» του προγράμματος «LIFE PROFILE» που έχει στόχο τη σύνταξη και δημοσίευση δύο Εκθέσεων (Reports),εκ των οποίων η πρώτη Έκθεση (Stakeholder Questionnaire Analysis Report) θα αφορά ισομερώς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (επιχειρήσεις, ασφαλιστικές εταιρίες και ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές), ενώ η δεύτερη Έκθεση θα είναι επικεντρωμένη στην ασφαλιστική αγορά κάλυψης της περιβαλλοντικής ευθύνης (Environmental Liability Insurance Market Report).

Στην παρούσα φάση, ολοκληρώνεται η ανάλυση των απαντήσεων επί των ερωτηματολογίων και η σύνταξη των σχετικών εκθέσεων, οι οποίες αναμένεται να παράσχουν χρήσιμες πληροφορίες για τη σημερινή κατάσταση στον τομέα της ασφάλισης περιβαλλοντικής ευθύνης στη χώρα μας, καθώς και για την οπτική γωνία που προσεγγίζουν το θέμα όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.