Η νέα δομή της αγοράς: Κατηγορίες Διαμεσολάβησης και μορφές συνεργασίας

Στην ελληνική ασφαλιστική αγορά ακολουθούσαμε μια περίεργη οργάνωση των καναλιών πρόσκτησης εργασιών, η οποία ναι μεν ήταν τυπικά σύμφωνη με τον Νόμο, αλλά απείχε πολύ από την ουσία του Νόμου. Άλλο η νομοθεσία, άλλο η αγορά. Πολλές φορές, μάλιστα, η αγορά δημιουργούσε διαδρομές και διαδικασίες που εκ των υστέρων αποτυπώνονταν σε νόμο. 

Παράλληλα, όμως, η πολύπλοκη αυτή δομή άφηνε πολλά περιθώρια διαφορετικής αντιμετώπισης του κάθε δικτύου ως τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του και, κυρίως, άφηνε πολλές γκρίζες ζώνες, επιτρέποντας, εμμέσως αλλά ουσιαστικά, τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

 Στην ευρωπαϊκή αγορά –όπως αποτυπωνόταν επί σειρά ετών και από τα στοιχεία της Insurance Europe, της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών ενώσεων 35 κρατών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα– η βασική κατηγοριοποίηση ήταν: α) απευθείας πωλήσεις, β) διαμεσολαβητές και γ) τράπεζες. Η δε κατηγορία των διαμεσολαβητών διαχωριζόταν σε Μεσίτες (οι οποίοι εκπροσωπούν το ενδιαφέρον των πελατών) και Πράκτορες (οι οποίοι εκπροσωπούν το ενδιαφέρον των ασφαλιστικών εταιρειών) με την ένδειξη αν είναι συνδεδεμένοι ή ανεξάρτητοι. 

Αντιθέτως, στην Ελλάδα ο Νόμος προέβλεπε μια πληθώρα κατηγοριών ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, προσπαθώντας να αποτυπώσει την προϋπάρχουσα δομή της αγοράς. 

Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία ΕΕ 2016/97 IDD, η οποία, μετά από ήδη μια παράταση, ισχύει σε όλα τα κράτη-μέλη από την 1^η Οκτωβρίου 2018 επιβάλλει, ουσιαστικά, την προϋπάρχουσα ευρωπαϊκή δομή των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών σε όλα τα κράτη-μέλη. Βεβαίως, κάθε χώρα-μέλος θα δημιουργήσει την εθνική της νομοθεσία, και υπάρχει η δυνατότητα επιμέρους διαφοροποιήσεων. 

Συνεπώς, σύμφωνα με τη νέα Οδηγία, και σύμφωνα με τον υπό ψήφιση νόμο που τέθηκε σε διαβούλευση, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: 

1. Ασφαλιστικός πράκτορας (Agent): Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί τη δραστηριότητα της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων στο όνομα και για λογαριασμό μίας ή περισσοτέρων ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Στους ασφαλιστικούς πράκτορες εντάσσονται τα πιστωτικά ιδρύματα, οι επιχειρήσεις επενδύσεων και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, όταν ασκούν τη δραστηριότητα διανομής ασφαλιστικών προϊόντων.

2. Συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων:Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί τη δραστηριότητα της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων μέσω ομάδας ασφαλιστικών πρακτόρων, τους οποίους επιλέγει και προτείνει στην ή στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις για συνεργασία, και στη συνέχεια εκπαιδεύει και επιβλέπει το έργο τους, με σκοπό να διασφαλίσει την εκ μέρους τους εφαρμογή των σχετικών με τη διανομή πολιτικών και διαδικασιών της ή των ασφαλιστικών επιχειρήσεων με τις οποίες συνεργάζεται, χωρίς να συμβάλλεται ο ίδιος με αυτές. 

3. Μεσίτης ασφαλίσεων (Broker):Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που, κατ’ εντολή του πελάτη, ασκεί τη δραστηριότητα της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων με βάση την ανάλυση επαρκούς αριθμού ασφαλιστικών συμβάσεων που διατίθενται στην αγορά, χωρίς να δεσμεύεται ως προς την επιλογή της ασφαλιστικής επιχείρησης.

Προβλέπεται, επίσης, η κατηγορία των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών δευτερεύουσας δραστηριότητας, όπως π.χ. οι εταιρείες ενοικιάσεως οχημάτων ή τα ταξιδιωτικά γραφεία, υπό συγκεκριμένες, βέβαια, προϋποθέσεις.

 Σημαντικό σημείο του υπό ψήφιση νόμου είναι ότι διατυπώνεται η έννοια του «Διανομέα ασφαλιστικών προϊόντων», στην οποία εντάσσονται: α) ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, β) ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής δευτερεύουσας δραστηριότητας και γ) η ασφαλιστική επιχείρηση.

 Από τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι αφενός καταργείται η πολυπληθέστατη κατηγορία των ασφαλιστικών συμβούλων, η οποία θα ενοποιηθεί με την κατηγορία των πρακτόρων και αφετέρου ότι οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις όταν λειτουργούν ως διανομείς ασφαλιστικών προϊόντων μέσω των απευθείας πωλήσεων (direct), εμπίπτουν στις προβλέψεις του νέου νόμου.

Αναδημοσίευση από την έντυπη έκδοση του Οδηγού Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης 2018