Ζητούνται λύσεις για τις αδυναμίες της ελλαδικής οικονομίας

Σε «ηλεκτρική» καρέκλα θα κάθεται ο νέος υπουργός Οικονομίας της Ελλάδας, καθώς το «καλωσόρισμα» που του επιφυλάσσει η κατάσταση της οικονομίας της χώρας δεν μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευχάριστο. Στο πεδίο της οικονομίας, πάντως, εκεί που δεν μπορεί κανείς να πει ότι τα κατάφερε καλά η προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, θα κριθεί κυρίως και ο επί κεφαλής της νέας κυβέρνησης. Έχει φανεί, άλλωστε, στο παρελθόν ότι για τα «εθνικά» και λοιπά συναφή ζητήματα οι Έλληνες μόνο φωνάζουν ή απλώς γκρινιάζουν, ψηφίζοντας όμως προθύμως τους αποδέκτες της γκρίνιας τους. Όταν πλήττεται η τσέπη τους, όμως, η καλοπέραση ή η ασφάλειά τους, είναι έτοιμοι να τιμωρήσουν τον μέχρι χθες εκλεκτό τους και να… επανέλθουν στον προηγούμενο, με την ελπίδα ότι η επαναφορά αυτή θα συνοδευτεί από ποικίλες παροχές, ώστε να απολαύσουν ακόμη μία φάση ευμάρειας, μέχρι να ξαναφθάσουμε στα ίδια και… βλέπουμε.
Την «υποδοχή» του νέου υπουργού Οικονομίας της Ελλάδας, λοιπόν, έχουν αναλάβει:
  1. το τεράστιο και διαρκώς διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, προερχόμενο από έναν προϋπολογισμό ο οποίος πάσχει σοβαρά και στα δύο σκέλη του: των εσόδων και των δαπανών,
  2. την επίσης τεράστια και συνεχώς διογκούμενη παραοικονομία,
  3. τον τεράστιο και αντιπαραγωγικό δημόσιο τομέα, με τα ανεκδιήγητα «κεκτημένα εργατικά δικαιώματα» (το δικαίωμα στο… «ξύσιμο», φερ’ ειπείν),
  4. το προβληματικό -μέχρι απογνώσεως-  ασφαλιστικό σύστημα,
  5. το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελλαδικής οικονομίας,
  6. την έναρξη του νέου χρηματοδοτικού πλαισίου της Ε.Ε., του ΕΣΠΑ, το οποίο προϋποθέτει σημαντικές εκταμιεύσεις,
Αυτά -και άλλα πολλά- προκύπτουν καθώς ήδη:
  1. το δημόσιο έλλειμμα για το 2009 είχε στόχο να φθάσει στο 3,7%, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι θα υπερβεί το διπλάσιο του στόχου και θα φθάσει το 8%,
  2. ο κρατικός δανεισμός, ο οποίος επρόκειτο να ανέλθει σε περίπου 40 δισ. ευρώ, έχει ήδη υπερβεί τα 50 δισ. ευρώ και προχωρεί ακάθεκτος προς τα 60.
  3. ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, μέχρι το τέλος του έτους, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε αρνητικό έδαφος: μεταξύ -0,5% και -1%,
  4. τα έσοδα του νευραλγικού τουριστικού τομέα της χώρας, στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2009, ήταν περί το 15% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα περυσινά
  5. ελάχιστες μόνο επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση για ευνοϊκή ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών τους ή για περαίωση παρελθουσών διαχειριστικών χρήσεων (φορολογικό κλείσιμο με συνοπτικές διαδικασίες και ουσιαστικώς άνευ ελέγχου).
 Έρχεται ο Αλμούνια
Το χειρότερο όλων, μάλιστα, δεν θα είναι τόσο οι προσδοκίες των Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι θα απαιτούν την υλοποίηση προεκλογικών υποσχέσεων, για να ελαφρύνουν την δυσχερή οικονομική κατάστασή τους. Θα είναι το… ραντεβού με τον Χοακίν Αλμούνια, κοινοτικό επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, το οποίο έχει ορισθεί για τις 24 Οκτωβρίου. Την ημέρα αυτή, η νέα ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει στην Κομισιόν το σχέδιό της, με το οποίο θα μειώνει το δημόσιο έλλειμμα κατά 1,5% ανά έτος για τρία χρόνια στη σειρά.
Τι να πει και τι να μολογήσει, όμως, στον κ. Αλμούνια, ο (δύσμοιρος) επί της Οικονομίας υπουργός, αφού ο Ισπανός επίτροπος τα έχει πει ήδη πολύ σταράτα στους προηγούμενους. «Κύριοι (τους είπε, στο περίπου, αλλά με αυτό ακριβώς το νόημα), γνωρίζετε και γνωρίζουμε την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Ή αλλάζετε ρότα, λοιπόν, και εγκαταλείπετε την πολιτική παροχών, ή αναλαμβάνω εγώ ‘υπουργός’ [μυρίζει επιτήρηση για τρίτη φορά, με άλλα λόγια] και επιβάλλω διαρθρωτικά μέτρα». Τι σημαίνουν, όμως, αυτά τα περίφημα «διαρθρωτικά μέτρα» και γιατί να μην τα λάβει αφ’ εαυτού του ο Έλλην υπουργός, αλλά να μας τα επιβάλλουν οι… Φράγκοι;
Τα «διαρθρωτικά μέτρα» (και η καταπολέμηση «ανισορροπιών»: πηγαίνουν μαζί αυτά) δεν έχουν καμία σχέση με τα έκτακτα (έως τσαπατσούλικα) φορολογικά μέτρα που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση ούτε βεβαίως με τις… ευχές περί καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Αυτό επειδή ακόμη και αν τα έκτακτα φορομπηχτικά μέτρα κατόρθωναν να καλύψουν μερικώς τη «μαύρη τρύπα» του ελλείμματος, το ευτυχές αυτό αποτέλεσμα θα ήταν εντελώς προσωρινό, καθώς η (επί δεκαετίες) ακολουθούμενη οικονομική πολιτική των διαφόρων ελληνικών κυβερνήσεων θυμίζει έντονα αυτόν που προσπαθεί να γεμίσει νερό έναν τρύπιο κουβά.
 
Μια ζωή «αρπαχτές»
Κοινώς ειπείν, τι να σου κάνει ένας έκτακτος φόρος στα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού, αν μήνα με το μήνα το κράτος συνεχίζει να πληρώνει εφοριακούς που δεν εισπράττουν φόρους, καθηγητές δημοσίων σχολείων που «στέλνουν» τα παιδιά στα ιδιωτικά φροντιστήρια ή πολεοδόμους που για δεκαετίες κάνουν τα στραβά μάτια στους χιλιάδες κτισμένους «ημιυπαίθριους» χώρους, τους οποίους (ως ακόμη μία «αρπαχτή») το συντεταγμένο κράτος προτίθεται να νομιμοποιήσει εισπράττοντας ένα νόμιμο «λάδωμα»;
Τα «διαρθρωτικά μέτρα»:
  • σαφέστατα θα περιλαμβάνουν τη μείωση των δημοσίων υπαλλήλων. Προφανώς όχι με απόλυση των ήδη υπηρετούντων, αλλά ίσως με παροχή κινήτρων για πρόωρη αφυπηρέτηση (αν και κάτι τέτοιο θα αύξανε τη στρατιά των νεαρών συνταξιούχων) ή μάλλον με μη αναπλήρωση όσων αποχωρούν από την υπηρεσία. Ίσως περιλαμβάνουν, όμως, και την υποχρέωση καταβολής κάποιας συμμετοχής από τους δημοσίους υπαλλήλους για την κοινωνική ασφάλισή τους ή ακόμη και επέκταση των ορίων ετών υπηρεσίας και ηλικίας, προκειμένου να κατοχυρώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.
  •  
  • επίσης, θα περιλαμβάνουν την προϋπόθεση όλα τα ασφαλιστικά ταμεία να είναι βιώσιμα βάσει των δικών τους πόρων και να μην επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.
  •  
  • θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ένα στοιχειωδώς σοβαρό σύστημα ελέγχου των κρατικών δαπανών και του όλου πλέγματος των προμηθειών του δημοσίου.
  •  
  • θα μπορούσαν, ακόμη, να επιβάλλουν ουσιαστικό έλεγχο στη χρήση των κοινοτικών – κρατικών «αναπτυξιακών» επιδοτήσεων, ώστε να διαπιστώνεται αν αυτές πράγματι εξυπηρετούν τους στόχους της ανάπτυξης ή της δημιουργίας θέσεων εργασίας ή -όπως κατά κόρον συμβαίνει μέχρι σήμερα- τα χρήματα αυτά των αφελών φορολογουμένων καταλήγουν να γίνονται σκάφη αναψυχής ή καταθέσεις στην Ελβετία.
 
Πολιτικά κριτήρια
Τι χρειάζεται, λοιπόν, για να εφαρμοσθούν τα «διαρθρωτικά μέτρα»;
Χρειάζεται, μάλλον, ειλικρινής πολιτική βούληση, προκειμένου:
  • η ελλαδική οικονομία (και δη ο δημόσιος τομέας της, ο οποίος -αμέσως ή εμμέσως- κυριαρχεί σε αυτήν) να μην αφίσταται τρομερά της… λογικής,
  • κάθε ευρώ του Έλληνα φορολογουμένου να παράγει κάτι, αντί να χάνεται στο… υπερπέραν της ρουσφετολογικής γραφειοκρατίας,
  • να καταβάλλουν περισσότερους φόρους αυτοί που έχουν υψηλότερα εισοδήματα, αντί να ξεζουμίζονται οι εύκολοι στόχοι, οι οποίοι άλλωστε δεν είναι δυνατόν να καλύψουν τις τεράστιες «τρύπες» του συστήματος,
  • να αφιερωθούν πόροι για την υποστήριξη μιας σύγχρονης αναπτυξιακής διαδικασίας, που θα οδηγεί σε ένα ανταγωνιστικό ελληνικό έμψυχο δυναμικό, στο πλαίσιο μιας οικονομίας της γνώσης, αντί να σπαταλάται δημόσιο χρήμα και να καταστρέφονται φυσικοί πόροι με σκανδαλώδη εγχειρήματα (όπως π.χ. οι βαμβακοκαλλιέργειες).
Μπορούμε να αναμένουμε, λοιπόν, την επίδειξη μιας τέτοιας -λογικής πλην γενναίας, για τα ελληνικά δεδομένα- πολιτικής βούλησης; Ακόμη και αν δεχθούμε ότι κάποιο κόμμα θα μπορούσε να πάει κόντρα στον παλιό εαυτό του, τα δεδομένα της προεκλογικής περιόδου δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία. Οι υποσχέσεις που ακούστηκαν ήταν «γλυκές» (ήτοι λαϊκίστικες), σε κάποιες περιπτώσεις, πλην όμως αρκετά αόριστες και πάντως καθόλου ρηξικέλευθες ή έστω φέρουσες κάποια πρωτοτυπία. Η οικονομική πολιτική που και οι δύο μονομάχοι της προεκλογικής περιόδου υπερασπίζονταν δεν έφερνε κάτι καινούργιο ή τουλάχιστον κάτι ουσιαστικό και ρεαλιστικό. Ήταν «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε», ενώ μέχρι και οι πέτρες ήξεραν ότι το «ραντεβού» με τον κ. Αλμούνια θα φέρει την επιβολή σκληρών μέτρων, που θα επιβληθούν στους «συνήθεις υπόπτους».
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση θα έχει κατά νου ότι -στο τέλος της «πέτρινης» τριετίας και εφ’ όσον οι κοινοτικοί όροι θα έχουν εν πολλοίς εξυπηρετηθεί- θα έχει τη σχετική άνεση να προβεί σε φρέσκιες παροχές, προσλήψεις και άλλες παραχωρήσεις, ώστε να διαβεί το ρέμα αβρόχοις ποσί, καθώς και τότε προεκλογική περίοδος θα είναι. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ελληνικά κόμματα δεν έχουν κυρίως απέναντί τους ενεργούς πολίτες, που κρίνουν με βάση αξίες και ιδανικά. Έχουν απέναντί τους κυρίως εκλογική πελατεία, που κρίνει με βάση το στενό προσωπικό -άντε και το οικογενειακό- συμφέρον…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*