Η αγορά χρειάζεται αναδιάρθρωση χωρίς συμβιβασμούς

«Η ασφαλιστική αγορά «ασθενεί», βρισκόμαστε στο ναδίρ της αποτελεσματικότητας, στο ναδίρ της αξιοπιστίας», τονίζει σε συνέντευξή του εφ όλης της ύλης στο Insurance World ο Γενικός Διευθυντής ασφαλιστικών εργασιών της Τράπεζας Πειραιώς. Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι το κράτος – και ειδικότερα η Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΕΠΕΙΑ) – θα πρέπει να βάλουν βαθιά το μαχαίρι στο κόκαλο για να εξυγιανθεί η εγχώρια ασφαλιστική αγορά, ενώ εκτιμά ότι το bancassurance είναι η «νησίδα» στην παγκόσμια φουρτούνα της ασφαλιστικής αγοράς, και αυτονόητο είναι να αναμένουμε περαιτέρω ανάπτυξή του και στην Ελλάδα.

 iw? Ποια είναι η εκτίμησή σας για τη διεθνή οικονομική κρίση η οποία ταλαιπωρεί πλέον όλες τις χώρες του πλανήτη;

Τ.Λ.:Εκτιμώ ότι φθάνουμε κοντά στον «πάτο» του προβλήματος, ωστόσο, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, η κρίση δεν έχει φθάσει ακόμη στην καθημερινότητα του πολίτη. Είναι βέβαια… συνήθης η ανταπόκριση πολλών οικονομιών με κάποια καθυστέρηση σε οποιαδήποτε σημαντική, θετική ή αρνητική, εξέλιξη στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Το γεγονός πάντως ότι πολλές ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα και είτε προχωρούν σε μείωση των δραστηριοτήτων τους, είτε προβαίνουν σε περικοπές προσωπικού κτλ, δείχνει ότι η κρίση αρχίζει σιγά σιγά να αποτυπώνεται και στη χώρα μας.

 iw? Πως πιστεύετε ότι η παγκόσμια οικονομία θα βγει από το αδιέξοδο;

Τ.Λ.: Οι λύσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, είναι θέμα πολιτικής των κρατών και το πόσο γρήγορα μπορούν να οδηγήσουν σε κάποιο αποτέλεσμα. Εάν δηλαδή συντονιστούν όλοι οι ισχυροί του πλανήτη στην προώθηση των απαραίτητων ενεργειών και ξεκαθαρίσει το τοπίο στο χρηματοοικονομικό σύστημα, τότε μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι για το μέλλον. Μόνο τα κράτη μπορούν να δώσουν λύσεις σήμερα.

 iw? Αναφορικά με τον ασφαλιστικό κλάδο, τα προβλήματα με την AIG… ταρακούνησαν για τα καλά τα νερά. Ο κόσμος είναι πλέον πιο δύσπιστος απέναντι στις ασφαλιστικές εταιρίες;

Τ.Λ.: Μην ξεχνάμε ότι η AIG ήταν η μεγαλύτερη εταιρία όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι λογικό ο κόσμος να ανησυχεί.

Το πρόβλημα με τον αμερικανικό κολοσσό είναι ότι κάλυψε τα δάνεια μειωμένης εξασφάλισης σαν χρήμα. Το πρόβλημα μεγάλωσε όταν επένδυσε τα ελεύθερα αποθεματικά σε αυτά τα δάνεια, τα οποία κάποια στιγμή άρχισαν να «σκάνε». Σε ό,τι αφορά όμως στις ασφαλιστικές της εργασίες, η εταιρία διατηρούσε τα απαιτούμενα μαθηματικά αποθέματα, σε σταθερές αξίες (ομόλογα). Το γεγονός δε ότι τα συνταξιοδοτικά προϊόντα επενδύονται σε κρατικά ομόλογα, είναι καθησυχαστικό για τον κόσμο.

iw? Άσχημη ήταν όμως και η εικόνα των περισσότερων ασφαλιστικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2008. Ποιες είναι οι προοπτικές του κλάδου για το 2009 αλλά και για τα προσεχή χρόνια;

Τ.Λ.: Η ασφαλιστική αγορά «ασθενεί», βρισκόμαστε στο ναδίρ της αποτελεσματικότητας, στο ναδίρ της αξιοπιστίας. Ο κόσμος μειώνει περαιτέρω την ασφάλισή του, ενώ οι εξαγορές στον κλάδο Ζωής αποτελεί την έσχατη λύση των ασφαλισμένων προκειμένου να αντλήσουν ρευστά. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, κάποια πρόσφατα deals που έγιναν, μπορεί να αποσόβησαν το… μοιραίο, ωστόσο δεν αποκλείεται τελικά να παρατείνουν το πρόβλημα. Εάν δεν κάνεις… εγχείριση, τότε η κατάσταση δεν πρόκειται να εξομαλυνθεί. Θα έλεγα ότι 10 εταιρίες το πολύ διαθέτουν σήμερα τα απαραίτητα κεφάλαια αλλά και την κατάλληλη δομή για να «αντέξουν» στην αγορά.

 iw? Φοβάστε δηλαδή ότι θα έχουμε λουκέτα το 2009; Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για να εξυγιανθεί το συντομότερο δυνατό η ασφαλιστική αγορά;

Τ.Λ.: Πιστεύω ότι θα έχουμε αναδιάρθρωση, το βάθος της οποίας θα κριθεί από τα κατά πόσο η Εποπτική Αρχή (ΕΠΕΙΑ) – στην οποία έχουν «επενδυθεί» πολλά – παίξει σωστά το ρόλο της. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 10-15 εταιρίες οι οποίες βρίσκονται στο «κόκκινο» και πρέπει να προχωρήσουν άμεσα σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο νέο περιβάλλον. Μην ξεχνάμε όμως ότι οι εταιρίες αυτές απασχολούν πάνω από 2.000 εργαζομένους, οπότε ποιος είναι διατεθειμένος να αναλάβει το «κόστος» αυτό;

Λογικά η ΕΠΕΙΑ δεν θα το πάρει αυτό το ρίσκο. Το τελευταίο διάστημα γίνονται συσκέψεις για να βρεθεί κάποια άλλη λύση στο αδιέξοδο, η οποία ωστόσο δεν είναι υπέρ της εξυγίανσης του κλάδου. Αυτό όμως, θα έρθει αναπόφευκτα κάποια στιγμή εντός του 2009, ή το 2010.

 iw? Εκτιμάτε δηλαδή ότι το… χάσμα της χώρας μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια…

Τ.Λ.: Στο εξωτερικό, ο ασφαλιστικός κλάδος είναι ο πλέον προστατευόμενος, ενώ στην Ελλάδα έμεινε πίσω. Δυστυχώς, δεν έχουμε ασφαλιστική συνείδηση και δεν δίνεται προτεραιότητα στην ασφάλιση από τις εκάστοτε κυβερνήσεις.

Μάλιστα δεν τον βλέπω να αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια, αφού δεν προωθείται η εποπτεία του κλάδου – η ΕΠΕΙΑ δεν δίνει μέχρι στιγμής τις λύσεις για τις οποίες δημιουργήθηκε – και δεν μπαίνουν ξεκάθαροι όροι λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών (οργάνωση, υποδομή, κεφάλαια). Παράλληλα, το κράτος δεν αφήνει τις ασφαλιστικές εταιρίες να μπουν στο δεύτερο πυλώνα, με κάποιους όρους βέβαια.

Εάν δεν αλλάξει κάτι, στη χώρα μας θα παραμείνει η σχέση ασφαλίστρων προς ΑΕΠ γύρω στο 2,3%, πολύ πιο κάτω από την επόμενη Ευρωπαϊκή χώρα που είναι η Πορτογαλία, η οποία εμφανίζει τον σχετικό δείκτη άνω του 5%. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι γύρω στο 9%-10%. Εκεί δηλαδή οι πολίτες έχουν υψηλή ασφαλιστική συνείδηση, τα δε κράτη έχουν αντιληφθεί από νωρίς το ρόλο του ασφαλιστικού κλάδου στις εθνικές οικονομίες λόγω του μεγάλου όγκου των αποθεμάτων τα οποία συγκεντρώνουν και επενδύουν.

 iw? Πως βλέπετε ότι θα κυλήσει το 2009 για τον εγχώριο ασφαλιστικό κλάδο;

Τ.Λ.: Εκτιμώ ότι οι πολυεθνικές οι οποίες θα αντέξουν στον ανταγωνισμό, είναι εκείνες που θα δώσουν τις νέες τάσεις στην ελληνική ασφαλιστική αγορά προβάλλοντας τη γενικότερη αξιοπιστία που τους διέπει και την ισχυρή κεφαλαιακή τους δομή.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους, οι οποίες διατηρούν την αξιοπιστία τους, θα συνεχίσουν να είναι οι μεγάλοι προμηθευτές ασφαλιστικών προϊόντων τα επόμενα χρόνια και μάλιστα σε μεγαλύτερη κλίμακα. Ειδικότερα, πιστεύω ότι το bancassurance από το 25%-30% που είναι σήμερα θα φθάσει στο 60%-70% επί της συνολικής παραγωγής στον κλάδο Ζωής.

iw? Θεωρείτε δηλαδή ότι οι τραπεζοασφάλειες είναι το μέλλον;

Τ.Λ.: Το bancassurance είναι η «νησίδα» στη παγκόσμια φουρτούνα. Οι τράπεζες τα προηγούμενα χρόνια προωθούσαν κυρίως unit linked τα οποία ήταν εφάπαξ καταβολής, και επέστρεφαν στον ασφαλισμένο το κεφάλαιο μετά από κάποια περίοδο συν κάποια απόδοση. Στην παρούσα όμως οικονομική συγκυρία τέτοιου είδους προϊόντα δεν ήταν δυνατόν να προωθηθούν επειδή δέσμευαν για πολλά χρόνια τον πελάτη οι δε τράπεζες ενδιαφέρονταν να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερες καταθέσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η συνολική παραγωγή του bancassurance ζωής το 2008. Το 2008 όμως προωθήθηκαν κυρίως παραδοσιακά προϊόντα, περιοδικών καταβολών συνταξιοδοτικού χαρακτήρα. Αυτή την πολιτική θα ακολουθήσουν οι τράπεζες και τα επόμενα χρόνια, καθώς ο κόσμος ζητάει όσο το δυνατόν πιο εγγυημένα προϊόντα με χαμηλή δόση ασφαλίστρων. Φαίνεται δε ότι εμπιστεύεται τις τράπεζες για να αγοράζει τα προϊόντα αυτά.

 iw? Σε επίπεδο ανταγωνισμού πως έχει σήμερα η κατάσταση;

Τ.Λ.: Στην Ελληνική αγορά σχεδόν όλες οι τράπεζες δραστηριοποιούνται στο bancassurance. Τα προϊόντα από εταιρία σε εταιρία δεν διαφέρουν πολύ, εκεί που διαφέρουν είναι στους όρους της εγγυημένης σύνταξης που είναι το κύριο προϊόν που προωθείται την περίοδο αυτή. Φυσικά, μέσω τραπεζών προωθούνται και ασφαλιστικά προϊόντα γενικών κλάδων όπως π.χ. πυρός, προστασίας της δόσης κτλ. Η «αγορά» του bancassurance θα αναπτυχθεί σημαντικά με την εφαρμογή του πρόσφατου Π.Δ. που προβλέπει την δυνατότητα των τραπεζών να διαμεσολαβούν στην προώθηση των ασφαλίσεων. Άνω των 3000 υπαλλήλων των τραπεζών έχουν ήδη πιστοποιηθεί μετά από ειδικές εξετάσεις για να προωθούν ασφαλίσεις μέσω των καταστημάτων των τραπεζών.   

 iw? Πώς αναπτύσσεται η Τράπεζα Πειραιώς στον τομέα των ασφαλίσεων και ιδιαίτερα του bancassurance;

Τ.Λ.: Σε κάθε υποκατάστημα της τράπεζας, υπάρχουν εκπαιδευμένοι και πιστοποιημένοι υπάλληλοι οι οποίοι προωθούν τα ασφαλιστικά προϊόντα με ανάλογη τεχνολογική υποστήριξη. Παράλληλα, σε επίπεδο περιφέρειας δικτύου υπάρχει έμπειρος επιθεωρητής πωλήσεων ασφαλιστικών προϊόντων ο οποίος ενημερώνει, εκπαιδεύει, συντονίζει και παροτρύνει τους υπαλλήλους. Όλοι οι υπάλληλοι των καταστημάτων είναι σε θέση να συστήσουν ασφαλιστικά προϊόντα στους πελάτες. Το σύστημα είναι αξιόπιστο και πολύ αποτελεσματικό.

 iw? Ποια ήταν η πορεία των ασφαλιστικών σας εργασιών το προηγούμενο έτος;

Τ.Λ.: Το 2008, στη Ζωή είχαμε νέα παραγωγή 20 εκατ. ευρώ περίπου σε ατομικά προϊόντα, από 7 εκατ. ευρώ το 2007 (σας θυμίζω ότι στις ασφαλίσεις ζωής υπάρχει αποκλειστική συνεργασία με την ING). Περίπου η ίδια νέα παραγωγή (18 εκατ. ευρώ) πραγματοποιήθηκε και στις γενικές ασφαλίσεις. Το συνολικό υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιο ασφαλίστρων της τράπεζας ήταν 205 εκατ. ευρώ το 2008. Η αύξηση των εσόδων και των κερδών ήταν πολύ υψηλή αλλά ακόμα δεν έχει δημοσιευθεί ο ισολογισμός.  

 iw? Ποιες είναι οι προοπτικές για το 2009;

Τ.Λ.: Το 2009 εκτιμάται ότι θα είναι μια χρονιά υψηλών επιδόσεων για το bancassurance της Τράπεζας Πειραιώς. Αναμένουμε στον κλάδο ζωής νέα παραγωγή 40 εκατ. ευρώ που θα προέλθουν κυρίως από την προώθηση του πολύ πετυχημένου προϊόντος της εγγυημένης σύνταξης. Ήδη το α’ δίμηνο ξεπέρασε τα 7 εκατ. ευρώ σε ασφάλιστρα. Η ανάπτυξη των γενικών ασφαλίσεων εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένη άνω του 25% ενώ τα έσοδα και τα κέρδη θα είναι σημαντικά αυξημένα.

 Το bancassurance είναι το μέλλον

 iw?Θεωρείτε δηλαδή ότι οι τραπεζοασφάλειες είναι το μέλλον;

Τ.Λ.:Το bancassurance είναι η «νησίδα» στην παγκόσμια φουρτούνα. Οι τράπεζες τα προηγούμενα χρόνια προωθούσαν κυρίως unit linked τα οποία ήταν εφάπαξ καταβολής, τα οποία επέστρεφαν στον ασφαλισμένο μετά από κάποια περίοδο συν κάποια απόδοση. Δυστυχώς όμως, η προώθηση τέτοιων προϊόντων απέβη εις βάρος των τραπεζών και των ασφαλιστικών, αλλά και των πελατών που εμπιστεύθηκαν τη λύση των unit linked. Αυτός είναι και ο λόγος που ο κόσμος στράφηκε σε παραδοσιακά προϊόντα, χαμηλότερου ρίσκου για τον πελάτη, όπως είναι οι τραπεζοασφάλειες. Αυτή την πολιτική θα ακολουθήσουν και τα επόμενα χρόνια, καθώς ο κόσμος ζητάει όσο το δυνατόν πιο εγγυημένα προϊόντα, ενώ δείχνει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη όταν παίρνει αυτά τα προϊόντα από μία τράπεζα και όχι από κάποια ασφαλιστική. Μην ξεχνάμε δε πως όλα τα μαθηματικά αποθέματα που πρόκειται να δοθούν στους ασφαλισμένους είναι σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου αλλά και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ούτε ένα ευρώ δεν επενδύεται σε αμοιβαία κεφάλαια, σε μετοχές ή σε εταιρικά ομόλογα.

iw?Σε επίπεδο ανταγωνισμού πώς έχει σήμερα η κατάσταση;

Τ.Λ.:Στην ελληνική αγορά η μεγάλη δύναμη είναι η Eurolife (μέσω της Eurobank), ενώ με διαφορά ακολουθούν οι υπόλοιπες. Τα προϊόντα από εταιρία σε εταιρία δεν διαφέρουν πολύ, εκεί που διαφέρουν είναι η εγγυημένη σύνταξη, διαφορές ωστόσο οι οποίες αναμένεται να εξομαλυνθούν τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι ασφαλισμένοι πρέπει να δίνουν προσοχή στα ψιλά γράμματα που αφορούν στις εγγυημένες αποδόσεις.