Χωρίζεται σε δύο κομμάτια η ING, αποχωρεί από τις ασφάλειες

Σε νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης και ανάταξης δυνάμεων προχωρά ο ολλανδικός  όμιλος ING, καθώς χωρίζεται σε δύο επιχειρηματικές μονάδες, μια τραπεζική και μια ασφαλιστική. Παράλληλα η διοίκηση της εταιρίας θα προχωρήσει στη διάθεση νέων μετοχών αξία 7,5 δις ευρώ έτσι ώστε να αποπληρώσει μέρος της κυβερνητικής που είχε λάβει αλλά και να χρηματοδοτήσει τις νέες κινήσεις της. 

Το σχέδιο αναδιάρθρωσης προβλέπει την πλήρη αποεπένδυσή της από το σύνολο των ασφαλιστικών της δραστηριοτήτων μέσω δημόσιων εγγραφών αλλά και πώληση των συγκεκριμένων μονάδων, μέχρι το 2013. Οι κινήσεις αυτές είναι απόρροια των συμφωνιών που έχουν αποφασίσει από κοινού η διοίκηση της εταιρίας τόσο με την ολλανδική κυβέρνηση όσο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία υποχρεώνει την ING να αποχωρήσει, μεταξύ άλλων, από την ING Direct USA εντός της ίδιας προθεσμίας.

Όσον αφορά την επιστροφή των κυβερνητικών ενισχύσεων, η ING έχει καταλήξει σε συμφωνία με την ολλανδική κυβέρνηση για την αποπληρωμή των κεφαλαίων. Σε αυτό το πλαίσιο η ING θα επαναγοράσει τον Δεκέμβριο του 2009 χρεόγραφα ύψους 5 δισ. ευρώ με premium, ενώ σχεδιάζει επιπλέον πληρωμές προς την ολλανδική κυβέρνηση στο πλαίσιο των εγγυήσεων που έχει λάβει για μη-ρευστοποιήσιμα πάγια. Από τις κινήσεις αναδιάρθρωσης είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει και αναδιάρθρωση προσωπικού παγκοσμίως.

Νωρίτερα το τρέχον έτος η εταιρία παρουσίασε το πρόγραμμα «Επιστροφή στις Βασικές Αρχές» προκειμένου να απλοποιηθεί η δομή του ομίλου και να μειωθεί το ρίσκο, το λειτουργικό κόστος και να αυξηθεί η αποδοτικότητα των κεφαλαίων. Οι τραπεζικές δραστηριότητες θα επικεντρωθούν στη λιανική τραπεζική και στις καταθέσεις με κύριο άξονα λειτουργίας τις ευρωπαϊκές αγορές. 

Όσον αφορά τις ασφαλιστικές εργασίες θα επικεντρωθούν στα προγράμματα ζωής και στα συνταξιοδοτικά. Στόχος είναι οι εταιρικές μονάδες να διοικούνται τοπικά με κεντρικές διευθύνσεις στις Κάτω χώρες, στις ΗΠΑ, την Κεντρική Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Ασία. 

Βασικός στόχος του προγράμματος «Επιστροφή στις Βασικές Αρχές» είναι να μειωθεί η πολυπλοκότητα της διεύθυνσης των τραπεζικών και ασφαλιστικών εργασιών κάτω από την «ομπρέλα» μιας εταιρικής οντότητας. 

Οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης λειτούργησαν ως καταλύτες επιτάχυνσης των στρατηγικών αποφάσεων που οδήγησαν στο διαχωρισμό των τραπεζικών και των ασφαλιστικών εργασιών. 

Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν και επίσημη έγκριση του προγράμματος αναδιάρθρωσης θα ληφθεί στη γενική συνέλευση των μετόχων του ομίλου που είναι προγραμματισμένη για τις 25 Νοεμβρίου.   

Βασική προϋπόθεση, προκειμένου η ING να πάρει έγκριση από την Κομισσιόν για το πρόγραμμα αναδιάρθρωση, είναι η πώληση της μονάδας ING Direct USA. Ο ολλανδικός όμιλος θεωρεί τη συγκεκριμένη εταιρία ως ένα δυνατό franchise στην αγορά των ΗΠΑ, η οποία προσφέρει πολύ μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. 

Εκτιμάται ότι η αποεπένδυση θα χρειαστεί αρκετά χρόνια και δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2013 και στο μεσοδιάστημα η ING θα εξασφαλίσει ότι η ανάπτυξη των εργασιών θα συνεχιστεί. 

Η συμφωνία αυτή δεν επηρεάζει τις λειτουργίες σε άλλες αγορές. Η ING θα παραμείνει προσηλωμένη στο εμπορικό σήμα ING Direct franchise το οποίο συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των εργασιών του ολλανδικού ομίλου.

Παράλληλα ως μέρος του προγράμματος αναδιάρθρωσης, η ING θα δημιουργήσει μια νέα εταιρία στην ολλανδική αγορά συγχωνεύοντας τον τραπεζικό βραχίονα της Interadvies (περιλαμβάνει την Westland Utrecht και τον τομέα υποθηκών της Nationale-Nederlanden) και την ING Retail. 

Η νέα εταιρία είναι κερδοφόρος με ισολογισμό 37 δις ευρώ, με 200 χιλ. στεγαστικά δάνεια, 320 χιλ. καταναλωτικά δάνεια. 500 χιλ. καταθετικούς λογαριασμούς και 76 χιλ. χρηματιστηριακούς κωδικούς. Η αξία του χαρτοφυλακίου υποθηκών αγγίζει τα 34 δις. ευρώ και το μερίδιο αγοράς κυμαίνεται στο 6%. 

Μόλις ολοκληρωθεί η συγχώνευση η νέα εταιρία θα τεθεί προς πώληση. Η ING έχει συμφωνήσει να μην είναι ηγέτης τιμών σε καμία χώρα της Ευρωζώνης για συγκεκριμένα προϊόντα λιανικής μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ παράλληλα θα απέχει από εξαγορές χρηματοπιστωτικών εταιριών οι οποίες ενδέχεται με μειώσουν το χρόνο αποπληρωμής των ομολογιών πρώτης διαβάθμισης (Core Tier I securities). Οι περιορισμοί αυτοί θα διαρκέσουν το λιγότερο για τρία χρόνια ή μέχρι να αποπληρωθούν πλήρως οι ομολογίες προς την ολλανδική κυβέρνηση. 

Τα μέτρα αναδιοργάνωσης, συμπεριλαμβανομένων και των κινήσεων που έχουν ήδη γίνει βάση του προγράμματος «Επιστροφή στις Βασικές Αρχές», αναμένεται να οδηγήσουν στη μείωση των στοιχείων του ενεργητικού κατά 600 δις ευρώ περίπου μέχρι το 2013, ήτοι ποσοστό περίπου 45% του ισολογισμού με ημερομηνία 30 Σεπτεμβρίου 2008.

Αυτό θα επιτευχθεί μέσω των αποεπενδύσεων και περαιτέρω απομόχλευση του τραπεζικού ισολογισμού. 

Συμπεριλαμβανομένης και της εκτιμώμενης οργανικής ανάπτυξης, θεωρείται ότι ο ισολογισμός της ING στο τέλος του 2013 θα υπολείπεται κατά 30%, του ισολογισμού της στις 30 Σεπτεμβρίου 2008. Τα έσοδα που θα προέλθουν από τις αποεπενδύσεις των ασφαλιστικών εργασιών θα χρησιμοποιηθούν για να εξαλειφθεί τη δανειακή εξάρτηση και η αποπληρωμή στην Ολλανδική κυβέρνηση.

 

 

Σε σύνδεση με το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που έχει αποφασιστεί από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ING έχει έλθει σε συμφωνία με την Ολλανδική κυβέρνηση να μεταβάλλει τους όρους αποπληρωμής των ομολογιών πρώτης διαβάθμισης (Core Tier I securities), έτσι ώστε να οδηγηθεί σε γρηγορότερη αποπληρωμή, με ισχύ έως το τέλος του Ιανουαρίου του 2010. 

Η ING σχεδιάζει  να χρησιμοποιήσει αυτήν τη δυνατότητα στους όρους αποπληρωμής, επαναγοράζοντας τον Δεκέμβριο του 2009, χρεόγραφα ύψους 5 δισ. ευρώ με premium ύψους 950 εκατ. ευρώ, συνέπεια της οφειλής που προκύπτει από την πώληση της μετοχής και το premium της εξόφλησης. Η πληρωμή του τοκομεριδίου, κατά 8,5%, εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 260 εκατ. ευρώ, ενώ το premium εξαρτάται από την τιμή της μετοχής κατά τη στιγμή της αποπληρωμής. 

Η ελάχιστη αξία του υπολογίζεται στα 333 εκατ. ευρώ και αυξάνεται εάν κατά τη στιγμή της αποπληρωμής, η αξία της τιμής της μετοχής της ING, ανέβει πάνω από τα 11,16 ευρώ, ενώ έχει ανώτατο όριο τα 691 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε τιμή 12,40 ευρώ ή ακόμη υψηλότερα.

Το Ιανουάριο του 2009 η ING και η Ολλανδική κυβέρνηση συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα διευκόλυνσης μη ρευστοποιημένων στοιχείων (Illiquid Assets Back-up Facility – IABF), το οποίο κατά 80% προερχόταν από το χαρτοφυλάκιο της Alt-A RMBS στην ING Direct US και στην ING Insurance Americas. 

Προκειμένου να πάρει έγκριση για το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης από την Κομισιόν, η ING συμφώνησε να προχωρήσει σε επιπλέον καταβολές στην Ολλανδική κυβέρνηση που θα αντιστοιχούν σε μια μείωση 50 μονάδων βάσης στην μηνιαία καταβολή που δίνει η ολλανδική εταιρία και μια αύξηση 82,6 μονάδων βάσης στην ετήσια εγγύηση που καταβάλλει η ING. 

Στο σύνολο αυτές οι ετήσιες επιπλέον καταβολές θα αντιστοιχούν σε καθαρή αξία (net present value) ύψους 1,3 δις ευρώ που θα συμπεριληφθούν ως έκτακτη φορολογική δαπάνη στο τέταρτο τρίμηνο του 2009. 

Προκειμένου να χρηματοδοτήσει την εξόφληση των ομολογιών πρώτης διαβάθμισης (Core Tier I securities) ύψους 5 δις ευρώ συν ένα premium περίπου 950 εκατ. ευρώ, αλλά και μετριάσει την επιβάρυνση της έκτακτης φορολογικής δαπάνης, η ING θα προχωρήσει στη διάθεση νέων μετοχών αξίας 7,5 δις ευρώ. 

Τα αντληθέντα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την κεφαλαιακή ενίσχυση του ομίλου, ενώ η περαιτέρω αποπληρωμή του προγράμματος των ομολογιών θα γίνει από εσωτερικές πηγές, μεταξύ των οποίων τα έσοδα που θα προκύψουν από τις ασφαλιστικές εταιρίες που θα πουληθούν.

 

 Οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά

 

Ήδη ο όμιλος ING έχει προχωρήσει στην συρρίκνωση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά, καθώς η μητρική αποφάσισε πριν λίγες εβδομάδες την μεταφορά μέρος των λειτουργιών της εκτός συνόρων. Η απόφαση αυτή αφορά την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σύμφωνα με την οποία μια σειρά από λειτουργίες των θυγατρικών της θα συγκεντρωθούν στη Ρουμανία. 

Ο σχεδιασμός σε ότι αφορά το προσωπικό της ING Ελλάδος προβλέπει την μείωσή του κατά 30%. Σημειώνεται ότι η ING Ελλάδος απασχολεί 485 υπαλλήλους, ενώ τα τελευταία 2 χρόνια έχει απομακρύνει περισσότερους από 100 εργαζόμενους. 

Παράλληλα η εταιρία έχει αποχωρήσει από τα νοσοκομειακά προγράμματα, έχοντας συνάψει συμφωνίες με την Interamerican και την Ευρωπαϊκή Πίστη να πουλά τα συγκεκριμένα προϊόντα μέσω του δικτύου της. Επίσης σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι συζητήσεις για την πώληση της εταιρίας γενικών ασφαλίσεων και τη σταδιακή αποχώρηση του ομίλου από τον κλάδο ζημιών. Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει η Interamerican, η Ευρωπαϊκή Πίστη και η InternationalLife. 

Τέλος η ING Ελλάδος έχοντας αγοράσει το ποσοστό της Πειραιώς στην ING Ομαδικών και ελέγχοντας πλήρως την εταιρία, προχωρά στη συγχώνευσή της με την εταιρία Ζωής. Ωστόσο με την απόφαση της μητρικής για πλήρη αναδιοργάνωση, τα σχέδια αυτά προς το παρόν φαίνεται ότι αναστέλλονται καθώς θα πρέπει να αποφασιστεί εάν η εταιρία θα πωληθεί ως ενιαία επιχειρηματική οντότητα ή θα χωριστεί σε κομμάτια τα οποία θα τεθούν προς πώληση. Η αποχώρηση του ομίλου από την ελληνική αγορά είναι δεδομένο ότι θα αλλάξει τις υπάρχουσες ισορροπίες καθώς η πώληση των δραστηριοτήτων της είναι σίγουρο ότι θα δημιουργήσει αρκετούς εν δυνάμει μνηστήρες. 

 

 

 

Η προοπτική του «διαχωρισμού» και η αβεβαιότητα σχετικά με τη σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση της ING προκαλούν ανησυχία στους επενδυτές. Για τους μετόχους των άλλων τραπεζών που δέχτηκαν κρατική βοήθεια, η βασική πηγή ανησυχίας προέρχεται από το ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη διάσπαση της ING.

Η ολλανδική τράπεζα έχει τους δικούς της λόγους για να ενεργεί έτσι. Η αύξηση κεφαλαίου μπορεί σε γενικές γραμμές να ερμηνευτεί σαν έκφραση της επιθυμίας της τράπεζας να αποφύγει την κρατική εμπλοκή. Ο διαχωρισμός της ING είναι σύμφωνος με το σχέδιο «Επιστροφή στις Βασικές Αρχές» που ανακοίνωσε τον Απρίλιο ο Διευθύνων Σύμβουλός της, κ. Γιαν Χόμεν, υποσχόμενος απλοποίηση και σμίκρυνση του ιδρύματος. 

Ο διαχωρισμός των τραπεζικών δραστηριοτήτων από τις ασφαλιστικές θα γλιτώσει την ING από την υποτίμηση της μετοχής της, ως συνέπεια των συνδυασμένων δραστηριοτήτων της. Το σχέδιο υποδεικνύει ότι οι αξιωματούχοι για τον ανταγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους οποίους η ING συνεργάστηκε στενά κατά την ανάπτυξη της πρότασης αναδιάρθρωσης, έχουν υιοθετήσει μια άκρως παρεμβατική προσέγγιση για τις τράπεζες που έχουν δεχτεί κρατική βοήθεια. Η διάσπαση της ING πάει πολύ πιο μακριά από ό,τι γενικά αναμενόταν.

Η Επιτροπή επέβαλε επίσης κάποια επιπλέον τέλη στην ING για τη συμμετοχή της στο σχήμα «μεταφοράς κινδύνου» της Ολλανδικής Κυβέρνησης, τα οποία πρόκειται να πληρωθούν από τα έσοδα της αύξησης κεφαλαίου. Η ING υποσχέθηκε να μην προχωρήσει σε καμία εξαγορά που θα μπορούσε να καθυστερήσει την αποπληρωμή της κρατικής βοήθειας και να μην εφαρμόσει ακραίες ανταγωνιστικές πολιτικές. 

Οι αγορές στοιχηματίζουν τώρα ότι τράπεζες όπως η Lloyds Banking Group και η Royal Bank of Scotland στη Βρετανία και η KBC στο Βέλγιο θα υποχρεωθούν σε ανάλογες «τιμωρίες» αναδιάρθρωσης: οι μετοχές και των τριών αυτών τραπεζών έπεσαν πολύ μετά την ανακοίνωση της ING.

Πέρα από μια επίδειξη ισχύος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δύο ακόμα είναι οι τάσεις που καθίστανται προφανείς με την ανακοίνωση της ING. Η πρώτη είναι πως το επιχειρηματικό μοντέλο που συνδύαζε τις τραπεζικές με τις ασφαλιστικές δραστηριότητες σε ένα ενιαίο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα βγαίνει τώρα «εκτός μόδας». Η μία εξήγηση γι’ αυτό βρίσκεται στη νέα εστίαση των επενδυτών και των εποπτικών αρχών στην απλότητα και στο μέγεθος των ιδρυμάτων. 

Η δεύτερη έχει να κάνει με το ότι καθίσταται σταδιακά συνείδηση πως τα ωφελήματα της διαφοροποίησης που προσέφερε ο συνδυασμός των ασφαλιστικών με τις τραπεζικές δραστηριότητες ίσως είναι επίπλαστα και όχι πραγματικά. Κι ένας τρίτος λόγος προκύπτει από τις νέες ισχυρές προσεγγίσεις για την προστασία των καταναλωτών, που δυσκολεύουν την πώληση ασφαλιστικών προϊόντων σε πελάτες τραπεζικής.

Η διάσπαση της ING ενισχύει την τάση πολλών εμπορικών τραπεζών να εστιάσουν περισσότερο στις βασικές τους δραστηριότητες και αγορές. Με την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσής της, σε βάθος τετραετίας, η ING θα έχει μετατραπεί ξανά από φιλόδοξο παγκόσμιο παίχτη σε μια ευρωπαϊκή τράπεζα με έναν ισχυρό πυρήνα στο Βέλγιο και στην Ολλανδία. 

Τη συγκεκριμένη υποχώρηση πρέπει να τη δούμε ως αντανάκλαση δομικών πιέσεων αλλά και των αποφάσεων των αξιωματούχων για τον ανταγωνισμό στις Βρυξέλλες. Δηλαδή, της ανάγκης για μεγάλα μερίδια αγοράς που δίνουν τη δυνατότητα εξοικονόμησης κόστους σε ένα οικονομικό περιβάλλον χαμηλής ανάπτυξης, της αυξημένης έμφασης στις καταθέσεις σαν πηγής χρηματοδότησης και της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας σε ότι αφορά το εποπτικό πλαίσιο των πολυεθνικών τραπεζών. Η ING υποχρεώνεται να πάρει ένα δρόμο που πολύ πιθανόν να ήταν έτσι κι αλλιώς υποχρεωμένη να πάρει.