Νέο πλαίσιο για αποφυγή άτακτης χρεοκοπίας ασφαλιστικών εταιρειών στην Ευρώπη

Το πλαίσιο θα ενταχθεί στο αναθεωρημένο Solvency II

Σε ένα πλαίσιο συμφωνίας για τη δημιουργία κανόνων που θα αποτρέπουν την «άτακτη» χρεοκοπία ασφαλιστικών εταιρειών στην Ευρώπη συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα. 

Θα είναι ένα πλαίσιο όπως αυτό που ισχύει για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, για τις οποίες επίσης υπάρχουν προβλέψεις που αποτρέπουν τη μετάδοση συστημικών κινδύνων σε περίπτωση χρεοκοπίας. 

Με βάση αυτό το πλαίσιο θα διαπραγματευθούν τους κανόνες στο επόμενο διάστημα με τον νέο χρόνο, ώστε να ενταχθούν στο αναθεωρημένο πλαίσιο για το Solvency II. Η Οδηγία για το πλαίσιο αποτροπής άτακτης χρεοκοπίας ονομάζεται IRRD (από τα αρχικά Insurance Recovery and Resolution Directive) και, όπως ανακοινώθηκε από το Συμβούλιο, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών συμφώνησαν (σε μια γενική προσέγγιση) σχετικά με την Οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση ασφαλίσεων (IRRD). 

Η πρόταση αυτή συμφωνήθηκε να ενισχύσει την Οδηγία Solvency II, με στόχο να καταστήσει τον ασφαλιστικό και αντασφαλιστικό τομέα πιο ανθεκτικό και να ενισχύσει την προστασία των αντισυμβαλλομένων, των φορολογουμένων, της οικονομίας και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας εντός της ΕΕ. Η απόφαση του Συμβουλίου ανοίγει τον δρόμο για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το νέο έτος, ενόψει της συμφωνίας για το τελικό κείμενο. 

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Τσεχίας (η οποία προεδρεύει στην ΕΕ αυτήν την περίοδο), Zbyněk Stanjura, «αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη μείωση των κινδύνων για τους αντισυμβαλλομένους και τους φορολογουμένους και την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στην εσωτερική αγορά. 

Η νέα Οδηγία θα παρέχει ένα πλαίσιο για περιπτώσεις στις οποίες το καθεστώς Solvency II δεν εμποδίζει την πτώχευση μιας ασφαλιστικής επιχείρησης. Το πλαίσιο Solvency II λειτουργεί γενικά καλά, αλλά περίπου δέκα ασφαλιστικές εταιρείες της ΕΕ αποτυγχάνουν κάθε χρόνο, με σημαντικές επιπτώσεις στους αντισυμβαλλομένους. 

Η Οδηγία για την ανάκτηση και την επίλυση ασφαλίσεων (IRRD) θα παρέχει εναρμονισμένες διαδικασίες επίλυσης, καθιστώντας ευκολότερο τον χειρισμό των αποτυχιών των ασφαλιστικών εταιρειών, ιδίως σε διασυνοριακό πλαίσιο».

Το σκεπτικό του Συμβουλίου

Για πολλές κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες η κατοχή ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου είναι απαραίτητη για την προστασία από πιθανούς κινδύνους. Η άτακτη αποτυχία των ασφαλιστών μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στους αντισυμβαλλομένους, τους δικαιούχους, τους ζημιωθέντες ή τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις. Μπορεί περαιτέρω να οδηγήσει ή να ενισχύσει τη χρηματοπιστωτική αστάθεια και να επηρεάσει την πραγματική οικονομία στο σύνολό της ή να απαιτήσει εξαιρετική προσφυγή σε δημόσιους πόρους. Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν εναρμονισμένες διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εξυγίανση των ασφαλιστών, με ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών να οδηγούν σε άνισα επίπεδα προστασίας για τους αντισυμβαλλομένους και τους δικαιούχους. 

Το IRRD θα εισαγάγει ένα εναρμονισμένο καθεστώς σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εξυγίανση ασφαλιστικών εταιρειών, ώστε να παρέχει στις εθνικές αρχές παρόμοια εργαλεία και διαδικασίες εξυγίανσης για την αντιμετώπιση αστοχιών. 

Η πρόταση θα απαιτούσε από τα κράτη μέλη να συστήσουν αρχές εξυγίανσης ασφαλίσεων, να εξασφαλίσουν αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία και να αναθέσουν στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) συντονιστικό ρόλο. 

Το IRRD θα εξασφάλιζε ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών και θα προστάτευε τα συμφέροντα των κατόχων πολιτικής. Επιπλέον, θα ελαχιστοποιούσε τον αντίκτυπο στην οικονομία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και κάθε προσφυγή στα χρήματα των φορολογουμένων, συμβάλλοντας στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την εμπιστοσύνη στην εσωτερική αγορά ασφάλισης και αντασφάλισης. 

Η ανακοίνωση αναφέρει ότι το Συμβούλιο χαιρετίζει την αξία της θέσπισης ενός εναρμονισμένου ελάχιστου ευρωπαϊκού πλαισίου για την ανάκαμψη και εξυγίανση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι το πλαίσιο αυτό είναι αναλογικό, προσαρμοσμένο στον ασφαλιστικό τομέα και συμβάλλει δεόντως στην προστασία των αντισυμβαλλομένων και στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

«Είναι σημαντικό να θεσπιστούν κοινοί κανόνες και ταυτόχρονα να αφεθεί επαρκής ευελιξία στις εθνικές αρχές για να προσαρμόσουν τις ιδιαιτερότητες των ασφαλιστικών αγορών τους και να αντιμετωπίσουν τα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης» αναφέρεται. 

Ενώ οι εθνικές αρχές πρέπει να διαθέτουν επαρκείς εξουσίες για να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις ασφαλιστικές αποτυχίες, πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή κανόνες για να διασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση όλων των ενδιαφερομένων, όπως η αρχή ότι κανένας πιστωτής δεν πρέπει να βρίσκεται σε χειρότερη θέση σε περίπτωση διάλυσης εταιρείας, σε σύγκριση με μια «συνηθισμένη» πτωχευτική διαδικασία. 

Ιστορικό της Οδηγίας για τις πτωχεύσεις

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για Οδηγία για την ανάκτηση και την εξυγίανση ασφαλίσεων (IRRD) ως μέρος της συνολικής δέσμης αναθεώρησης των κανόνων Solvency II. 

Η πρόταση αποσκοπεί στην εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων παρόμοια με εκείνα του τραπεζικού τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ασφαλιστές και οι αντασφαλιστές στην ΕΕ θα συνεχίσουν να επενδύουν και να υποστηρίζουν τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ. 

Από τον Οκτώβριο του 2021, υπό τη σλοβενική, τη γαλλική και την τσεχική προεδρία, η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και η τραπεζική ένωση συζήτησαν την πρόταση σε πολλές περιπτώσεις. Τον Ιούνιο του 2022, η γαλλική προεδρία παρουσίασε μια έκθεση προόδου και, τον Δεκέμβριο του 2022, η τσεχική προεδρία πρότεινε μια σειρά συμβιβαστικών τροπολογιών για την επίτευξη μιας γενικής συμφωνίας πλαισίου. 

Οι Ευρωπαίοι ασφαλιστές υπέρ της ενσωμάτωσης κανόνων βιωσιμότητας στη Solvency II

Οι ευρωπαϊκοί ασφαλιστές υποστηρίζουν τη φιλόδοξη ατζέντα της ΕΕ για τη βιωσιμότητα και δεσμεύονται να συνεχίσουν να συνεισφέρουν στη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία, διαδραματίζοντας έναν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. 

Η βιωσιμότητα είναι βασικό στοιχείο της αναθεώρησης Solvency II και οι ασφαλιστές υποστηρίζουν αλλαγές που μπορούν να βοηθήσουν να διευκρινιστεί πώς οι κίνδυνοι βιωσιμότητας, περιλαμβανομένων και των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, ενσωματώνονται κατάλληλα στο πλαίσιο Solvency II, εφόσον αυτό δεν ισχύει ήδη. 

Αν και οι απαιτήσεις για τους ασφαλιστές να ενσωματώσουν τους κινδύνους βιωσιμότητας στις επενδύσεις, το underwriting και το reserving αποτελούν ήδη μέρος του Solvency II, ο κλάδος αναγνωρίζει το όφελος από την προσθήκη ορισμένων περαιτέρω διευκρινίσεων. 

Ως εκ τούτου, ο κλάδος υποστηρίζει τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη βιωσιμότητα που βασίζονται στον κίνδυνο, όπως:

• Τακτικές αναθεωρήσεις και ενημερώσεις, όπου χρειάζεται, του εύρους και της βαθμονόμησης των παραμέτρων της standard formula που σχετίζονται με τον κίνδυνο φυσικής καταστροφής και το κλίμα.
• Την ένταξη της ανάλυσης σεναρίων κλιματικής αλλαγής στον ORSA.
• Την εντολή της EIOPA να διερευνηθεί αν μια διαφορετική προληπτική μεταχείριση για green/brown assets, καθώς και assets με κοινωνικό πρόσημο, δικαιολογείται με βάση στοιχεία διαφορών κινδύνου.

Επιπλέον, ο κλάδος υποστηρίζει σχέδια μετάβασης, τα οποία ένα πολύ ευρύ φάσμα εταιρειών, περιλαμβανομένων και των ασφαλιστών, θα πρέπει να καταρτίσουν, όπως προβλέπεται στις διατομεακές Οδηγίες της Directive on Corporate Sustainability Due Diligence και της Corporate Sustainability Reporting Directive. 

Ως εκ τούτου, για να αποφευχθούν περιττές επικαλύψεις και ασυνέπειες, δεν χρειάζεται να συμπεριληφθούν σχέδια μετάβασης σε ειδική τομεακή νομοθεσία, όπως το Solvency II.

Aπό το περιοδικό Insurance World