Τι μας έμαθε η Interamerican τον Ιούνιο

της Ελενας Ερμείδου

Ιστορία … αρχαίος πολιτισμός … λέξεις που έχουν ‘έντεχνα’ παραμεριστεί από το καθημερινό

μας λεξιλόγιο. Συνδέεται, όμως άρρηκτα το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον και την υγιή ανάπτυξη.  Η Interamerican, λίγο πριν τα μέσα Ιουνίου στο πλαίσιο του εταιρικού πολιτιστικού προγράμματος «Γνωριμία με την Κληρονομιά μας», διοργάνωσε ημερήσια εκπαιδευτική εκδρομή στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών και το Αρχαιολογικό Πάρκο Ορχομενού Βοιωτίας. Σε μόλις λίγη ώρα από την Αθήνα, μας αποκαλύφθηκε ένα μουσείο αριστούργημα με εκθέματα ανεκτίμητης αξίας, και μία συνεχόμενη ιστορία που συνέδεε το παρελθόν με το παρόν.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας και  Αρχαιολογικό Πάρκο του Ορχομενού μας υποδέχτηκαν.

Η Θήβα είχε Κτηματολόγιο, η Αθήνα σήμερα όχι

Η Θήβα ή στα αρχαία Θῆβαι είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ελλάδας. H Θήβα ήταν τρεις ισχυρές πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας. H γεωγραφική της θέση της εξασφάλιζε τον έλεγχο των οδικών αξόνων της Βοιωτίας Ο επικρατέστερος μύθος λέει ότι η Θήβα χτίστηκε από τον Κάδμο.

Από τους πιο σημαντικούς Θηβαίους ήταν ο στρατηγός Επαμεινώνδας που κατάφερε να καταστήσει που κατάφερε να καταστήσει την πόλη ηγεμονεύουσα της Ελλάδας, και ο αρχηγός του διάσημου Ιερού Λόχου Πελοπίδας. Η ακρόπολη των Θηβών έφερε το όνομα Καδμεία, ενώ ο πληθυντικός του ονόματος Θῆβαι οφείλεται στις  Δεκατέσσερις πύλες της, που συνδέονται με τον μύθο της Νιόβης. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι δύο πόλεις, η Θήβα και ο Ορχομενός ξεχωρίζουν από τα Μυκηναϊκά Χρόνια

Η επίσκεψη και ξενάγηση στο Μουσείο

Το σημερινό Μουσείο αποτελεί το τρίτο κατά σειρά Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών, που φιλοξενεί τις βοιωτικές αρχαιότητες και αποτελείται από 18 ενότητες. Η ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών ξεκινά το 1894.

Στην αίθουσα υποδοχής ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει την ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών και των ανασκαφών στη βοιωτική γη, μέσα από παλαιές φωτογραφίες, αρχειακό υλικό, καταλόγους καταγραφής και ανασκαφικά αντικείμενα.

Η 1^η ενότητα είναι αφιερωμένη στους βοιωτικούς μύθους, με αντικείμενα που εικονογραφούν τους μυθικούς πρωταγωνιστές ή αναφέρονται σε αυτούς. Αλλωστε, η Βοιωτία είναι κοιτίδα πολλών φημισμένων μυθικών αφηγήσεων. Η Θήβα και ο Ορχομενός ξεχωρίζουν ως τόποι γέννησης θεών και ηρώων ή μυθικών συμβάντων.

Στην 2^η ενότητα, ο επισκέπτης γνωρίζει την εποχή του Λίθου. Η εποχή χαρακτηρίζεται από τις μετακινήσεις πληθυσμών μεταξύ των ηπείρων, την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και τις αργές πολιτισμικές μεταβολές που επιταχύνθηκαν στο τελευταίο της στάδιο.

Στην 3^η ενότητα μεταφερόμαστε στην εποχή Χαλκού. Κατά την εποχή αυτή αναπτύσσεται η κτηνοτροφία και η καλλιέργεια δημητριακών, έχουμε μία πρόοδος στην τεχνολογία και την μεταλλουργία, αλλά και την επέκταση των επαφών με περιοχές της ανατολικής Μεσογείου και της Ευρώπης. Στη Θήβα, η οποία θεωρείται από τους μεγαλύτερους οικισμούς της Στερεάς Ελλάδας τη συγκεκριμένη εποχή, είναι γνωστά μέχρι σήμερα τέσσερα μεγάλα αψιδωτά οικήματα, καθώς και ορθογώνια κτήρια του τύπου με διαδρόμους.

Η 4^η ενότητα είναι αφιερωμένη στον Μυκηναϊκό πολιτισμό Από την αρχή της περιόδου αυτής,  ξεχωρίζουν η Θήβα και ο Ορχομενός, καθώς συγκεντρώνουν δύναμη και πλούτο, προαναγγέλλοντας την κατοπινή λαμπρή εξέλιξη. Στη Θήβα το επίκεντρο του οικισμού εντοπίζεται στον νότιο υψηλό λόφο της Καδμείας. Αντίστοιχος οικισμός και νεκροταφείο βρέθηκε και στον Ορχομενό, στις ανατολικές παρυφές του Ακοντίου όρους.

Στην επόμενη ενότητα παρουσιάζεται η Γεωμετρική Περίοδος. Κατά την Γεωμετρική

περιόδο άρχισαν να διαμορφώνονται οι πρώτες πόλεις. Στη Βοιωτία η Θήβα ξεχωρίζει από τις μικρότερες κώμες που την περιβάλλουν. Στην τέχνη βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί η διακόσμηση της κεραμικής με γεωμετρικά σχήματα.
Μεγάλη ακμή γνωρίζει η βοιωτική μεταλλοτεχνία.

Αλλές θεματικές του μουσείου είναι οι Αρχαϊκοί χρόνοι, οι Κλασσικοί χρόνοι, οι Ελληνιστικοί χρόνοι, Ρωμαϊκοί, Πρωτοβυζαντινοί, Μεσοβυζαντινοί, Φραγκοκρατία, Τουρκοκρατία.

Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο το 197 π.Χ. η Θήβα με τις άλλες πόλεις της Βοιωτίας αποστάτησε από τους Μακεδόνες και έγινε υποτελής των Ρωμαίων. Στην περίοδο της κατοχής, η η Βοιωτία γνώρισε μεγάλη παρακμή. Αντίθετα κατά την Βυζαντινή περίοδο, η Βοιωτία άνθησε. Το ίδιο και κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας όπου η Θήβα γίνεται πρωτεύουσα και έδρα του Δουκάτου Αθηνών – Θηβών, η πλουσιότερη επαρχία και από τις πιο λαμπρές αυλές της Ευρώπης. Κατά την περίοδο δε, της Τουρκοκρατίας η διοίκηση της Θήβας παραμένει παρέμεινε στους Θηβαίους δημογέροντες και η πόλη από τις πιο πλούσιες. Όμως, μετά την παραχώρηση των χωραφιών στους Τούρκους ξεκινά η παρακμή.

Ο Μεσαιωνικό Πύργος

Δεσπόζει στον περίγυρο του μουσείου. Ο πύργος ύψους 14 μέτρων  και εκτιμάται ότι έχει χτιστεί τον 13^ον  αιώνα από τον άρχοντα Νικόλαο Β΄ Σεντ Ομέρ Στα τέλη του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. Στους τοίχους του ισογείου διατηρούνται σχέδια των φυλακισμένων, όπου καταμετρούν την άγνωστη σε εμάς ποινή τους.

Οι Αθηναίοι Τραγικοί Ποιητές

Χάριν των έργων των Αθηναίων τραγικών ποιητών του 5^ου είναι σήμερα γνωστή μυθολογική παράδοση της Θήβας. Οκτώ αρχαίες τραγωδίες περιγράφουν στην υπόθεση τους  θηβαϊκούς μύθους: οι Επτά επί Θήβας του Αισχύλου, η Αντιγόνη, ο Οιδίπους Τύραννος και ο Οιδίπους επί Κολωνώτου Σοφοκλή, ο Ηρακλής Μαινόμενος, οι Βάκχες, οι Ικέτιδες και οι Φοίνισσες του Ευριπίδη.

Η συνέχεια για τον Ορχομενό σε επόμενο δημοσίευμα.