Interamerican: Και ο μικρός κίνδυνος φέρνει την καταστροφή

Συνέντευξη στην Ελενα Ερμείδου

Το ασταθές οικονομικό περιβάλλον έχει την δύναμη να μετατρέψει ακόμα και ένα μικρό κίνδυνο σε μεγάλο και να επιφέρει μία ασύμμετρα μεγάλη οικονομική καταστροφή δηλώνει στο IW o κος Βαγγέλης Βερνάρδος, Dipl. Engineer, MSc, MBA Non Motor Business Line Manage στην Interamerican, μιλώντας για τους επιχειρησιακούς κινδύνους. Αναφορά, μεταξύ άλλων κάνει στον κλάδο τουρισμού όπου λόγω της υψηλής του συμβολής στο ΑΕΠ, οποιαδήποτε αρνητική μεταβολή ιδιαίτερα σε υψηλή τουριστική περίοδο επιφέρει επιπτώσεις.

 

–Ποιοι θα λέγατε ότι είναι οι μεγαλύτερες απειλές για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα σήμερα, οι κυριότεροι επιχειρησιακοί κίνδυνοι, με άλλα λόγια και πως αυτοί οι κίνδυνοι συμβάλλουν στην εικόνα της οικονομίας και της πολιτικής;

Στο ασταθές οικονομικό περιβάλλον που επικρατεί σήμερα στη χώρα, θα έλεγα ότι ακόμη και ένας μικρός κίνδυνος μπορεί να επιφέρει μία ασύμμετρα μεγάλη οικονομική καταστροφή. Υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, άμεσα εξαρτώμενες από τραπεζικούς δανεισμούς, με υποχρεώσεις που συχνά ξεπερνούν και τους τζίρους, δεν αφήνουν περιθώριο για ανάκαμψη σε περίπτωση ζημίας στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. Το αποτέλεσμα είναι να μην έχει τη δυνατότητα η επιχείρηση να ανταπεξέλθει σε μία επιπλέον ξαφνική, αιφνίδια και απρόβλεπτη υλική ζημία που θα υποστεί. Έτσι, αναγκάζεται να διακόψει προσωρινά ή μόνιμα τη λειτουργία της. Δυστυχώς, αυτό είναι πλέον ένα σύνηθες φαινόμενο στην Ελλάδα της κρίσης, όπου θα έλεγα πως μόνο όσες επιχειρήσεις είναι ασφαλισμένες θα μπορούσαν να επαναλειτουργήσουν μετά από ενδεχόμενη, σχετικά σοβαρή ζημία. Εύλογα, η οικονομία απειλείται από ανάλογη έκθεση επιχειρήσεων σε κινδύνους.

 

–Οι κίνδυνοι αυτοί, θα λέγατε διαφέρουν για τις ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα;

Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει διάκριση ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων. Εξαίρεση, ενδεχομένως, θα μπορούσαν να αποτελέσουν επιχειρήσεις με δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με κατά πολύ ευνοϊκότερους όρους από αυτούς της τοπικής αγοράς, αφού αποκτούν έτσι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις.

 

–Η διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας κρίνετε ότι είναι μεγαλύτερη απειλή από ένα χτύπημα στον κυβερνοχώρο;

Η διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας μπορεί να αποβεί ακόμη και μοιραία για μία επιχείρηση. Τα κεφάλαια που απαιτούνται για την επαναλειτουργία είναι, επί το πλείστον των περιπτώσεων, αδύνατον να βρεθούν. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων λειτουργεί σήμερα με κεφάλαια προερχόμενα από τραπεζικό δανεισμό με όχι ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Καταλαβαίνετε λοιπόν, ότι επιπλέον άντληση κεφαλαίων από τους ίδιους φορείς φαντάζει μάλλον αδύνατη. Επομένως η μόνη σίγουρη λύση, ώστε να μπορεί ο επιχειρηματίας να επαναλειτουργήσει είναι μέσω της ασφαλιστικής αγοράς, με σωστά ασφαλιστήρια συμβόλαια, σωστές καλύψεις και φυσικά με ασφάλιση από φερέγγυες ασφαλιστικές εταιρίες.

Όσον αφορά στα χτυπήματα στον κυβερνοχώρο, θα έλεγα ότι είναι μία σχετικά καινούρια κατάσταση για την ελληνική πραγματικότητα. Τα social media έχουν γίνει, πλέον, μέρος της καθημερινότητάς μας και χρησιμοποιούνται ευρέως από πολύ μεγάλο πλήθος επιχειρήσεων. Το GDPR, το IoT, η χρήση big data απασχολούν πλέον σχεδόν όλες τις επιχειρήσεις. Η διαχείριση ευαίσθητων δεδομένων αγγίζει το σύνολο του επιχειρηματικού κλάδου. Επομένως, μία τέτοια επίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές απώλειες μεγαλύτερες από μία φυσική ζημία στα περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων. Τα κρούσματα στην ελληνική αγορά ίσως να μην είναι ακόμη πολλά, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έρθουν. Η ταχύτητα διάδοσης της τεχνολογίας, αλλά και των κινδύνων που τη συνοδεύουν είναι σίγουρο πως πολύ σύντομα θα «χτυπήσουν» και την ελληνική αγορά. Άλλωστε, η ιδιαιτερότητα του κυβερνοχώρου είναι πως δεν γνωρίζει σύνορα, δεν έχει εθνικότητα και δεν κάνει διακρίσεις. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αφού οι χρήστες και οι πιθανές απειλές είναι συνδεδεμένες στον παγκόσμιο ιστό από κάθε άκρη της γης, όλο το 24ωρο.

 

–Θα θεωρούσατε επιχειρηματικό κίνδυνο την μεταβλητότητα των αγορών για το 2018;

Η μεταβλητότητα των αγορών σε ένα σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον είναι σίγουρα κάτι που πρέπει κάθε επιχειρηματίας να λαμβάνει υπόψη του. Είναι ένας παράγοντας που πρέπει κανείς να βάζει στην εξίσωση κάθε επιχειρηματικού σχεδίου. Οι οικονομικοί και κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες επηρεάζουν τις αγορές, επομένως έχουν άμεσο αντίκτυπο και στις επιχειρήσεις. Θα πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς ο επιχειρηματίας τις εξελίξεις στον κλάδο που δραστηριοποιείται και να κάνει προσεκτικά και σταθερά βήματα, προκειμένου να ελαττώσει τον κίνδυνο που διατρέχει.

 

–Η αλλαγή των καιρικών συνθηκών είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, πλέον και στην Ελλάδα. Το ότι δεν υπάρχει μοντέλο αντιμετώπισης στην χώρα μας, επιδεινώνει τον κίνδυνο;

Η αλήθεια είναι ότι η έντονη αλλαγή των καιρικών συνθηκών έχει προκαλέσει πολύ μεγάλης έκτασης ζημίες στη χώρα μας κατά τα τελευταία χρόνια. Λόγω γεωγραφικής θέσης ως υπ’ αριθμόν ένα καταστροφικό κίνδυνο η Ελλάδα πάντοτε αντιμετώπιζε τον κίνδυνο του σεισμού. Σαφώς, η έλλειψη μοντέλου αντιμετώπισης επιδεινώνει τον κίνδυνο. Όμως αυτό που αποτελεί μεγαλύτερη απειλή θα έλεγα ότι είναι η έλλειψη των μέτρων πρόληψης. Άλλωστε, η πρόληψη σε όλους τους τομείς έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από την αντιμετώπιση του ίδιου του φαινομένου. Η καταστροφή μεγάλων δασικών εκτάσεων από τις πυρκαγιές, η άναρχη δόμηση και το μπάζωμα των ρεμάτων είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που μας άφησαν ανοχύρωτους στις αυξημένες και έντονες βροχοπτώσεις, που είναι αποτέλεσμα της αλλαγής των καιρικών συνθηκών.

Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι θα αποτελούσε σημαντική βελτίωση η δημιουργία μοντέλου αντιμετώπισης και μάλιστα, θεωρώ ότι είναι επιβεβλημένη η συμμετοχή της ασφαλιστικής αγοράς στη δημιουργία του.

 

–Για τον κίνδυνο του ανταγωνισμού, έχετε να πείτε κάτι;

Ό ανταγωνισμός είναι θεμιτός και αποτελεί γνώρισμα της ελεύθερης αγοράς. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ιδιαίτερα έντονος και σε αρκετές περιπτώσεις επικίνδυνος. Η έλλειψη συστηματικού ελέγχου έχει οδηγήσει σε ακραία φαινόμενα ανταγωνισμού, με αποτελέσματα άσχημα τόσο για τον πελάτη όσο και για την ασφαλιστική αγορά. Στο βωμό αύξησης χαρτοφυλακίων είδαμε εταιρίες να θυσιάζουν όχι μόνο τα κέρδη τους, αλλά και τα κεφάλαιά τους με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε διακοπή λειτουργίας, επιβαρύνοντας τα επικουρικά κεφάλαια, βλάπτοντας τους πελάτες τους και κλονίζοντας τα θεμέλια της ασφαλιστικής αγοράς.

 

– Μπορούμε να αναφερθούμε σε κάποιους επιχειρηματικούς κλάδους που ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους σε σχέση με το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον στην Ελλάδα

Η βαριά βιομηχανία της Ελλάδος είναι αναμφίβολα ο τουρισμός. Επομένως, καταλαβαίνουμε ότι λόγω του μεγέθους του και της μεγάλης συμβολής του στο ΑΕΠ, αποτελεί σίγουρα έναν κλάδο που επηρεάζεται άμεσα από το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Πολιτικές αποφάσεις που θα οδηγούσαν σε αντίστοιχες ταξιδιωτικές οδηγίες έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη ροή τουριστών, ειδικά εάν αυτές συμπίπτουν χρονικά με το peak της σαιζόν της τουριστικής περιόδου.

 

–Είναι επαρκώς καλυμμένες οι επιχειρήσεις για τέτοιους κινδύνους; Ποια τα κενά τους;

Η ασφαλιστική αγορά έχει τη δυνατότητα να καλύψει σχεδόν όλο το φάσμα των κινδύνων που απειλούν μια επιχείρηση, ακόμη και κινδύνους που οφείλονται σε αλλαγές του οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος. Δυστυχώς, όμως η πραγματικότητα δείχνει ότι η ελληνική αγορά δεν διαθέτει την ωριμότητα και την ασφαλιστική συνείδηση να προβεί στην αγορά αντίστοιχων καλύψεων. Γι’ αυτό βλέπουμε επιχειρήσεις ανασφάλιστες σε πολύ μεγάλο ποσοστό ή πλημμελώς ασφαλισμένες προκειμένου να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που τους έχουν δανείσει.

 

–Τι θα είχατε να προτείνετε;

Η λύση, κατά τη γνώμη μου, είναι απλή. Θα πρέπει αρχικά να γίνει μία εκτίμηση των κινδύνων που απειλούν μια επιχείρηση. Αυτό μπορεί να γίνει και με τη βοήθεια διαπιστευμένων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, καθώς και ειδικών γραφείων πραγματογνωμόνων. Αφού υλοποιηθεί αυτό το πρώτο στάδιο, μετά μπορεί η ασφαλιστική εταιρία να προτείνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο καλύψεων που να παρέχει μία όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη στην επιχείρηση.

Τροχοπέδη στα παραπάνω αποτελεί, δυστυχώς, η έλλειψη ασφαλιστικής παιδείας και συνείδησης, γεγονός το οποίο έχει εντείνει κατά πολύ και η οικονομική κρίση. Όμως, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι το προλαμβάνειν είναι πολύ καλύτερο του θεραπεύειν, κάτι που βρίσκει εφαρμογή και στο κλάδο των ασφαλειών.

Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι μία συζήτηση με κάποιον ειδικό σύμβουλο για αρχή, θα βοηθούσε πολύ σε μία ορθότερη και ευρύτερη αντίληψη των κινδύνων που απειλούν μία σύγχρονη επιχείρηση, καθώς και στην εξεύρεση των δυνατών λύσεων και καλύψεων που διατίθενται στην ελληνική ασφαλιστική αγορά.