Σχέδιο πρόωρης εξόφλησης των δανείων από το ΔΝΤ

Του Νώντα Χαλδούπη

«Μπλόκο» στην κατάρτιση και δημοσιοποίηση έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να μην «τιναχθεί στον αέρα» η κατ’ αρχήν συμφωνία στο Eurogroup της Δευτέρας, στήνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Σύμφωνα με πληροφορίες που φθάνουν στην ελληνική κυβέρνηση, το Ταμείο διαφωνεί με τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας της Δευτέρας: εξακολουθεί να θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να υποχρεωθεί να φθάσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, εκτιμά ότι θα είναι σφάλμα να συνδεθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους με την εκπλήρωση αυτού του στόχου και χαρακτηρίζει αναξιόπιστο τον αυτόματο «κόφτη» ελλειμμάτων.

Τυπικά, το Ταμείο είναι υποχρεωμένο, αμέσως μόλις οριστικοποιηθούν και τα μέτρα του τρίτου «πακέτου», που αναμένονται στη Βουλή τις επόμενες ημέρες, να επικαιροποιήσει την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (Debt Sustainability Analysis – DSA) που καταρτίζει. Σε αυτή την έκθεση, οι ειδικοί του ΔΝΤ θα πρέπει να αποτυπώσουν (όπως είχαν κάνει και το περασμένο καλοκαίρι) τη δική τους εκτίμηση για το ελληνικό χρέος, καταλήγοντας, όπως είναι αναμενόμενο, στο συμπέρασμα ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο χωρίς σημαντικά μέτρα ελάφρυνσης από τους Ευρωπαίους.

Προφανώς, με μια «καταδικαστική» έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους, δεν μπορεί να συζητηθεί στο συμβούλιο του Ταμείου ένα νέο πρόγραμμα δανεισμού της Ελλάδας, συνεπώς το Ταμείο θα παραμείνει εκτός ελληνικού προγράμματος και θα συνεχίσει να συμμετέχει μόνο ως τεχνικός σύμβουλος.

Όμως, υπάρχει ένα ακόμη πολιτικό πρόβλημα μείζονος σημασίας, που ως τώρα δεν έχει αναδειχθεί στη δημόσια συζήτηση, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές. Το Ταμείο έχει εκκρεμείς απαιτήσεις από την Ελλάδα, ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ, από τα προηγούμενα δάνεια που έχει χορηγήσει. Γι’ αυτά τα δάνεια θα τεθεί πολύ σοβαρό ζήτημα στο συμβούλιο του Ταμείου, εάν οι εμπειρογνώμονες αποφανθούν ότι δεν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αφήνοντας έτσι ανοικτό το ενδεχόμενο να μην εξυπηρετηθεί κανονικά το χρέος της Ελλάδας προς το διεθνή οργανισμό.

Μπροστά στον κίνδυνο να προκληθούν σοβαρές εσωτερικές αναταράξεις στο Ταμείο, που θα δημιουργούσαν πρόσθετα πολιτικά προβλήματα και στη γερμανική κυβέρνηση, ενόψει της έγκρισης από τη Βουλή της επόμενης εκταμίευσης του ελληνικού προγράμματος, εξετάζεται και πάλι -έχει συζητηθεί παρασκηνιακά και στο παρελθόν- το σενάριο της πρόωρης αποπληρωμής του ελληνικού δανείου του ΔΝΤ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Όπως αναφέρει η έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που συζητήθηκε την Δευτέρα στο Eurogroup και καταρτίσθηκε από τον ΕΜΣ, από το «πακέτο» των 86 δισ. ευρώ του τρίτου μνημονίου έχουν «περισσέψει» περίπου 20 δισ. ευρώ, λόγω της μειωμένης, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, δαπάνης για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Από αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσε να αποπληρωθεί πρόωρα το οφειλόμενο ποσό στο ΔΝΤ και το Ταμείο να συνεχίσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα αποκλειστικά ως τεχνικός σύμβουλος, χωρίς εκκρεμείς απαιτήσεις από την Ελλάδα.

Αυτό είναι ένα από τα βασικά θέματα που θα τεθούν σε συζήτηση στο Eurogroup, στις 24 Μαΐου, όπου αναμένεται να συμμετάσχει η γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ. Αν υπάρξει συμφωνία για άμεση αποπληρωμή, το Ταμείο θα «παγώσει» την κατάρτιση της «ενοχλητικής» έκθεσης για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Για τη γερμανική, πάντως, είναι απαραίτητο πολιτικά να προβεί και σε κάποια, έστω «χλιαρή», θετική δημόσια δήλωση για τη συμφωνία Ελλάδας – Ευρωπαίων δανειστών και προς το παρόν παραμένει άγνωστο πώς θα «ευλογήσει» το Ταμείο μια συμφωνία, η οποία αποκλίνει σοβαρά από τις δικές του αναλύσεις.

Αν, πάντως, δεν βρεθεί μια «ευπρόσωπη» συμβιβαστική λύση, το Eurogroup δεν θα καταλήξει σε μια συνολική συμφωνία, αλλά θα πρέπει να συνεχισθούν οι συζητήσεις και, για να αποφευχθεί «ατύχημα» στις πληρωμές χρέους από την Ελλάδα, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν για εκταμίευση δόσης με μερική ολοκλήρωση της αξιολόγησης.