Του Αιμίλιου Νεγκή, διευθυντή σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine

Χάρηκα για μια στιγμή χθες, όταν έλαβα την πρώτη απογραφή των κέντρων υγείας από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Ανοίγοντάς την, όμως, είδα πως για μία ακόμη φορά τα… Greek Statistics στην Υγεία ζουν και βασιλεύουν. Δημοσιοποίησαν στοιχεία που δεν έχουν καμία απολύτως αξία και σημασία – απλώς και μόνο για να λέμε ότι το κάναμε…

Θα μου πει κάποιος: «Είσαι υπερβολικός, όπως όλοι οι δημοσιογράφοι»… Για να διαμορφώσετε εικόνα ιδίοις όμμασι μπορείτε να επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο και να διαβάσετε τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτή η πρώτη «απογραφή» της ΕΛΣΤΑΤ: http://virus.com.gr/elstat-afta-ine-ta-episima-stichia-gia-ta-kentra-igias/

Εξηγώ αμέσως γιατί χρησιμοποιώ τα εισαγωγικά. Έχουμε και λέμε λοιπόν: Η ΕΛΣΤΑΤ μας πληροφορεί ότι το 2014, ο αριθμός των κέντρων υγείας ήταν ο ίδιος με εκείνον του 2013! Λες και τα κέντρα υγείας ανοίγουν ή κλείνουν έτσι εύκολα… Μα καλά, είναι δυνατόν η εθνική στατιστική αρχή να ασχολείται με τέτοιες αρλούμπες;

Επίσης, μας ενημερώνει σε ποιες περιφέρειες μειώθηκε ή αυξήθηκε το ιατρικό, νοσηλευτικό ή λοιπό προσωπικό. Σιγά την πληροφόρηση, από τη στιγμή μάλιστα που βάζω και στοίχημα ότι τα αρχικά στοιχεία είναι τελείως ανακριβή γιατί αφορούν το πού υπηρετεί κάποιος και όχι το πού εργάζεται. Διότι είναι γνωστό το φαινόμενο εργαζόμενοι των κέντρων υγείας να έχουν πάρει με μέσον απόσπαση στο οικείο νοσοκομείο…

Τι θα έπρεπε να περιλαμβάνει μία στοιχειωδώς καλά οργανωμένη απογραφή; Πόσοι πολίτες επισκέφθηκαν τα κέντρα υγείας, τι είδους υπηρεσίες αναζήτησαν, πόσες εξετάσεις διενεργήθηκαν, πόσα περιστατικά παραπέμφθηκαν σε νοσοκομείο, πόσοι πολίτες υποβλήθηκαν σε προληπτικές εξετάσεις κ.ο.κ.

Βέβαια, για να γίνει μία τέτοιου είδους απογραφή, χρειάζονται δύο βασικά πράγματα:

1. Να συλλέγονται και να καταγράφονται αξιόπιστα δεδομένα σε κάθε κέντρο υγείας.
2. Να υπάρχει βούληση και μηχανισμός συγκέντρωσης των δεδομένων απ’ όλα τα κέντρα υγείας, ώστε να δοθούν προς ανάλυση στην ΕΛΣΤΑΤ.

Στην περίπτωσή μας δεν έχουμε κανένα από τα δύο. Το πρώτο είναι προφανές ότι λύνεται σχετικά εύκολα. Το δεύτερο δυστυχώς είναι συγγενής ανωμαλία του ίδιου του εθνικού συστήματος υγείας και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης γενικότερα.

Διότι προφανώς αν συλλεχθούν και αναλυθούν αξιόπιστα δεδομένα, τότε θα γίνει φανερό πόσο αναποτελεσματικές είναι κάποιες υπηρεσίες και ποιοι… κάθονται, ενώ ο μισθός πέφτει, μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει… Και μη μου πείτε ότι δεν ξέρετε για ποιους μιλάω;

Συνεπώς, η ευθύνη για την «απογραφή» δεν ανήκει τόσο στην ΕΛΣΤΑΤ. Ασφαλώς, έχει και αυτή μερίδιο ευθύνης, που δεν πίεσε όσο έπρεπε το Υπουργείο Υγείας, ώστε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συλλογής αξιόπιστων δεδομένων, ο οποίος θα οδηγήσει στο να φτιαχτεί επιτέλους μία χρήσιμη απογραφή. Και φυσικά δεν είχε τη στοιχειώδη αξιοπρέπεια και δημοσίευσε χθες αυτή την πρώτη «απογραφή» παρωδία.

Η ευθύνη βαραίνει κατά κύριο λόγο το ίδιο το Υπουργείο Υγείας. Ώρες, ώρες μάλιστα αναρωτιέμαι ποιο είναι το αντικείμενο της εργασίας πολλών τμημάτων και διευθύνσεων του. Την ώρα που σε άλλες χώρες είναι σε θέση να αξιολογούν όχι μόνο νοσοκομεία, αλλά και τμήματα, ακόμη και μεμονωμένους γιατρούς, εμείς εδώ ακόμη ασχολούμαστε αν έχουμε έλλειψη κλινών ή νοσηλευτών!

Ο νυν υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός γνωρίζει από πρώτο χέρι για ποιο πράγμα μιλάω. Υπήρξε άλλωστε ηγετικό στέλεχος του ιατρικού, νοσοκομειακού συνδικαλισμού. Τα ίδια ισχύουν και για τον Π. Πολάκη και τον Γ. Μπασκόζο.

Μάλλον όμως αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Οι ίδιοι «καταγγέλλουν» ότι το σύστημα είναι ιατροκεντρικό, ενώ και οι τρεις τους είναι γιατροί, όπως και οι διοικητές των Υγειονομικών Περιφερειών (που οι ίδιοι διόρισαν) και πολλοί από τους νέους διοικητές νοσοκομείων. Διαιωνίζουν το «κακό», που έχτισαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ επί 30 χρόνια…

Αν θέλουν πράγματι να αλλάξουν τα πράγματα, μόνο ένας τρόπος υπάρχει: επιλογή και τοποθέτηση ικανών στελεχών και διαφανής και τεκμηριωμένη αξιολόγηση της λειτουργίας του συστήματος. Θα αντέξει όμως το κομματικό σύστημα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ τα αποτελέσματα της αξιολόγησης;