Ένας νόμος με πολλά κενά και αμφίσημα μηνύματα

Με την συμβολή της ΕΑΕΕ, ο κλάδος ασφάλισης Περιουσίας πάει ένα βήμα παραπέρα.  Ο νέος νόμος για την κάλυψη των επιχειρήσεων από τις φυσικές καταστροφές που ψηφίστηκε επί της αρχής και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης θέτει τις βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου και της ελληνικής οικονομίας.

Ωστόσο διαβάζοντας τις διατάξεις απαιτείται πολλή δουλειά ακόμα για να ολοκληρωθεί το πλαίσιο για την κάλυψη των επιχειρήσεων. Σε ορισμένα σημεία του νόμου κυριαρχεί ασάφεια με αμφίσημα μηνύματα τόσο για τις ασφαλιστικές όσο και τις επιχειρήσεις.

Ο νόμος αν και σε σωστή κατεύθυνση, παρουσιάζει κενά που παρακάτω επισημαίνει η ΕΑΕΕ και που στο μέλλον θα δημιουργήσουν προβλήματα.

Oι επισημάνσεις…

Η ΕΑΕΕ, όπως επισημαίνει στην εγκύκλιο που εξέδωσε, συμμετείχε ενεργά με συγκεκριμένες προτάσεις και παρατηρήσεις στο στάδιο της διαβούλευσης και της συζήτησης του Νόμου στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, με σκοπό να συμβάλει στη δημιουργία ενός λειτουργικού θεσμικού πλαισίου για την ασφάλιση του κλάδου Περιουσίας.

Ο νόμος περιλαμβάνει πληθώρα διατάξεων για την ρύθμιση θεμάτων αντιμετώπισης σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.

Οι διατάξεις που ενδιαφέρουν την ιδιωτική ασφάλιση εντοπίζονται στα άρθρα 3-5 του Κεφαλαίου Β’. Σύμφωνα με το άρθρο 5, οι επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα άνω των €2 εκατ. ασφαλίζονται υποχρεωτικά από 01.01.2025 έναντι των κινδύνων πλημμύρας, σεισμού και δασικής πυρκαγιάς. Όσον αφορά στον κίνδυνο της δασικής πυρκαγιάς, ο όρος υιοθετήθηκε μετά από πρόταση της ΕΑΕΕ βάσει την οποίας αντικαταστάθηκε ο ευρύτερος όρος «πυρκαγιά από φυσικά αίτια» που υπήρχε στο αρχικό κείμενο της διαβούλευσης.

Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει κατ’ ελάχιστον τον κίνδυνο από υλικές ζημιές που προκαλούνται στις ιδιόκτητες κτιριακές εγκαταστάσεις, καθώς και σε λοιπά στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης (εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, μέσα παραγωγής και αποθηκευμένα προϊόντα) και για ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%) της αξίας του συνόλου του παραπάνω ενεργητικού.

Για τις επιχειρήσεις που δεν θα συμμορφωθούν με την υποχρέωση να ασφαλιστούν προβλέπεται αυτοτελές πρόστιμο €10.000. Από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής του προστίμου, οι υπόχρεες επιχειρήσεις έχουν προθεσμία τριάντα (30) ημερών για να συμμορφωθούν, διαφορετικά το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.

Σε σχέση με την πρόβλεψη προστίμου, η ΕΑΕΕ είχε ζητήσει την αντικατάστασή του με την καθιέρωση ισχυρού ελέγχου από την Πολιτεία για την ύπαρξη ασφάλισης. Ανεξαρτήτως αυτού, ως ΕΑΕΕ θεωρούμε ότι το προβλεπόμενο ποσό των 10.000€ σαφώς ανταποκρίνεται περισσότερο στον σκοπό της διάταξης και ενδεχομένως αποτελέσει προσφορότερο κίνητρο για τη σύναψη ασφάλισης.

Τέλος, η διάταξη προβλέπει ότι οι υπόχρεες σε ασφάλιση επιχειρήσεις εξαιρούνται από κάθε επιχορήγηση κρατικής αρωγής (και στεγαστικής συνδρομής) για υλικές ζημιές στα ανωτέρω περιουσιακά στοιχεία του ενεργητικού τους, που επήλθαν εξαιτίας των προβλεπόμενων στον νόμο κινδύνων. Ασαφές παραμένει, εάν η κρατική αρωγή θα δίδεται στις επιχειρήσεις για το υπόλοιπο ποσοστό της ζημιάς που θα υποστούν και το οποίο δεν θα καλύπτεται από το κατ’ ελάχιστον υποχρεωτικό όριο ασφάλισης που ορίζει ο νόμος. Επίσης, στον νόμο δεν περιλαμβάνεται ρύθμιση για υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτων ιδιωτών έναντι φυσικών καταστροφών, όπως είχε ανακοινωθεί.

Είναι ευνόητο ότι η ύπαρξη της νέας υποχρέωσης δεν επηρεάζει τα ήδη υπάρχοντα συμβόλαια, εφόσον η κάλυψη πληροί τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στον νόμο, ακόμη και αν δίδεται για ποσοστό (ή καλύψεις) ευρύτερο των προβλεπομένων. Ωστόσο, με την ψήφιση του νόμου και για την ορθή εφαρμογή του από 01.01.2025 και στο εξής, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις καλούνται να διαμορφώσουν ειδικότερο συμβόλαιο για επιχειρήσεις με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον νόμο και να εξετάσουν από τεχνικής άποψης πώς θα ανταποκριθούν στο ενδεδειγμένο πλαίσιο κάλυψης. Στην ανανέωση των ασφαλιστηρίων συμβολαίων ενδείκνυται να ζητείται ενημέρωση για το στοιχείο των ακαθαρίστων εσόδων της επιχείρησης κατά το προηγούμενο έτος με σκοπό να ελεγχθεί, εάν η επιχείρηση εμπίπτει στην εφαρμογή της διάταξης. Στο ίδιο πλαίσιο συνιστάται η έγκαιρη και σωστή ενημέρωση των ασφαλισμένων μέσω των δικτύων.

Επισημαίνεται ότι ενώ στη διάταξη προβλέπεται ρητή υποχρέωση των συγκεκριμένων επιχειρήσεων να ασφαλιστούν, δεν προκύπτει αντίστοιχη υποχρέωση από πλευράς ασφαλιστικών εταιριών να ασφαλίσουν κάθε επιχείρηση με τζίρο άνω των €2 εκατ. Ίσως για το θέμα αυτό υπάρξει ρύθμιση στην εξουσιοδοτική απόφαση που προβλέπεται στο άρθρο 47, η οποία αφήνει το περιθώριο να εξειδικευθούν θέματα, όπως η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του προστίμου, αλλά κυρίως η πρόβλεψη εξαιρέσεων από την υποχρέωση ασφάλισης.

Σε σχέση με τις άλλες δύο διατάξεις που αφορούν στην ιδιωτική Ασφάλιση (άρθρα 3 και 4), την ίδρυση του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ιδιωτικής Ασφάλισης, το οποίο θα παρακολουθεί την εξέλιξη της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών στην χώρα και του Συμβουλίου Ιδιωτικής Ασφάλισης έναντι Φυσικών Καταστροφών, σας παραπέμπουμε στις προηγούμενες εγκυκλίους μας, 24 706/29.05.2024 και 24 727/21.06.2024. Η μόνη τροποποίηση που υιοθετήθηκε στο νέο κείμενο, είναι η προσθήκη στο Συμβούλιο εκπροσώπων της διαμεσολάβησης, το οποίο πλέον αποτελείται από 21 μέλη.

Τέλος, η ΕΑΕΕ αναφέρει ότι «επιδίωξε και θα συνεχίσει να επιδιώκει μέσα από την παρουσία της στο Συμβούλιο, τη μείωση του ορίου των €2 εκατ., με σκοπό την ασφάλιση περισσότερων επιχειρήσεων. Ανάλογα με τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν από τη δράση του Παρατηρητηρίου το α’ έτος εφαρμογής του νόμου, θεωρούμε πιθανή τη μείωση του ορίου τα επόμενα έτη, αλλά και την υιοθέτηση πρόσθετων ρυθμίσεων προς την κατεύθυνση επέκτασης και εξέλιξης της ιδιωτικής ασφάλισης».