Η κρίση “τρώει” τα Ελληνόπουλα

Της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Σοβαρές επιπτώσεις στις γεννήσεις έχει εκτός των άλλων το μνημόνιο και τα σκληρά μέτρα που λαμβάνονται τα τελευταία τρία χρόνια, καθώς οι ειδικοί καταγράφουν δραματική πτώση των γεννήσεων στη χώρα μας αλλά και κατακόρυφη αύξηση των γεννήσεων νεκρών βρεφών.

Μια καταγραφή που αποδίδεται ευθέως στην οικονομική κρίση αλλά και στο άγχος που έχει επιφέρει στη ζωή των Ελλήνων.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα μαιευτήρια σημειώνουν σημαντική πτώση σε τοκετούς γεγονός που επιβεβαιώνει ξεκάθαρα το αποτέλεσμα της λεπτομερούς έρευνας που πραγματοποίησε η κ.Έφη Σίμου Επιστημονική Συνεργάτης του Τομέα Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής  της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) με την επιστημονική εποπτεία και ευθύνη της καθηγήτριας  του τομέα Αναστασίας Ρουμελιώτη.

Η έρευνα δείχνει ότι το ΔΝΤ και η τρόικα πλήττουν σοβαρά το δημογραφικό μας καθώς αντί να αυξηθούν οι γεννήσεις όπως θα έπρεπε με βάση και το πρόβλημα υπογεννητικότητας που αντιμετωπίζει η χώρα εδώ και χρόνια, αυτές πέφτουν κατακόρυφα.
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας:

-από το 2009 και μετά καταγράφηκε πτώση των γεννήσεων, μείωση 10,13  % από το 2009 στο 2011 (2009: 10,45 γεννήσεις ανά 1000 κατοίκους, 2010 : 10,15 γεννήσεις ανά 1000 κατοίκους, 2011: 9,39 γεννήσεις ανά 1000 κατοίκους).
– Από το 2008 και μετά  καταγράφηκε αύξηση των γεννήσεων νεκρών εμβρύων, αύξηση 21,15 % από το 2008 στο 2011 (2008: 3,31 γεννήσεις νεκρών ανά 1000 ζώντα, 2009 : 4,28 γεννήσεις νεκρών ανά 1000 ζώντα, 2010 : 4,36 γεννήσεις νεκρών ανά 1000 ζώντα, 2011: 4,01 γεννήσεις νεκρών ανά 1000 ζώντα).
– Η παραπάνω μείωση συνδέεται με πτώση του ΑΕΠ από το 2009 στο 2011  κατά 14,82%
-Η αύξηση στις γεννήσεις νεκρών συνδέεται με την αύξηση της ανεργίας και κυρίως των γυναικών, από 11,7% το 2008 σε 24,5% το 2011.

Η ερευνήτρια της ΕΣΔΥ Έφη Σίμου εξηγεί: «Τα δεδομένα της μελέτης δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν καθώς όπως έχει παρατηρηθεί στη βιβλιογραφία συχνά η οικονομική ύφεση συνδέεται με μείωση των γεννήσεων.  Από τη μια, οι περίοδοι οικονομικής ευμάρειας και ανάπτυξης φαίνεται ότι συνοδεύονται από περιόδους αυξημένης γεννητικότητας και από την άλλη αντιθέτως σε περιόδους οικονομικής ύφεσης μειώνονται οι γεννήσεις ενώ παράλληλα φαίνεται ότι αυξάνονται οι γεννήσεις νεκρών εμβρύων».
Οι ειδικοί δεν εκπλήσσονται καθώς ιστορικά, κάποιες από τις σημαντικότερες οικονομικές κρίσεις του 20ου αιώνα, φαίνεται ότι είχαν επίπτωση στους δείκτες γεννήσεων, για τουλάχιστον όσο διάστημα διήρκησαν. Είναι ενδεικτικό ότι η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1929, που συνοδεύτηκε από δραματική αύξηση της ανεργίας και ένα γενικό συναίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας, συνδέθηκε με μία σημαντική πτώση στους δείκτες γεννήσεων. Αργότερα, μετά την οικονομική κρίση του 1973-1975, σημειώθηκε και πάλι πτώση στον δείκτη γεννήσεων. Πιο πρόσφατα,  η πτώση της γεννητικότητας στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 συνδέθηκε με την οικονομική κρίση που ακολούθησε την πτώση του Κομμουνισμού.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον για την ενδεχόμενη επίδραση της οικονομικής κρίσης στη γέννηση νεκρών εμβρύων. Σε μελέτη που έγινε στον πληθυσμό της Μ. Βρετανίας για τα έτη 2009-2011, οι γεννήσεις νεκρών εμβρύων βρέθηκε ότι σχετίζονταν με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και συνήθειες της μητέρας όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία-ωστόσο ο σημαντικότερος από όλους τους παράγοντες κινδύνου βρέθηκε να είναι η μη διαγνωσμένη ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης του εμβρύου υπογραμμίζοντας έτσι, τη σημασία της προγεννητικής φροντίδας και της τακτικής παρακολούθησης της εγκύου κατά τη διάρκεια της κύησης.

«Η μείωση των γεννήσεων στην Ελλάδα από το 2009 και μετά φάνηκε να συμβαδίζει με την πτώση του ΑΕΠ την ίδια περίοδο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι γεννήσεις σημείωσαν αυξητική τάση από το 2003 μέχρι και λίγο μετά το 2004, περίοδο οικονομικής ευμάρειας και βελτιωμένων συνθηκών διαβίωσης για τον ελληνικό πληθυσμό. Αν και η σύνδεση της μειωμένης γεννητικότητας αποκλειστικά και μόνο με την οικονομική κρίση είναι επισφαλής, το «κόστος» του να μεγαλώνει κανείς παιδιά στις σύγχρονες κοινωνίες είναι αναμφισβήτητα σήμερα περισσότερο αυξημένο από ποτέ» υπογραμμίζει η κ.Σίμου.

Πέραν της οικονομικής ευμάρειας που ενδεχομένως ενθαρρύνει τα ζευγάρια να δημιουργήσουν οικογένεια, η αύξηση των γεννήσεων έχει συνδεθεί στο παρελθόν και με παράγοντες που δε συνδέονται, παρά μόνο έμμεσα, με τις καλές οικονομικές συνθήκες. Έτσι, κατά την τελευταία δεκαετία, τα μέσα στη Μ. Βρετανία έκαναν λόγο για  περιόδους «έκρηξης» στις γεννήσεις μετά από γεγονότα που σηματοδότησαν ένα κλίμα γενικότερης ευφορίας και μειωμένου στρες για το Βρετανικό πληθυσμό. Συγκεκριμένα, ενώ ο δείκτης γεννήσεων στη χώρα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 σημείωνε συνεχή πτώση, μετά την πρόκριση της  το 2002 της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας στους ημιτελικούς του Παγκόσμιου Κυπέλλου αλλά και τον εορτασμό την ίδια χρονιά για τα 50 έτη  από τη στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ οι γεννήσεις σημείωσαν ανοδική πορεία κατά 4,25%. Τα αποτελέσματα αυτά θα πρέπει να μας θυμίσουν  την ευφορία που ακολούθησε στην Ελλάδα κατά τη διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων. «Εκείνη την περίοδο οι γεννήσεις αυξήθηκαν, από 105.444 το 2004 σε 107.166 το 2005 και 111.625 το 2006 (αύξηση κατά 5.86% από το 2004 στο 2006). Η ίδια τάση διαφάνηκε και στην χώρα μας το 2005, έτος που ακολούθησε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και την επιτυχία της κατάκτησης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος στο ποδόσφαιρο, με τις γεννήσεις να αυξάνονται από περίπου 105.000 στις 107.500 (αύξηση 2,38%)» εξηγεί η ερευνήτρια κ.Σίμου.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων θα πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός ότι οι γεννήσεις νεκρών εμβρύων συνδέονται με την ελλειπή  πρόσβαση σε υπηρεσίες  υγείας , η οποία αποτρέπει τις εγκύους από τον ολοκληρωμένο περιγεννητικό έλεγχο.

Οι αναλύσεις για την ενδεχόμενη επίδραση της οικονομικής κρίσης στις γεννήσεις νεκρών εμβρύων, κατέδειξαν σημαντική συσχέτιση του δείκτη με την ανεργία, και κυρίως την ανεργία των γυναικών. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι      « Αν η κάθε γυναίκα είχε δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο προγεννητικής φροντίδας θα οδηγούμασταν σε κατακόρυφη μείωση στις γεννήσεις νεκρών εμβρύων». Το γεγονός ότι η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία στη χώρα μας συμβαδίζει με αύξηση στις γεννήσεις νεκρών εμβρύων –την ίδια στιγμή που σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες ο δείκτης παρουσιάζει διαρκή μείωση χάρη στην ανάπτυξη νέων ιατρικών τεχνολογιών-είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό καθώς φαίνεται ότι ένα διογκούμενο ποσοστό γυναικών μένουν άνεργες και κατ’ επέκταση ανασφάλιστες, με αποτέλεσμα  να παραλείπουν σημαντικές εξετάσεις και ελέγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. 

Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με την έρευνα Συνθηκών Διαβίωσης για το έτος 2011 οι Έλληνες βρίσκονται στην πρώτη θέση μεταξύ των Ευρωπαίων που δηλώνουν ότι παρέλειψαν κάποιου είδους ιατρική φροντίδα παρότι την είχαν ανάγκη, λόγω κόστους. Δεδομένου ότι οι γεννήσεις νεκρών εμβρύων είναι σε μεγάλο βαθμό αποτρέψιμες, καθώς σχετίζονται και με την ποιότητα της προγεννητικής φροντίδας, η ανάπτυξη προστατευτικών πολιτικών για τον ανασφάλιστο πληθυσμό καθίσταται αναγκαία.

«Η υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθυσμού άνω των 65 ετών είναι ανησυχητική για τη γήρανση του ελληνικού πληθυσμού. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης όπως αυτή που διανύουμε, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη εφαρμογής πολιτικών οι οποίες αφενός θα δίνουν κίνητρα στα ζευγάρια για την απόκτηση παιδιών, αφετέρου θα παρέχουν ολοκληρωμένη προγεννητική και περιγεννητική φροντίδα στις εγκύους ανεξάρτητα από την οικονομική ή εργασιακή τους κατάσταση» επισημαίνει η ερευνήτρια.
 
ΠΗΓΗ-ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
Η ανάλυση των στοιχείων πραγματοποιήθηκε από την Έφη Σίμου Επιστημονική Συνεργάτη του Τομέα Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής  της ΕΣΔΥ με την επιστημονική εποπτεία και ευθύνη της καθηγήτριας  του τομέα Αναστασίας Ρουμελιώτη. Στην ερευνητική ομάδα επίσης συμμετείχαν οι  ερευνήτριες Μυρτώ Σταύρου και Ελευθερία Καναβού.
 
Πηγή: Pharma & healt Business