Ασφαλιστικές: Κανονισμός SFDR, στην μάχη του greenwashing

της Ελενας Ερμείδου

Όσο δύσκολο είναι να εφαρμοστούν στην πράξη οι διατάξεις του Κανονισμού αποτροπής greenwashing, τόσο δύσκολο είναι να υπάρξουν πράσινα deals. O Κανονισμός SFDR της ΕΕ στόχο έχει να αποτρέψει το greenwashing (παραποίηση στοιχείων με στόχο την βιωσιμότητα για προσέλκυση επενδυτών)  και την αδιαφάνεια των πράσινων deals, ωστόσο είναι πολύπλοκος και δημιουργεί νέα προβλήματα. Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές σηκώνουν το ανάστημα τους απέναντι στους γραφειοκράτες των Βρυξελλών ζητώντας βελτιώσεις.

Τι επιβάλλει ο Κανονισμός 

Ο Κανονισμός επιβάλλει στις χρηματοπιστωτικές αγορές (FMPs) να κοινοποιούν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις των συναλλαγών τους (ESG) στους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς από τις 10 Μαρτίου 2021.  Ο στόχος είναι να αποτραπεί το greenwashing και να ενισχυθεί η διαφάνεια σε συνδυασμό με το άνοιγμα στο πεδίο των βιώσιμων χρηματοοικονομικών συναλλαγών.

Την 1η Ιανουαρίου 2023 τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός SFDR Επίπεδο 2. Από κανονιστική άποψη, αυτό εισήγαγε απαιτήσεις για τις λεπτομερείς γνωστοποιήσεις σε επίπεδο προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των προσυμβατικών γνωστοποιήσεων, του ιστότοπου και των περιοδικών γνωστοποιήσεων.

Για ποιους ισχύει ο Κανονισμός 

Ο Κανονισμός ισχύει για όλους τους συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές («FMP») και τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους («FAs») στην ΕΕ, τους FMPs με μετόχους της ΕΕ και όσους διαφημίζονται στην ΕΕ και ορίζει σαφείς απαιτήσεις γνωστοποίησης. Ισχύει κυρίως για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ (τράπεζες, ασφαλιστές, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και επενδυτικές επιχειρήσεις). Οι εταιρείες εκτός ΕΕ θα επηρεαστούν έμμεσα λόγω των θυγατρικών.

Κοινή επιστολή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών

Στις 18 Ιουνίου 2024, πληροφορεί η ΕΑΕΕ, οι ESAs (Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές), EIOPA, EBA και ESMA δημοσίευσαν την από κοινού θέση τους σχετικά με τρόπους εισαγωγής νέων κατηγοριών ESG χρηματοοικονομικών προϊόντων.

Για την εξάλειψη του κινδύνου καταχρήσεων των διατάξεων του Κανονισμού SFDR, η γνώμη επικεντρώνεται στα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να αντληθούν από μια ενδεχόμενη εισαγωγή ενός συστήματος κατηγοριοποίησης ή και ενός δείκτη βιωσιμότητας για τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, διασφαλίζοντας απλοποιημένες γνωστοποιήσεις, οι οποίες θα επιτρέπουν στους ιδιώτες επενδυτές να κατανοήσουν καλύτερα τα χαρακτηριστικά βιωσιμότητας των χρηματοπιστωτικών προϊόντων.

Άλλα θέματα που καλύπτονται περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την επαναξιολόγηση του ορισμού των «βιώσιμων επενδύσεων», όπως προβλέπεται σήμερα με το άρθρο 2 παρ. 17 του Κανονισμού SFDR, τη δυνατότητα επέκτασης των προϊόντων που υπόκεινται στο πεδίο εφαρμογής του SFDR, και βελτιώσεις ως προς τη διαφάνεια της πληροφορίας σε σχέση με τις δυσμενείς επιπτώσεις στη βιωσιμότητα σε επίπεδο προϊόντος.

Οι ESAs προτρέπουν, τέλος, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτού προβεί σε ανάπτυξη πολιτικών να έχει πραγματοποιήσει τις απαραίτητες δοκιμές σε καταναλωτές, από τις οποίες να προκύπτει ισχυρή τεκμηρίωση για την αναγκαιότητα μεταβολής του υφιστάμενου πλαισίου. Αυτό θα επιτρέψει την επίτευξη περισσότερο επιτυχημένων ρυθμιστικών αποτελεσμάτων.

Σύνοψη των συστάσεων των ΕSAs προς την Επιτροπή, με κυριότερες τις εξής:

α. Η Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο εισαγωγής συστήματος ταξινόμησης των χρηματοπιστωτικών προϊόντων, το οποίο θα βασίζεται σε θεσμοθετημένες κατηγορίες προϊόντων ή και σε δείκτες βιωσιμότητας, προκειμένου να υποστηρίξουν τους καταναλωτές στην περιήγησή τους σε ευρεία επιλογή βιώσιμων προϊόντων.

β. Οι κατηγορίες θα πρέπει να είναι απλές, με σαφή αντικειμενικά κριτήρια ή κατώτατα όρια, ώστε να προσδιορίζεται σε ποια κατηγορία εμπίπτει το προϊόν.

γ. Ένας δείκτης βιωσιμότητας θα μπορούσε να αναφέρεται στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, στην κοινωνική βιωσιμότητα ή και στα δύο, εξηγώντας στους επενδυτές τα χαρακτηριστικά βιωσιμότητας του προϊόντος σε μορφή, για παράδειγμα, κλίμακας.

δ. Οι επιλογές για την κατηγοριοποίηση προϊόντων ή και των δεικτών βιωσιμότητας θα πρέπει να ελέγχονται προηγουμένως σε καταναλωτές μέσω κατάλληλων δοκιμών. Με τη χρήση κατηγοριών δεν θα χρειάζονται τόσο λεπτομερείς και εκτενείς γνωστοποιήσεις.

ε. Η Επιτροπή θα μπορούσε να επανεξετάσει τη συνύπαρξη των δύο παράλληλων εννοιών της «βιώσιμης επένδυσης», δηλαδή αφενός αυτής που ορίζεται ήδη στον Κανονισμό SFDR και αφετέρου αυτής που απορρέει στο πλαίσιο της ευθυγράμμισης μιας επένδυσης με τον Κανονισμό Taxonomy. Η Ταξινομία της ΕΕ αποτελεί ένα επιστημονικό σημείο αναφοράς βάσει του οποίου μετράται η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ενώ το πλαίσιο του SFDR βασίζεται περισσότερο σε αρχές, λιγότερο δεσμευτικές και τυπικές σε σχέση με τον Κανονισμό Taxonomy της ΕΕ. Η Επιτροπή θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της Ταξινομίας και να την επεκτείνει στην κοινωνική βιωσιμότητα.

στ. Οι ESAs συνιστούν στην Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι γνωστοποιήσεις βιωσιμότητας καλύπτουν τις διαφορετικές ανάγκες των επενδυτών και επιπλέον λαμβάνουν υπόψη την ύπαρξη των διαφορετικών καναλιών διανομής, μέσω των οποίων διανέμονται τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα.

ζ. Η Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει προσεκτικά, εάν θα μπορούσε να συμπεριλάβει και άλλα προϊόντα στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού SFDR, προκειμένου να διασφαλίσει εναρμονισμένες γνωστοποιήσεις τόσο για τα προϊόντα που επί του παρόντος εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του SFDR όσο και για οποιαδήποτε άλλα προϊόντα που θα μπορούσαν να εισαχθούν εκ των υστέρων στις απαιτήσεις του SFDR.