από το virus.com.gr
Μόλις κατά 4% αυξήθηκαν οι πωλήσεις των μεγαλύτερων φαρμακοβιομηχανιών στον κόσμο κατά το 2016 και ορισμένων κατέγραψαν ακόμη και μείωση! Γεγονός που δείχνει ότι ο κλάδος αντιμετωπίζει διεθνώς μεγάλες προκλήσεις και πιέσεις.
Ο φαρμακευτικός κλάδος δέχεται μεγάλες πιέσεις όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς ακόμη και στις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου, όπως στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη. Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από το FiercePharma δείχνουν ότι παγκοσμίως οι πωλήσεις των μεγαλύτερων φαρμακοβιομηχανιών αυξήθηκαν μόλις κατά 4%.
Μάλιστα, ορισμένες ισχυρές επιχειρήσεις ανακοίνωσαν ακόμη και μείωση πωλήσεων. Ας δούμε όμως αναλυτικότερα την πορεία των πρώτων 10 σε πωλήσεις φαρμακοβιομηχανιών:
1. Johnson & Johnson.
Ο όμιλος πέτυχε πωλήσεις ύψους 71,89 δις δολάρια το 2016, έναντι 70,04 δις το 2015. Ωστόσο, δεν κατάφερε να ξεπεράσει τις πωλήσεις του 2014, όταν έφθασε τα 71,9 δις δολ. Ο τομέας του φαρμάκου κατέγραψε παγκοσμίως πωλήσεις ύψους 33,5 δις σημειώνοντας αύξηση κατά 6,5%. Ανάμεσα στα άλλα, ξεχώρισε το ογκολογικό φάρμακο Imbruvica, το οποίο πέτυχε πωλήσεις ύψους 1,2 δις, καταγράφοντας αύξηση 86% σε σχέση με το 2015. Οι προοπτικές για το προϊόν προβλέπονται ευοίωνες, καθώς το 2022 αναμένεται να γίνει το τρίτο παγκοσμίως φάρμακο με πωλήσεις 8,29 δις. Πάντως, ο όμιλος συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα στον τομέα των ιατρικών συσκευών. Ειδικά στο τμήμα διαβήτη οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 7,2% και δεν αποκλείεται να έχουμε εξελίξεις – ίσως και πώληση του τμήματος. Σημαντική εξέλιξη πάντως για τον αμερικανικό όμιλο είναι η εξαγορά της φαρμακοβιομηχανίας Actelion έναντι 30 δις δολαρίων, που οριστικοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2017. Έτσι, φέτος, αναμένεται ενίσχυση των εσόδων από τις πωλήσεις φαρμάκων όπως τα Opsumit και Uptravi, τα οποία το 2016 είχαν πωλήσεις της τάξης του 1 δις. Πάντως, φέτος, η εταιρεία αναμένεται να δεχθεί μεγάλη πίεση από την κυκλοφορία βιο-όμοιου σκευάσματος του πρώτου σε πωλήσεις φαρμάκου της, του Remicade, το οποίο το 2016 είχε πωλήσεις ύψους 6,9 δις.
2. Pfizer.
Το 2016, η εταιρεία είχε πωλήσεις 52,82 δις έναντι 48,85 δις το 2015. Σίγουρα, η χρονιά δεν έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο μετά την αποτυχία εξαγοράς της Allergan. Πάντως, τα αποτελέσματα της εταιρείας ήταν αρκετά ικανοποιητικά χάρη σε φάρμακα, όπως τη νέα θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού Ibrance, το παυσίπονο Lyrica, το αντιπηκτικό Eliquis, το χάπι για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα Xeljanz και το φάρμακο για τη διακοπή του καπνίσματος Champix (Chantix στις ΗΠΑ). Πάντως, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κυρίως στην Ευρώπη, η εταιρεία προσδοκά βελτίωση μέσα στο 2017 λόγω της εξαγοράς της βιοτεχνολογικής εταιρείας Medivation και της Anacor. Χάρη στην πρώτη θα αποκτήσει πρόσθετα έσοδα από το φάρμακο για τον προστάτη Xtandi και από τη δεύτερη στο Eucrisa, που αφορά τη θεραπεία του εκζέματος. Η διοίκηση της εταιρείας δεν έχει κρύψει ότι εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για στοχευμένες εξαγορές και αν η κυβέρνηση Τραμπ προχωρήσει σε φοροαπαλλαγές, τότε η εταιρεία θα βρεθεί με πολύ ρευστό στα χέρια της…
3. Roche.
Ο ελβετικός όμιλος είχε πέρσι πωλήσεις 50,11 δις δολάρια έναντι 47,7 δις το 2015. Όλα αυτά χάρη σε ένα ισχυρό αλλά σχετικά παλαιού prortfolio πετυχημένων προϊόντων όπως Avastin, Herceptin και Rituxan. Όμως, ήδη, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται βιο-όμοια προϊόντα των Herceptin και Rituxan, γεγονός που έχει προκαλέσει απώλεια εσόδων. Η διοίκηση της εταιρείας στηρίζει τις ελπίδες για ανάκαμψη σε νέα προϊόντα όπως Perjeta και Kadcyla, ενώ δοκιμάζει πολλούς συνδυασμούς των παλαιών θεραπειών και αν οι δοκιμές πετύχουν, τότε το μέλλον θα είναι ευοίωνο. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη με μόνο το Kadcyla και συνδυασμό των Kadcyla/Perjeta δεν είχε καλά αποτελέσματα. Από την άλλη, υπήρξε θετική η δοκιμή του συνδυασμού Perjeta και Herceptin. Απογοητευτικές ήταν το 2016 οι πωλήσεις του νέου ανοσοογκολογικού φαρμάκου Tecentriq, αλλά το προϊόν έλαβε έγκριση στις ΗΠΑ για νέες ενδείξεις και ίσως ανακάμψει μέσα στο 2017. Συνολικά, το 2016, η εταιρεία κυκλοφόρησε 4 νέα φάρμακα και 9 νέα διαγνωστικά και περιμένει φέτος ορισμένες σημαντικές εγκρίσεις, όπως του φαρμάκου Ocrevus, που αφορά την πολλαπλή σκλήρυνση.
4. Novartis.
Ο ελβετικός κολοσσός που έχει βρεθεί στο στόχαστρο στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει προβλήματα και διεθνώς, αφού είναι μία από τις τέσσερις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, που είδαν τα έσοδα τους να μειώνονται πέρσι σε σχέση με το 2015, 48,52 δις έναντι 49,41 δις. Μετά την πώληση του κλάδου των εμβολίων στην GSK το 2015 και την απόκτηση του ογκολογικού portfolio των βρετανών και την πώληση των κτηνιατρικών στην Eli Lilly, υποτίθεται ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν καλύτερα, αλλά η πράξη διαφέρει από τη θεωρία. Πάντως, η εταιρεία έχει επιλέξει να επικεντρωθεί στον ογκολογικό τομέα και ειδικά στην ανοσο-ογκολογία και οι αναλυτές εκτιμούν ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν εξελίξεις. Οι πωλήσεις των νέων φαρμάκων της εταιρείας δεν κατάφεραν να αντισταθμίσουν τις αναμενόμενες απώλειες από το γεγονός ότι το πρώτο σε πωλήσεις φάρμακο της εταιρείας το Gleevec έχασε την πατέντα του. Έτσι, οι πωλήσεις του μειώθηκαν από 4,7 δις το 2015 σε 3,3 δις το 2016. Επίσης, συνεχίζονται τα προβλήματα στον οφθαλμολογικό τομέα, όπου η εταιρεία Alcon είχε ζημίες ύψους 120 εκατ. Από την άλλη, η εταιρεία ρίχνει βάρος στα βιο-όμοια προϊόντα. Π.χ. τον Αύγουστο έλαβε έγκριση βιο-όμοιο προϊόν του βιολογικού φαρμάκου Ebrel των Amgen-Pfizer. Προγραμματίζει βιο-όμοια προϊόντα των Humira της Abbvie, Rituxan της Biogen και Remicade της Johnson & Johnson σε Ε.Ε. και ΗΠΑ.
5. Merck & Co. (MSD σε Ελλάδα και Ευρώπη).
Η αμερικανική εταιρεία είδε τα έσοδα της να παραμένουν καθηλωμένα το 2016, φθάνοντας τα 39,8 δις έναντι 39,5 δις το 2015. Παρά την πενιχρή ανάπτυξη πάντως η μετοχή της εταιρείας είχε υψηλή απόδοση μαζί με εκείνες των GSK και Johnson & Johnson. Επίσης, παραμένει αισιόδοξη για το μέλλον. Ο πρώτος λόγος για αισιοδοξία είναι η πορεία των πωλήσεων του ογκολογικού φαρμάκου Keytruda που έφθασε τα 1,4 δις δολάρια έναντι 566 εκατ. το 2015. Πρόσφατα, το φάρμακο έλαβε έγκριση για τον καρκίνο του πνεύμονα, σε αντίθεση με το βασικό του ανταγωνιστή το φάρμακο Opdivo της Bristol-Myers Squibb. Η θετική πορεία του εμβολίου Gardasil για τον ιό HPV αναμένεται να ανακοπεί το 2017 μετά την απόφαση των αμερικανικών αρχών να μειώσει τις δόσεις .
6. Sanofi.
O γαλλικός όμιλος είχε μικρή μείωση των εσόδων του το 2016 με 36,57 δις δολάρια έναντι 36,73 δις το 2015. Η διοίκηση της εταιρείας έχει ανακοινώσει μέτρα για επιστροφή στο δρόμο της ανάπτυξης, ξεκινώντας από περικοπές ύψους 1,5 δις ευρώ – αν και ακόμη δεν έχει εξειδικευτεί σε ποιους τομείς θα πέσει ο πέλεκυς. Το 2016, επίσης, έκανε μία μάλλον πετυχημένη κίνηση δίνοντας στην Boehringer Ingelheim τον τομέα των κτηνιατρικών και παίρνοντας από τους Γερμανούς το τμήμα καταναλωτικών προϊόντων υγείας. Ωστόσο, απέτυχε να ολοκληρώσει δύο εξαγορές, της Medivation που κατέληξε στα χέρια της Pfizer και της Actelion που εξαγόρασε η Johnson & Johnson. Επίσης, η κυκλοφορία νέων προϊόντων δεν πήγε καλά. Το Praluent που αφορά τη χοληστερόλη απέτυχε να κερδίσει αποζημίωση σε πολλές χώρες, ενώ και το εμβόλιο Dengvaxia για το δάγγειο πυρετό είχε πωλήσεις μόλις 55 εκατ. με στόχο να ξεπεράσει τα 200 εκατ. λόγω κυρίως των πολιτικών αναταραχών στη Λατινική Αμερική.
7. GlaxoSmithKline
Η βρετανική εταιρεία είχε πολύ θετικά αποτελέσματα με πωλήσεις για το 2016 ύψους 34,79 δις δολάρια έναντι 29,84 δις το 2015. Έτσι, αντιπαρήλθε την κριτική για το γεγονός ότι έδωσε το 2015 τα ογκολογικά προϊόντα της στη Novartis, δίνοντας βάρος στον χαμηλού περιθωρίου κέρδους τομέα των εμβολίων και στα καταναλωτικά προϊόντα υγείας. Το νέο εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β και τα εμβόλια της γρίπης βοήθησαν τον τομέα των εμβολίων να αναπτυχθεί κατά 38%, ενώ συνολικά ο κλάδος του φαρμάκου είχε ανάπτυξη 3%. Η μεγάλη πρόκληση πάντως για την GSK αναμένεται φέτος όταν θα κυκλοφορήσουν τα αντίγραφα του φαρμάκου Advair. Πάντως, η εταιρεία έχει ήδη δώσει γενναίες εκπτώσεις για να μειώσει το αντίκτυπο και ίσως να τα καταφέρει. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ερωτήματα για την πορεία της εταιρείας στο μέλλον αν το ερευνητικό πρόγραμμα δεν αποδώσει καρπούς.
8. Gilead Sciences.
Μετά από αρκετά χρόνια, που η αμερικανική εταιρεία είχε ανάπτυξη ρεκόρ, διπλασιάζοντας και τριπλασιάζοντας τις πωλήσεις χάρη στις νέες, πανάκριβες θεραπείες για την ηπατίτιδα C, ήρθε η ώρα της ανώμαλης προσγείωσης. Το 2016,
υπέστη μεγάλη μείωση εσόδων, έναντι του 2015 με πωλήσεις 30,39 δις έναντι 32,15 δις. Αιτία φυσικά δεν είναι άλλη από τη μείωση των πωλήσεων των φαρμάκων για την ηπατίτιδα C, Harvoni και Sovaldi, κατά 34% και 33% αντίστοιχα. Γεγονός που οφείλεται στον έντονο ανταγωνισμό αλλά και τις πιέσεις για εκπτώσεις από πολλές κυβερνήσεις. Μάλιστα, η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι η καθαρή τιμή του Harvoni ήταν 15.000 δολάρια το μπουκάλι μετά από επιστροφές και εκπτώσεις, σχεδόν η μισή δηλαδή σε σχέση με τη λιανική τιμή. Η ίδια η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι αναμένει περαιτέρω μείωση των πωλήσεων και το 2017 γύρω στα 22,5-24,5 δις. Φυσικά, δεν λείπει η γκρίνια από τους επενδυτές και η πίεση προς τη διοίκηση να προχωρήσει σε κινήσεις, ενισχύοντας το portfolio της εταιρείας. Άρα, θα πρέπει να αναμένουμε κάποια κίνηση εξαγοράς. Κάποιοι μάλιστα λένε ότι πιθανός στόχος μπορεί να είναι η Bristol-Myers Squibb.
9. AbbVie.
O αμερικανικός κολοσσός είδε το 2016 θα έσοδα του να αυξάνονται στα 25,56 δις δολάρια έναντι 22,82 δις το 2015, σημειώνοντας δηλαδή ανάπτυξη ρεκόρ της τάξης του 12%. Μεγάλο μερίδιο της επιτυχίας ανήκει στο γνωστό βιολογικό φάρμακο Humira, οι πωλήσεις του οποίου αυξήθηκαν κατά 14%, φθάνοντας τα 16 δις δολάρια. Βλέπουμε δηλαδή ότι ο τζίρος του φαρμάκου αντιστοιχεί στο 60% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας! Θετικό ρόλο έπαιξε και το ογκολογικό φάρμακο Imbruvica με πωλήσεις 1,8 δις. Αν εξαιρέσουμε όμως αυτά τα δύο προϊόντα, η εταιρεία αντιμετωπίζει δυσκολίες. Π.χ. στην ηπατίτιδα C, το φάρμακο Viekira είχε μείωση πωλήσεων κατά 7% λόγω του ισχυρού ανταγωνισμού. Το μείζον ερώτημα για το μέλλον είναι: πόσο θα κρατήσουν οι πωλήσεις του Humira; Και ενώ η Amgen ετοιμάζει βιο-όμοιο προϊόν;
10. Bayer.
Η πρώτη δεκάδα σε πωλήσεις κλείνει με τη γερμανική Bayer. Το 2016, η εταιρεία είχε πωλήσεις 25,27 δις δολάρια έναντι 24,09 δις το 2015. Με οδηγούς προϊόντα όπως το αντιπηκτικό Xarelto και το οφθαλμολογικό Eylea, η εταιρεία είχε αρκετά καλή πορεία στο χώρο του φαρμάκου με ανάπτυξη 8,7%, αφήνοντας πίσω τον τομέα των αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο, το 2016, θα μείνει στην ιστορία σε επίπεδο ομίλου για την μεγάλη εξαγορά της Monsanto έναντι 66 δις δολαρίων. Η απορρόφηση της εταιρείας θα ολοκληρωθεί την τρέχουσα χρονιά και από το 2018, η Bayer θα είναι μία τελείως διαφορετική εταιρεία, αφού πάνω από το 50% των πωλήσεων αναμένεται να προέρχεται από τον αγροτικό τομέα! Μεσοπρόθεσμο και μέχρι το 2020 φαίνεται ότι στον τομέα του φαρμάκου τα πράγματα είναι ιδιαιτέρως θετικά. Το θέμα για τους αναλυτές είναι τι γίνεται μετά. Σε προχωρημένο ερευνητικό στάδιο βρίσκεται ένα ογκολογικό φάρμακο (anetumab ravtansine) που η Bayer εκτιμά ότι μπορεί να πετύχει ετήσιες πωλήσεις πάνω από 2 δις. Όμως, αρκετοί είναι επιφυλακτικοί.
