Διγλωσσία Ξανθού για τα καινοτόμα φάρμακα

Του Αιμίλιου Νεγκή, διευθυντή σύνταξης virus.com.gr & Pharma Health Business magazine

«Ένα μεγάλο λάκκο έχει η φάβα» με το νέο νομοσχέδιο, που παρουσίασε χθες ο Ανδρέας Ξανθός για την Αξιολόγηση των νέων φαρμάκων. Ενώ μέχρι πρότινος έλεγε σε ασθενείς και φαρμακοβιομηχανίες ότι τα εξωτερικά κριτήρια αξιολόγησης θα καταργηθούν, όταν αποκτήσουμε ως χώρα δικό μας μηχανισμό, τελικά με το νομοσχέδιο τα κριτήρια παραμένουν!

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Μεγάλη καθυστέρηση στην έλευση νέων φαρμάκων. Ποια είναι αυτά τα εξωτερικά κριτήρια; Σύμφωνα με τα μέτρα, που έλαβε η κυβέρνηση το καλοκαίρι, ένα νέο φάρμακο θα αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ μόνον εφόσον:

• αποζημιώνεται τουλάχιστον στα 2/3 των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κυκλοφορεί.
• τα κράτη στα οποία κυκλοφορεί δεν μπορεί να είναι λιγότερα από 9 και
• από αυτά τουλάχιστον τα μισά να περιλαμβάνονται στα ακόλουθα κράτη, που διαθέτουν μηχανισμό Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας: Αυστρία, Βέλγιο, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σουηδία και Φινλανδία.

Είχαν και τότε ξεσηκωθεί σύλλογοι ασθενών και φαρμακοβιομηχανίες, τονίζοντας ότι τα κριτήρια αυτά θα είναι εμπόδιο στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες, καινοτόμες θεραπείες. Τότε λοιπόν η ηγεσία του υπουργείου Υγείας διαβεβαίωνε ότι τα κριτήρια αυτά θα είναι ένα προσωρινό μέτρο, μέχρις ότου η χώρα αποκτήσει δικό της μηχανισμό αξιολόγησης.

Όμως, στο σχέδιο νόμου, που παρουσίασε ο κ. Ξανθός την Πέμπτη, τα προαναφερόμενα κριτήρια παραμένουν ως έχουν! Δηλαδή, η Επιτροπή Αξιολόγησης, που δημιουργείται με το νομοσχέδιο θα αξιολογεί ένα νέο φάρμακο, μόνο εφόσον αυτό πληροί τα κριτήρια αυτά…

Πρόκειται για μία αδόκιμη ρύθμιση, που εν πολλοίς αυτοακυρώνει το σκοπό για τον οποίο η κυβέρνηση νομοθετεί. Διότι ποιος ο λόγος η χώρα να δημιουργήσει άλλη μία Επιτροπή για να αξιολογήσει ένα νέο φάρμακο, αφότου αυτό έχει ήδη αξιολογηθεί και αποζημιωθεί σε τόσο μεγάλο αριθμό χωρών, οι οποίες μάλιστα έχουν μεγαλύτερη εμπειρία και τεχνογνωσία από εμάς;

Φυσικά, η χώρα έχει την υποχρέωση να κάνει διαπραγμάτευση με τις φαρμακοβιομηχανίες, ώστε να πετύχει μείωση του κόστους για τον ΕΟΠΥΥ. Έπειτα από χρόνια καθυστερήσεων, αυτό ξεκίνησε και ήδη έχει γίνει διαπραγμάτευση για τις νέες θεραπείες της ηπατίτιδας C και επίκειται για το μελάνωμα και την πολλαπλή σκλήρυνση.

Ο Ανδρέας Ξανθός οφείλει να επανεξετάσει τη ρύθμιση, διότι πρακτικά αντιβαίνει στο βασικό στόχο κάθε κυβέρνησης: να πετύχει καλύτερες τιμές. Διότι οι ξένες φαρμακοβιομηχανίες θα μπορούσαν να προσφέρουν μεγαλύτερες εκπτώσεις, αν καταργηθούν τα κριτήρια αυτά και κληθούν να υποβληθούν απευθείας σε εθνική αξιολόγηση-διαπραγμάτευση.

Εκτός και αν εσφαλμένα κάποιοι πιστεύουν ότι όσο καθυστερεί ένα φάρμακο, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση θα δώσει μία εταιρεία. Ίσως χρειάζεται να το ξανασκεφτούν. Διότι αν μία φαρμακοβιομηχανία έχει ένα φάρμακο, που έχει ήδη εκπληρώσει τα κριτήρια, τότε θα κατέχει ένα μεγάλο ατού στην εθνική αξιολόγηση και διαπραγμάτευση. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή η πίεση μεταφέρεται στην κυβέρνηση, καθώς θα πιέζεται πολιτικά από τους συλλόγους ασθενών και την κοινή γνώμη να το εγκρίνει γρήγορα, εφόσον αυτό θα αποζημιώνεται ήδη σε τόσο πολλές χώρες…

Παράλληλα, η κατάργηση των εξωτερικών κριτηρίων θα μειώσει το χρόνο, που θα χρειάζεται ένα νέο φάρμακο για να φθάσει στους Έλληνες ασθενείς. Με δεδομένο ότι το νομοσχέδιο προβλέπει πως η Επιτροπή Αξιολόγησης πρέπει να αποφαίνεται εντός 180 ημερών, τότε είναι δυνατόν να μην δημιουργηθούν μεγάλα εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών στις πραγματικά καινοτόμες θεραπείες.

Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει κανενός είδους αντίδραση ούτε από τους συλλόγους των ασθενών, ούτε από την πλευρά του συνδέσμου των φαρμακοβιομηχάνων (ΣΦΕΕ).  Ειδικά, οι τελευταίοι… δεν έχουν πάρει χαμπάρι τι γίνεται ή δεν έχουν τα αντανακλαστικά και τα κότσια να αντιδράσουν;

Ούτε τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα αντέδρασαν (πλήρη αφωνία για το θέμα από τη ΝΔ), ενώ η ΔΗ.ΣΥ. εξέδωσε ανακοίνωση, επικρίνοντας την κυβέρνηση για το γεγονός ότι τα μέλη της Επιτροπής θα διορίζονται από τον υπουργό.

Δεν έχουν και άδικο. Και τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα προς τον κ. Ξανθό: Αφού η Αξιολόγηση των νέων φαρμάκων ήταν τόσο σημαντική… Αφού στόχος της κυβέρνησης ήταν και είναι η μείωση της δαπάνης και η ηθικοποίηση του συστήματος υγείας… Αφού παλεύουν για την πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες…

Γιατί η λοιπόν κυβέρνηση καθυστέρησε σχεδόν 3 χρόνια να θεσπίσει την Αξιολόγηση; Και αφού χρειάστηκαν 3 χρόνια… Αντί να φτιάξουμε έναν οργανισμό, όπως όλες οι άλλες χώρες… εμείς φτιάχνουμε απλώς μία επιτροπή… με ένα σχέδιο νόμου 12 σελίδων…

Πήραμε – λέει – και την υποστήριξη τεχνικών συμβούλων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Φαντάσου να το φτιάχναμε τελείως μόνοι μας!

Υ.Γ. Το νομοσχέδιο περιέχει και μία «περίεργη» ρύθμιση: Από την αρμοδιότητα της Επιτροπής Αξιολόγησης εξαιρεί τους σταθερούς συνδυασμούς ουσιών, εφόσον η τιμή αποζημίωσης τους είναι χαμηλότερη από το άθροισμα των τιμών αποζημίωσης των φαρμάκων, που εμπεριέχουν τις επιμέρους δραστικές ουσίες…

Ποιος αλήθεια εισηγήθηκε την εξαίρεση αυτή και γιατί; Ποια ήταν η άποψη του ΕΟΦ για το θέμα;