Ο ρόλος της ασφάλισης απέναντι στον κλιματικό κίνδυνο

Τι δείχνει η μελέτη του ΙΟΒΕ και πώς η ασφάλιση μπορεί να γίνει παράγοντας ταχείας ανάκαμψης

Μέσο ανάκαμψης έναντι του κλιματικού κινδύνου για ευάλωτες περιφέρειες είναι οι ασφαλίσεις, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ. Μάλιστα οι ασφαλίσεις έχουν περαιτέρω πλεονεκτήματα, καθώς, μεταξύ άλλων, συμβάλλουν σε ταχύτερη αποκατάσταση και εξασφαλίζουν ορθότερη διαχείριση των δημόσιων πόρων, αναλαμβάνοντας οικονομικά βάρη που διαφορετικά επωμίζεται το κράτος. 

Η μελέτη που εκπόνησε ο ΙΟΒΕ, με την υποστήριξη της Τραπέζης της Ελλάδος, για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση της ΤτΕ για ένα θέμα που σχετίζεται με τις φυσικές καταστροφές και αφορά τον ασφαλιστικό κόσμο. 

Στη μελέτη προτείνεται η ασφάλιση στον κλιματικό κίνδυνο, ειδικά σε ευάλωτες περιφέρειες, καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να προσφέρει ταχύτερη ανάκαμψη μετά από καταστροφή, προσφέρει ολοκληρωμένη μεθοδολογία εκτίμησης κινδύνου, προτείνει δράσεις προσαρμογής για μείωση κινδύνου και μπορεί να διαχειρίζεται ορθότερα δημόσιους πόρους, εξαιτίας της μείωσης παροχής αποζημιώσεων από το κράτος. 

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, και o γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής κ. Νίκος Βέττας. Τη μελέτη παρουσίασε ο κ. Ηλίας Ντεμιάν, επικεφαλής του Τμήματος Περιβαλλοντικών Οικονομικών του ΙΟΒΕ. 

Στη συζήτηση συμμετείχαν επίσης ο κ. Χρήστος Ζερεφός, γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, συντονιστής της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, ο κ. Αναστάσιος Ξεπαπαδέας, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος της Συντονιστικής Ομάδας της ΕΜΕΚΑ, και η κ. Θεοδώρα Αντωνακάκη, διευθύντρια του Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας της Τραπέζης της Ελλάδος.

Ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς

Στο επίκεντρο βρέθηκε και η ασφαλιστική αγορά, με τον διοικητή της ΤτΕ να αναφέρεται, εν συντομία, στον ρόλο της έναντι των κλιματικών κινδύνων. Όπως είπε, η μελέτη αναδεικνύει το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή αυξάνει τους κινδύνους για τα οικονομικά και τα κοινωνικά συστήματα. 

«Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την πιθανότητα για ζημιές σε πολίτες και επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, μια τροπική καταιγίδα, πλημμύρα ή δασική πυρκαγιά προκαλεί ζημιές σε σπίτια, αλλά και σε βιομηχανικές μονάδες. 

Ένας μηχανισμός που μπορεί να βοηθήσει τόσο στην καλύτερη αναγνώριση του κλιματικού κινδύνου όσο και στην κάλυψη των ζημιών που θα προκύψουν μετά από μια καταστροφή είναι οι ασφαλίσεις. 

Σύμφωνα με εμπειρικά δεδομένα, οι οικονομίες που διαθέτουν λειτουργικά συστήματα ασφαλίσεων επανέρχονται γρηγορότερα μετά από μια καταστροφή σε σχέση με άλλες των οποίων τα ασφαλιστικά συστήματα δεν λειτουργούν αποτελεσματικά. 

Σκοπός της ασφάλισης είναι η μεταφορά του κλιματικού κινδύνου από τον ασφαλισμένο στους παρόχους ασφαλιστικών υπηρεσιών, δημιουργώντας ένα ακόμη επίπεδο προστασίας και ανθεκτικότητας. Οι οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από ακραία κλιματολογικά φαινόμενα περιορίζονται, καθώς μέρος τους μεταφέρεται στους ασφαλιστές. 

Ο ασφαλιστής, παρέχοντας ασφαλιστικά προϊόντα στους ασφαλισμένους, αναλαμβάνει τον κίνδυνο χρεώνοντάς τους ένα ασφάλιστρο. Οι ασφαλιστές είναι, στη συνέχεια, υπεύθυνοι για την κάλυψη μελλοντικών οικονομικών απωλειών, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Το ύψος του ασφαλίστρου διαμορφώνεται κατ’ αντιστοιχία με τα παραδοσιακά ασφαλιστικά προϊόντα και εξαρτάται από το ύψος του κλιματικού κινδύνου, το ύψος κάλυψης και το μέγεθος των ζημιών που διατίθενται να καλύψουν οι ίδιες οι ασφαλιστικές εταιρείες. 

Το ύψος του κλιματικού κινδύνου εκτιμάται στη βάση υποδειγμάτων πρόβλεψης και εκτίμησης. Αυτά τα υποδείγματα επιτρέπουν στους ασφαλιστές και τους αντασφαλιστές, τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις και άλλους δημόσιους φορείς να αξιολογούν και να διαχειρίζονται την έκθεσή τους σε καταστροφικούς κινδύνους». 

Η μεταφορά του κλιματικού κινδύνου και τα μοντέλα

Τα μοντέλα κλιματικού κινδύνου αποτελούνται από τρία μέρη:

• Κίνδυνος: πιθανότητα να συμβούν καταστροφές

Ο κίνδυνος αφορά τις πιθανότητες εμφάνισης και τη σοβαρότητα κάθε πιθανής καταστροφής, όπως μια τροπική καταιγίδα, μια παρατεταμένη ξηρασία ή πλημμύρα, σε μια δεδομένη τοποθεσία, εντός μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. 

Επιπλέον, η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων διαμορφώνουν μέρος του κλιματικού κινδύνου. Μια μεγάλη πλημμύρα που προκαλείται από έντονες βροχοπτώσεις έχει διαφορετικές επιπτώσεις από μικρότερες πλημμύρες που μπορεί να συμβαίνουν εξαιτίας άλλων γεωγραφικών χαρακτηριστικών ή της ποιότητας του εδάφους (π.χ. πλημμύρες κοντά σε αστικά ρέματα σε νεόκτιστες περιοχές κτλ.).

• Έκθεση στον κίνδυνο: απογραφή στοιχείων που πρέπει να ασφαλιστούν

Η έκθεση στον κίνδυνο αναφέρεται στην απογραφή των στοιχείων που πρόκειται να ασφαλιστούν, όπως οι αξίες των ακινήτων ανά τοποθεσία, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως: οικοδομικά υλικά, χρήσεις, ηλικία και κόστος αντικατάστασης.

• Τρωτότητα: σχετίζεται με το ύψος ζημιάς σε διάφορα επίπεδα κινδύνου

Η τρωτότητα αξιολογεί το ύψος και το είδος της ζημιάς που αναμένεται σε διαφορετικά επίπεδα έντασης του κινδύνου και περιλαμβάνει και δευτερογενείς επιπτώσεις, όπως τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας. 

Για παράδειγμα, η ανάγκη στέγασης πληθυσμού που εξαιτίας κλιματικής καταστροφής δεν έχει πρόσβαση σε εστία ίσως να διαφέρει χρονικά από την αποζημίωση μιας μονάδας ή ενός οικισμού που έπαθε λιγότερο σημαντικές ζημιές, οι οποίες όμως επιτρέπουν τη λειτουργία του σε κάποιο βαθμό. 

Τέλος, η τρωτότητα σχετίζεται και με το είδος του πληθυσμού/κοινωνίας που ασφαλίζεται (ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, μικρές επιχειρήσεις, κρατική περιουσία κτλ.). 

Η δυνατότητα αντασφάλισης για μείωση του κινδύνου που αναλαμβάνεται

Στο πλαίσιο του διαμοιρασμού του κλιματικού κινδύνου, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα της αντασφάλισης. Κατά τη διαδικασία της αντασφάλισης, οι ασφαλιστικές εταιρείες, για να περιορίσουν τον κίνδυνο αποζημίωσης έναντι κλιματικού κινδύνου, ασφαλίζονται σε αντασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες αναλαμβάνουν μέρος του κινδύνου της ασφαλιστικής κάλυψης. 

Οι αντασφαλιστές αποκομίζουν κέρδη από την εμπορία κινδύνων μέσω των ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Τα ασφαλιστήρια προϊόντα των ασφαλιστών συνθέτουν ένα ασφαλιστικό χαρτοφυλάκιο. 

Καθώς τα παραδοσιακά είδη ασφάλισης εφαρμόζονται και στον διαμοιρασμό του κλιματικού κινδύνου, αναλύονται είδη ασφάλισης που σχετίζονται με συγκεκριμένες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ενώ καταγράφεται και η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα. 

 

Από το Insurance World

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*