του Κωνσταντίνου Αριτζή, Διευθύνοντος Συμβούλου Premium Capital α.ε.
Από το 2008 και τη μεγάλη χρηματοοι- κονομική κρίση, η παγκόσμια οικονομία βίωσε μια περίοδο εξαιρετικά χαμηλού πληθωρισμού και μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων. Οι παρεμβάσεις των Κεντρικών τραπεζών ανά την υφήλιο, μέσω και της εκτύπωσης χρήματος (ποσοτική χαλάρωση), οδήγησε σε μια στρεβλή και παρατεταμένη άνοδο περιουσι- ακών στοιχείων, όπως οι μετοχές και τα ακίνητα, και παράλληλα στην κατάρρευση των ομολογιακών αποδόσεων.
Οι Αγγλοσάξονες περιέγραψαν τη νέα πραγματικότητα στις αγορές ως T.I.N.A. (There Is No Alternative) ή ελληνιστί (δεν υπάρχει εναλλακτική λύση) και οι μετοχές κατά κύριο λόγο έγιναν επενδυτικός μονόδρομος. Το 2022, για διάφορους λόγους που θα αναλυθούν ακολούθως, αυτό που σχεδόν μια γενιά τραπεζιτών/χρηματιστών/επενδυτικών συμβούλων θεωρούσε δεδομένο πνέει τα λοίσθια.
Τα προβλήματα που επέφερε η πανδημία του COVID στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα σήμαναν την έναρξη της, ξεχασμένης για δεκαετίες, λαίλαπας του πληθωρισμού. Εθελοτυφλώντας οι Κεντρικές Τράπεζες εκτίμησαν ότι θα είναι παρο- δική η αναζωπύρωσή του και συνέχισαν με μεγαλύτερη ένταση να χρησιμοποιούν τη νομισματική πολιτική για την καταπολέμηση των οικονομικών δεινών που προέκυψαν λόγω COVID. Ουσιαστικά, όπως απεδείχθη έριξαν λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού, που μόνο πρόσκαιρος δεν ήταν.
Η έναρξη της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” των Ρώσων έναντι της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου και ο επακόλουθος καταιγισμός κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας από τον Δυτικό κόσμο, καθώς και η Ρωσική “διαχείριση” αντιμέτρων, μας οδήγησαν στη σημερινή πληθωριστική έκρηξη. Πανικόβλητες οι Κεντρικές Τράπεζες, αντιλαμβανόμενες ότι, ούτε ήπιος ούτε παροδικός είναι ο πληθωρισμός, έκαναν στροφή 180 μοιρών που μεταφράζεται τόσο σε “αμήχανη” όσο και σε ραγδαία άνοδο των επιτοκίων, καθώς και σε νομισματική σύσφιξη, δηλαδή επιβράδυνση της εκτύπωσης χρήματος μέσω της έκδοσης κρατικών ομολόγων.
Η προσπάθεια, δυστυχώς μυωπικά, εστιάζεται στη μείωση της συνολικής ζήτησης, καθιστώντας το χρήμα ακριβότερο, επιβραδύνοντας την οικονο- μική ανάπτυξη και αυξάνοντας την ανεργία ως επακόλουθο αλλά αναγκαίο κακό. Δυστυχώς το πρόβλημα της αναζωπύρωσης του πληθωρισμού εστιάζεται περισσότερο στη διατάραξη της απρόσκοπτης προσφοράς, εξαιτίας και των Δυτικών κυρώσεων, με αποτέλεσμα, η ορθολογική και by the book προσέγγιση των κεντρι- κών τραπεζών, να έχει τουλάχιστον αμφίβολα αποτελέσματα ως προς την καταπολέμησή του. Απόρροια των μέτρων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού είναι μια σεισμική αλλαγή, αναφορικά με τις επενδυτι- κές επιλογές και το τέλος της T.I.N.A.
Κάποια γλαφυρά παραδείγματα προς επαλήθευση του σημερινού κεντρικού θέματος:
Στις αρχές του έτους, η Αμερικανική 10ετία (US TS Bonds) έδινε απόδοση 1,5%. Σήμερα 3,5%, με ανοδικές τάσεις. Η 2ετία από 0,73% έφθασε στα 3,97%. Τα στεγαστικά δάνεια από το 3,5% στο 6,1%. Ακόμα πιο ακραία είναι η εικόνα στο πάλαι ποτέ προ- πύργιο σταθερότητας, την Γερμανία. Η 10ετία από -0,70% στο 1,89% και αντιστοίχως η 2ετία από το -0,79% στο 1,7% σήμερα. Σημειωτέον ότι, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας -όπως η Ιταλία και η Ελλάδα- οι διαφορές απόδοσης των Κρατικών Ομολόγων είναι ακόμη πιο διευρυμέ- νες στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Η αναγέννηση της απαξιωμένης Ομολογιακής Αγοράς ως επενδυτική λύση οδήγησε σε αντίστροφη πορεία τις αγορές μετοχικών τίτλων. Η Αμερική, που είναι τουλάχιστον ένα τρίμηνο μπροστά από την Ευρώπη, όσον αφορά τη νομισματική σύσφιξη, κατα- γράφει πτώση από 15% έως 26% στους βασικούς χρηματιστηριακούς της δείκτες. Οι Ευρωπαϊκοί μετοχικοί δείκτες βρίσκονται μεταξύ του 15%- 19% πτώσης, με φωτεινή εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο (ελέω εται- ρειών πετρελαίου και πρώτων υλών στη σύνθεση του FTSE 100) και της Ελλάδος (ελέω τουριστικών εσόδων και ανάπτυξης).
Για όσο διάστημα οι Κεντρικές Τράπεζες φορούν τον μανδύα του “γερακιού” οι μετοχές θα ταλαιπωρούνται και θα προσγειώνονται σε πιο γήινες αποτιμήσεις. Και οι μεγάλοι κερδι- σμένοι του παρελθόντος (τεχνολογικός κλάδος) θα διορθώνουν πιο βίαια στο παρόν. Στις αγορές όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πότε η Αμερικανική FED θα δώσει το σήμα παύσης της ανόδου και μετέπειτα χαλάρωσης των επιτοκίων, κάτι που θα σήμαινε τη δυναμική ανάκαμψη των μετοχικών τίτλων. Ικανή συνθήκη για να συμβεί το ανωτέρω, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Περισσότερα για το θέμα σε μελλοντική στήλη πιθα- νώς τον Δεκέμβριο.
Η Ευρώπη που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα -ή πιο σωστά πέριξ (το κέντρο του κυκλώνα είναι πιο ήρεμο)- αντιμετωπίζει το φάσμα ενός
εξαιρετικά δύσκολου χειμώνα, και όχι μόνον ενεργειακού. Για τους φαν της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Game of Thrones, ο χειμώνας έρχεται (Winter is coming).
Η “πέμπτη φάλαγγα” του Πούτιν είναι η πολιτική αποσταθεροποίηση της γηραιάς ηπείρου, μέσω κοινωνικών αντιδράσεων στο κύμα ακρίβειας, που θα οδηγήσουν σε πολιτικές αλλαγές προς το φιλικότερο. Κύριος εκφραστής αυτών, προς το παρόν, ο Ούγγρος πρόεδρος Όρμπαν και ίσως μετά την ερχόμενη Κυριακή ο κεντρο- δεξιός και ακροδεξιός συνασπισμός που θα προκύψει στην Ιταλία. Η διά- σπαση του μετώπου των κυρώσεων έναντι της Ρωσίας το ζητούμενο. Ο χρόνος θα δείξει.
Ολοκληρώνοντας, βιώνουμε μια ανατροπή σε πρακτικές και πραγματικότητες δεκαετιών. Στις αγορές, τα Ομόλογα και το Αμερικανικό Δολάριο αποτελούν τα ασφαλή καταφύγια σε
Για όσο διάστημα οι Κεντρικές Τράπεζες φορούν τον μανδύα του “γερακιού” οι μετοχές θα ταλαιπωρούνται και θα προσγειώνονται σε πιο γήινες αποτιμήσεις.
μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας και γεωπολιτικών κινδύνων. Στις κοινωνίες, που δεδομένα βρίσκονται σε αναβρασμό, οι πολιτικές επιλογές στο εγγύς μέλλον θα καθορίσουν το απώτερο. Φοβάμαι ότι, μαζί με την T.I.N.A., θα μετρούμε σύντομα και άλλες απώλειες στο πολιτικό γίγνεσθαι.
God Save Us (with …or without the Queen).
Από το περιοδικό INTERLIFE MAGAZINE
