Το πρώτο ΤΕΑ στην ασφαλιστική αγορά από την Interamerican

Του Ανδρέα Παναγιώτου, Διευθυντή Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Ασφαλίσεων και διευθυντή ΤΕΑ Ιnteramerican

H Ιnteramerican κατάφερε πάλι να αποδείξει ότι η λέξη «καινοτομία» είναι συνυφασμένη στην ασφαλιστική αγορά με το όνομά της. Αυτή τη φορά μάλιστα ξεπέρασε  τα όρια του τρίτου ασφαλιστικού πυλώνα και δοκίμασε τις δυνάμεις της και στον δεύτερο πυλώνα, δημιουργώντας το Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης  Προσωπικού Interamerican, το πρώτο ΤΕΑ που δημιουργείται στη χώρα μας από ασφαλιστική εταιρία.

Πριν εξετάσουμε τις λεπτομέρειες του ΤΕΑ Ιnteramerican θα ήταν χρήσιμο να δούμε τα κύρια χαρακτηριστικά και τον τρόπο λειτουργίας των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης στη χώρα μας.

Ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης παρουσιάστηκε στην Ελλάδα το 2002 με τον  νόμο 3029. Σύμφωνα με αυτό τον νόμο τα ΤΕΑ:
• Είναι μη κερδοσκοπικά, αυτόνομα και αυτοδιοικούμενα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου
• Διοικούνται από Δ.Σ. τετραετούς διάρκειας που απαρτίζονται από εκλεγμένους εκπροσώπου των εργαζομένων και διορισμένους εκπροσώπους των εργοδοτών
• Βασίζονται    στην    επαγγελματική   ιδιότητα (π.χ. το ΤΕΑ των Οικονομολόγων),   στην απασχόληση   σε   κοινό  εργοδότη (π.χ. το ΤΕΑ Ιnteramerican)  ή   στον    κλάδο  απασχόλησης των μελών (π.χ. το ΤΕΑ Προσωπικού Καζίνο)
• Βασική προϋπόθεση είναι η συμμετοχή τουλάχιστον 100 μελών
• Λειτουργούν με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα
• Παρέχουν, επιπροσθέτως των συνταξιοδοτικών παροχών, συμπληρωματική ασφάλιση για κινδύνους όπως, θάνατος, επαγγελματικό ατύχημα, αναπηρία, ασθένεια ή  απώλεια εργασίας
• Εποπτεύονται   από   το    υπουργείο  Εργασίας   και  Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ελέγχονται από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή
•  Η λειτουργία τους  ρυθμίζεται από καταστατικό

Όσον αφορά στο Φορολογικό Πλαίσιο του θεσμού, δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα. Στον νόμο 3029/2002 δεν υπήρχε καμία αναφορά για θέματα φορολογικής μεταχείρισης των εισφορών και των παροχών των ΤΕΑ.

Αυτό που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα είναι η απάντηση του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών σε σχετικό ερώτημα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σύμφωνα με αυτή την απάντηση, οι εισφορές εργαζομένων κι εργοδοτών στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης παραλληλίζονται με τις εισφορές της Κοινωνικής Ασφάλισης και ως εκ τούτου εκπίπτουν κατά 100%.

Παρά το γεγονός ότι έχουν παρέλθει εννέα χρόνια από την εισαγωγή του θεσμού,  εξακολουθεί να μην υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη για την φορολογική μεταχείριση των παροχών των ΤΕΑ. Αυτό που έχει ενδιαφέρον να δούμε είναι πώς αντιμετωπίστηκαν οι παροχές των Ταμείων σε αυτό το διάστημα. Στην πράξη, λοιπόν, οι καταβληθείσες εφάπαξ παροχές δεν φορολογήθηκαν. Αυτό γιατί φαίνεται ότι υπάρχει μία παρόμοια, άτυπη όμως,  αντιμετώπιση των εφάπαξ παροχών με τα εφάπαξ των Δημοσίων Υπαλλήλων (τα οποία δεν φορολογούνται). Ομοίως, υπάρχει ένας παραλληλισμός των μηνιαίων συντάξεων των ΤΕΑ με τις συντάξεις της Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες όπως είναι γνωστό φορολογούνται.

Πριν κλείσουμε αυτή την ενότητα, παραθέτουμε τα ΤΕΑ που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας (με αλφαβητική σειρά) :
• Γεωτεχνικών
• Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας
• Ελληνικού Τμήματος Διεθνούς Ενώσεως Αστυνομικών
• Προσωπικού ΕΛ.ΤΑ.
• Προσωπικού Εταιριών JOHNSON & JOHNSON ΕΛΛΑΣ ΑΕΒΕ και
   JANSSEN-CILAG ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΕΒΕ
• Προσωπικού Καζίνο
• Προσωπικού Ιnteramerican
• Οικονομολόγων
• Υπαλλήλων Υπουργείου Οικονομικών και Οικονομίας (το πρώτο ΤΕΑ που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα).

Πώς, όμως, όλα τα παραπάνω πήραν σάρκα και οστά στην περίπτωση της Ιnteramerican; Η ιδέα ίδρυσης ενός Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης στον Όμιλο έπεσε στο τραπέζι με την δημοσίευση του νόμου 3029. Η υλοποίηση της ιδέας ξεκίνησε το 2007 όταν η Διεύθυνση πήρε την απόφαση να δημιουργήσει ένα ΤΕΑ για τους υπαλλήλους  της εταιρείας. Σύμφωνα με αυτή την απόφαση, οργανώθηκε μία ολιγομελής ομάδα εργασίας με σκοπό την δημιουργία όλων των δομών και υποδομών του Ταμείου.

Το 2008 ολοκληρώθηκε το Καταστατικό του ΤΕΑ Ιnteramerican. Το επόμενο βήμα ήταν οι παρουσιάσεις στο Προσωπικό σε όλη την χώρα, προκειμένου να προσελκύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη. Στη συνέχεια είχαμε την Συμβολαιογραφική Πράξη Ίδρυσης του ΤΕΑ Ιnteramerican η οποία υπογράφηκε από τις Εταιρείες του Ομίλου και τα εκατό και πλέον ιδρυτικά μέλη και το Καταστατικό υποβλήθηκε στις Αρχές για έγκριση.

Ακολούθησε μία μακρά περίοδος αναμονής μέχρι το  φθινόπωρο του 2009 οπότε και είχαμε κάποιες παρατηρήσεις του υπουργείου επί του Καταστατικού. Οι παρατηρήσεις ενσωματώθηκαν στο Καταστατικό το οποίο υπεβλήθη εκ νέου στις αρμόδιες αρχές προς έγκριση.

Το 2010 μάς βρήκε να δουλεύουμε πολύ έντονα τις διαδικασίες εγκατάστασης του Ταμείου. Στις 6 Αυγούστου 2010, ημερομηνία σημαντική για την ιστορία του Ταμείου, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης η εγκριτική απόφαση για την ίδρυση του ΤΕΑ Ιnteramerican.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα των προσπαθειών του Ομίλου τριών περίπου ετών ;

Το  ΤΕΑ Ιnteramerican αριθμεί σήμερα 550 μέλη, τα κεφάλαια υπό διαχείριση θα ξεπεράσουν τα 6 εκατομμύρια ευρώ τον πρώτο χρόνο λειτουργίας, ενώ το Ταμείο απασχολεί έναν υπάλληλο.
Τα διοικητικά όργανα του ΤΕΑ Ιnteramerican είναι το επταμελές Δ.Σ., ο Διευθυντής του ΤΕΑ, η Επιτροπή Επενδύσεων και η Ελεγκτική Επιτροπή.

Μία σημαντική υπηρεσία του Ταμείου έχει να κάνει με την  ενημέρωση των μελών. Πάντα μάς προβλημάτιζε το γεγονός ότι στην Κοινωνική Ασφάλιση καταβάλλονται σημαντικά ποσά εισφορών, χωρίς να γνωρίζουμε πού καταλήγουν αυτές οι εισφορές, πώς επενδύονται και πολύ περισσότερο, τί συνταξιοδοτικές παροχές χτίζουν για τους εργαζόμενους. Επειδή η Ιnteramerican έχει μία ιδιαίτερη ευαισθησία σε αυτό το κομμάτι, αποφάσισε να δώσει άμεση πρόσβαση των μελών στους ατομικούς συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς τους και σε όλα τα οικονομικά στοιχεία του ΤΕΑ, μέσω του site του ΤΕΑ στο internet. Έτσι, κάθε μέλος, όποτε το επιθυμεί και από όπου κι αν βρίσκεται μπορεί μέσω του υπολογιστή του να βλέπει όλες τις κινήσεις του ατομικού συνταξιοδοτικού λογαριασμού του, την συνταξιοδοτική παροχή που συσσωρεύεται κάθε στιγμή και όλα τα οικονομικά στοιχεία του Ταμείου, για παράδειγμα λεπτομερέστατη ενημέρωση για την εκάστοτε διάρθρωση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του Ταμείου. Επιπρόσθετα, κάθε μέλος λαμβάνει (στην διεύθυνση που επιθυμεί) αναλυτική ετήσια ενημέρωση που δείχνει την εξέλιξη του ατομικού συνταξιοδοτικού λογαριασμού, όχι μόνο για το προηγούμενο έτος αλλά από την έναρξη της ασφάλισης.

Εύλογα κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί, γιατί η Ιnteramerican να μπει στη διαδικασία ίδρυσης του ΤΕΑ τη στιγμή που προσέφερε ένα Ομαδικό Συνταξιοδοτικό Πρόγραμμα στο προσωπικό της. Τι οφέλη προέκυψαν για τον Όμιλο και τους εργαζόμενους;
Η εύκολη και προφανής απάντηση, ίσως  να είναι η κατά 100 % φορολογική έκπτωση των εισφορών εργαζομένων και εταιρείας. Καλό θα ήταν όμως να μην σταθούμε στο προφανές και να προσπαθήσουμε να δούμε τις ευεργετικές συνέπειες αυτής της φορολογικής μεταχείρισης των εισφορών.

Καταρχάς, και εν μέσω μίας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας λόγω της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα μας, η Ιnteramerican αύξησε τις εργοδοτικές εισφορές κατά 50% έναντι των εισφορών που κατέβαλλε στο Ομαδικό. Παράλληλα, παρατηρήθηκε σημαντικά αυξημένη συμμετοχή των εργαζομένων με προσωπικές εισφορές, κάτι που δείχνει ότι το προσωπικό του ομίλου επέλεξε να αποταμιεύσει για την συνταξιοδότηση ποσά που θα κατέβαλε σήμερα σε φόρους. Η αύξηση των εισφορών θα οδηγήσει στην ενδυνάμωση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος των εργαζομένων και στην αποτελεσματικότερη προστασία του βιοτικού επιπέδου τους στην συνταξιοδότηση. Έτσι, ο όμιλος καταξιώνεται ακόμη περισσότερο στον χώρο των επιχειρήσεων και στην κοινωνία καθώς η μέριμνα για το συνταξιοδοτικό εισόδημα του εργαζομένου αποτελεί Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.

Επιπρόσθετα, η ενεργή συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες ίδρυσης του Ταμείου ισχυροποίησε  τους δεσμούς τους με την εταιρεία. Παράλληλα, η απευθείας επικοινωνία τους με το ΤΕΑ, το υψηλό επίπεδο διαφάνειας και το αυξημένο συνταξιοδοτικό εισόδημα  ενδυνάμωσε το αίσθημα ασφάλειας των εργαζομένων. Αυτό είχε άμεσο αποτέλεσμα στην βελτίωση των εργασιακών σχέσεων και στην διατήρηση εργασιακής ειρήνης. Αυτό, με μαθηματική ακρίβεια, δεν μπορεί να οδηγήσει παρά μόνο στην  ΑΥΞΗΣΗ  ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ.

Τέλος, μέσα από αυτό το εγχείρημα η Ιnteramerican απέκτησε σημαντική τεχνογνωσία και πολυτιμότατη εμπειρία την οποία με χαρά θα μοιραστεί στο μέλλον και με άλλους οργανισμούς για την δημιουργία και άλλων Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης.