Το Οικονομικό Ράιχ, το δίμηνο θρίλερ και οι αγορές

Παρά τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στις αγορές, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής κατέληξαν σε μια «θολή» περιγραφή της «τελικής λύσης» για την έξοδο από την κρίση χρέους.

«Ο γερμανικός τρόπος θα διορθώσει τον κόσμο», λέει ένα παλαιό γερμανικό ρητό, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την εποχή του Λούθηρου μέχρι και τον Κάιζερ, αλλά και την εποχή του χιτλερικού Ράιχ.

Η Μέρκελ έδωσε υπόσχεση-αντάλλαγμα για ενίσχυση του Ταμείου Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Θέλει όμως να περάσει όλους τους όρους της για το περίφημο «σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, ανάπτυξης και κοινής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης».

Στη Σύνοδο της Παρασκευής με επίκεντρο το γερμανικό σχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ασθενέστερων ευρωπαϊκών οικονομιών, κυριάρχησαν οι οξείες αντιπαραθέσεις και καμιά ένδειξη συνεννόησης ή συγκλίσεων δεν διαφάνηκε.
Οι αρκετά έντονες αντιδράσεις στις γερμανικές προτάσεις, «εγγυώνται» ότι μέχρι τα τέλη Μαρτίου θα συνεχισθεί ένα διπλωματικό θρίλερ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η έκβαση του οποίου δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ικανοποιήσει τους «παίκτες» των αγορών.

Ο Βαν  Ρομπάι εξάλλου τα είπε όλα. Τόνισε πως εξουσιοδοτήθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες προκειμένου να «συνεχίσει τις διαβουλεύσεις με μέλη και μη μέλη της ευρωζώνης».

Το ερώτημα είναι, αν τελικά απορριφθούν αρκετές από τις γερμανικές προτάσεις, πώς θα αντιδράσει η Γερμανία. Η Μέρκελ ως τώρα κρατά σκληρή γραμμή, αφήνοντας να εννοηθεί, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να εγκρίνει το Βερολίνο την ενίσχυση και διεύρυνση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF), αν δεν γίνουν δεκτές οι προτάσεις της Γερμανίας.

Πολλοί υποστηρίζουν, όμως ότι υπάρχει ο υπαρκτός κίνδυνος ενός «Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας» που μπορεί να πάρει -έστω και υπό πίεση- το «πράσινο φως» από τους «27», αλλά να μην εφαρμοσθεί ποτέ στην πράξη. Κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ακόμη πιο αρνητικά για τη θέση της ευρωζώνης στις αγορές από το να μην υπήρχε καθόλου. 

H καταρχήν συναίνεση αναφορικά με την ενίσχυση του EFSF, χαρακτηρίζεται από αρκετές ασάφειες. Οπως τονίζουν αναλυτές, η συζήτηση για το νέο καθεστώς λειτουργίας του EFSF, στο οποίο επενδύουν μεγάλες ελπίδες οι αγορές, δημιουργεί προς το παρόν περισσότερα ερωτήματα από τις απαντήσεις που προσφέρει. 

Ένα κρίσιμο ερώτημα, αν υποτεθεί ότι ο Μηχανισμός θα πάρει την άδεια των ηγετών για να προχωρήσει σε απευθείας αγορές ομολόγων, είναι σε ποιες τιμές θα γίνουν αυτές;. Επιπλέον, τα κεφάλαια που θα μπορεί κατά το μέγιστο να χρησιμοποιήσει το EFSF είναι μόλις 440 δις. ευρώ, ενώ το χρέος των περιφερειακών οικονομιών της ευρωζώνης ξεπερνά τα 3,2 τρις. ευρώ και αυτό δημιουργεί πολλές αμφιβολίες για τις δυνατότητες να χρησιμοποιηθεί το EFSF σαν μηχανισμός «βελούδινης» αναδιάρθρωσης χρεών, με επαναγορές ομολόγων.