Που θα κάτσει η μπίλια της ασφαλιστικής αγοράς

της Έλενας Ερμείδου

Αν και η απάντηση στην ερώτηση «τι ύψους απώλειες έγραψε η ασφαλιστική αγορά από τον κορωνοϊό» δεν είναι εύκολη, καθώς «η μπίλια δεν έχει κάτσει ακόμα», οι απώλειες για αυτήν την αγορά δεν είναι τόσο μεγάλες, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του iw.

Το κράτος αυτήν τη φορά ανέλαβε τον κίνδυνο της υγείας, δίνοντας στην αγορά ρόλο συμπληρωματικό, με την παροχή επιδομάτων. Το κράτος, επίσης, κατά κάποιον τρόπο, έδωσε αποζημιώσεις σε μορφή επιδόματος για τη διακοπή των λειτουργιών των περισσότερων επιχειρήσεων, ενώ οι οικονομίες των κρατών, περιλαμβανομένης και την Ελλάδας, δράττουν τα οφέλη από τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΚΤ και της ΕΕ.

Τι φοβάται η ασφαλιστική αγορά; Πέρασε μια δεκαετή οικονομική κρίση, η πορεία της παραγωγής ασφαλίστρων ακολούθησε σχεδόν την πορεία του ΑΕΠ της χώρας, δεν μπορούσε να βγει στις αγορές μετά την επιβολή περιορισμού κίνησης κεφαλαίων και τώρα, που ήρθε η στιγμή να αλλάξει πορεία, την πρόλαβε ο κορωνοϊός.

Πολλά ερωτήματα έχει αφήσει στο πέρασμά του ο κορωνοϊός. Όπως: ποιος θα είναι ο ρόλος της ασφαλιστικών υγείας από εδώ και πέρα, ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις που θα κάνει η Πολιτεία όσον αφορά στην αντιμετώπιση των πανδημιών; Θα υλοποιηθούν οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην υγεία, στην περιουσία; Θα επανασχεδιαστούν οι ευθύνες έναντι τρίτων και οι ευθύνες διευθυντών, στελεχών και μελών διοικητικού συμβουλίου, θα αλλάξουν οι όροι στις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις; Εν κατακλείδι, ποιους νέους όρους θα ενσωματώσουν τα συμβόλαια, τι εξαιρέσεις θα υπάρξουν;

Ερωτήματα για τις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις

Μιλώντας για τις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις, περιλαμβανομένων και των επαγγελματικών, ας παρατηρήσουμε ότι, μετά την καραντίνα της οικονομίας και την απαγόρευση κυρίως των αερομεταφορών, με εξαίρεση τις μεταφορές των φορτίων, το άνοιγμα των συνόρων δημιουργεί πεδίο αντιπαραθέσεων μεταξύ κρατών και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ποια σχέδια θα οριστικοποιηθούν, τι εξαιρέσεις θα υπάρξουν σε ορισμένες χώρες για κατηγορίες επαγγελμάτων; Πώς και υπό ποιους όρους θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός αποζημίωσης ενός ταξιδιωτικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου στο μέλλον;

Ερωτήματα για τα διαθέσιμα εισοδήματα

Ο αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία θα είναι μεγάλος από το πάγωμα της οικονομίας. Τίθεται και το ερώτημα γενικού περιεχομένου που λέει «θα έχουν οι Έλληνες διαθέσιμο εισόδημα για να είναι σε θέση να ασφαλιστούν ή θα περιμένουν από την κρατική βοήθεια και το κρατικό επίδομα την επόμενη φορά»; Αυτό το ερώτημα δεν απαντάται εύκολα, ούτε και τώρα.

Κρίσιμο είναι, επίσης, το ερώτημα για τον ρόλο του κράτους από εδώ και πέρα, αν θα καταφέρει να διασχίσει τις Συμπληγάδες Πέτρες και να συνεργαστεί με την ιδιωτική ασφάλιση ώστε να δημιουργήσει, σε συνεργασία με τις τοπικές περιφέρειες, μια δεξαμενή κινδύνων προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των ασφαλισμένων, ώστε να μπορεί να αποζημιώσει σωστά αυτούς που έχουν ανάγκη.

Σημαντικό ρόλο στην αγοραστική δύναμη των πολιτών θα παίξει και το πόσο σωστά θα διαχειριστεί το κράτος τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στα «χέρια» του, αλλά και ποια θα είναι φορολογική πολιτική που θα εφαρμόσει προς άπαντες.

Και καλό είναι να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν το γεγονός ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία, που θα έχουν αντίκτυπο και στην ασφαλιστική αγορά, θα φανούν στο τρίτο και στο τέταρτο τρίμηνο του 2020. Στα τέλη του 2020-αρχές του 2021, θα γίνει το «ριμπάουντ» στην αγορά, υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα επιδημίας τον Οκτώβριο.

Κατά τις ανανεώσεις θα φανούν οι τάσεις

Ένα από τα «κλειδιά» στην υπόθεση της ασφάλισης το έχουν στα χέρια τους και οι αντασφαλιστές. Είναι αυτοί που θα αποφασίσουν αν θα δώσουν αναλογίες αντασφάλισης για τον κορωνοϊό. Τι αντασφάλιστρο θα δώσουν και με ποιους όρους θα γίνουν οι ανανεώσεις των συμβάσεων στα τέλη του έτους και στις αρχές Ιανουαρίου 2021.

Αυτήν τη στιγμή, οι πρώτες πληροφορίες λένε ότι τα αντασφάλιστρα σε όλες τις γραμμές παραγωγής έχουν πάρει την ανιούσα, αλλά και ότι στην αγορά σχεδιάζεται η εισαγωγή νέων επενδυτικών προϊόντων αντιστάθμισης κινδύνων.

Κλάδος ζωής

Αρχικά, η εγχώρια ασφαλιστική αγορά δεν αντέδρασε. Έστω και με καθυστέρηση, ανταποκρίθηκε σωστά. Αντασφαλιστικές και ασφαλιστικές δεν ανησυχούσαν, τα πράγματα έβαιναν ομαλά, χωρίς να συμβαίνει κάτι ακραίο που «θα έριχνε στο ρείθρο» την αγορά.

Το κράτος είχε αναλάβει τον μεγάλο κίνδυνο, τα έξοδα νοσηλείας επιβάρυναν το δημόσιο σύστημα υγείας. Ο κίνδυνος του κορωνοϊού για τις ασφαλιστικές ήταν πολύ χαμηλός στα ασφαλιστήρια ζωής, τα οποία λήγουν στα 70 χρόνια, ενώ ο ιός χτυπούσε πολύ μεγάλες ηλικίες.

Ο ιός σημείωσε πολύ χαμηλά ποσοστά στην Ελλάδα, η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη, τα ιδιωτικά νοσοκομεία δεν χρειάστηκε να πάρουν μέρος. Οι ασφαλιστικές λειτούργησαν συμπληρωματικά, κατέβαλαν τα επιδόματα σύμφωνα με τις πολιτικές των συμβολαίων, χωρίς να υπάρχει ένας ενιαίος κανόνας για όλα τα ασφαλιστήρια.

Συμβόλαια υγείας

Στην ασφάλιση υγείας, όπου καλύπτεται η νοσηρότητα, όλα σχεδόν τα συμβόλαια υγείας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης προβλέπουν την κάλυψη των ασφαλισμένων από συμβάντα επιδημίας ή πανδημίας.

Οι περισσότερες ασφαλιστικές το έχουν προβλέψει στις αντασφαλιστικές τους συμβάσεις, αλλά ακόμη κι αν δεν το είχαν προβλέψει, θεωρητικά, υπάρχει δυνατότητα για αντασφαλιστική κάλυψη και αφού συμβεί το γεγονός.

Ομαδικά συμβόλαια ζωής

Πρόβλημα από τον κορωνοϊό μπορεί να υπάρξει στα ομαδικά συμβόλαια ζωής και υγείας, καθώς η έκθεση των συμβολαίων αυτών στον κίνδυνο από τον ιό μπορεί πιθανώς να είναι πολύ μεγαλύτερη, λόγω του κινδύνου συσσώρευσης. Αν σε μια καλυπτόμενη εταιρεία υπάρξει κρούσμα, τα κρούσματα πιθανώς θα πολλαπλασιαστούν, επηρεάζοντας αναλόγως τα αποτελέσματα ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου.

Τα κεφαλαιακά αποθέματα επλήγησαν λιγότερο από τις χρηματιστηριακές υποχωρήσεις

Το lockdown βρήκε το σύνολο του κλάδου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ επαρκώς κεφαλαιοποιημένο. Διόρθωση στις μετοχές -35% υπήρξε στις μετοχές στα τέλη Μαρτίου στους δείκτες S&P 500 και Dow Jones και 40% για τον FTSE 100. Ο δείκτης DAX έγραψε μέγιστη πτώση -25% και ο CAC -30% περίπου. Οι περιφερειακές αγορές μετοχών της ευρωζώνης στο Μιλάνο και την Ισπανία σημείωσαν μέγιστη πτώση -40%.

Ελεγχόμενες ήταν οι απώλειες των ασφαλιστικών: τα κεφαλαιακά τους αποθέματα επλήγησαν λιγότερο από τις χρηματιστηριακές υποχωρήσεις. Παράλληλα, λόγω των εποπτικών κανονισμών από την EIOPA, που επιβάλλει χαμηλή έκθεση σε μετοχικές αξίες, οι ασφαλιστικές δεν ξεπέρασαν το 25-30% των επενδύσεών τους σε μετοχές. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στο να μην υπάρξουν μεγάλες αρνητικές μεταβολές στα εποπτικά κεφάλαια των ασφαλιστικών.