Στην ΕΕ για τα Εγγυητικά Ταμεία οι ασφαλιστές

Μια σειρά από εξαιρετικά σημαντικές παρατηρήσεις σχετικά με τη θέσπιση εγγυητικών ταμείων ασφάλισης διατυπώνει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος προς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικεντρώνοντας τις αναφορές της σε ζητήματα όπως το κόστος λειτουργίας των εν λόγω ταμείων και το ποιος θα πρέπει να το επωμιστεί, τους τομείς ασφάλισης που θα πρέπει να καλύπτουν τα ταμεία, τις διαδικασίες μεταβίβασης των χαρτοφυλακίων και το ύψος των εισφορών.

Οι ανωτέρω παρατηρήσεις διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης που γίνεται για τη Λευκή Βίβλο περί ίδρυσης ενιαίου θεσμικού πλαισίου λειτουργίας Εγγυητικών Ταμείων Ασφάλισης και την προοπτική έκδοσης οδηγίας ελάχιστης εναρμόνισης για την ίδρυση και λειτουργία των ταμείων στα κράτη μέλη.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει κάνει η Ε.Ε., στις 30 Νοεμβρίου 2010 λήγει η δημόσια διαβούλευση για τη Λευκή Βίβλο και εντός του 2011 θα παρουσιαστεί σχετικό σχέδιο οδηγίας.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ΕΑΕΕ, η CEA αμφισβήτησε «επί της αρχής την αναγκαιότητα για νομοθετική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα των εγγυητικών ταμείων του ασφαλιστικού κλάδου, με το δεδομένο ότι ο κίνδυνος αφερεγγυότητας του ασφαλιστικού κλάδου είναι χαμηλός και ότι το υπό ενσωμάτωση καθεστώς της Solvency II θα ενισχύσει σημαντικά την προστασία του ασφαλισμένου κοινού».

Σύμφωνα πάντα με την ΕΑΕΕ, η CEA δήλωσε ωστόσο ότι «θα στηρίξει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ίδρυση εγγυητικών ταμείων καθιερώνοντας ελάχιστες προδιαγραφές στο σχεδιασμό τους, ενώ αναφορικά με τον τρόπο χρηματοδότησής τους, εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο απόφασης των εθνικών κυβερνήσεων».

Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε στις 12 Ιουλίου 2010 τη Λευκή Βίβλο για τα Εγγυητικά Ταμεία (Insurance Guarantee Schemes), επισημαίνοντας ότι συνιστά τμήμα δέσμης μέτρων που προτείνει «με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών και της αξιοπιστίας του τομέα της ιδιωτικής ασφάλισης και σε τελική ανάλυση τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής χρηματοοικονομικής αγοράς».

Έναυσμα για τη νέα αυτή κοινοτική πρωτοβουλία αποτέλεσε «η διαπίστωση ότι μόλις 12 από τα 30 κράτη μέλη της Ε.Ε. και Ε.Ο.Χ. έχουν υιοθετήσει ανάλογους εγγυητικούς μηχανισμούς σε περίπτωση αφερεγγυότητας ασφαλιστικής επιχείρησης, οι οποίοι μάλιστα διαφοροποιούνται αρκετά μεταξύ τους».

Όπως σημειώνει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος σε σχετικό έγγραφό της, η πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση «έφερε στο φως τις υπάρχουσες αδυναμίες, στις οποίες διέξοδο κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να προσφέρει με επάρκεια μόνο ένα κοινοτικά εναρμονισμένο πλαίσιο εγγυητικού ασφαλιστικού συστήματος».

Σε ότι αφορά τώρα τα βασικότερα σημεία της Λευκής Βίβλου για τα εγγυητικά ταμεία ασφάλισης, όπως και τις παρατηρήσεις της Ένωσης επ΄ αυτών, αναφέρονται τα ακόλουθα:

1. Τα εγγυητικά ταμεία θα πρέπει να καλύπτουν τόσο ασφαλίσεις ζωής όσο και ασφαλίσεις ζημιών, με εξαίρεση τα συνταξιοδοτικά ταμεία της οδηγίας 2003/41/ΕC και την αντασφάλιση.

ΕΑΕΕ: Για τις ασφαλίσεις ζημιών υπάρχει η άποψη που περιλαμβάνεται στο IA (impact assessment) ότι μια λύση θα ήταν η κάλυψη επιλεγμένων κλάδων ζημιών (π.χ. υποχρεωτικές ασφαλίσεις). Όσον αφορά στις ασφαλίσεις υγείας, επισημαίνεται ότι ο ν.3867/2010 τις έχει θέσει εκτός πεδίου κάλυψης του εγγυητικού ταμείου ζωής, στο μέτρο κατά το οποίο είναι συμπληρωματικές στις ασφαλίσεις ζωής. Όσον αφορά στις ασφαλίσεις περιουσίας & ατυχημάτων, εάν τελικώς καλυφθούν, θα πρέπει να προβλεφθούν σημαντικοί περιορισμοί ως προς την έκταση της παρεχόμενης κάλυψης.

2. Η γεωγραφική εμβέλεια των εγγυητικών ταμείων να στηρίζεται στην αρχή του κράτους μέλους καταγωγής (home state principle), δηλαδή να καλύπτονται τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των εγχώριων ασφαλιστικών εταιριών, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλιστηρίων που εκδίδονται από αυτές υπό καθεστώς εγκατάστασης και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών σε άλλα κράτη-μέλη.

EAEE: Ο ν.3867/2010 έχει κάνει ήδη την επιλογή του home state principle, προβλέποντας συγχρόνως για τα υποκαταστήματα των άλλων κρατών μελών ότι εφόσον συμμετέχουν σε εγγυητικό κεφάλαιο της χώρας καταγωγής τους δε συμμετέχουν στο ελληνικό εγγυητικό κεφάλαιο. Υπάρχει και η αντίστροφη αρχή του κράτους μέλους υποδοχής (host state principle) βάσει της οποίας απαιτείται η συμμετοχή στον εγγυητικό μηχανισμό κράτους μέλους και των ασφαλιστικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στο κράτος αυτό με καθεστώς εγκατάστασης ή ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

3. Η λειτουργία τους να βασίζεται στην ex ante χρηματοδότηση, αλλά συμπληρωματικά και σε ex post εισφορές σε περίπτωση ανεπάρκειας κεφαλαίων. α. Όσον αφορά στον καθορισμό και επιμερισμό των εισφορών, προτείνεται η καθιέρωση κριτηρίων μέτρησης του κινδύνου αφερεγγυότητας που επισύρει η οικονομική δραστηριότητα κάθε ασφαλιστικής εταιρίας. β Το ύψος του συσσωρευμένου κεφαλαίου του εγγυητικού ταμείου θα μπορούσε να ανέρχεται στο 1,2% των ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων μετά από 10ετή μεταβατική περίοδο και με ετήσια εισφορά κατά το χρονικό αυτό διάστημα ύψους 0,12% των ακαθαρίστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων από τις επιχειρήσεις-μέλη 

EAEE: Θεωρητικά η καθιέρωση ποιοτικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό της εισφοράς με βάση το βαθμό επικινδυνότητας κάθε επιχείρησης είναι θετική, ωστόσο θα πρέπει να υπάρξει ένα προκαθορισμένο κοινοτικό πλαίσιο ποσοτικοποίησής τους.

Υπάρχει η άποψη ότι τα θέματα που αφορούν στη χρηματοδότηση των συστημάτων θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο εθνικής απόφασης.

Ενδεχομένως να πρέπει να υπάρξει εντός του κοινοτικού σχεδίου ρητή ρύθμιση που να προβλέπει μερική έστω επιβάρυνση των ασφαλισμένων με το κόστος των εγγυητικών ταμείων. Στο IA φαίνεται πάντως να θεωρείται δεδομένη η μετακύλυση του σχετικού κόστους στους καταναλωτές.

4. Τα εγγυητικά ταμεία να καλύπτουν φυσικά πρόσωπα, αλλά και επιλεγμένα νομικά πρόσωπα (π.χ. επιχειρήσεις μικρού μεγέθους).
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο προσδιορισμός του μεγέθους κάθε επιχείρησης σε μικρή, μεσαία και μεγάλη είναι σχετικός, εξαρτώμενος από το μέγεθος κάθε εθνικής οικονομίας. Ο προβληματισμός αυτός εντοπίζεται και στο ΙΑ.

5. Τα εγγυητικά ταμεία κατ ’ελάχιστον και εντός προκαθορισμένου χρόνου να μεριμνούν για την εκκαθάριση των ασφαλιστικών απαιτήσεων σε περίπτωση αφερεγγυότητας ασφαλιστή, χωρίς να αποκλείονται και προηγούμενες απόπειρες μεταφοράς των υπό ανάκληση χαρτοφυλακίων σε άλλον ασφαλιστή.

EAEE: Το ελληνικό Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής, όπως καθιερώθηκε με το ν.3867/2010 έχει ως αρχική αρμοδιότητα τη μεταφορά του χαρτοφυλακίου και σε περίπτωση που αυτή δεν καταστεί εφικτή, την εκκαθάριση των απαιτήσεων των ασφαλισμένων.

Θα πρέπει να διασφαλιστεί ρητή δυνατότητα παράτασης των προθεσμιών για την περάτωση των διαδικασιών σε εξαιρετικές περιστάσεις.

Μολονότι η μεταβίβαση χαρτοφυλακίου αποτελεί μια θετική επιλογή, υπό την έννοια ότι εξασφαλίζει τη συνέχεια του ασφαλιστικού χαρτοφυλακίου, ωστόσο θα πρέπει να αποκλειστούν διαδικασίες χρηματοδότησης του ανάδοχου ασφαλιστή με πόρους του εγγυητικού ταμείου.

Βάσει έρευνας που έγινε στο πλαίσιο του ΙΑ, διαπιστώθηκαν αυξημένα κόστη σε περιπτώσεις εγγυητικών μηχανισμών που προβλέπουν μεταφορά χαρτοφυλακίου.