Οι δυνατοί επιβιώνουν στις θαλασσοασφαλίσεις

Να «επιπλεύσουν» προσπαθούν οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη θαλάσσια ασφάλιση αντιμετωπίζοντας ένα ιδιαίτερα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Ο κλάδος της θαλάσσιας ασφάλισης αποτελεί έναν ιδιαίτερο τομέα για τους ασφαλιστές, καθώς ενέχει πολλές δυσκολίες και χαρακτηρίζεται από μεγάλη πολυπλοκότητα λόγω της φύσης του αντικειμένου ασφάλισης. 

Αν στα στοιχεία αυτά κανείς προσθέσει την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, τον παροπλισμό πλοίων και μία αγορά που χαρακτηρίζεται από υψηλή προσφορά και χαμηλή ζήτηση τότε θα βρεθεί μπροστά σε μία αγορά στην οποία μόνο οι «δυνατοί» θα ευημερήσουν.

Σε έρευνα της κα Jane Bernstein για το Insurance Age, προκύπτει ότι επί του παρόντος υπάρχει μικτή εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στους «κόλπους» της θαλάσσιας ασφάλισης. Το εύρος των ασφαλίσιμων τομέων  και τα χαμηλά επιτόκια που παρουσιάζει αυτή η αγορά και στον τομέα των σκαφών/πλοίων αλλά και στην ασφάλιση φορτίου είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά για τους ασφαλισμένους. 

Παρόλα αυτά οι συνθήκες που επικρατούν αποτελούν πρόκληση για τους ασφαλιστές. Όσο το κόστος των αποζημιώσεων παραμένει σταθερό, πολλοί πιστεύουν ότι ο παροπλισμός πλοίων και η κακή συντήρηση μπορεί να φέρει «σύννεφα» στον κλάδο εκτός εάν οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι μεσίτες μπορούν να πείσουν τους πελάτες τους να εφαρμόσουν αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου.

Αναμφισβήτητα θέματα όπως τα επίπεδα των τιμών και οι δυνατότητες ασφάλισης είχαν προκαλέσει ανησυχία για κάποιο χρονικό διάστημα στις ασφαλιστικές εταιρείες. Όταν κυκλοφόρησε η Aon την έκθεση Marine Insurance Outlook 2009, η μεσιτική εταιρεία ανέφερε ότι η αφθονία των ικανοτήτων στους περισσότερους κλάδους κρατά ένα «παράθυρο» ανοιχτό για τις αυξήσεις επιτοκίου. Σήμερα δεν είναι σίγουρο αν αυτό το δεδομένο εξακολουθεί να ισχύει σαν επιλογή.

Εικόνα για τις συνθήκες που επικρατούν στο χώρο μπορούμε να διαμορφώσουμε διασταυρώνοντας τα δεδομένα και τις απόψεις της πλέον αξιόπιστης πηγής, των ανθρώπων δηλαδή της ασφαλιστικής αγοράς. Σύμφωνα με τον κ. Duncan Southcott, επικεφαλής του Τμήματος Θαλάσσιας Ασφάλισης της Allianz Global Corporate, «ο θαλάσσιος τομέας έχει δύο βασικές αγορές: αυτή του σκάφους και του φορτίου. 

Η αγορά που αφορά στην ασφάλιση σκάφους έχει παρουσιάσει δυσκολίες λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της ύφεσης, αλλά φαίνεται ότι αρχίζει να παρουσιάζει σημαντική αύξηση που οφείλεται κυρίως στην πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. Αντιθέτως οι πωλήσεις στην αγορά φορτίου είναι μειωμένες τα τελευταία χρόνια. Τα περιθώρια αυτά πάντως ανάμεσα σε αυτά τα δύο στενεύουν και θα εξαφανιστούν, αν υπάρξουν μεγάλες απώλειες το τρέχον έτος». 

Επιπλέον, οι νεοεισερχόμενες εταιρείες στην αγορά αυξάνουν τις δυνατότητες του συγκεκριμένου κλάδου και φαίνεται πως υπάρχει συναίνεση ως προς το ότι  – σε συνδυασμό με τη μείωση του όγκου των συναλλαγών – θα βοηθήσουν ώστε να μην επιστρέψει η αγορά σε υψηλά επιτόκια πολύ γρήγορα.

«Σκληρός» τομέας

 Αναμφισβήτητα η ασφάλιση φορτίου αποτελεί έναν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό τομέα. Ο κ. Peter Walker, διευθυντής του Τμήματος Ασφάλισης Φορτίου στην εταιρεία Heath Lambert, αναφέρει πως «η αγορά στον τομέα αυτό έχει την ίδια πορεία για αρκετά χρόνια, συνεχίζει δηλαδή να είναι μία από τις πιο ανταγωνιστικές που μπορούμε να σκεφτούμε. 

Ταυτόχρονα φαίνεται πως δεν υπάρχει τάση αλλαγής των υφιστάμενων όρων από τους ασφαλιστές, προκειμένου να τεθεί ένα τέρμα στις χαμηλές τιμές. Από την στιγμή που δεν καταγράφονται σημαντικές απώλειες, φαίνεται ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι στην ευχάριστη θέση να προσφέρουν στην αγορά ασφάλιση με τους υφιστάμενους όρους».

Παρά τις προκλήσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος, ασφαλιστές και μεσίτες επιμένουν ότι τα επίπεδα παροχής υπηρεσιών εξακολουθούν να αποτελούν προτεραιότητα. Η εταιρεία Argo International έχει εισέλθει το τελευταίο διάστημα στην ασφάλιση φορτίου, έχοντας προσθέσει το θαλάσσιο φορτίο στο χαρτοφυλάκιό της το Μάρτιο του τρέχοντος έτους με επικεφαλής της νέας γραμμής τον κ. Nick Derrick. 

Σύμφωνα με τον κ. Derrick αν και η τιμή είναι ένας σημαντικός παράγοντας οι εταιρείες μπορούν να διαφοροποιηθούν και ως προς τις προσφορές υπηρεσιών. Ο διευθύνων σύμβουλος της Argo International, κ. Julian Enoizi, παρατηρεί πως οι «ασφαλισμένοι ψάχνουν για καλή ποιότητα υπηρεσιών σε επίπεδο αξιώσεων» και προσθέτει ότι η υπηρεσία από την αρχή έως το τέλος των συναλλαγών δείχνει πόσο σημαντικό είναι για τους μεσίτες να αντεπεξέρχονται γρήγορα στις καταστάσεις.

Ο Jason Page, αντασφαλιστής στους Τομείς Σκαφών και Πολέμου στη Markel International, αναγνωρίζει ότι η διαφοροποίηση των εταιρειών δεν είναι πάντα εύκολη. Παρόλα αυτά η  εταιρεία του προωθεί διαφημιστικά τις δυνάμεις της σε τομείς όπως οι αξιώσεις αποζημιώσεων. «Η ποιότητα των υπηρεσιών είναι υψίστης σημασίας και μέσω αυτής μπορούμε να έχουμε πληρέστερη εικόνα για την πορεία των επιχειρήσεων μας. Προσπαθούμε να υιοθετήσουμε μια στοχευμένη προσέγγιση πελατών καθώς δεν ενστερνιζόμαστε την άποψη ότι όλα τα πράγματα είναι για όλους τους ανθρώπους» αναφέρει ο αντασφαλιστής της Markel.

Η διαχείριση κινδύνου είναι ένας τομέας στον οποίο οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι μεσίτες μπορούν να διαφοροποιούν τις υπηρεσίες τους δυνητικά, αν και αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόκληση σε μια χρονική περίοδο που το ενδιαφέρον του ασφαλιστικού κοινού φαίνεται να είναι μειωμένο. Πέρα όμως από αυτό υπάρχει η άποψη ότι η θαλάσσια ασφάλιση υστερεί σε σχέση με άλλους τομείς του ασφαλιστικού κλάδου. Έτσι ενώ άλλες κατηγορίες στο πλαίσιο της ύφεσης, που σημειώνεται στον ασφαλιστικό χώρο, πραγματικά προωθούν τη διαχείριση κινδύνων, η θαλάσσια ασφάλιση φαίνεται πως υστερεί σε αυτόν τον τομέα.

 Αναγκαίες «προφυλάξεις»

Ο επικεφαλής του Τμήματος Θαλάσσιας Ασφάλισης της Allianz Global Corporate, κ. Southcott, τονίζει την ανάγκη για τους ασφαλιστές να διατηρήσουν «πειθαρχία» στην αντασφάλιση ενόψει της μείωσης του όγκου εργασίας, του αυξημένου ανταγωνισμού και των οικονομικών πιέσεων που τόσο οι πελάτες όσο και οι μεσίτες δέχονται αυτήν την περίοδο. 

«Εφόσον στην αγορά η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση, εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ασφαλιστές να κατανοήσουν τα χαρακτηριστικά των κινδύνων και να προσπαθήσουν να διατηρήσουν σε φυσιολογικά επίπεδα τις τιμές».

Η παγκόσμια ύφεση αυξάνει τις προκλήσεις σε μια αγορά με χαμηλή ζήτηση. Παρά τις προσπάθειες των ασφαλιστών και μεσιτών, το κόστος των προγραμμάτων συνεχίζει να αναδεικνύεται σε ολοένα και σημαντικότερο παράγοντα, καθώς οι πελάτες των ασφαλιστικών συμβολαίων δίνουν τη δική τους μάχη με την αποδοτικότητα. 

Στην ασφάλιση φορτίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, ήδη παρατηρείται στην πλειοψηφία των πελατών η τάση να πραγματοποιήσουν αλλαγές στα συμβόλαια τους, ενώ το 10-15% των ασφαλισμένων προτιμά να μειώσει τις προσδοκίες από τα συμβόλαια του κατά περίπου 10%. Οι ασφαλισμένοι είναι πλέον περισσότερο πρόθυμοι να εξετάσουν ανταγωνιστικές προσφορές από ότι στο παρελθόν. 

Αυτό δεν ισχύει για όλους βέβαια τους ασφαλισμένους, ακόμη και κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. «Η βάση των πελατών της εταιρείας μας είναι πιστή επί μακρό χρονικό διάστημα και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι έχουμε στοχεύσει σε πελάτες που υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση για το προϊόν μας και δεν επικεντρώνονται μόνο στην τιμή»  σχολιάζει σχετικά ο κ. Jason Page, αντασφαλιστής στους τομείς σκαφών και πολέμου στην εταιρεία Markel International.

Συνεργασία

Ο ρόλος του μεσίτη έχει παγιωθεί και υπάρχει μεγάλη συναίνεση ως προς το ότι υπάρχει «χώρος» στην αγορά για μεγάλες μεσιτικές εταιρείες, καθώς και για μικρότερες εξειδικευμένες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Τμήματος  Ασφάλισης Φορτίου στην εταιρεία Heath Lambert, η  συνεργασία μεσιτών και ασφαλιστών είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς «η ανάγκη για καινοτομία πρέπει να προέλθει ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές διότι, χωρίς αυτή την κοινή σχέση, αγορά μας απλά θα διατηρηθεί αμετάβλητη».

Υπάρχουν κάποια καλά νέα όσον αφορά τις αξιώσεις αποζημιώσεων καθώς τα ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι μειώνονται  οι απώλειες στον κλάδο. Σε ένα βαθμό η μείωση αυτή οφείλεται σε «χαμηλής» ποιότητας πλοία, που παροπλίστηκαν κατά τη διάρκεια της ύφεσης και αυτό θα μπορούσε μελλοντικά φέρει προβλήματα στον κλάδο. 

Η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να είναι μια μελλοντική ωρολογιακή βόμβα, καθώς τα πλοία που οι ασφαλιστικές εταιρείες σταματούν να χρησιμοποιούν προσελκύουν χαμηλότερα ασφάλιστρα και σε κάποιες περιπτώσεις ο κίνδυνος μπορεί να είναι μεγάλος από τη στιγμή που παρουσιάζουν σοβαρούς κινδύνους για ατυχήματα στη θάλασσα. Οι εταιρείες πάντα ανησυχούν μήπως οι ιδιοκτήτες  παροπλίσουν πλοία σε μη εγκεκριμένα λιμάνια αγκυροβόλησης ή σε τοποθεσίες που ενέχουν κινδύνους ή που δημιουργούν κινδύνους σε άλλα πλοία.

Είναι επίσης πιθανό να προκύψουν προβλήματα όταν οι ιδιοκτήτες αποφασίζουν να επαναδραστηριοποιήσουν τα πλοία αυτά. Εφόσον τα πλοία αυτά δεν ήταν έτοιμα για πλεύση, η κατάσταση τους δεν πρόκειται να έχει βελτιωθεί, από την στιγμή που είναι αγκυροβόλημενα για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η επαναδραστηριοποίηση των εν λόγω πλοίων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της αγοράς αναμένεται να αποτελέσει πραγματικό πρόβλημα.

Και πάλι, το πρόβλημα επιτείνεται από τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ναυτιλίας αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής άνθησης οι επιχειρήσεις επεκτάθηκαν σε υπερβολικό βαθμό με αποτέλεσμα σήμερα να μην έχουν τη δυνατότητα να συντηρήσουν τα πλοία που διαθέτουν στους στόλους τους. 

Σίγουρα τα πλοία που έχουν παροπλιστεί, αυτά που έχουν υιοθετήσει τη λειτουργία slow steaming καθώς και η πλημμελής συντήρηση των πλοίων έχουν ήδη προκαλέσει ανησυχία στις ασφαλιστικές εταιρείες. Η όλη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε πολύ μεγάλες ζημίες».

Ο κ. Andrew Bicknell, συνεργάτης στη νομική εταιρεία Clyde & Co, εξηγεί ότι η ύφεση είχε σημαντική επίδραση στην εξέλιξη των αξιώσεων αποζημίωσης φορτίου χάλυβα. Σύμφωνα με τον κ. Bicknell, όταν η χρηματοπιστωτική κρίση έπληξε την παγκόσμια αγορά, η τιμή του χάλυβα σημείωσε τεράστια μείωση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. 

«Ως αποτέλεσμα, οι αγοραστές έψαχναν για φανταστικά προβλήματα σε σχέση με το φορτίο, προκειμένου να αποτραπεί η παράδοση του. Αυτό που είδαμε ήταν μια ραγδαία αύξηση των αξιώσεων αποζημίωσης που προκαλούνται όχι από οποιαδήποτε διαφορά στην ποιότητα των αγαθών ή την ποιότητα των μεταφορών, αλλά από την ανησυχία που προκαλεί στην αγορά ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον».

 Ανάκαμψη του κλάδου

Όσο η παγκόσμια οικονομική κρίση έπληττε σε μεγάλο βαθμό την αγορά, στη βιομηχανία παρατηρήθηκε, ως φυσικό επακόλουθο, μείωση στο εμπόριο του χάλυβα, γεγονός που για τις ασφαλιστικές εταιρείες μεταφράστηκε σε λιγότερες αξιώσεις αποζημιώσεων. Ο κ. Bicknell εξηγεί ότι τώρα η αγορά επιστρέφει σε μία φυσιολογική ροή απαιτήσεων, αν και οι ασφαλιστές λόγω της πτώσης που έχει υποστεί η αγορά του χάλυβα ασφαλίζουν λιγότερα αποθέματα. 

Σε αυτήν την ενδιαφέρουσα αγορά με ασφαλιστές και μεσίτες να δίνουν μάχη  για το μερίδιο της αγοράς, ο κλάδος θα πρέπει επίσης να είναι σε επαγρύπνηση για την ανάκαμψη του συστήματος αν και οι προβλέψεις των αναλυτών αναφέρουν ότι το επόμενο χρονικό διάστημα μόνο με «παιχνιδάκι» δε θα μοιάζει.

Θαλάσσιοι κίνδυνοι

Η θαλάσσια ασφάλιση αποτελεί μία ιδιαίτερη αγορά στην οποία οι ειδικοί του κλάδου έρχονται αντιμέτωποι με αξιώσεις από καταστροφικά ατυχήματα. Στην κορυφή των παραδοσιακών κινδύνων είναι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, η πειρατεία και ατυχήματα που οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι:   

• Το σύνολο της κοινωνίας δεν αποδέχεται τις περιβαλλοντικές ζημίες όπως πχ. από τη διαρροή πετρελαιοκηλίδας, και, ως εκ τούτου, οι υποχρεώσεις στον τομέα αυτό αυξάνονται
• Καταστάσεις απρόβλεπτες όπως μία πανδημία (η γρίπη των πτηνών) θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακοπή των επιχειρήσεων σε μαζική κλίμακα
• Τρομοκρατικές επιθέσεις και οι νέοι κανονισμοί ασφαλείας για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχουν μετατρέψει την ασφάλεια σε ζήτημα προτεραιότητας για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές