ΕΕ: Δημιουργία ασφαλέστερου χρηματοπιστωτικού συστήματος

Tις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου και υγιέστερου χρηματοοικονομικού συστήματος στην ΕΕ, παρουσίασε σήμερα στις Βρυξέλλες ο Επίτροπος,  αρμόδιος για θέματα εσωτερικής αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ, τονίζοντας ότι στόχος της Επιτροπής είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και η αποτροπή μελλοντικών κρίσεων. Οι προτάσεις της Επιτροπής αφορούν τόσο τους καταθέτες όσο και τους επενδυτές.

Όπως σημείωσε ο Μ. Μπαρνιέ, η πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση έδειξε μεταξύ άλλων πόσο ευάλωτες είναι οι τράπεζες στον κίνδυνο της «μαζικής απόσυρσης καταθέσεων». 

Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή προτείνει, όπως είπε, μέτρα τα οποία θα διασφαλίζουν τους κατόχους τραπεζικών λογαριασμών, σε περίπτωση χρεοκοπίας της τράπεζάς τους. Συγκεκριμένα, προτείνεται η επιστροφή των χρημάτων στους καταθέτες, εντός επτά ημερών, η μονίμως αυξημένη κάλυψή τους για καταθέσεις  έως 100.000 ευρώ και η καλύτερη πληροφόρησή τους σχετικά με το πώς και πότε προστατεύονται.

«Οι ευρωπαίοι καταναλωτές πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι αποταμιεύσεις, οι επενδύσεις και τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά τους προστατεύονται, οπουδήποτε και αν βρίσκονται στην Ευρώπη», δήλωσε ο Μ. Μπαρνιέ.

Ειδικότερα, τα βασικά στοιχεία της πρότασης, τα οποία σύμφωνα με την Επιτροπή, θα μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ από το 2012 και το 2013 και να εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ  (καθώς και στη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν) είναι τα ακόλουθα:

Για τους καταθέτες:

Επιβεβαιώνεται η αύξηση της εγγυημένης επιστροφής σε 100.000 ευρώ έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Η κάλυψη αφορά  μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς επίσης και όλα τα νομίσματα. Εξαιρούνται όλες οι καταθέσεις των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των δημόσιων αρχών, δομημένα επενδυτικά προϊόντα και πιστοποιητικά χρέους. Επίσης οι κάτοχοι τραπεζικών λογαριασμών πρέπει να αποζημιώνονται εντός επταημέρου. Πρόκειται για σημαντική βελτίωση, καθώς σήμερα πολλοί καταθέτες περιμένουν εβδομάδες, ακόμη και μήνες, προτού τους επιστραφούν τα χρήματά τους.

Για τους επενδυτές:

Oσον αφορά στους επενδυτές που χρησιμοποιούν επενδυτικές υπηρεσίες η Επιτροπή προτείνει ταχύτερη αποζημίωση σε περίπτωση που μια επενδυτική επιχείρηση αδυνατεί να επιστρέψει τα περιουσιακά στοιχεία του επενδυτή εξαιτίας απάτης, διοικητικής ατασθαλίας ή επιχειρησιακών σφαλμάτων, ενώ το ύψος της αποζημίωσης προβλέπεται να ανέλθει από 20.000 σε 50.000 ευρώ.

Οι επενδυτές θα αποζημιώνονται το αργότερο εννέα μήνες από την  πτώχευση της επενδυτικής επιχείρησης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, το διάστημα αυτό είναι απαραίτητο, ώστε οι αρμόδιες αρχές να μπορέσουν να ερευνήσουν την υπόθεση και να διασαφηνίσουν τις θέσεις των επιμέρους επενδυτών. Από το 1997 έχουν υπάρξει περιπτώσεις στα κράτη μέλη όπου τα συστήματα δεν είχαν επαρκή χρηματοδότηση για την  αποζημίωση της απώλειας περιουσιακών στοιχείων των επενδυτών.

Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει ένα ελάχιστο ποσοστό προχρηματοδότησης. Εφόσον απαιτηθεί, τα συστήματα, ως έσχατη λύση, μπορούν να δανειστούν περιορισμένα ποσά από άλλα συστήματα και από άλλες ρυθμίσεις χρηματοδότησης («αμοιβαίος δανεισμός»). Οι εισφορές θα βαρύνουν τις επενδυτικές επιχειρήσεις.

Σημειώνεται ότι  επί του παρόντος οι επενδυτές δεν προστατεύονται πάντοτε σε περίπτωση που η επενδυτική επιχείρηση χρησιμοποιεί τρίτο ως θεματοφύλακα που τηρεί τα περιουσιακά στοιχεία του πελάτη και το τρίτο μέρος αθετήσει υποχρέωση και δεν επιστρέψει τα επενδεδυμένα περιουσιακά στοιχεία.

Παρομοίως, οι κάτοχοι μεριδίων σε επενδυτικά κεφάλαια μπορούν να υποστούν ζημία, σε περίπτωση πτώχευσης του θεματοφύλακα ή του υποθεματοφύλακα του ταμείου. Πρόσφατο παράδειγμα είναι η υπόθεση της επενδυτικής απάτης Madoff το 2008. Η Επιτροπή προτείνει τώρα να καλύπτονται και αυτές οι περιπτώσεις.

Τέλος, η Επιτροπή ανακοίνωσε την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης που θα διαρκέσει έως το τέλος Νοεμβρίου, σχετικά με τους τρόπους βελτίωσης της προστασίας των κατόχων ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Η Επιτροπή προτείνει τη θέσπιση οδηγίας ώστε να εξασφαλιστεί η δημιουργία συστημάτων εγγύησης των ασφαλίσεων (ΣΕΑ) σε όλα τα κράτη μέλη τα οποία θα ικανοποιούν μια ελάχιστη δέσμη απαιτήσεων. 

Σε αντιδιαστολή με τον κλάδο των τραπεζών και των κινητών αξιών, δεν υπάρχει σήμερα ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τα συστήματα εγγυήσεων στον ασφαλιστικό κλάδο. Επί του παρόντος 12 κράτη μέλη εφαρμόζουν ένα ή περισσότερα ΣΕΑ που καλύπτουν ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής ή/και υλικών ζημιών.