Υπάρχουν Νόμοι του Κράτους αλλά και Νόμοι της Αγοράς

Γιώργος Κουτίνας, Διευθύνων Σύμβουλος, “ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ – Μεσίτες Ασφαλίσεων”

Σύγχρονες Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις

Είναι γνωστό, πως η αρχή «Προστασία του Καταναλωτή», είναι ένα από τα βασικά «δόγματα» στα οποία «χτίζεται» το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης. Ο Ευρωπαίος πολίτης έχει κατά βάση τα ίδια δικαιώματα και παρόμοιες υποχρεώσεις που σταδιακά διέπονται από ένα ενιαίο θεσμικό πλαίσιο. 

Σε πολλούς τομείς, όπως είναι η Παροχή Υπηρεσιών, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για τη σύγκλιση των νομοθεσιών. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι προφανές πως η όποια προσπάθεια με γνώμονα την ποιότητα και την αξιοπιστία, θα είναι προς «τα πάνω» και όχι προς «τα κάτω», ώστε το όποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, να προσφέρει στους Πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις ίδιες ευκαιρίες και παρόμοια εξασφάλιση. 

Το ότι στη χώρα μας, σε ορισμένους τομείς ισχύει κάποιο καθεστώς που αντιβαίνει σε καταξιωμένους και νομικά κατοχυρωμένους θεσμούς κάποιων άλλων ευρωπαϊκών χωρών, δεν σημαίνει πως θα συνεχίζει να ισχύει επί μακρόν.

Στο πνεύμα των παραπάνω, αναφορικά με το θέμα «Παροχή Υπηρεσιών», επισημαίνονται οι έννοιες:  «Επαγγελματικά προσόντα», δηλαδή κατάλληλη επαγγελματική εκπαίδευση,  «Διαπίστευση», δηλαδή απονομή επάρκειας σε ότι αφορά ελάχιστες αποδεκτές προϋποθέσεις για την άσκηση της αντίστοιχης δραστηριότητας και «Εγγυήσεις», σε ότι αφορά την ποιότητα και αξιοπιστία των παρεχομένων υπηρεσιών. 

Τα τυπικά προσόντα και η διαπίστευση της ικανότητας κάποιου στο να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες, αποτελούν φροντίδα της Πολιτείας. Η «ποιότητα» των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι κάτι το υποκειμενικό. Θεωρητικά, όλοι μπορούν να ισχυρίζονται πως την προσφέρουν. 

Τη στιγμή δε που κάποιος «αγοράζει υπηρεσία», μπορεί να λεχθεί πως αποδέχεται την αντίστοιχη ποιότητα που του προσφέρεται με αυτήν. Η «εγγύηση» όμως για την ποιότητα των υπηρεσιών σε βαθμό που να ικανοποιούν πλήρως το Χρήστη – Καταναλωτή, φαίνεται πως είναι το ζητούμενο.

Αναγκαία η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Σε μια σύγχρονη κοινωνία,  η απαραίτητη «εγγύηση υπηρεσιών» έχει πρακτικό νόημα όταν συνοδεύεται μόνο από «ασφαλιστική κάλυψη», δηλαδή όταν προσφέρεται “a priori” από κάποιον αναγνωρισμένης αξιοπιστίας Τρίτο φορέα (Ασφαλιστική Εταιρεία), ο οποίος εγγυάται για τις όποιες ζημιογόνες συνέπειες από αμέλεια, λάθος ή παράλειψη του παρέχοντος υπηρεσίες. Είναι προφανές πως για να είναι σε θέση μια Ασφαλιστική Εταιρεία να εγγυηθεί, θα πρέπει κατά κάποιο τρόπο, να ελέγχει, «καλή τη πίστη», τα τυπικά εχέγγυα και τη φαινομενική ποιότητα αυτού για τον οποίο εγγυάται, εξασφαλίζοντας  έμμεσα τον Καταναλωτή, αποδέκτη των όποιων υπηρεσιών.

Κάθε επαγγελματική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι συνυφασμένη με κινδύνους και επακόλουθες χρηματικές απώλειες.
Όλοι οι επαγγελματίες που παρέχουν υπηρεσίες, φυσιολογικά θα πρέπει να παρέχουν κάποιες εγγυήσεις για αυτές. 

Είναι σαφές ότι ο απλός πολίτης η ο επιχειρηματίας, δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει αντικειμενικά την ποιότητα υπηρεσιών ενός Μηχανικού, του Λογιστής ή του Δικηγόρου του, ενός Συμβούλου Πληροφορικής, του Συμβούλου Επενδύσεων, του Ορκωτού Ελεγκτή ή Εκτιμητή ή του Ασφαλιστή του κλπ. 

Επιπλέον, είναι σχεδόν ακατόρθωτο να προβλεφθούν οι επιπτώσεις από τυχόν λάθη ή παραλείψεις  που πιθανόν να εμφανιστούν έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η εγγύηση. Και η εγγύηση αυτή δεν είναι άλλη από την Ασφάλιση της Επαγγελματικής Ευθύνης για τις συνέπειες από λάθη ή παραλείψεις του παρέχοντος υπηρεσίες. Ως συνέπειες, εννοούνται σωματικές βλάβες ή θάνατος και υλικές ζημιές (αφορά κατά βάση Μηχανικούς), καθ΄ςω και άμεσες ή έμμεσες χρηματικές απώλειες και ηθική βλάβη, δυσφήμιση κλπ.

Οι σύγχρονες συνθήκες που διαμορφώνονται στη διευρυμένη αγορά (Ε.Ε, παγκοσμιοποίηση) και ταυτόχρονα οι απαιτήσεις για προστασία του Καταναλωτή και του ελεύθερου ανταγωνισμού, δημιουργούν ένα πλαίσιο «έντασης»  κινδύνων και ευθυνών. Πόσοι άραγε γνωρίζουν την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/123/ ΕΚ (*) σχετικά με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στην ευρωπαϊκή αγορά η οποία ενσωματώθηκε στο δίκαιο όλων των χωρών της ΕΕ, από τις 28 Δεκεμβρίου 2009, και η οποία προβλέπει:

«Κάθε φορέας που παρέχει υπηρεσίες οι οποίες ενέχουν άμεσο και συγκεκριμένο κίνδυνο για την υγεία ή την ασφάλεια  ή άμεσο και συγκεκριμένο χρηματοοικονομικό κίνδυνο για τον αποδέκτη ή για Τρίτο, θα πρέπει να καλύπτεται κατ’ αρχήν από κατάλληλη ασφάλεια επαγγελματικής ευθύνης ή από άλλη ισοδύναμη ή συγκρίσιμη εγγύηση…» 

Στόχος της Οδηγίας είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, η δημιουργία ευκαιριών εργασίας, η δημιουργία ανταγωνιστικής  αγοράς υπηρεσιών με περισσότερες επιλογές για τους καταναλωτές. Είναι προφανές πως προωθούνται δεδομένα και αρχές που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. 

Η προαναφερθείσα Ευρωπαϊκή Οδηγία που έγινε και νόμος του Κράτους μας, δίνει την ευχέρεια για επεκτάσεις δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες της ΕΕ αλλά και το αντίστροφο. Σε μια τέτοια προοπτική, πέρα από τα  διαπιστευόμενα τυπικά προσόντα το μεγάλο ζητούμενο θα είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών με προσιτό κόστος αλλά και με κατάλληλη «εγγύηση».
 
Στην πράξη, η εγγύηση αυτή δεν είναι άλλη από την ασφαλιστική κάλυψη της Επαγγελματικής Ευθύνης (Professional Indemnity Insurance). Δηλαδή, αποζημίωση για τυχόν λάθη και παραλείψεις από την παροχή υπηρεσιών. Σημειώνεται πάντως πως η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση δεν επιβάλλει προϋποθέσεις και ελάχιστα όρια για μια τέτοια Ασφάλιση. 

Απλά παροτρύνει τη θεσμική ένταξή της σε δεοντολογικούς κανόνες των αντίστοιχων επαγγελματικών συλλόγων της κάθε χώρας μέλους. Επομένως, είναι η ίδια η διευρυμένη αγορά που θα θέσει κανόνες και θα επιβάλλει τους δικούς της νόμους. Ίσως αυτό να πρέπει να προβληματίσει περισσότερο. 

Γιατί, στη χώρα μας πολύ συχνά οι νόμοι καταστρατηγούνται με τις ανοχές / αδυναμίες των κρατικών  μηχανισμών. Οι Νόμοι όμως της Αγοράς μπορεί να είναι αμείλικτοι ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και έντονου ανταγωνισμού, που δυστυχώς, φαίνεται πως οι εξελίξεις μας οδηγούν. Μήπως θα πρέπει ψύχραιμα και έγκαιρα να προετοιμαστούμε;

Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/123/ ΕΚ, σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά

Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης και Εγγυήσεις  (άρθρο 23):

«Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι πάροχοι υπηρεσιών οι υπηρεσίες των οποίων ενέχουν άμεσο και συγκεκριμένο κίνδυνο για την υγεία ή την ασφάλεια του αποδέκτη ή τρίτου ή τη χρηματοοικονομική ασφάλεια του αποδέκτη να συνάπτουν κατάλληλη ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης για τη φύση και την έκταση του κινδύνου ή προβλέπουν οποιαδήποτε άλλη ισοδύναμη ή ουσιαστικά συγκρίσιμη, ως προς τον σκοπό της, εγγύηση ή ανάλογη διευθέτηση».