Κοντά σε αδιέξοδο το συνταξιοδοτικό πρόβλημα στην Ελλάδα

Μεγαλύτερη συμμετοχή στην εξασφάλιση των μελλοντικών συντάξεων ζητούν οι ασφαλιστικές εταιρίες, αναμένοντας από την κυβέρνηση τα πρώτα μηνύματα για το πώς θα αντιμετωπίσει το χρόνιο αίτημά τους. 

Την ίδια στιγμή ο υπουργός Απασχόλησης κ. Ανδρέας Λοβέρδος επιδιώκει την άντληση κεφαλαίων από τον προϋπολογισμό, όπως και τη βελτίωση των οικονομικών των Ασφαλιστικών Ταμείων, ώστε να συγκεντρώσει πόρους για τις συντάξεις των επομένων μηνών. 

Όσο για τα σωματεία των εργαζομένων, επιμένουν να μην βλέπουν το πώς επιλύθηκαν ανάλογα ζητήματα σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, αρνούμενα επί της ουσίας τη βοήθεια της ασφαλιστικής βιομηχανίας. 

Πρόκειται για ένα κρίσιμο, ευαίσθητο, άκρως κοινωνικό θέμα το οποίο το οποίο απασχολεί τους Έλληνες από την αρχαιότητα. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η ιστορία των συντάξεων στην Ευρώπη και πως φθάσαμε στο σημερινό αδιέξοδο, μέσα από ένα σύντομο χρονολόγιο:

- 1685: Δόθηκε η πρώτη σύνταξη με τη σημερινής έννοια. Πιθανολογείται ότι δικαιούχος της ήταν τελωνειακός υπάλληλος της Αγγλίας. Τότε λοιπόν ο προϊστάμενός του πιστοποίησε ότι ο υπάλληλος είχε προσβληθεί από μεγάλη μελαγχολία και για το λόγο αυτό έπρεπε να αποσυρθεί από την εργασία του. 

Η πρώτη σύνταξη ουσιαστικά αποτέλεσε ατομική συμφωνία μεταξύ υπαλλήλου και εργοδότη, ενώ μετά την αποχώρηση του εργαζόμενου το τελωνείο προσέλαβε δύο νέους υπαλλήλους, οπότε και έγινε κατανοητό ότι η σχέση μεταξύ συνταξιούχων και εργαζομένων ήταν «ένας προς δύο», ενώ με την πάροδο των χρόνων ο αριθμός των νέο-προσληφθέντων για κάθε συνταξιούχο αυξήθηκε.

- 1712: Ιδρύθηκε το πρώτο ταμείο σύνταξης, των τελωνειακών βέβαια, το οποίο… χάραξε νέα πολιτική για τους Άγγλους συνταξιούχους. Μάλιστα όποιος συμμετείχε στο ταμείο αυτό πλήρωνε και εισφορές.

- 1810: Θεσπίστηκαν οι πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις που προέβλεπαν τη χορήγηση συντάξεων χωρίς την καταβολή εισφορών.

- 1812: Ψηφίστηκε ο πρώτος συνταξιοδοτικός νόμος, ο οποίος αντίθετα με ότι ίσχυε το 1810 καθιέρωσε τις εισφορές των εργαζόμενων, αλλά και όριο συνταξιοδότησης τα 65 χρόνια.

- 1859: Ψηφίσθηκε νέος συνταξιοδοτικός νόμος, που συντάχθηκε από τις αρμόδιες νομοθετικές αρχές της Αγγλίας, διατήρησε τις εισφορές, αλλά περιόρισε το όριο συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια. Ο νόμος αυτός αποτέλεσε τη βάση για την εξέλιξη του θεσμού των συντάξεων κατά τις επόμενες δεκαετίες, αλλά και τον 20 αιώνα.

- 1861: Η τότε ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στη δημιουργία του πρώτου ταμείου συντάξεων των δημοσίων υπάλληλων. 

Όμως τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα έχουν πολύ μεγαλύτερη ιστορία στην Ελλάδα, μεγαλύτερη και από αυτή της Αγγλίας, αφού συντάξεις σε πολίτες η πολιτεία έδινε από την περίοδο της αρχαιότητας. 

Οι χορηγούμενες συντάξεις αποτελούσαν τότε ατομικές συμφωνίες μεταξύ των αρχόντων της αρχαίας Ελλάδας και των πολιτών. Συντάξεις έπαιρναν κυρίως απόστρατοι αξιωματικοί, αλλά και αγρότες που προσέφεραν ειδικές υπηρεσίες στην πόλη τους. 

Δεν γνωρίζουμε αν στην αρχαία Ελλάδα υπήρξαν και κινητοποιήσεις για τη χορήγηση σύνταξης, ή για τη βελτίωση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Το σίγουρο πάντως είναι πως την περίοδο εκείνη ιδιωτική σύνταξη δεν υπήρχε και πως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν να περιμένουν μόνο από τις αρχές των πόλεών τους.