Σπύρος Κουβέλης – Συνέντευξη στον Γιάννη Βερμισσώ

Με αφορμή το ευρύ θέμα του περιβάλλοντος και την δραστηριοποίηση των ασφαλιστικών εταιρειών, το IW συναντήθηκε με τον πολιτικό εκπρόσωπο Περιβάλλοντος & Χωροταξίας του ΠΑΣΟΚ, Βουλευτή Επικρατείας κ. Σ. Κουβέλη, ο οποίος ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που ζουν, εργάζονται, και σκέπτονται με γνώμονα όχι απλώς την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων με αυτό . Μια σχέση που σήμερα έχει διαταραχθεί σε μεγάλο βαθμό.

  

Ένας νέος τομέας, ιδιαίτερα σημαντικός για τις ασφαλιστικές εταιρείες που σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί μια αναπτυσσόμενη αγορά με μεγάλες προκλήσεις, είναι αυτός της «ασφάλειας του περιβάλλοντος». 

Θεωρείται πλέον στοιχείο της καθημερινότητας ότι οι επιχειρήσεις που προκαλούν ζημιά στο περιβάλλον οφείλουν όχι μόνο να πληρώσουν αλλά και να αποκαταστήσουν όσα προκάλεσαν άθελά τους ή εν αγνοία τους, ή ακόμα και από ατύχημα ή άλλους συγκυριακούς λόγους. Και το κόστος μπορεί να είναι τεράστιο. Έτσι γεννάται και η ανάγκη να ασφαλίζονται απέναντι και σε αυτόν τον κίνδυνο. 

Ακόμη περισσότερο προς την κατεύθυνση αυτή -της ασφάλισης- ωθεί και η αύξηση της συχνότητας και της σφοδρότητας των φυσικών κινδύνων (πλημμύρες, τυφώνες, θύελλες κ.λπ.) όπου επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα βρίσκονται αντιμέτωποι με τους κινδύνους αυτούς οπότε και πάλι η σχέση περιβάλλον–ασφάλιση αποκτά μια άλλη δυναμική ενταγμένη στην εξέλιξη της ζωής και απαιτεί προσαρμογή τόσο από τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και από τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.

Ο κ. Κουβέλης θεωρεί ότι το περιβάλλον σαφώς και αποτελεί έναν τομέα στον οποίο θα έπρεπε να δραστηριοποιηθούν και οι  ασφαλιστικές εταιρείες αλλά τονίζει ότι «για να λειτουργήσει κάτι τέτοιο ορθά στην Ελλάδα θα πρέπει και το κράτος να προχωρήσει στις σωστές ρυθμίσεις που θα διασφαλίσουν την σωστή εφαρμογή της νομοθεσίας, και κυρίως να αναπτύξει το δομές εκείνες που μέχρι σήμερα έχουν μείνει πολύ πίσω» και καταλήγει χαρακτηριστικά: «Ποιος θα βεβαιώσει σήμερα οποιαδήποτε ζημιά έγινε στο περιβάλλον και πώς θα αποκατασταθεί το γεγονός ότι υπηρεσίες σημαντικές όπως οι  Ελεγκτές Περιβάλλοντος υπολειτουργούν;».

 

 Ποιοι όμως είναι οι στόχοι του κ. Κουβέλη σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος;  

 

ΣΚ: Η πολιτική για το περιβάλλον οφείλει να περιλαμβάνει τους πάντες: τους πολίτες, τους πολιτικούς, τα κόμματα, τους επιχειρηματίες. Πρέπει να εντάξουμε την προστασία του περιβάλλοντος σε όλους τους τομείς της παραγωγής, στην οικονομία, στην κοινωνική πολιτική και να βάλουμε τέλος στη λανθασμένη αντίληψη ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί αντίπαλο της ανάπτυξης. Για να προστατεύσουμε το περιβάλλον χρειάζεται επίσης καλή και αποτελεσματική νομοθεσία.

 

 

ΣΚ: Η νομοθεσία σήμερα διακρίνεται από περιπλοκότητα και σύγχυση. Είναι ασυντόνιστη, διάσπαρτη με ρυθμίσεις, νόμους, υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα, που έχουν ως αποτέλεσμα περισσότερο να μπερδεύουν τους πολίτες, τους επιχειρηματίες και τις αρμόδιες υπηρεσίες, παρά να τους διευκολύνουν να υιοθετήσουν πρακτικές συνυφασμένες με την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη χειρότερα δε, δεν δημιουργούν διάθεση συμμετοχικότητας σε μια υπόθεση κοινή για όλους, σε μια υπόθεση ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας, των πολιτών, και της οικονομίας. Δεν συστρατεύει η υφιστάμενη κατάσταση, αλλά αποδιοργανώνει με ολέθριες συνέπειες.

 

 

Σ.Κ.: Ξεκάθαρες λύσεις, σαφή νομοθεσία. Ο πολίτης σήμερα μπερδεύεται, δεν γνωρίζει και κανείς δεν μπορεί να τον διαβεβαιώσει , αν βρίσκεται εντός ή εκτός των ορίων που θέτει η νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος.

 

 

Σ.Κ.: Σαφώς, από εκεί ξεκινούν όλα. Ποιος μπορεί να εμπιστευτεί το κράτος σήμερα; Ποιος θεωρεί ότι υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική για το περιβάλλον; Ποιος αμφισβητεί ότι βρισκόμαστε σε περιβαλλοντικό λαϊκισμό όπου ακολουθούμε την πρακτική του «βλέποντας και κάνοντας»;

 

 

Σ.Κ.: Νομίζω ότι ούτε οι επιχειρηματίες γνωρίζουν με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να υιοθετήσουν στην καθημερινή τους πρακτική την έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος, ούτε το κράτος επίσης, λόγω του ασαφούς νομοθετικού πλαισίου, γνωρίζει τι ακριβώς ζητάει από τους επιχειρηματίες. Εκτιμώ όμως ότι αν θέλουμε υγιή επιχειρηματική ανάπτυξη, οφείλουμε να κάνουμε σαφές προς όλους ότι αυτή θα έρθει μόνο μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος. 

Η γεωργία, οι μεταφορές, ο τουρισμός, είναι τομείς που θα αναπτυχθούν δυναμικά μόνο εφόσον συνδυαστούν με κινήσεις και πρακτικές που θα είναι άρρηκτα δεμένες με την προστασία του περιβάλλοντος. Το ίδιο πρέπει να γίνει και με την οικιστική ανάπτυξη. Σήμερα έχουν εξαφανιστεί και οι τελευταίοι ελεύθεροι χώροι.

 

 

Σ.Κ.: Ασφαλώς και δεν μπορούμε να γκρεμίσουμε τις πόλεις. Μπορούμε όμως να διαφυλάξουμε τους υπάρχοντες χώρους και να τους αξιοποιήσουμε προς όφελος των πολιτών. Η πίεση στα αστικά κέντρα είναι αφόρητη πλέον. Όσοι χώροι ανήκουν στο δημόσιο να γίνουν ελεύθεροι για τους πολίτες, να σχεδιαστούν ποδηλατόδρομοι κλπ.. Σήμερα έχει επικρατήσει η εντελώς αντίθετη λογική: κατασκευάζουμε νέα κτήρια στο Γουδή, οικοδομείται το Ελληνικό, το Νομισματοκοπείο… Όπου υπάρχει ελεύθερος χώρος διαπιστώνω μια διάθεση να «καταναλωθεί» με βουλιμία…  

 

 

Σ.Κ.: Στη διαχείριση των απορριμμάτων, στην ενέργεια και τη μείωση των ρύπων, στις μεταφορές με την παροχή επαρκών και εναλλακτικών μέσων στους πολίτες, στους ελεύθερους χώρους πρασίνου στις πόλεις και στην διαχείριση των υδάτων. Ωστόσο όλα αυτά απαιτούν σχεδιασμό και οργάνωση, τα οποία δεν υφίστανται υπό τις παρούσες συνθήκες. Για παράδειγμα πρέπει πρώτα να εκτιμηθούν οι ανάγκες για μετακινήσεις, να προσδιοριστεί το φορτίο τους, πριν προχωρήσουμε στον σχεδιασμό δικτύων δρόμων κλπ. Να ληφθούν υπόψη δηλαδή οι ανάγκες που υπάρχουν πριν προγραμματιστεί το οτιδήποτε.

 

 

Σ.Κ.: Η προστασία του περιβάλλοντος ξεκινάει από το σπίτι και παράλληλα υποστηρίζεται από το κράτος δομικά. Το κράτος πρέπει να δώσει τα κίνητρα ώστε να κινητοποιηθούν οι πολίτες. Ένα  χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Είναι γνωστό ότι είναι προτιμότερο να έχουμε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων μόνο, αντί για το σύνολο του όγκου των απορριμμάτων. Ωστόσο για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει η διαλογή να γίνεται σε προηγούμενα στάδια (πριν φτάσουν στους χώρους υγειονομικής ταφής) από τους ίδιους τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις κ.λπ. Θα πρέπει με άλλα λόγια και οι ίδιοι οι πολίτες να είναι ευαισθητοποιημένοι, να γνωρίζουν ότι έχουν αυτή την επιλογή.

 

 

Σ.Κ.: Πέρα από το ότι όλοι θα έχουμε συμβάλλει σε αυτό -οπότε η διαδικασία παίρνει τη μορφή της συλλογικής προσπάθειας και ταυτόχρονα της συνεχούς εκπαίδευσης στην διαχείριση των απορριμμάτων μας- θα υπάρχει τεράστια εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων και θα έχουμε πετύχει μια φιλική για το περιβάλλον διαχείριση.

 

 

Σ.Κ.: Είμαστε 10 χρόνια πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο πιστεύω ότι μέσα σε περίπου 1,5 χρόνο θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Σε ευρύτερο επίπεδο πάντως, εφαρμόζοντας τις αρχές της πράσινης ανάπτυξης, το σίγουρο είναι ότι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και υποδομές, ενώ παράλληλα θα ενισχυθεί η περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών.