Τα αναξιοποίητα παιδικά προγράμματα

Η ανασφάλεια που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη εποχή, καθιστά αβέβαιο το μέλλον του κάθε παιδιού. Οι συνθήκες, επίσης, που επικρατούν στην αγορά εργασίας και στην οικονομία δεν διασφαλίζουν ότι μετά από μία ή δύο δεκαετίες ένας γονιός θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες που αφορούν στις σπουδές ενός παιδιού ή στις ανάγκες που θα προκύψουν αν χρειαστεί να καλυφθούν νοσοκομειακά ή εξωνοσοκομειακά έξοδα, δεδομένης και της συνεχούς μείωσης του κοινωνικού κράτους πρόνοιας. Το κενό αυτό, μέσω της διασφάλισης καλύτερων συνθηκών και προοπτικών, δίνουν τα παιδικά προγράμματα ασφάλισης, με τα οποία οι γονείς ή οι στενοί συγγενείς ενός παιδιού μπορούν από το πρώτο έτος της ηλικίας του να προνοήσουν τόσο για την εξασφάλιση καλύψεων υγείας όσο και για τις μελλοντικές του σπουδές ή για ένα κεφάλαιο που θα χρησιμοποιήσει μετά από χρόνια, αναλόγως με το κάθε πρόγραμμα.
 
Στην αγορά διατίθενται πολλά προγράμματα που έχουν ως στόχο να προσφέρουν στους αυριανούς ενήλικες ένα
κεφάλαιο ώστε να το χρησιμοποιήσουν κατά το δοκούν. Βασικό στοιχείο όλων αυτών των ασφαλιστικών προγραμμάτων που προωθούνται είναι ότι συμβαλλόμενος είναι ο γονιός ή ο συγγενής που θέλει να προσφέρει στο παιδί του αυτές τις καλύψεις και ότι το πρόγραμμα συνεχίζεται ακόμα και αν συμβεί κάτι στον συμβαλλόμενο.
 
Επειδή τα προγράμματα αφορούν ανηλίκους, τα ασφαλιστήρια συμβόλαια συνοδεύονται από την κάλυψη της
Απαλλαγής Πληρωμής Ασφαλίστρων λόγω θανάτου ή μόνιμης ολικής ανικανότητας του συμβαλλομένου. Κατά
συνέπεια αν ο γονέας αποβιώσει ή συμβεί κάτι που θα του προκαλέσει μόνιμη ολική ανικανότητα, το συμβόλαιο θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι τη λήξη που έχει οριστεί, ακόμα και αν δεν καταβάλλονται τα ασφάλιστρα. Έτσι υπάρχει εξασφάλιση για το παιδί σε περίπτωση που συμβεί κάτι απρόοπτο στον συμβαλλόμενο.
 
Τα περισσότερα προγράμματα λήγουν όταν το παιδί κλείσει τα 25 του χρόνια και μπορεί να είναι είτε προγράμματα εγγυημένου επιτοκίου, που παρέχουν εγγυημένες αποδόσεις στη λήξη τους, είτε προγράμματα Unit Linked, που στηρίζονται σε αμοιβαία κεφάλαια και επιλέγονται για μεγαλύτερες αποδόσεις.
 
 
Τα οφέλη των παιδικών προγραμμάτων
 
Τα πλεονεκτήματα των παιδικών ασφαλιστικών προγραμμάτων είναι πολλαπλά. Σύμφωνα με την κα Βάνα Ζορμπά, Υποδιευθύντρια Κλάδου Ζωής στην Ευρωπαϊκή Πίστη «Τα ασφαλιστικά προγράμματα για παιδιά είναι χρηματοοικονομικά προϊόντα σχεδιασμένα με σκοπό να βοηθήσουν τους γονείς στο να προσφέρουν τις καλύτερες δυνατές ευκαιρίες ζωής στα παιδιά τους. Πρόκειται για μια μέθοδο προγραμματισμένης αποταμίευσης κεφαλαίου, που ωριμάζει στην κρίσιμη ηλικία της ενηλικίωσης του παιδιού, ώστε να του παράσχει όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια, είτε με τη μορφή της εξασφάλισης ανώτατων σπουδών είτε με τη μορφή της οικονομικής ενίσχυσης στα πρώτα επαγγελματικά του βήματα.
 
Σημαντικό πλεονέκτημα είναι το ότι σε περίπτωση απώλειας ζωής ή ανικανότητας του συμβαλλομένου, η εταιρεία αναλαμβάνει την πληρωμή των ασφαλίστρων και το ασφαλιστήριο συνεχίζεται απρόσκοπτα. Παράλληλα, αν συνδυασθούν με παροχές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, τα προγράμματα αυτά μπορούν να αποτελέσουν το όχημα για την εξασφάλιση ισόβιας, ολοκληρωμένης και οικονομικά ελκυστικής προστασίας της υγείας του παιδιού».
 
Στα πλεονεκτήματα και τη σημασία των ασφαλιστικών αυτών προγραμμάτων αναφέρεται και η κα Τ. Δικαστοπούλου, Διευθύντρια Marketing & Ανάπτυξης Εργασιών στην Eurolife ERB Aσφαλιστική, η οποία δηλώνει ότι «τα παιδικά ασφαλιστικά αποταμιευτικά προγράμματα επιτρέπουν στους γονείς να χτίσουν σε στέρεες βάσεις το μέλλον των παιδιών τους, καθορίζοντας το επιθυμητό κεφάλαιο που επιθυμούν να έχει στη διάθεσή του το παιδί τους στη λήξη, να επιλέξουν τη χρονική στιγμή που το παιδί θα λάβει το κεφάλαιο, αλλά και να  προσαρμόζουν την αποταμιευτική τους προσπάθεια ανάλογα με τις εκάστοτε οικονομικές τους δυνατότητες». Σύμφωνα με τον κ. Β. Λυμπέρη από το Τμήμα Marketing Ατομικών Συμβολαίων της MetLife Alico, «σε ένα εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον, η πρόνοια για το μέλλον των παιδιών αποτελεί σήμερα προτεραιότητα για κάθε ελληνικό σπίτι, καθιστώντας τις προσφερόμενες λύσεις υψηλής προτεραιότητας και επιτακτικής ανάγκης.
 
Ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα, από την κάλυψη της θεμελιώδους ανάγκης για την οικονομική προστασία των παιδιών μέσω μιας ασφάλειας ζωής του γονέα, έως και την εξασφάλιση των σπουδών ή της επαγγελματικής αποκατάστασης που εξασφαλίζεται μέσα από προγράμματα συστηματικής αποταμίευσης, είναι κάτι που
κάθε γονέας επιθυμεί».
 
Ποια προγράμματα προτιμούν οι καταναλωτές
 
Στην αγορά υπάρχουν, όπως είπαμε και παραπάνω, δύο είδη προγραμμάτων: τα προγράμματα εγγυημένου κεφα-
λαίου και τα Unit Linked. Όπως αναφέρει ο κ. Β. Λυμπέρης, «τα προγράμματα που συνήθως προτιμούσαν οι κα-
ταναλωτές είναι αυτά των εγγυημένων επιτοκίων. Σήμερα, όμως, στο περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, εξετάζουν και εναλλακτικές λύσεις που προσφέρονται μέσα από τα προγράμματα Unit Linked, καθώς τους παρέχεται η δυνατότητα, μέσα από την ποικιλία επιλογών που διατίθενται από τα επενδυτικά εργαλεία των προϊόντων Unit Linked, να δημιουργήσουν αποταμιευτικές λύσεις για το παιδί, που στο βάθος της χρονικής διάρκειας της αποταμίευσης έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μεγαλύτερες αποδόσεις και συνεπώς μεγαλύτερη συσσώρευση κεφαλαίου».
 
Από την πλευρά της η κα Τατιάνα Δικαστοπούλου δήλωσε ότι «η επιλογή μεταξύ ενός προγράμματος εγγυημένου
επιτοκίου και ενός Unit Linked επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από το αποταμιευτικό προφίλ του γονέα. Άλλοι ανα-
ζητούν πλήρεις εγγυήσεις και άλλοι τις καλύτερες δυνατές αποδόσεις».
 
Η κα Β. Ζορμπά επισημαίνει πως «τα αποταμιευτικά – επενδυτικά προγράμματα είναι μακροχρόνια  προγράμματα, χωρίς βεβαίως να αποκλείονται και μικρότερες διάρκειες.
 
Οι ασφαλιστικές εταιρείες διαθέτουν προγράμματα εγγυημένου κεφαλαίου και απόδοσης, καθώς και προϊόντα
κατηγορίας Unit Linked. Η ιδιοσυγκρασία του γονέα και η πληροφόρησή του από τον ασφαλιστικό σύμβουλο
συντελούν στην επιλογή του προγράμματος. Στην πρώτη περίπτωση ο πελάτης γνωρίζει εξ αρχής το ελάχιστο ποσό ασφαλίσματος όπως θα διαμορφωθεί στη λήξη του ασφαλιστηρίου. Τα Unit Linked, από την άλλη πλευρά, παρέχουν μικρότερες ή καθόλου εγγυήσεις, όμως οι πελάτες που τα επιλέγουν προσδοκούν σε υψηλότερες αποδόσεις.
 
Η στάση του καταναλωτικού κοινού ως προς την επιλογή μεταξύ προϊόντων εγγυημένου επιτοκίου και προϊόντων
Unit Linked, τουλάχιστον έτσι όπως καταγράφεται από την παραγωγή ασφαλίστρων από πρωτασφαλίσεις, μπορεί να χαρακτηριστεί ασταθής. Ενώ μέχρι το 2007 ο λόγος της παραγωγής του κλάδου ζωής ως προς την παραγωγή των Unit Linked παρουσίαζε ανοδική τάση, φτάνοντας στο 55% το 2007, στη συνέχεια παρουσιάζει απότομη πτώση στο 12% το 2010, για να σκαρφαλώσει στο 35% το 2012».
 
Τα μεγέθη της αγοράς
Η ανάγκη κάθε οικογένειας να εξασφαλίσει τις σπουδές ή ένα κεφάλαιο για το παιδί της σίγουρα αυξάνονται στις
μέρες μας. Ωστόσο η οικονομική κρίση έχει αναμφίβολα επηρεάσει και τον κλάδο αυτόν, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων συνεχώς μειώνεται.
 
Όπως αναφέρει η κα Β. Ζορμπά, «σύμφωνα με τα στοιχεία παραγωγής δωδεκαμήνου 2012 της ΕΑΕΕ, η συνολική παραγωγή του κλάδου ζωής το 2012 μειώθηκε κατά 9,4%. Εν τούτοις, η αγορά προϊόντων Unit Linked εμφάνισε αύξηση κατά 10,8%, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία που είχε ξεκινήσει το 2011. Οι προβλέψεις των  ασφαλίσεων ζωής για το 2013 είναι μειωμένες, αντανακλώντας τις συνέπειες της ύφεσης, που δεν άφησε αλώβητο τον ασφαλιστικό κλάδο».
 
Σύμφωνα με την κα Τ. Δικαστοπούλου, «τα οικονομικά μιας οικογένειας δεν είναι δεδομένα πλέον. Ο μέσος Έλληνας αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ξέρει αν αυτά που έχει σήμερα θα τα έχει και αύριο και γι’ αυτό συχνά δυσκολεύεται να δεσμευτεί σε μακροχρόνια προγράμματα. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δείχνουν ότι οι γονείς, και κυρίως οι μητέρες, περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν, κατανοούν πως δεν μπορούν να αφήσουν το μέλλον των παιδιών τους στην τύχη».
 
Τέλος, ο κ. Λυμπέρης αναφέρει πως «παραδοσιακά, η προτεραιότητα στην ανάγκη της ασφαλιστικής μέριμνας
για το παιδί μέσα σε κάθε οικογένεια είναι πάντοτε υψηλή. Κατά συνέπεια, τα μεγέθη της αγοράς διαχρονικά εξελίσσονται θετικά, ακολουθώντας τον υψηλό βαθμό της ανάγκης και της προτεραιότητας για την ικανοποίησή τους.
 
Αυτή η πραγματικότητα οδηγεί στην εκτίμηση ότι τα προγράμματα αυτά θα συνεχίσουν και στο μέλλον να
διατηρούν μεγάλο κομμάτι της πίτας των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά».
 
Οι προοπτικές των παιδικών ασφαλιστικών προγραμμάτων
 
Τα παιδιά αποτελούν πάντα προτεραιότητα για τους γονείς και σίγουρα σε ένα ασταθές περιβάλλον, όπου τίποτα δεν είναι βέβαιο και που το κράτος περιορίζει συνεχώς τις κοινωνικές παροχές, κάθε γονέας αισθάνεται μεγαλύτερη ευθύνη ως προς τη διασφάλιση του μέλλοντος των παιδιών του. Τόσο η οικονομική ύφεση όσο και οι περιορισμοί στις κοινωνικές δαπάνες καθιστούν τα προϊόντα αυτά ιδιαίτερα σημαντικά. Όπως εκτιμά η κα Τ. Δικαστοπούλου για τις προοπτικές που ανοίγονται στα παιδικά ασφαλιστικά προϊόντα, «η ανάπτυξη αυτής της κατηγορίας προγραμμάτων θα ενταθεί, με την προϋπόθεση ότι και οι εταιρείες θα προσφέρουν σύγχρονα προγράμματα τα οποία θα μπορούν να καλύψουν τις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές ανησυχίες και ανάγκες των πελατών τους».
 
Κατά την εκτίμηση του κ Β. Λυμπέρη, και σύμφωνα με όλα αυτά που προανέφερε, «και με γνώμονα την προτε-
ραιότητα στις ανάγκες των καταναλωτών, θα συνεχίσει να αποτελεί βασικό τομέα των ασφαλιστικών προϊόντων. Οι όποιες δυσκολίες τυχόν παρουσιαστούν στην ανάπτυξή τους θα είναι ανάλογες των δυσκολιών του  συνολικότερου περιβάλλοντος της αγοράς».
 
Η κα Β. Ζορμπά τονίζει πως «η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους, ως εγγυητή μιας σειράς κοινωνικών δαπανών (συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος μετά τη συνταξιοδότηση ή της δωρεάν Παιδείας) συνοδεύεται από την επίταση του ρόλου της ατομικής ευθύνης στην αντιμετώπιση των ολοένα αυξανόμενων νέων προκλήσεων. Υπό αυτή την έννοια, τα ατομικά επενδυτικά προγράμματα, ως κατ’ εξοχήν μέσα ατομικού προγραμματισμού, θα αποτελέσουν αναπόσπαστο χαρακτηριστικό του αναδυόμενου οικονομικού και κοινωνικού τοπίου».