Κλάδος Factoring: Υποχωρεί, αλλά έχει προοπτικές

Στο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα στοιχεία δείχνουν πτώση του συνολικού κύκλου εργασιών, ο οποίος διαμορφώθηκε στα 6,2 δισ. ευρώ, από 7,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Το εγχώριο factoring έφτασε τα 5,4 δισ. ευρώ έναντι 6,5 δισ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ το εξαγωγικό υποχώρησε στα 821 εκατ. ευρώ από 943 εκατ. ευρώ.

Σημάδια κόπωσης επιδεικνύει εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο η αγορά factoring, μετά από μια περίοδο πενταετούς συνεχούς ανάπτυξης, καθώς έχει και αυτή επηρεαστεί από τη γενικότερη αρνητική συγκυρία που βιώνει η οικονομία της χώρας. Αυτό, μάλιστα, συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το factoring, ως επενδυτικό εργαλείο, θα μπορούσε να αποτελεί μια ιδιαιτέρως αποτελεσματική λύση στα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν χιλιάδες μικρές και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, είτε η δραστηριότητά τους περιορίζεται στην εγχώρια αγορά είτε επεκτείνεται στο εξωτερικό. 

Όμως, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η απροθυμία στην ανάληψη πιστωτικού κινδύνου, το «στέγνωμα» της ρευστότητας και η συρρίκνωση του χρόνου πίστωσης στην ελληνική αγορά, αποτελούν εμπόδια για την ανάπτυξη του ελληνικού factoring. Έτσι και στο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα στοιχεία δείχνουν πτώση του συνολικού κύκλου εργασιών, ο οποίος άγγιξε τα 6,2 δισ. ευρώ, από 7,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011, με το εγχώριο factoring να φτάνει τα 5,4 δισ. ευρώ έναντι 6,5 δισ. αντίστοιχα. Το εξαγωγικό factoring ήταν και αυτό πτωτικό, στα 821 εκατ. ευρώ, από 943 εκατ. ευρώ πέρσι, παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές εξαγωγές γενικά αυξάνονται το τελευταίο διάστημα. Το forfaiting κινείται και αυτό σε πολύ χαμηλά επίπεδα, καθώς ο τζίρος του στο εξάμηνο μόλις και μετά βίας έφτασε τα 5 εκατ. ευρώ. 

Όπως αναφέρει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Eurobank Factors A.E., Χαράλαμπος Καναλουπίτης, «δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το μηχανισμό της αγοράς ένα εξάρτημά της που είναι το factoring. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι ευδιάκριτα σαφή τα σημάδια κόπωσης του σημαντικού ρυθμού ανάπτυξης που απολάμβανε την προηγούμενη πενταετία».
Παρόλα αυτά, το factoring που στην ουσία αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβάνοντας την παροχή ρευστότητας, την ασφάλιση και τη διαχείριση απαιτήσεων από πωλήσεις με πίστωση, έχει προφανή πλεονεκτήματα για την επιχειρηματικότητα. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καραγιαννόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Factoring, «τα πλεονεκτήματα του factoring για την επιχειρηματικότητα είναι, αν όχι προφανή, αρκετά προβεβλημένα προς την επιχειρηματική κοινότητα. Εντούτοις, συχνά υποσκιάζονται από το ογκώδες έργο των τραπεζών. Η συνεισφορά του όμως είναι ιδιαίτερα επωφελής για το κοινωνικό σύνολο και τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν χαρακτήρα κοινωφελούς έργου και όχι απλώς οικονομικής αποδοτικότητας». 

Εκτός από τις γνωστές μορφές factoring, όπως είναι το εγχώριο, το εξαγωγικό και το forfaiting, έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια και άλλες πιο σύνθετες μορφές που απαντούν σε ευρύτερες επιχειρηματικές και κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι το reverse factoring και το community based factoring. Είναι λοιπόν στο χέρι των εταιρειών factoring να πείσουν τις τράπεζες για τη στρατηγική αναγκαιότητά τους, είτε αυτές λειτουργούν ως ανεξάρτητες μονάδες είτε ανήκουν σε έναν ευρύτερο χρηματοπιστωτικό όμιλο.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΝΑΛΟΥΠΙΤΗΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
EUROBANK FACTORS A.E.

• Είναι δυνατόν το factoring να μείνει ανεπηρέαστο από την αρνητική οικονομική συγκυρία;

Όχι. Δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το μηχανισμό της αγοράς ένα εξάρτημά της. Εμποδίζει την ενίσχυσή του η απροθυμία στην ανάληψη πιστωτικού κινδύνου, η αποπνικτική κατάσταση στη ρευστότητα και η εκ των πραγμάτων συρρίκνωση του χρόνου πίστωσης. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι ευδιάκριτα σαφή τα σημάδια κόπωσης του σημαντικού ρυθμού ανάπτυξης που απολάμβανε την προηγούμενη πενταετία. Κι όμως το factoring στην Ελλάδα έχει προοπτικές.

• Είναι δυνατόν το factoring να αναπτυχθεί παρά την αρνητική οικονομική συγκυρία;

Ναι. Θα αρκούσε να καταλάβει το χώρο που του αναλογεί στην ελληνική οικονομία. Οι επιχειρήσεις το έχουν ανάγκη διότι μπορεί να τους παρέχει κεφάλαιο κίνησης για να πιστώνουν τους πελάτες τους. Παράλληλα, με συνδυαστικές λύσεις που έχουν στη διάθεσή τους οι μονάδες factoring, αναλαμβάνουν την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και βοηθούν στη βελτίωση χρηματοοικονομικών δεικτών. Σε αυτό συντελεί και η διάθεση των τραπεζικών ομίλων που ανήκουμε να εξορθολογήσουν τη χορήγηση των βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτήσεών τους. 

Ειδικότερα η Eurobank Factors διατηρεί την ηγετική της θέση στον κλάδο, εστιάζοντας σε καινοτόμες λύσεις που έχουν σαν αφετηρία την αντίληψη των αναγκών των επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας (tailor made λύσεις, reverse factoring κ.ά.). 

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η εντυπωσιακή άνοδος του εξαγωγικού factoring, σε αντίθεση με την πτώση του εισαγωγικού. Η εταιρεία μας, μέσα από μια σειρά στοχευμένων συνεργασιών με ασφάλειες πιστώσεων, τον ΟΑΕΠ και φυσικά με το διεθνές δίκτυο φακτόρων (Factors Chain International) παρέχει στον εξαγωγέα ένα εξειδικευμένο one stop shop. Η επικέντρωση στους εξαγωγείς αξιοποιεί τόσο τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Eurobank προάγοντας την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων όσο και τις συμπληρωματικές λύσεις που παρέχει ο τομέας του corporate transaction banking στο συναλλακτικό τους κύκλωμα. Η προσπάθεια αυτή αναγνωρίζεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια με κορυφαία βραβεία από το μεγαλύτερο Οργανισμό ανταποκριτών factoring στον κόσμο.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ FACTORING &
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ EUROBANK FACTORS

FACTORING ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η νέα τάξη πραγμάτων στην Ελλάδα υπαγορεύει μια εντελώς διαφορετική οπτική στην προσέγγιση των Οργανισμών κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ενώ οι οικονομικές θεωρίες θέλουν το κοινωνικό σύνολο να ωφελείται μέσα από την επιχειρηματική διεργασία, η σημερινή κατάσταση στη χώρα πρέπει να ωθήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα να λειτουργήσει αποδοτικά προς μια ασθμαίνουσα κοινωνία με άμεση και ξεκάθαρη κοινωνική ωφέλεια και όχι έμμεσα. Η ανάγκη είναι τέτοια που κάθε επιχείρηση οφείλει να αναρωτηθεί πώς μπορεί να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο μέσω του αντικειμένου της.

Το factoring αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβάνοντας την παροχή ρευστότητας, την ασφάλιση και τη διαχείριση απαιτήσεων από πωλήσεις με πίστωση. Τα πλεονεκτήματα για την επιχειρηματικότητα είναι, αν όχι προφανή, αρκετά προβεβλημένα προς την επιχειρηματική κοινότητα. Εντούτοις, συχνά υποσκιάζονται από το ογκώδες έργο των τραπεζών.
Η συνεισφορά του όμως είναι ιδιαίτερα επωφελής για το κοινωνικό σύνολο και τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν χαρακτήρα κοινωφελούς έργου και όχι απλώς οικονομικής αποδοτικότητας. 

Έννοιες όπως το reverse factoring, το community based factoring και πιο απλές όπως το εξαγωγικό factoring, αποτέλεσαν πυλώνες στήριξης για χώρες με ατελή συστήματα επιχειρηματικής δράσης. 

Χωρίς να θέλω να μπω στις λεπτομέρειες ενός πολυσχιδούς σχήματος, όπως το reverse factoring, θυμίζω ότι πρόκειται για την περίπτωση που ένας μεγάλος και φερέγγυος αγοραστής προϊόντων/υπηρεσιών «αγκαλιάζει» το πλήθος των μικρών και αδύναμων προμηθευτών του, παρέχοντας την εγγύησή του και τη συγκατάβαση για συνεργασία σε έναν ή περισσότερους Οργανισμούς factoring, που με τη σειρά τους αναλαμβάνουν να παρέχουν την απαραίτητη ρευστότητα που χρειάζονται οι προμηθευτές για να καλύψουν τις τρέχουσες ανάγκες τους και μέχρι να εξοφληθούν από τον αγοραστή. 

Τέτοια προγράμματα «έτρεξαν» με επιτυχία στο Μεξικό και αλλού, όπου τοπικές επιχειρηματικές κοινότητες χωρίς πρόσβαση σε κεφάλαια και δανεισμό κατάφεραν να επιβιώσουν ως προμηθευτές μεγάλων πολυεθνικών ομίλων με παρουσία στη χώρα. Και είναι εύκολο κάποιος να αντιληφθεί ότι αναφερόμαστε σε καθεστώτα όπου υπάρχει πλήρης ταύτιση μεταξύ οικογένειας, επιχείρησης και τοπικής κοινότητας. 

Αντίστοιχα, το community based factoring αναφέρεται στο έργο των factors που εξειδικεύεται στην εξυπηρέτηση τοπικών επιχειρηματικών κοινοτήτων. Φανταστείτε ροδακινοπαραγωγούς που πουλάνε τη σοδειά τους σε τοπική κονσερβοποιία η οποία με τη σειρά της εξάγει το σύνολο της παραγωγής. Σε αυτή την περίπτωση, το factoring παρέχει την απαραίτητη ρευστότητα που χρειάζεται ο ροδακινοπαραγωγός για να εξοφλήσει τα αγροτικά εφόδια που αγόρασε από τον τοπικό γεωπόνο και τα έξοδα συγκομιδής, η κονσερβοποιία χρησιμοποιεί την πίστωση ως κεφάλαιο κίνησης για να προετοιμάσει την παραγωγή και, μόλις πουλήσει στο εξωτερικό το προϊόν της, το factoring επανεμφανίζεται στην εικόνα για να αγοράσει τις εξαγωγικές πωλήσεις και να εξοφληθεί για τα χρεωστούμενα προς τους ροδακινοπαραγωγούς που είναι στην ουσία χρεωστούμενα στην εταιρεία factoring, κλείνοντας έναν κύκλο επιτυχημένης εμπορικής συναλλαγής που ωφέλησε μια ολόκληρη κοινότητα. 

Η εξωστρέφεια αποτελεί διέξοδο στην εγκλωβισμένη ελληνική επιχειρηματικότητα. Το factoring αποτελεί ένα από τα πιο ολοκληρωμένα εργαλεία ενίσχυσης του εξωστρεφή χαρακτήρα των επιχειρήσεων, αφού συνδυάζει την παροχή ρευστότητας με τη διασφάλιση της εισπρακτικής διαδικασίας από πελάτες του εξωτερικού. 

Στην Ελλάδα, η αγορά του factoring προσπαθεί να δώσει το ελπιδοφόρο στίγμα της μέσα σε ένα περιβάλλον έντονων διεργασιών και ανακατατάξεων που υπαγορεύονται από τις κινήσεις των μητρικών τραπεζών. Οι εταιρείες και οι τραπεζικές μονάδες factoring, αν και μπορούν να αισθάνονται ότι έχουν σε μεγάλο βαθμό πετύχει τα τελευταία χρόνια να πείσουν τις τράπεζες στις οποίες ανήκουν για τη στρατηγική αναγκαιότητά τους, καλούνται σήμερα να κάνουν δύο πράγματα: 

1) να παρουσιάσουν σε τράπεζες και θεσμικούς παράγοντες τη συγκριτικά πιο αποτελεσματική διαχείριση πιστωτικών κινδύνων που έχουν πετύχει, κερδίζοντας το ενδιαφέρον σε μια εποχή που τα κεφάλαια σπανίζουν και τα χρηματοδοτικά εργαλεία κινδύνου πρέπει να τυγχάνουν πολύ αυστηρότερης αξιολόγησης αναφορικά με τα κεφάλαια που πρέπει να δεσμεύουν,
2) να αναζητήσουν κι άλλους τρόπους επικοινωνίας των πλεονεκτημάτων τους εκτός από την παραδοσιακή οδό των τραπεζικών δικτύων πωλήσεων. 

Όσον αφορά στο δεύτερο, η Ελληνική Ένωση Factoring έχει από την ίδρυσή της αναλάβει με υπευθυνότητα το έργο αυτό και σκοπεύει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της φέρνοντας το προϊόν στο κατώφλι της ακαδημαϊκής (και εν γένει εκπαιδευτικής) και επιχειρηματικής κοινότητας, αλλά και αυξάνοντας τις θεσμικές επαφές της.

Πηγή: Περιοδικό Χρήμα
 Το περιοδικό μπορείτε να δείτε σε ηλεκτρονική μορφή εδώ