Ποιους και πώς προστατεύει το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής

Τα τελευταία τριάντα χρόνια, από το 1981 μέχρι σήμερα, έχει ανακληθεί η άδεια λειτουργίας εξήντα τουλάχιστον ασφαλιστικών εταιρειών. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις, οι επιπτώσεις στην κοινωνία ήταν μικρές ή μεγαλύτερες, αλλά ελεγχόμενες. Φυσικά και υπήρξαν καταναλωτές, πελάτες των εταιρειών αυτών ή παθόντες, που ταλαιπωρήθηκαν για πολύ καιρό ή έχασαν κάποιο ποσό ασφαλίστρων, αλλά συνολικά δεν δημιουργήθηκε κοινωνικό πρόβλημα. Ακόμα και όταν ανακλήθηκε το 1996 η άδεια λειτουργίας εταιρείας που ασκούσε τον κλάδο ζωής, το χαρτοφυλάκιό της απορροφήθηκε από άλλη ασφαλιστική εταιρεία και οι πελάτες της παρέμειναν ασφαλισμένοι.

Αντίθετα, τη διετία 2009-2010 δημιουργήθηκε τεράστιο κοινωνικό θέμα από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας δύο ασφαλιστικών εταιρειών που ασκούσαν τους κλάδους ζωής και υγείας και χιλιάδες άτομα βρέθηκαν χωρίς ασφαλιστήρια συμβόλαια, χωρίς υγειονομικές καλύψεις και, μέχρι στιγμής, έχουν χάσει τα χρήματα που επί σειρά ετών κατέβαλαν ή επένδυσαν, μέσω προϊόντων των εταιρειών αυτών.

Το γεγονός αυτό, που χαρακτηρίζεται – και όχι άδικα – ως το μεγαλύτερο πρόβλημα-σκάνδαλο που αντιμετώπισε η ελληνική ασφαλιστική αγορά και για το οποίο βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή ενός πολύπλευρου δικαστικού αγώνα, επέδρασε αρνητικά σε όλη την αγορά και ζημίωσε, ακόμα περισσότερο, την ήδη κλονισμένη αξιοπιστία της. Με αφορμή το πρόβλημα αυτό, η πολιτεία προχώρησε στην ίδρυση του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής, ώστε να αποτραπούν στο μέλλον παρόμοια φαινόμενα. Βέβαια, στο σχετικό νόμο 3867/2010 προβλέπεται και η αναδρομική ένταξη όσων ήταν ασφαλισμένοι στις εταιρείες των οποίων οι άδειες λειτουργίας ανακλήθηκαν κατά τη διετία 2009-2010, αλλά υπήρξαν πολλές αντιδράσεις και κυρίως ως προς το ύψος των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει το Εγγυητικό Κεφάλαιο, που το καθιστά εξαρχής «ελλειμματικό».

Τι είναι το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής

Το «Εγγυητικό Κεφάλαιο Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής», όπως είναι το πλήρες όνομά του, είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, το οποίο ως σκοπό έχει την προστασία όσων είναι ασφαλισμένοι στον κλάδο ζωής σε περίπτωση πτώχευσης ή ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής επιχείρησης. Ο σκοπός αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσω δύο βασικών διαδικασιών:

-Με τη μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους του χαρτοφυλακίου της συγκεκριμένης ασφαλιστικής εταιρείας σε άλλες (μία ή περισσότερες) ασφαλιστικές εταιρίες ή -Με την καταβολή αποζημιώσεων στους ασφαλισμένους, οι οποίες θα αφορούν την αξία των συμβολαίων τους, τυχόν εκκρεμείς ζημιές και τυχόν παροχές που πρέπει να καταβληθούν.

Σύμφωνα με το νόμο υπάρχουν ανώτατα όρια αποζημιώσεων που καταβάλλονται στις περιπτώσεις αυτές. Επίσης, δεν συμπεριλαμβάνονται υποχρεώσεις σε σχέση με συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης.

Πρώτο μέλημα του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής είναι η διατήρηση και η προστασία του συνόλου του χαρτοφυλακίου που είχε η εταιρεία τη στιγμή που ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της, ώστε να μπορέσει να το διαπραγματευθεί συνολικά με άλλες ασφαλιστικές εταιρείες, με σκοπό να το αναλάβουν εκείνες. Σε αντίθετη περίπτωση, αν φύγουν δηλαδή τα «υγιή» συμβόλαια, τότε το χαρτοφυλάκιο που θα παραμείνει με τα υπόλοιπα «προβληματικά» συμβόλαια δεν ενδιαφέρει πλέον τις ασφαλιστικές εταιρείες και η διαπραγμάτευση μαζί τους για τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου γίνεται πολύ δύσκολη.

Η διαδικασία μεταβίβασης του χαρτοφυλακίου δε μπορεί να υπερβαίνει τους 6 μήνες από την ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αν δεν καταστεί δυνατή η μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου, τότε το Εγγυητικό  Κεφάλαιο είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει στη δεύτερη διαδικασία της καταβολής αποζημιώσεων προς τους ασφαλισμένους.

Παροχές του Εγγυητικού Κεφαλαίου

Οι αποζημιώσεις που θα καταβληθούν από το Εγγυητικό Κεφάλαιο υπολογίζονται ανά ασφαλιστήριο και ανά ασφαλισμένο και ισούνται με το 100% της απαίτησης με βάση τους όρους του συμβολαίου, αλλά με ανώτατα όρια τα εξής:

– Για συμβόλαια που είχαν ήδη λήξει ή είχε ζητηθεί η εξαγορά τους μέχρι την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας, μέχρι το ποσό των 30.000 ευρώ ανά δικαιούχο -Για συμβόλαια που δεν είχαν ήδη λήξει μέχρι την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας, καταβάλλεται το ποσό της αξίας εξαγοράς τους την ημερομηνία αυτή και μέχρι το ποσό των 30.000 ευρώ ανά δικαιούχο -Για τους κινδύνους θανάτου ή μόνιμης ολικής ανικανότητας (αναπηρίας), μέχρι το ποσό των 60.000 ευρώ Απαιτήσεις με βάση ασφαλιστήρια συμβόλαια που οι όροι τους δεν είναι σύμφωνοι με ισχύουσα νομοθεσία, μπορεί να αναπροσαρμοσθούν με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας και μετά από σχετικές αναλογιστικές μελέτες. Ο ασφαλισμένος έχει κάθε δικαίωμα να αρνηθεί την αποζημίωση που προκύπτει από το νόμο περί Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής και να διεκδικήσει την αποζημίωσή του με βάση τα προβλεπόμενα στο νόμο 400/1970 (όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει) περί ασφαλιστικής εκκαθάρισης.

Τέλος, εξαιρούνται από τη διαδικασία της αποζημίωσης κατηγορίες προσώπων (και συγγενών τους) που είχαν άμεση σχέση με τη συγκεκριμένη ασφαλιστική επιχείρηση, της οποίας ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας, όπως, π.χ. πρόσωπα που διετέλεσαν μέλη του Δ.Σ. ή Διευθυντές της εταιρείας, μέτοχοι άνω του 5% της επιχείρησης κ.λπ.

Μέλη και έσοδα του Εγγυητικού Κεφαλαίου

Μέλη του Εγγυητικού Κεφαλαίου είναι όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες που ασκούν τον κλάδο ζωής στην Ελλάδα, με οποιαδήποτε νομική μορφή. Συγκεκριμένα:
1. Όσες έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα,
2. Όσες λειτουργούν στην Ελλάδα ως υποκατάστημα, ενώ η έδρα της ασφαλιστικής επιχείρησης βρίσκεται σε τρίτες χώρες,
3. Όσες λειτουργούν στην Ελλάδα ως υποκατάστημα, ενώ η έδρα της ασφαλιστικής επιχείρησης βρίσκεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, εφόσον δεν καλύπτονται από αντίστοιχα Εγγυητικά Κεφάλαια της χώρας εγκατάστασής τους και
4. Όσες λειτουργούν στην Ελλάδα υπό το καθεστώς της Ελεύθερης Παροχής Υπηρεσιών, εφόσον δεν καλύπτονται από αντίστοιχα Εγγυητικά Κεφάλαια της χώρας εγκατάστασής τους.

Σήμερα, μέλη του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής είναι 25 ασφαλιστικές επιχειρήσεις, από τις οποίες οι 23 είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα (έδρα ή υποκατάστημα), ενώ οι 2 δραστηριοποιούνται μέσω ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Για την εκπλήρωση του σκοπού του το Εγγυητικό Κεφάλαιο εισπράττει ποσοστό μέχρι 1,5% επί της συνολικής παραγωγής ασφαλίσεων ζωής της ελληνικής αγοράς. Το ακριβές ποσοστό ορίζεται με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, ως εποπτικής αρχής της ασφαλιστικής αγοράς, κατά 50% επιβαρύνει τις ίδιες τις εταιρείες και το υπόλοιπο 50% τους ασφαλισμένους. Δεν έχουν όμως όλα τα ασφαλιστήρια την ίδια επιβάρυνση, αλλά τα ποσοστά κυμαίνονται ανάλογα με το είδος των συμβολαίων. Συγκεκριμένα, οι επιβαρύνσεις που ισχύουν σήμερα είναι οι εξής:

-Για τις κλασικές ασφαλίσεις ζωής (απλή ασφάλιση θανάτου, ασφάλιση επιβίωσης, μικτή ασφάλιση) και τις συμπληρωματικές καλύψεις ατυχημάτων και ανικανότητας, ποσοστό 0,75% επί των ασφαλίστρων
-Για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, ποσοστό 0,50% επί των ασφαλίστρων και
-Για τα προγράμματα που είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις (Unit Linked), ποσοστό 0,40% επί των ασφαλίστρων
Τα ποσά που προκύπτουν από τα ποσοστά αυτά δεν μπορεί να υπερβαίνουν τα 2.000 ευρώ το χρόνο για τα ασφαλιστήρια περιοδικών καταβολών και τα 20.000 ευρώ για τα ασφαλιστήρια εφάπαξ καταβολής.

Σημειώνουμε ότι, από την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας, αναστέλλεται η είσπραξη ασφαλίστρων. Συνεπώς, η ασφαλιστική εταιρεία που θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο, θα ενδιαφερθεί και για την είσπραξη των ασφαλίστρων που θα εκκρεμούν για το διάστημα αυτό. 

Αν πάλι δεν βρεθεί ανάδοχος ασφαλιστική εταιρεία, τότε δεν έχει νόημα και οποιαδήποτε καταβολή ασφαλίστρων, αφού θα ξεκινήσει η διαδικασία της αποζημίωσης των ασφαλισμένων.

Πηγή: Ασφαλίζομαι
Την εφημερίδα μπορείτε να διαβάσετε ηλεκτρονικά εδώ