Κορύφωση των πωλήσεων των δανειακών χαρτοφυλακίων το 2013

Αυξάνεται το ενδιαφέρον των επενδυτών για ευρωπαϊκά δανειακά χαρτοφυλάκια που δεν εμπίπτουν στις βασικές δραστηριότητες των τραπεζών (non-core loans). Οι επενδυτές αναμένουν ότι οι πωλήσεις των δανειακών χαρτοφυλακίων στην Ευρώπη θα κορυφωθούν το 2013, καθώς οι τράπεζες έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν την αναχρηματοδότησή τους μετά την ενίσχυση της ρευστότητας που έλαβαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

 Συγκεκριμένα οι επενδυτές σκοπεύουν να επενδύσουν σε αυτά γύρω στα 60 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται ότι φέτος μόνο θα πωληθούν τέτοια δανειακά χαρτοφυλάκια, ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ. Μόνο ένας στους πέντε επενδυτές πιστεύουν ότι η χρηματοδότηση των παραπάνω συναλλαγών θα αποτελέσει εμπόδιο. 

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η διαδικασία απομόχλευσης (deleveraging), που τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη στις ευρωπαϊκές τράπεζες, θα διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια, ενώ ο αριθμός αυτών που πιστεύουν ότι η διαδικασία αυτή θα διαρκέσει πάνω από 10 χρόνια – άποψη που συμμερίζεται και η PwC – έχει διπλασιασθεί σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα που διεξήχθη πέρσι. Το επενδυτικό ενδιαφέρον για non-core δανειακά χαρτοφυλάκια συνεχίζει να αυξάνεται.

Στην έρευνα της PwC συμμετείχαν πάνω από 50 μεγαλοεπενδυτές που δραστηριοποιούνται στην αγορά των δανειακών χαρτοφυλακίων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται επενδυτικές τράπεζες, hedge funds και όμιλοι ιδιωτικών κεφαλαίων (private equity groups), ούτως ώστε να κατανοηθούν, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, τα επενδυτικά κίνητρα και οι προοπτικές αναφορικά με τέτοιου είδους χαρτοφυλάκια.

Εκτός από την αύξηση στον αριθμό και τον όγκο των non-core δανειακών χαρτοφυλακίων, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν σημαντική αύξηση στο επενδυτικό ενδιαφέρον. Όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να προβούν σε τέτοιες επενδύσεις μέσα στο 2012.

Σύμφωνα με τον Αιμίλιο Γιαννόπουλο, partner και επικεφαλής του τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της PwC στην Ελλάδα, «τη χρονιά που πέρασε, ο τραπεζικός κλάδος ήταν πολύ πιο ανοιχτός σε στρατηγικές απομόχλευσης. Εκτιμούμε ότι υπάρχουν non-core δανειακά χαρτοφυλάκια στην Ευρώπη πάνω από 2,5 τρισ. ευρώ, τα οποία και αντιπροσωπεύουν το 6% περίπου του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων όλων των τραπεζών.

Η απόσβεση ή η πώληση αυτών των χαρτοφυλακίων θα συνεχισθεί για πολλά χρόνια και θα αποτελέσει ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων των εξαγορών και συγχωνεύσεων στο μέλλον. Βάσει των συζητήσεών μας με τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Ευρώπη, αναμένουμε ότι φέτος μόνο θα πωληθούν χαρτοφυλάκια ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ, ενώ κατά τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια ο όγκος των συναλλαγών θα ξεπεράσει τα 500 δισ. ευρώ.

Μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι οι νέες κατηγορίες επενδυτών που εμφανίζονται στην αγορά, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, καθώς και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία. Αυτοί οι επενδυτές απαιτούν σταθερές αποδόσεις από μακροπρόθεσμες επενδύσεις και για το λόγο αυτό προσανατολίζονται συνήθως σε επενδύσεις σε χαρτοφυλάκια εξυπηρετούμενων δανείων.

Αρκετές ελληνικές τράπεζες έχουν πραγματοποιήσει πολύ επιτυχημένες πωλήσεις δανειακών χαρτοφυλακίων πριν την άνοιξη του 2009. Από τότε, η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα στο πολιτικό, νομικό και οικονομικό περιβάλλον αποκλείει στην παρούσα φάση αυτή την επιλογή. Παρόλα αυτά, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να επικεντρωθούν στη σημαντική, όσο και χρονοβόρα, διαδικασία της προεργασίας, έτσι ώστε, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς, να είναι σε θέση να κινηθούν γρήγορα για να επιτύχουν τις καλύτερες δυνατές τιμές πώλησης, μέσω μιας καλά οργανωμένης και διαφανούς διαδικασίας.

Η δυνατότητα δανειακής χρηματοδότησης (leverage) εξακολουθεί να έχει καταλυτική σημασία στην ολοκλήρωση των συναλλαγών, καθώς και στην αύξηση των τιμών πώλησης και της ρευστότητας στη συγκεκριμένη αγορά. Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων στην έρευνα δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν «leverage» για τις επενδύσεις τους το 2012. Παρά την αβεβαιότητα που επικρατεί στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι επενδυτές παραμένουν πεπεισμένοι ότι η χρηματοδότηση θα είναι διαθέσιμη για συναλλαγές το 2012 και μετέπειτα. Μόνο το 18% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι θα είναι πιο δύσκολο να εξασφαλισθεί το απαραίτητο «leverage» φέτος, σε σύγκριση με το 2011.

Ο Richard Thompson, πρόεδρος του European Portfolio Advisory Group της PwC, επεσήμανε ότι «ο βαθμός χρηματοδότησης θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αύξηση των τιμών και της ρευστότητας στην ευρωπαϊκή αγορά των δανειακών χαρτοφυλακίων και οι επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι σχετικά με τη δυνατότητα πρόσβασής τους σε περαιτέρω χρηματοδότηση για τις συναλλαγές του τρέχοντος έτους. Το κατά πόσο η χρηματοδότηση θα είναι πράγματι διαθέσιμη, θα διαπιστωθεί στην πορεία».

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι, ενώ η Αγγλία, η Γερμανία και η Ισπανία συνεχίζουν να κυριαρχούν στην αγορά των δανειακών χαρτοφυλακίων, παρατηρείται άνοδος του επενδυτικού ενδιαφέροντος στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, επακόλουθο και των ενεργειών στις οποίες έχουν προβεί οι τοπικές ρυθμιστικές αρχές, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.

Το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι πολύ μεγαλύτερο για τα δανειακά χαρτοφυλάκια που αφορούν εμπορική ακίνητη περιουσία (Commercial Real Estate – CRE), όπου και αναμένεται να εμφανισθεί η μεγαλύτερη επενδυτική δραστηριότητα το 2012. Το 57% των επενδυτών προτίθενται να κάνουν επενδύσεις σε μη εξυπηρετούμενα CRE χαρτοφυλάκια το 2012, ποσοστό που αυξήθηκε από το 2011 (41%).

 Η αγορά των καταναλωτικών δανείων (άνευ εξασφαλίσεων), όπως οι πιστωτικές κάρτες, παραμένει ενεργή, κυρίως στις αγορές όπου το επίπεδο των λογισμένων προβλέψεων επισφάλειας είναι υψηλότερο και όπου υπάρχουν δυνατότητες διαχείρισης/εξυπηρέτησης (servicing) των χαρτοφυλακίων αυτών.