«Γκρίζες Ζώνες» στην ασφάλιση αστικής ευθύνης επαγγελματικού χώρου

«Όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια, έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει». Αυτό ορίζει το άρθρο 914 του αστικού κώδικα, από το οποίο προκύπτει και η αστική ευθύνη επαγγελματικού χώρου, που αποτελεί άγνωστη έννοια για ένα μεγάλο μέρος των καταναλωτών και των επαγγελματιών στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γερμανία ή η Ιταλία. 

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχει δημοσιεύσει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, από το σύνολο των 67.423 συμβολαίων αστικής ευθύνης που έχουν συναφθεί το 2010, μόνο το 27,1% αφορά στην επαγγελματική ευθύνη, ενώ στα ίδια επίπεδα κυμαίνεται και το ποσοστό που αφορά στην παραγωγή ασφαλίστρων. Όσον αφορά στο ποσοστό που κατέχει η επαγγελματική ευθύνη στο σύνολο των ποσών των πληρωθεισών ζημιών της αστικής ευθύνης, αυτό ανέρχεται στο 8,2%.

Μερίδιο ευθύνης για το κενό ενημέρωσης τόσο των επαγγελματιών όσο και των πολιτών φέρει αναμφισβήτητα και η ασφαλιστική αγορά, στο βαθμό που δεν φρόντισε να ενημερώσει με τα σωστά μέσα τους καταναλωτές για τις ευθύνες και τους απρόβλεπτους κινδύνους με τους οποίους μπορούν να έρθουν αντιμέτωποι οι επαγγελματίες. 

Όπως αναφέρει η κα Δώρα Αποστολοπούλου, Διευθύντρια Ανάληψης Κινδύνων Λοιπών Κλάδων στην ERGO, «οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι διαμεσολαβούντες δεν προωθούν τον κλάδο και δεν ενημερώνουν σχετικά τους καταναλωτές. Είναι πολύ πιο εύκολο και αποδοτικό να προωθήσει κάποιος μια ασφάλιση που είναι υποχρεωτική (π.χ. αστική ευθύνη αυτοκινήτου) ή που αποτελεί προϋπόθεση για άλλες χρηματοοικονομικές συναλλαγές (π.χ. στεγαστικά δάνεια). Τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με το έλλειμμα γνώσης που υπάρχει στην ασφαλιστική αγορά για αυτόν το εξειδικευμένο κλάδο ασφάλισης, δεν βοηθούν στην ανάπτυξή του». 

Πέρα από αυτό όμως, από τις διαφορές που προκύπτουν σε τέτοιες περιπτώσεις, τελικά λίγες υποθέσεις φθάνουν στις αίθουσες των δικαστηρίων, καθώς τα εμπλεκόμενα μέρη προσπαθούν να τις επιλύσουν εξωδικαστικά. «Η έννοια της ευθύνης προς τρίτους για τις πράξεις και τις παραλείψεις μας ως ιδιώτες, αλλά και ως επιχειρηματίες, δεν είναι ανεπτυγμένη στην κοινωνία μας. Μικρές ζημιές που οφείλονται στην προσωπική ευθύνη ενός ιδιώτη ή ενός επαγγελματία, αντιμετωπίζονται μεταξύ των εμπλεκομένων με άμεσο και ανεπίσημο τρόπο, χωρίς κανείς να σκεφτεί να προχωρήσει την υπόθεση μέχρι τον ασφαλιστή ή τα δικαστήρια. Αν δε, συμβαίνει ο υπαίτιος της ζημιάς να είναι γνωστός του παθόντα, τότε πολύ σπάνια ο παθών διεκδικεί αποζημίωση με οποιονδήποτε τρόπο, επίσημο ή ανεπίσημο», αναφέρει σχετικά η κα Αποστολοπούλου.

Το μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων που καλύπτει η ασφάλιση αστικής ευθύνης επαγγελματικών χώρων, αλλά και η περιορισμένη διείσδυσή της στην ελληνική αγορά δείχνουν ότι αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο η ασφαλιστική αγορά μπορεί να αναπτυχθεί. Στη συνέχεια ακολουθούν απόψεις στελεχών της αγοράς.

Μάρκος Τρικούπης, underwriter στον τομέα αναλήψεων αστικής ευθύνης & μεταφορών της «Εθνικής Ασφαλιστικής»

Η «Εθνική Ασφαλιστική» παρέχει την κάλυψη αστικής ευθύνης χώρων για οποιοδήποτε χώρο που χρησιμοποιείται είτε μόνιμα είτε προσωρινά για επαγγελματικούς σκοπούς όπως (ενδεικτικά):
• Εμπορικά κέντρα
• Εμπορικά καταστήματα
• Γραφεία
• Κινηματογράφοι / θέατρα
• Εστιατόρια / ζαχαροπλαστεία
• Κέντρα διασκέδασης
• Κατασκηνώσεις / camping
• Ανοιχτοί χώροι αναψυχής
• Γυμναστήρια / σχολές χορού
• Εκπαιδευτήρια / βρεφονηπιακοί – παιδικοί σταθμοί / παιδότοποι
• Ξενοδοχεία / ενοικιαζόμενα δωμάτια
• Παντός είδους εκδηλώσεις και προαγωγικές δραστηριότητες (promotion activities)
• Εκθεσιακά – συνεδριακά κέντρα
• Βιομηχανικοί χώροι
• Πρατήρια υγρών καυσίμων / πλυντήρια αυτοκινήτων
• Σταθμοί και συνεργεία αυτοκινήτων

Η κάλυψη αστικής ευθύνης επαγγελματικού χώρου αναφέρεται στις σωματικές βλάβες ή τις υλικές ζημίες που μπορούν να προκληθούν σε τρίτους από αμέλεια του ασφαλιζόμενου, βάσει των άρθρων 914-932 του αστικού κώδικα και περιλαμβάνει και τις πιο κάτω επεκτάσεις:
• Εργοδοτική ευθύνη
• Ζημιές σε τρίτους από τη λειτουργία ανελκυστήρων
• Ζημιές σε τρίτους από πυρκαγιά ή έκρηξη
• Τροφική δηλητηρίαση
• Φόρτωση – εκφόρτωση αντικειμένων και εμπορευμάτων
• Ζημιές σε τρίτους από την πτώση φωτεινών ή μη πινακίδων στο χώρο του ασφαλισμένου
• Ζημιές σε τρίτους από τη λειτουργία όλων των βοηθητικών χώρων των εγκαταστάσεων του ασφαλισμένου, όπως πισίνες, παιδικές χαρές, γήπεδα, κομμωτήρια, Spa κ.λπ., αν πρόκειται για ξενοδοχεία, τις δραστηριότητες εκτός εγκαταστάσεων αν πρόκειται για εκπαιδευτήρια κ.λπ.

Οι προοπτικές του κλάδου αστικής ευθύνης στη χώρα μας είναι μεγάλες για δύο βασικούς λόγους: η ασφάλιση αυτή δεν είναι διαδεδομένη όσο θα έπρεπε αφενός και αφετέρου, λόγω του ότι είναι συνυφασμένη με όλες τις δραστηριότητες του ανθρώπου, το εύρος της είναι διαρκώς επεκτεινόμενο.

Δώρα Αποστολοπούλου, διευθύντρια ανάληψης κινδύνων λοιπών κλάδων στην Ergo

Η κάλυψη της γενικής αστικής ευθύνης είναι μια μορφή ασφάλισης λιγότερο διαδεδομένη στην ελληνική αγορά ασφάλισης περιουσίας. 

Σκοπός της είναι να αποζημιώσει βλάβες σε τρίτα πρόσωπα, που προκαλούνται από πράξεις ή παραλείψεις του ασφαλισμένου και για τις οποίες αυτός είναι υπεύθυνος, όπως προβλέπεται από το άρθρο 914 του Αστικού Κώδικα («όποιος ζημιώνει άλλον, παράνομα και υπαίτια, έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει»). Οι καλυπτόμενες περιπτώσεις μπορεί να είναι σωματικές βλάβες ή υλικές ζημιές. Είναι εύλογο λοιπόν ότι μια τέτοιου είδους προστασία είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία, αφού, συν τοις άλλοις, εμπεριέχει την υποχρέωση συμμόρφωσης με το νόμο και μάλιστα για ποσό αποζημίωσης το οποίο δεν είναι δυνατό να έχει προβλεφθεί. Ειδικά στις μέρες μας η ασφάλιση της γενικής αστικής ευθύνης είναι ακόμα πιο απαραίτητη λόγω της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με την κοινοτική, η οποία προβλέπει περισσότερες περιπτώσεις ευθύνης μεταξύ των προσώπων, φυσικών ή νομικών. 

Από τα πιο πάνω είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς ότι η ασφάλιση της γενικής αστικής ευθύνης απευθύνεται σε όλες τις επιχειρήσεις οι οποίες κατά την καθημερινή λειτουργία τους έχουν επαφή με πελάτες, προμηθευτές, επισκέπτες και στους οποίους είναι πιθανό να προξενήσουν άθελά τους ζημιές. Το εύρος των κινδύνων που παραμονεύουν είναι ιδιαίτερα μεγάλο και κινείται μεταξύ απλών και προβλεπόμενων περιπτώσεων, π.χ. μιας απλής πτώσης ενός τρίτου λόγω του ολισθηρού δαπέδου ή της αποκόλλησης φωτεινής επιγραφής  από την πρόσοψη ενός καταστήματος που προκάλεσε υλικές ζημιές σε σταθμευμένο όχημα, μέχρι περιπτώσεις που δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν και μάλιστα αποτελούν και την πλειονότητα. 

Δεδομένης της αναγκαιότητας της συγκεκριμένης ασφάλισης και εφαρμόζοντας τη δέσμευση προς τους πελάτες της για διαφοροποίηση από οτιδήποτε παλιό και ξεπερασμένο στον ασφαλιστικό χώρο, η Ergo παρέχει μια ευρεία γκάμα προτιμολογημένων πακέτων ασφάλισης, με κυμαινόμενα όρια αποζημίωσης, που απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα εμπορικών χρήσεων, όπως γραφεία, εστιατόρια, ξενοδοχεία, εκπαιδευτήρια κ.λπ. Παράλληλα, η Ergo προσφέρει λύσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε πελάτη, βασιζόμενη και στην πολυετή εμπειρία που διαθέτει, αλλά και στην πιο εξειδικευμένη τεχνογνωσία που αντλεί από τη μητρική της εταιρεία Munich Re, το μεγαλύτερο αντασφαλιστικό όμιλο παγκοσμίως. 

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, αλλά και το κόστος απόκτησης ενός προγράμματος γενικής αστικής ευθύνης το οποίο δεν είναι σε καμία περίπτωση απαγορευτικό, θα έπρεπε να μιλάμε για εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου. Καθώς όμως η συγκεκριμένη ασφάλιση δεν βρίσκεται ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων του σύγχρονου, ιδιαίτερα του μικρομεσαίου, επιχειρηματία και δεδομένης της ανασφάλειας που επικρατεί σε όλες τις μορφές της οικονομικής δραστηριότητας, προκειμένου ο κλάδος να αναπτυχθεί, εναπόκειται στις προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων στην ασφαλιστική αγορά να πείσουμε τους επαγγελματίες για την πραγματικά πολύ σημαντική ανάγκη ασφάλισης των ευθυνών τους.

Χρήστος Χασιώτης, manager του κλάδου αναπτυσσόμενων αγορών και αστικής ευθύνης στην Chartis

Η ασφάλιση αστικής ευθύνης είναι το ασφαλιστικό προϊόν που ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που κάθε επιχείρηση έχει απέναντι σε όλους όσους εμπλέκονται ή επηρεάζονται από τη λειτουργία της, δηλαδή τους μετόχους, πελάτες, εργαζομένους και εν γένει κάθε τρίτο πρόσωπο. Από ένα κατάστημα λιανικής πώλησης, μέχρι μια παραγωγική μονάδα ή μία εταιρεία παροχής υπηρεσιών, όλοι υπέχουν ευθύνη βάσει του Αστικού Κώδικα για ζημίες προσώπων (οικονομικές, σωματικές, περιουσιακές) που απορρέουν από την εν γένει δραστηριότητα της επιχείρησης, τα προϊόντα της, τις υπηρεσίες της, τις εγκαταστάσεις της, τη διαφημιστική της επικοινωνία, καθώς και την ιδιότητα του εργοδότη απέναντι στους εργαζόμενους.

Στην Chartis διαθέτουμε μια πληθώρα προγραμμάτων για την κάλυψη ευθυνών, όπως:

- Smart Business Solutions – προτιμολογημένα προγράμματα για την κάλυψη της γενικής αστικής ευθύνης και της εργοδοτικής ευθύνης, δηλαδή των βασικών μορφών αστικής ευθύνης, που απευθύνονται σε εκπαιδευτήρια, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, κατασκευαστικά έργα.

- Smart Business Solutions – πολυασφαλιστήρια που απευθύνονται σε περισσότερα από 400 επαγγέλματα/είδη επιχειρήσεων, όπου εκτός από τη γενική και εργοδοτική ευθύνη, το συμβόλαιο προβλέπει την κάλυψη της αστικής ευθύνης προϊόντος και της αστικής ευθύνης διεύθυνσης και στελεχών. Επιπλέον, το συμβόλαιο παρέχει και κάλυψη κατά παντός κινδύνου για τα περιουσιακά στοιχεία, την ασφάλιση των χρημάτων που εισπράττει και μεταφέρει, τη διακοπή εργασιών, συμπληρωματικά έξοδα, καθώς και το προσωπικό ατύχημα του επιχειρηματία και των εργαζόμενων. 

- Commercial General Liability – για την κάλυψη της γενικής αστικής ευθύνης, της εργοδοτικής ευθύνης, της ευθύνης προϊόντος και της ευθύνης προσβολής προσωπικότητας και βλάβης από διαφήμιση, που απευθύνεται σε όλες τις κατηγορίες επιχειρήσεων (βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες). 

- EnviroPro – για την κάλυψη της ευθύνης έναντι του περιβάλλοντος, που απευθύνεται σε βιομηχανίες, διαχείριση αποβλήτων, κατασκευαστικές εταιρείες, κ.ά.

- ManagementGuard – για την κάλυψη της ευθύνης των στελεχών διοίκησης έναντι αξιώσεων που εγείρονται από εργαζόμενους, καταναλωτές, συνεργάτες, προμηθευτές, ανταγωνιστές και άλλα συναλλασσόμενα μέρη της επιχείρησης.
- Professional Indemnity – για την κάλυψη της ευθύνης από λάθος ή παράλειψη στην παροχή υπηρεσιών, που απευθύνεται σε αρχιτέκτονες, δικηγόρους, λογιστές, εταιρείες τεχνολογίας, επικοινωνίας και πολυμέσων, τουριστικά γραφεία, κ.ά.

Η συνεχώς αυξανόμενη τάση, τόσο στη συχνότητα διεκδίκησης απαιτήσεων όσο και στα ποσά των αξιώσεων, καθιστά την ασφάλιση αστικής ευθύνης απαραίτητη για κάθε επιχείρηση και η Chartis, με τη διεθνή τεχνογνωσία της και την έμφαση στην καινοτομία, θα συνεχίσει να παρέχει νέες, και προσαρμοσμένες στις τοπικές ανάγκες, ασφαλιστικές λύσεις.