«Βυθίζεται» η ασφάλιση σκαφών

Πτωτικά κινείται η ασφάλιση σκαφών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών εταιρειών το 2010 τα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα στον κλάδο έφτασαν τα 15 εκατ. ευρώ από 15,6 εκατ. ευρώ το 2009. Από τα παραπάνω ασφάλιστρα, τα 4,1 εκατ. ευρώ αναλογούσαν στην ασφάλιση της  αστικής ευθύνης των σκαφών. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι τυχαία καθώς συμβαδίζει με τις πωλήσεις σκαφών αναψυχής στη χώρα μας, οι οποίες από το 2009 μέχρι το 2010 μειώθηκαν κατά 26%.

Ενδεικτική είναι η εικόνα της αγοράς σκαφών έως 10 μέτρων, που σύμφωνα με τον κ. Ηλία Περιμένη, πρόεδρο του ΣΕΚΑΠΛΑΣ ΠΕΕΥ (Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Πολυεστερικών Σκαφών Παρελκομένων Εξαρτημάτων Εμπόρων και Υπηρεσιών) τα τελευταία πέντε χρόνια καταγράφει φθίνουσα πορεία. Το 2007 εγράφησαν στα λεμβολόγια περίπου 12.000 σκάφη ενώ το 2011 ο αριθμός τους ανήλθε περίπου στα 3.500 σκάφη. Όπως μας ανέφερε η μείωση αυτή αφενός οφείλεται στην οικονομική ύφεση που αν και εκδηλώθηκε τα προηγούμενα χρόνια σίγουρα υπέβοσκε πολύ νωρίτερα και αφετέρου στα τεκμήρια που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της αγοράς σκαφών. 

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, στα «σκάφη αναψυχής» εντάσσονται όλα όσα έχουν μήκος άνω των 7 μέτρων, όλα τα ταχύπλοα, καθώς επίσης και τα θαλάσσια μοτοποδήλατα, τα water jet και τα Hover Craft. Επιπρόσθετα όπως προβλέπεται στο ν. 2743/1999 η μετακίνηση και κυκλοφορία επαγγελματικών πλοίων αναψυχής επιτρέπεται μόνον αν αυτά είναι ασφαλισμένα τουλάχιστον για:
α) Αστική ευθύνη για θανάτους και σωματικές βλάβες επιβαινόντων και τρίτων από πρόσκρουση, σύγκρουση, ναυάγιο ή οποιαδήποτε άλλη αιτία. Το ασφαλιστικό ποσό καθορίζεται σε 300.000 ευρώ ανά ατύχημα

β) Αστική ευθύνη για υλικές ζημίες επιβαινόντων και τρίτων από πρόσκρουση, σύγκρουση, ναυάγιο ή οποιαδήποτε άλλη αιτία. Το ασφαλιστικό ποσό καθορίζεται 150.00 ευρώ ανά ατύχημα

γ) Πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης. Τo ασφαλιστικό ποσό καθορίζεται σε 90.000 ευρώ ανά ατύχημα

Η ασφάλιση σκαφών με αριθμούς

Στην Ελλάδα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχει δημοσιεύσει η ΕΑΕΕ ο υπολογιζόμενος δείκτης ζημιών, με βάση το οικονομικό έτος, ήταν 60,0% (65,8% το 2009) και το κόστος πρόσκτησης εργασιών 18,0% (από 16,8% το 2009). Το ποσοστό του δικαιώματος συμβολαίου επί των εγγεγραμμένων ασφαλίστρων κυμάνθηκε κατά μέσον όρο στο 11,6%, από 11,3% το 2009.
Αν και τα περισσότερα ασφαλισμένα σκάφη είναι αυτά της προσωπικής αναψυχής, τα επαγγελματικά αναλογικά υπερέχουν στις ζημιές και στις αποζημιώσεις. Παρόμοια είναι η εικόνα όταν τα σκάφη διαχωρίζονται με κριτήριο τη μηχανοκίνηση. Η συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλισμένων σκαφών διαθέτει μηχανοκίνηση αλλά τα ιστιοπλοϊκά είναι αυτά τα οποία έχουν μεγαλύτερη μέση και μέγιστη ασφαλιζόμενη αξία. Οι κύριες αιτίες καταβολής αποζημίωσης είναι αυτές της κλοπής, των μηχανικών βλαβών και οι ζημιές στο ελικοαξονικό σύστημα. Μεγαλύτερη μέση αποζημίωση ανά αιτία ζημιάς παρουσιάζουν η φωτιά/έκρηξη, οι ζημιές κατά τη μεταφορά και οι σωματικές βλάβες τρίτων.

Από τη μελέτη των στοιχείων των αποζημιώσεων ανά έτος έκδοσης ασφαλιστηρίου συμβολαίου, φαίνεται ότι ο κλάδος απολαμβάνει υψηλού δείκτη αποθεματοποίησης και ότι ο δείκτης ζημιών εκτιμάται στο 45,8% κατά μέσον όρο τα δύο τελευταία έτη (2009-2010).

Οι συνολικές καταβολές για αποζημιώσεις κατά τη διάρκεια του έτους ήταν 11,4 εκατομμύρια ευρώ για 1.013 απαιτήσεις. Το απόθεμα εκκρεμών ζημιών του 2010 μειώθηκε στα 8,9 εκατομμύρια ευρώ από τα 10,8 εκατομμύρια ευρώ και αφορά σε 622 περιπτώσεις. Κατά τη διάρκεια του 2010, τα δικαιώματα συμβολαίου έφτασαν στα 1,7 εκατομμύρια ευρώ και οι προμήθειες τα 2,7 εκατομμύρια ευρώ.

Η εγγεγραμμένη παραγωγή των πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων έφτασε τα 12,6 εκατομμύρια ευρώ. Για το σύνολο των συμβολαίων, οι πληρωθείσες ζημιές έφτασαν τα 4,1 εκατομμύρια ευρώ. Στο τέλος του έτους εκκρεμούσαν αποζημιώσεις ύψους 3,6 εκατομμύριων ευρώ.

Στατιστικά στοιχεία συμβολαίων

Η συντριπτική πλειοψηφία των σκαφών (σχεδόν 86%) δηλώνεται στην «προσωπική αναψυχή». Σε μικρότερο ποσοστό (70%) διαμορφώνονται οι ζημιές οι οποίες εκδηλώνονται από αυτά τα σκάφη. Στην παραγωγή ασφαλίστρων, τα «επαγγελματικά με πλήρωμα» εμφανίζουν αναλογικά πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή από ότι εμφανίζει ο αριθμός των συμβολαίων τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τις πληρωθείσες ζημιές, καθώς τα «επαγγελματικά με πλήρωμα» εμφανίζονται πρώτα στη σχετική κατηγορία. Τέλος, οι εκκρεμείς ζημιές εμφανίζουν μεγάλη διασπορά σε ζημίες σε σχέση με την κατανομή των
ασφαλιστηρίων συμβολαίων.

Αποζημιώσεις  

Ο πιο συνήθεις αιτίες απαιτήσεων για αποζημιώσεις είναι η κλοπή (21,8%), οι μηχανικές βλάβες (14,3%), και η πρόσκρουση/σύγκρουση (11,8%). Το ποσοστό της κατηγορίας «άλλες αιτίες» γνώρισε μεγάλη μείωση (7,0% συμμετοχή το 2010 από 14,3% το 2009. Φαίνεται ότι οι ζημιές λόγω της πρόσκρουσης / σύγκρουσης, των άσχημων καιρικών συνθηκών και των ζημιών κατά την ανέλκυση / καθέλκυση διατηρούν σχετικά σταθερή συχνότητα εμφάνισης. Αύξηση σε συχνότητα εμφάνισαν τα αίτια της κλοπής και των κακόβουλων βλαβών. Αντιθέτως, μείωση παρατηρήθηκε στα αίτια της προσάραξης και της φωτιάς / έκρηξης.

Οι καταβολές αποζημιώσεων για τις ζημιές από μηχανικές βλάβες (20,8%), η πρόσκρουση/σύγκρουση (14,9%) και οι άσχημες καιρικές συνθήκες (13,1%) εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά. Μεγάλη μείωση εμφάνισαν τα αίτια της φωτιάς/έκρηξης και των άλλων αιτιών.

Στη συνέχεια ακολουθούν απόψεις στελεχών της αγοράς σχετικά με τα νέα προγράμματα ασφάλισης σκαφών αναψυχής.

Αναστασία Σιμαντίρα, Yacht Line Manager στην Aigaion Ασφαλιστική

Στις μέρες μας, που τα οικονομικά βάρη έχουν καταλήξει να είναι δυσβάστακτα, είναι αναμενόμενο το κόστος της ασφάλισης να γίνεται ένα υπολογίσιμο έξοδο, το οποίο ο ασφαλιζόμενος προσπαθεί να μειώσει στο ελάχιστο. Σ ’αυτό το σημείο όμως, γίνεται και το συνηθέστερο λάθος επιλογής της ασφάλισης με γνώμονα το οικονομικότερο ασφάλιστρο, χωρίς τον συνυπολογισμό των παρεχόμενων καλύψεων και των όρων ασφάλισης. 

Η γκάμα των ασφαλιστικών προϊόντων διευρύνεται διαρκώς με σκοπό την επίτευξη της ισορροπημένης αντιστοιχίας μεταξύ ασφαλίστρου και παρεχόμενων καλύψεων ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανάγκες έκαστου ασφαλιζομένου. Εντούτοις, οι υποχρεώσεις κάθε ιδιοκτήτη προς το σκάφος του δεν τελειώνουν με την επιλογή του κατάλληλου ασφαλιστικού προϊόντος.
Στην ασφαλιστική αγορά, είθισται να πλανάται η πεποίθηση ότι η ευθύνη του ασφαλιζομένου προς κάποιο περιουσιακό του στοιχείο εκτείνεται μέχρι τη χρονική στιγμή που συνάπτει την ασφαλιστική σύμβαση ιδίων ζημιών για την περιουσία του. Αυτή η λανθασμένη αντίληψη, που υπάρχει κυρίως στην Ελλάδα, είναι η απαρχή δημιουργίας πολλών παρεξηγήσεων και προβλημάτων.
Κρίνεται απαραίτητο, ο ασφαλιζόμενος να γνωρίζει ότι οι υποχρεώσεις του που απορρέουν από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο δεν περιορίζονται μόνο στην καταβολή του ασφαλίστρου. Για παράδειγμα, το να πράττει πάντα ως «συνετός ανασφάλιστος», το οποίο είναι μία βασική αρχή της ασφάλισης, συμπεριλαμβάνεται στις κύριες υποχρεώσεις του. 

Επομένως, το σκεπτικό και η νοοτροπία ότι εφόσον κάποιος είναι ασφαλισμένος, δεν χρειάζεται να προσέχει το περιουσιακό του στοιχείο στον ίδιο βαθμό με αυτόν που δεν είναι, επιβάλλεται να εκλείψει. Παραδείγματος χάριν, είναι υποχρέωση του ασφαλιζομένου να φροντίζει να ελλιμενίζει ή να παροπλίζει το σκάφος του σε περιοχές που πληρούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις, όπως φύλαξης, σωστής περίφραξης, προστασίας από την κακοκαιρία κ.ο.κ., ανεξαρτήτως με το εάν είναι απαιτητό κάτι τέτοιο από τους όρους του ασφαλιστηρίου ή όχι. Άλλωστε, οι όροι και οι προϋποθέσεις χρησιμεύουν ιδιαίτερα στην παροχή πληροφοριών και διευκρινίσεων στους ασφαλιζομένους. Παρόλα αυτά, συχνά οι ασφαλιζόμενοι παραλείπουν ή θεωρούν περιττή την ανάγνωση των όρων και προϋποθέσεων ασφάλισης. 

Το αποτέλεσμα είναι να μην γνωρίζουν για ποιους κινδύνους ασφαλίζονται επί της ουσίας ή ποιες ενέργειες είναι απαραίτητες από την πλευρά τους για να καλύπτονται ασφαλιστικά. Επομένως, όταν επέλθει κάποιος ασφαλιστικός κίνδυνος, όπως μία κλοπή για παράδειγμα – η οποία είναι από τους δημοφιλέστερους κινδύνους στις μέρες μας – βρίσκονται προ εκπλήξεως αν η ασφαλιστική εταιρεία δεν τους αποζημιώσει π.χ. επειδή δεν υπήρχαν ίχνη παραβίασης/διάρρηξης, ή επειδή το σκάφος ήταν παροπλισμένο αφύλακτο σε οικόπεδο / αγρό κ.ο.κ., μολονότι παραβιάστηκαν βασικές προϋποθέσεις για την ισχύ της ασφαλιστικής κάλυψης.

Ως εκ τούτου, το οικονομικό ασφάλιστρο ως βασικό κριτήριο επιλογής για την κάλυψη του σκάφους σε συνδυασμό με την ανεπαρκή πληροφόρηση/ενημέρωση για τους όρους ασφάλισης και την έλλειψη της δέουσας επιμέλειας από την μεριά του ασφαλιζομένου, οδηγούν στην δημιουργία προβλημάτων και διαφωνιών, κατά την επέλευση ενός ασφαλιστικού κινδύνου.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, θεωρούμε σημαντική και απαραίτητη τη μελέτη των ασφαλιστικών όρων, τη σωστή και έγκαιρη έρευνα της αγοράς και την προσεκτική επιλογή των διαμεσολαβητών & ασφαλιστικών εταιρειών, ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις στο μέλλον. Το θέμα της ασφαλιστικής κάλυψης είναι ουσιώδες και πρέπει να αντιμετωπίζεται με την σοβαρότητα που του αρμόζει.

Θανάσης Πετρόπουλος, Chief Underwriter, Consumer Lines στην Chartis

Οι Έλληνες ανέκαθεν είχαν μία ιδιαίτερα στενή σχέση με την πλεύση και τα σκάφη αναψυχής. Μπορεί οι ρυθμοί πώλησης σκαφών να έχουν πέσει σε σχέση με προηγούμενα έτη, ωστόσο και φέτος το καλοκαίρι αναμένουμε πως οι ιδιοκτήτες σκαφών θα τα χρησιμοποιήσουν, έστω και λιγότερο, για τις προσωπικές τους διακοπές.

Έχοντας φτάσει στην περίοδο όπου όλοι οι ιδιοκτήτες σκαφών ετοιμάζονται για το καλοκαίρι και επιλέγουν την ασφάλιση για το σκάφος τους, ερχόμαστε αντιμέτωποι με συχνά ερωτήματα ασφαλισμένων για το ιδανικό εύρος των καλύψεών τους. 

Η Chartis, με πολύχρονη εμπειρία στην ασφάλιση σκαφών αναψυχής, έχει δημιουργήσει προγράμματα με πολύ καλή σχέση τιμής και προσφερόμενης κάλυψης για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε ασφαλιζόμενου.

Το βασικό πακέτο κάλυψης της  Chartis, πέραν της Αστικής Ευθύνης, η οποία βάσει νόμου είναι υποχρεωτική για όλα τα σκάφη αναψυχής άνω των 7 μέτρων και όλα τα ταχύπλοα, παρέχει μία σειρά επιπλέον καλύψεων όπως το κόστος που προκύπτει για την ανέλκυση ή μετακίνηση ναυαγίου, ζημίες σε τρίτους κατά την οδική μεταφορά του σκάφους ή κάλυψη προσωπικού ατυχήματος του κυβερνήτη και των επιβαινόντων. Το ετήσιο κόστος ασφάλισης για όλες τις προαναφερόμενες καλύψεις για σκάφη μήκους μέχρι 10 μέτρα δεν ξεπερνά τα ευρώ161.

Περνώντας σε ένα πιο ενισχυμένο πακέτο καλύψεων, η Chartis προβλέπει κάλυψη κατά παντός κινδύνου όπου, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται ζημίες από σύγκρουση, πρόσκρουση, βύθιση, ανατροπή, κακοκαιρία, κλοπή, πειρατεία, πυρκαγιά, κακόβουλες ενέργειες . Παράλληλα, το σκάφος καλύπτεται όταν πλέει, ελλιμενίζεται, βρίσκεται εκτός θαλάσσης σε προστατευόμενο χώρο, καθώς και κατά τη διάρκεια της οδικής μεταφοράς του. Σε αυτές τις περιπτώσεις το συμβόλαιο προσαρμόζεται στα μέτρα του πελάτη για να καλύψει τις δικές του συγκεκριμένες ανάγκες. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η πλειοψηφία των αποζημιώσεων που δίνονται από την Chartis αφορούν σε αυτές τις κατηγορίες ζημιών.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τα παραπάνω, βλέπουμε πως τα πακέτα κάλυψης διαμορφώνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και την οικονομική δυνατότητα όλων των ασφαλισμένων. Αν σκεφτούμε μάλιστα πως μία μέση ζημία για σκάφη προσωπικής αναψυχής ανέρχεται στα ευρώ7.000*, είναι σαφές πως το κόστος του ασφαλίστρου είναι η ελάχιστη επένδυση του ιδιοκτήτη στην εξασφάλιση της περιουσίας του.

*Στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών για το 2010.

Κατερίνα Ιωαννίδου, Διευθύντρια Παραγωγής στην Interlife

Δύο προγράμματα που προσφέρουν στους κατόχους σκαφών, μηχανοκινήτων και μη, πλήρη ασφάλιση, παρέχει η Interlife Ασφαλιστική. Τα προγράμματα  Mare Basic και Mare Extra ασφαλίζουν όλα τα είδη σκαφών ιδιωτικών και επαγγελματικών (ακόμη και τα πλωτά μέσα αναψυχής) με πολύ ανταγωνιστικά ασφάλιστρα.

Mare Basic

Το πρόγραμμα Mare Basic σχεδιάστηκε για όλα τα σκάφη αναψυχής, ιδιωτικής χρήσης, μηχανοκίνητα και μη, προσφέροντας την υποχρεωτική από τον νόμο ασφάλιση αστικής ευθύνης, με βασικό χαρακτηριστικό του το προσιτό κόστος ασφαλίστρων.

Συγκεκριμένα το πρόγραμμα παρέχει τις παρακάτω καλύψεις :

• Σωματικές Βλάβες Επιβαινόντων και Τρίτων για Ασφαλιζόμενο Κεφάλαιο 300.000 ευρώ ανά περιστατικό,
• Υλικές Ζημίες σε Αντικείμενα Επιβαινόντων και Τρίτων για Ασφαλιζόμενο Κεφάλαιο 150.000 ευρώ ανά περιστατικό και
• Πρόκληση Θαλάσσιας Ρύπανσης για Ασφαλιζόμενο Κεφάλαιο 90.000 ευρώ

Το πρόγραμμα Mare Basic παρέχεται και σε μηχανοκίνητα σκάφη αναψυχής επαγγελματικής χρήσης για τις ανωτέρω καλύψεις και κεφάλαια. Το πρόγραμμα μπορεί να επεκταθεί και για τα Επαγγελματικά Μεταφοράς Ατόμων, δηλαδή για περιηγητικά – τουριστικά και δρομολογιακά (μικρά δρομολόγια).

Μέσω του προγράμματος καλύπτεται επίσης και η αστική ευθύνη μη Μηχανοκίνητων Σκαφών Επαγγελματικής Χρήσης όπως είναι τα ενοικιαζόμενα πλωτά μέσα αναψυχής (κανό, ιστιοσανίδες, θαλάσσια ποδήλατα κ.λ.π.) για τις παρακάτω καλύψεις και κεφάλαια :

• Σωματικές Βλάβες για Ασφαλιζόμενο Κεφάλαιο 150.000 ευρώ ανά περιστατικό και
• Υλικές Ζημίες για Ασφαλιζόμενο Κεφάλαιο 90.000 ευρώ ανά περιστατικό

Mare Extra

Το πρόγραμμα Mare Extra δημιουργήθηκε για να καλύψει ζημίες ή απώλειες μηχανοκίνητων και ιστιοφόρων σκαφών που μπορεί να προκληθούν σε σκάφος αναψυχής ιδιωτικής χρήσεως, είτε κατά τη διάρκεια χρήσης του, είτε κατά την περίοδο που βρίσκεται παροπλισμένο. Πρόκειται για ένα πληρέστατο πακέτο καλύψεων που περιλαμβάνει τις υποχρεωτικές από το νόμο καλύψεις της αστικής ευθύνης όπως περιγράφονται στο Mare Basic, καθώς και ασφαλίσεις κατά ζημιών που θα προκληθούν από φωτιά, βύθιση, κλοπή, έκρηξη, κ.λ.π., με ιδιαίτερα ανταγωνιστικά ασφάλιστρα, προσιτά σε όλους.

Χαρακτηριστικά προγράμματος

Οι βασικές καλύψεις του κλάδου παρέχονται από τις διεθνώς χρησιμοποιούμενες ρήτρες του Ινστιτούτου Ασφαλιστών του Λονδίνου (Institute Yachts Clauses), οι οποίες ορίζουν μια συγκεκριμένη έκταση ασφαλιστικής κάλυψης. Στις ειδικές αυτές ρήτρες έχουμε προσαρτήσει επιπλέον κινδύνους, οι οποίοι προσφέρονται στο πακέτο αυτό.

Πιο αναλυτικά καλύπτονται :

• Ζημίες από Κακοκαιρία, Κινδύνους Θάλασσας, Ποταμών, Λιμνών,
• Πυρκαγιά από οποιαδήποτε αιτία,
• Πειρατεία, Εκβολή
• Πρόσκρουση, Έκρηξη, Κακόβουλες Πράξεις, Σεισμό, Ηφαιστειακή Έκρηξη ή Κεραυνό,
• Ατυχήματα από την Φόρτωση, Εκφόρτωση ή Μετακίνηση Προμηθειών,
• Κλοπή ολόκληρου του Σκάφους ή Βαρκών ή Εξωλέμβιας Μηχανής,
• Ζημίες στο ίδιο το Σκάφος
• Έξοδα Επιθεωρήσεως Υφάλων του Σκάφους μετά από προσάραξη

Το κόστος των Ασφαλίστρων εξαρτάται από την αξία του σκάφους, καθώς και την ηλικία του. Αξίζει να σημειωθεί ότι με μία μικρή επιβάρυνση των ασφαλίστρων, μπορεί να καλυφθεί και η συμμετοχή του ασφαλιζομένου σε αγώνες.

Διευκρινιστικά αναφέρουμε, ότι χορηγούνται εκπτώσεις λόγω ομαδικής ασφάλισης και βραχυπροθέσμου διάρκειας συμβολαίου.