Αναγκαίες και άλλες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας

Ανεπαρκείς θεωρούνται οι πρόσφατες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας σύμφωνα με το δείκτη συνταξιοδοτικής ικανότητας (Pension Sustainability Index) της Allianz που εξετάζει ποια συνταξιοδοτικά συστήματα είναι καλύτερα προετοιμασμένα για το μέλλον. 

Ο δείκτης αξιολογεί την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα 44 χωρών, προκειμένου να καταστούν βιώσιμα, με βάση παράγοντες όπως το δημογραφικό προφίλ κάθε χώρας, η ηλικία συνταξιοδότησης, τα επίπεδα εθνικού χρέους και τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης. 

Στην κορυφή του Pension Sustainability Index για το 2011 είναι Αυστραλία, με βαθμολογία 2 στο δείκτη. Η διαβάθμιση κυμαίνεται από 1 έως 10, και το 1 δείχνει την ανάγκη μικρότερης μεταρρύθμισης. Τη χειρότερη βαθμολογία έχει η Ελλάδα, τα οικονομικά προβλήματα της οποίας την ώθησαν σύμφωνα με τους ειδικούς της Allianz, στο κατώτερο άκρο της κλίμακας. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα είναι ότι στην αναλογία ηλικιωμένων – εργαζομένων ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων ανθρώπων είναι κατά 29% υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. 

Η χαμηλή ηλικία συνταξιοδότησης, που διαμορφώνεται στα 61 χρόνια κατά μέσο, σε συνδυασμό με το υψηλό δημόσιο χρέος, δημιουργούν ένα ισχυρό κοκτέιλ αρνητικών πιέσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα συμπεράσματα αυτά, οι συντάκτες της μελέτης έχουν λάβει υπόψη τους τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη χώρα, στο πλαίσιο της συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. 

«Η Αυστραλία διαθέτει ένα σύστημα χαμηλών δημόσιων συντάξεων που σε συνδυασμό με τον υψηλή ικανότητα χρηματοδότησης, επιτρέπει στη χώρα να είναι καλύτερα προετοιμασμένη, χωρίς να επιβαρύνει ιδιαίτερα τα δημοσιονομικά της», επισημαίνει η Brigitte Miksa, επικεφαλής τμήματος Διεθνών Συντάξεων της Allianz. Η Αυστραλία ωφελείται επίσης από τις ευνοϊκές δημογραφικές εξελίξεις και την ορθή διαχείριση των δημοσιονομικών της, σημειώνεται στην έκθεση, ενώ σε καλή επίσης κατάταξη σύμφωνα με τον ίδιο δείκτη είναι η Σουηδία, η Δανία, η Νέα Ζηλανδία και οι Κάτω Χώρες.

Γενικότερα η μελέτη διαπίστωσε ότι ένας κρίσιμος παράγοντας στην αξιολόγηση του 2011 (έναντι της έκδοσης του 2009) ήταν ο αρνητικός αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στο εθνικό χρέος και συνεπώς και στην ικανότητα υποστήριξης συνταξιοδοτικών συστημάτων. Η Ελλάδα και η Ιρλανδία είναι μεταξύ των χωρών που χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά. Στη Γαλλία και την Ισπανία η κρίση ανέτρεψε την όποια θετική επιρροή είχαν οι μεταρρυθμίσεις, ενώ αντίθετα, η Φινλανδία και η Νορβηγία ωφελήθηκαν από την ισχυρή δημοσιονομική τους κατάσταση. 

Σε ότι αφορά την Ανατολική Ευρώπη, τα αυξανόμενα επίπεδα χρέους προέτρεψαν πολλές χώρες να αντιστρέψουν τα συστήματά τους, από ιδιωτικά χρηματοδοτούμενα σε δημόσια διανεμητικά συστήματα. «Ενώ τέτοια μέτρα έχουν βελτιώσει τα δημοσιονομικά προβλήματα στο βραχυπρόθεσμο μέλλον, έχουν μειώσει τους συνταξιοδοτικούς πόρους και θα επηρεάσουν μακροπρόθεσμα την ικανότητα υποστήριξης αυτών των συστημάτων», σχολιάζει Renate Finke, οικονομολόγος της AGI και συντάκτης της μελέτης.