ΧΑ: Αποδίδει ευκαιριακά, αναζητώντας κατεύθυνση

Στις «εγχώριες» δυνάμεις στηρίζεται, κατά κύριο λόγο, το τελευταίο διάστημα το ελληνικό χρηματιστήριο, που έχει καταγράψει από τις αρχές του έτους σημαντική άνοδο, με πρωταγωνίστριες τις τραπεζικές μετοχές. Στις χαμηλές υποτιμήσεις που διαμορφώθηκαν το 2011 και στις προσδοκίες για διάσωση της Ελλάδας και διάψευση των καταστροφικών σεναρίων περί χρεωκοπίας και εξόδου της χώρας από το ευρώ, αποδίδουν οι αναλυτές το πρόσφατο «ράλι» και εκτιμούν ότι οι έντονες διακυμάνσεις που σημειώνονται αυτή την περίοδο, θα συνεχιστούν μέχρι να ξεκαθαρίσει το «τοπίο».

Προς το παρόν πάντως, οι ξένοι επενδυτές εμφανίζονται πωλητές στο ελληνικό χρηματιστήριο και τηρούν στάση αναμονής. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Χ.Α., τον Ιανουάριο του 2012 οι αλλοδαποί επενδυτές εμφάνισαν εκροές ύψους 34,99 εκατ. ευρώ, από τις οποίες τα 27,16 εκατ. ευρώ προήλθαν από θεσμικούς και τα 7,71 εκατ. ευρώ από ξένα φυσικά πρόσωπα.
Αντίθετα, έντονη κινητικότητα σημειώθηκε από ελληνικής πλευράς, με τους εγχώριους επενδυτές να εμφανίζουν συνολικές εισροές 36,90 εκατ. ευρώ κατά τον πρώτο μήνα του νέου έτους. Από το παραπάνω ποσό τα 12,35 εκατ. ευρώ προήλθαν από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα 11,98 εκατ. ευρώ από αμοιβαία κεφάλαια, τα 8,89 εκατ. ευρώ από το δημόσιο τομέα και τα 5,18 εκατ. ευρώ από Έλληνες ιδιώτες επενδυτές. 

 Έτσι, οι ξένοι επενδυτές τον Ιανουάριο του 2012 πραγματοποίησαν το 34,1% των συναλλαγών, ενώ τον προηγούμενο μήνα, το Δεκέμβριο του 2011, είχαν πραγματοποιήσει το 42,4%. Από την πλευρά τους, οι Έλληνες ιδιώτες επενδυτές πραγματοποίησαν τον Ιανουάριο το 38,2% των συναλλαγών έναντι 33,3% τον προηγούμενο μήνα και οι Έλληνες θεσμικοί πραγματοποίησαν το 25,1% των συναλλαγών από 22,3% το Δεκέμβριο του 2011.

Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στην κεφαλαιοποίηση του Ελληνικού

χρηματιστηρίου στο τέλος του Ιανουαρίου μειώθηκε και ανήλθε στο 49,69% έναντι 50,92 το Δεκέμβριο του 2011. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι ένα χρόνο πριν, τον Ιανουάριο του 2011 η συμμετοχή των ξένων στο Χ.Α. ανερχόταν στο 51,62%.
Οι εγχώριοι επενδυτές στο τέλος του Ιανουαρίου αύξησαν σε 48,79% το ποσοστό τους στη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. από 47,89% το Δεκέμβριο του 2011, ενώ ένα χρόνο πριν κατείχαν ποσοστό 47,24%. 

Τα μεγάλα οικονομικοπολιτικά προβλήματα εντός της Ελλάδος αλλά και εκτός, στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., αυξάνουν το επενδυτικό ρίσκο βραχυπρόθεσμα. Το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς, καθώς οι δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά καθιστούν το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησής τους αβέβαιο. 

Οι αγορές είναι επιφυλακτικές, φοβούμενες ότι το ελληνικό χρέος μπορεί να μην υποχωρήσει στα επιθυμητά επίπεδα, ακόμη και αν ολοκληρωθεί με επιτυχία το PSI, ενώ αβεβαιότητα επικρατεί και σχετικά με τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης. 

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, η επιτυχής ολοκλήρωση του PSI θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη βελτίωση της εμπιστοσύνης στο εσωτερικό της Ελλάδας βραχυπρόθεσμα και θα βάλει τα θεμέλια για τη βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας. Προς το παρόν, η περιορισμένη εγχώρια ζήτηση, η μεγάλη αβεβαιότητα και τα προβλήματα των τραπεζών εξακολουθούν να αποθαρρύνουν τους επενδυτές από την ανάληψη ρίσκου. 
 
Επενδυτική στρατηγική

Η σημαντική υποαπόδοση του ελληνικού χρηματιστηρίου κατά το 2011 αποτυπώνει την αβεβαιότητα σχετικά με το «δρόμο» για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, την αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων που έγιναν την προηγούμενη χρονιά, αλλά και τη μεγάλη ανησυχία σχετικά με την κρίση χρέους που αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αναφέρει στην ανάλυσή της για το 2012 η Εθνική Χρηματιστηριακή.

Παράλληλα, επισημαίνει ότι τα πολλά μέτωπα της οικονομικής κρίσης εκδηλώνονται κυρίως σε τρεις τομείς: στο υψηλό χρέος, στα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου και στην υποεπένδυση. Έτσι, για τη δύσκολη εποχή που διανύουμε, οι αναλυτές της Εθνικής Χρηματιστηριακής, διατηρούν την έκθεσή τους σε μη τραπεζικές μετοχές για τη μεγαλύτερη διάρκεια του 2012 και αναμένεται να επανεκτιμήσουν τις επιλογές τους προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους ή μέχρι να υπάρξει εξισορρόπηση στον τραπεζικό κλάδο. Μετά πάντως την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, μπορεί να δημιουργηθούν κάποιες ευκαιρίες στον κλάδο. Πάντως, το momentum των κερδών για τις εγχώριες τράπεζες παραμένει ιδιαίτερα αδύναμο.

Στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας, υπάρχουν περιορισμένες ενδείξεις ανάκαμψης, που στηρίζονται κατά κύριο λόγο στη μείωση του κόστους. Ακόμη, υπάρχουν συγκεκριμένοι κλάδοι που δείχνουν να αντέχουν την ύφεση και τις επιπτώσεις της και να κινούνται αυτόνομα.
 
Στην ανάλυση της Εθνικής Χρηματιστηριακής αναφέρονται τα κριτήρια που έχουν υιοθετήσει οι αναλυτές της, με βάση τα οποία προσπαθούν να ξεχωρίσουν τα ανθεκτικά επιχειρηματικά μοντέλα και τις εταιρείες που θα υπεραποδώσουν έναντι του συνόλου της αγοράς, κατά την τρέχουσα χρήση. Μεταξύ άλλων, εξετάζουν τους ισολογισμούς των εταιρειών – αναζητώντας περιουσιακά στοιχεία πολύτιμα, τα οποία μπορούν εύκολα να ρευστοποιηθούν – τις ταμειακές ροές, τα μετρητά, αλλά και τα επίπεδα διαχείρισης των χρεών τους. 

Επίσης, κάποια άλλα στοιχεία που εξετάζονται είναι οι περιορισμένες ανάγκες αναχρηματοδότησης της εταιρείας, η ευελιξία στην απασχόληση και η μείωση του κόστους, που επηρεάζουν σημαντικά την κερδοφορία και τη ρευστότητα, η τυχόν έκθεση σε συναλλαγματικούς κινδύνους κ.ά.

Στις κύριες επιλογές της Εθνικής Χρηματιστηριακής για το 2012 περιλαμβάνονται οι εταιρείες ΟΠΑΠ, Μυτιληναίος, Folli Follie και Frigoglass. 

Οι παράγοντες που «εγκυμονούν» κινδύνους για τις ελληνικές εταιρείες είναι: η επιδείνωση της ύφεσης που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στις λιανικές πωλήσεις και στις υπηρεσίες, το πρόβλημα των τραπεζών, που μπορεί να επηρεάσει την αναχρηματοδότηση οριμένων εταιρειών, η συρρίκνωση των όγκων και των αποτιμήσεων στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς και το ενδεχόμενο αρνητικών πολιτικών εξελίξεων και αύξησης της ανεργίας που μπορεί να προκαλέσουν κοινωνικές αναταραχές.

Από την άλλη πλευρά, οι θετικοί καταλύτες που μπορεί να επηρεάσουν την αγορά είναι η επιτάχυνση της οικονομίας σε επίπεδο ιδιωτικοποιήσεων, οι αλλαγές συσχετισμών στην αγορά ενέργειας και οι επιπρόσθετες δυνατότητες εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, όπως ο χρυσός, το πετρέλαιο, το αέριο.

Σχολιάζοντας το νέο μνημόνιο που υπερφήφισε η ελληνική βουλή, ο κ. Χριστοδούλου, αναλυτής της Merit Χρηματιστηριακής, αναφέρει ότι μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν οι διατάξεις για τις τράπεζες. Ευνοϊκές μπορούν να χαρακτηριστούν οι διατάξεις αυτές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις δυσκολίες του κλάδου την τελευταία τριετία. Η πλήρης κρατικοποίηση των τραπεζών αποφεύγεται για τη μεγάλη πλειοψηφία τους, αφού το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής για να μη χρησιμοποιηθούν κοινές μετά ψήφου μετοχές από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα τοποθετηθεί στο 10-15% των συνολικών κεφαλαίων που θα χρειαστούν, ποσό που θεωρητικά μπορεί να καλυφθεί εύκολα από τους παλιούς μετόχους.

Επίσης προβλέπεται ότι το μέγιστο ποσό που θα διαθέσει το Τ.Χ.Σ. θα είναι τα 23 δισ. ευρώ έναντι 30 δισ. ευρώ του αρχικού σχεδιασμού. Σε αυτό συνέβαλαν και η δυνατότητα περιορισμού των ζημιών μέσω της αναβαλλόμενης φορολογίας, δηλαδή της δυνατότητας συμψηφισμού ζημιών με μελλοντικά κέρδη για όλη τη διάρκεια της ζωής των ομολόγων, μέχρι και τα 30 έτη. Παράλληλα, η αναστολή ψήφου του κράτους για 5 έτη πιθανότατα δε δημιουργεί ασφυκτικά πλαίσια στις τράπεζες, ανάλογα βέβαια και με τι ποσό θα καλύψει τελικά το Τ.Χ.Σ., ενώ θετικό είναι και το γεγονός ότι θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος για να επιτύχουν Core Tier I στο 10%, μέχρι τα μέσα του 2013. Την ίδια ώρα, οι τιμές των αυξήσεων θα εξαρτηθούν από θεμελιώδη μεγέθη ανάλογα και με τα business plans που θα δημοσιεύσουν οι τράπεζες και όχι τόσο από τις τιμές στο ταμπλό, χωρίς βέβαια να θεωρούμε και το πρόσφατο «ράλι» άνευ σημασίας. 

Άλλες σημαντικές διατάξεις του μνημονίου αφορούν τη μείωση του στόχου για τις αποκρατικοποιήσεις μέχρι το 2015, ενώ αντίθετα προβλέπεται το 2012 να είναι ένα σημαντικό έτος με έσοδα 4,5 δισ. ευρώ που θα αφορούν μεταξύ άλλων τις εισηγμένες ΟΠΑΠ, ΕΛΠΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΔΕΗ. Σχετικά με την τελευταία προβλέπεται η πρόσβαση των ανταγωνιστών της στο λιγνίτη υποχρεωτικά μέσα στο 2013, ενώ στον τομέα των ΑΠΕ το ενδεχόμενο μείωσης των εγγυημένων τιμών παραμένει ανοιχτό.

Θολό το «τοπίο» στην ευρωζώνη

Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρωζώνη το 2011 παραμένουν και στο ξεκίνημα του 2012 και η κρίση χρέους θα συνεχίσει να θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ανάπτυξη και να δοκιμάζει ταυτόχρονα τις αντοχές του ευρωπαϊκού, τουλάχιστον, τραπεζικού συστήματος, αναφέρει σε ανάλυσή της η Solidus Χρηματιστηριακή. 

Έτσι, θεωρείται πιθανό ότι η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εισέλθουν σε μια περίοδο οικονομικής ύφεσης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, ενώ τα δημοσιοποιημένα στοιχεία για την ανεργία, τις βιομηχανικές παραγγελίες και τις εξαγωγές πιστοποιούν πλέον ότι απειλείται και η αναπτυξιακή πορεία της Γερμανίας.

Στις ΗΠΑ παραμένουν τα προβλήματα του υψηλού χρέους και των ελλειμμάτων, αλλά υπάρχουν τα πρώτα σημάδια υποχώρησης της ανεργίας και ανάκαμψης της αγοράς κατοικιών, που αποτέλεσε την αρχή της κρίσης στη χώρα. Στο βαθμό που αυτή η ροή θετικών ειδήσεων συνεχισθεί, είναι πολύ πιθανό να δούμε να μειώνεται η αλληλοσυσχέτιση των αμερικανικών και των ευρωπαϊκών αγορών. 

Με δεδομένα τα παραπάνω, και ενόψει μιας νέας υποχώρησης του ευρώ έναντι άλλων βασικών νομισμάτων, οι αναλυτές της Solidus επιλέγουν να διαφοροποιηθούν με τοποθετήσεις σε χρεώγραφα δολαρίου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκδόσεις σε καναδέζικο και αυστραλέζικο δολάριο, βραζιλιάνικο ρεάλ, νορβηγικές κορόνες και ρωσικό ρούβλι, εξαιτίας των ισχυρών τοπικών οικονομιών (παραγωγοί πρώτων υλών). Σχετικά με τοποθετήσεις σε ευρώ και με δεδομένο το ότι η ΕΚΤ ότι θα συνεχίσει την πολιτική μείωσης των επιτοκίων, αντιγράφοντας επί της ουσίας την πολιτική της FED, επιλέγουν τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα υψηλής αξιολόγησης εκτός τραπεζικού κλάδου με σχετικά κοντινές λήξεις (2-3 έτη). Οι κλάδοι που παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και χαμηλότερο ρίσκο είναι αυτοί των φαρμακευτικών εταιρειών, των εταιρειών τροφίμων και των εταιρειών παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. 
 
Το ζητούμενο για την Ελλάδα είναι η ανάπτυξη

Σύμφωνα με τις περισσότερες ενδείξεις φαίνεται ότι πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση της συμφωνίας ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και τους «ιδιώτες» ομολογιούχους για την ανταλλαγή των ομολόγων. Η τελική συμφωνία για το PSI+ μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς και για τις υπόλοιπες χώρες, ενώ ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα είναι η καταβολή του δεύτερου πακέτου οικονομικής βοήθειας. 

Ωστόσο, από εκεί και πέρα, σύμφωνα με την ανάλυση της Solidus, το ζητούμενο πλέον για το μέλλον της χώρας δεν είναι μόνο οι χειρισμοί για το δημόσιο χρέος, αλλά η αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας. 

 Το ασταθές πολιτικό, οικονομικό, φορολογικό και νομικό περιβάλλον δεν αποτελεί ελκυστικό παράγοντα για διεθνείς επενδύσεις στη χώρα μας. Χρειάζεται να αλλάξει ριζικά πλέον το οικονομικό μοντέλο της χώρας, με ποιοτική στροφή σε τομείς (π.χ. γεωργία, τουρισμός, καινοτομίες) στους οποίους η χώρα παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα. Για να γίνει όμως αυτή η ευχή πράξη, θα χρειαστεί ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού να αλλάξει επάγγελμα και να μετακινηθεί σε άλλες περιοχές της χώρας που προσφέρουν καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές, ενώ και η μετανάστευση, κυρίως νέων, είναι αναπόφευκτη.

Με γνώμονα τα παραπάνω και με δεδομένο το ότι οι τραπεζικές μετοχές, ενόψει της ανακεφαλαιοποίησης του κλάδου, δεν είναι ελκυστικές επί του παρόντος, οι επενδυτικές επιλογές σε ελληνικές μετοχές θα πρέπει να έχουν στόχο εταιρείες με διεθνή προσανατολισμό, ηγετική θέση στον κλάδο τους και αποτελεσματική διοίκηση.

Διεθνείς αγορές

Αναφορικά με τις τοποθετήσεις στις διεθνείς αγορές μετοχών, οι αναλυτές της Solidus βλέπουν μειωμένη έκθεση λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας και της μεταβλητότητας. Σημείο αναφοράς θα αποτελέσουν και εκεί οι εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο, με το ζητούμενο να είναι ο τρόπος και η δυνατότητα ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επενδυτική επιλογή μπορούν να αποτελέσουν οι φερόμενοι και ως «αμυντικοί» κλάδοι, δηλαδή αυτοί των φαρμακευτικών εταιρειών, των εταιρειών τροφίμων, των εταιρειών παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, εξαιτίας των συνθηκών που φαίνεται ότι θα επικρατήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2012, ενώ επιλογή μπορεί να αποτελέσει και ο κλάδος των εταιρειών κατασκευής κατοικιών στις ΗΠΑ.

Άλλες μορφές επένδυσης

Δεδομένης της μεταβλητότητας που επικρατεί από τις αρχές του έτους, οι αναλυτές της Solidus αποφεύγουν τις τοποθετήσεις σε βιομηχανικά μέταλλα (χαλκό, σίδηρο, αλουμίνιο, ψευδάργυρο) και ενέργεια. Στα τρόφιμα (σιτάρι, βρώμη, καλαμπόκι, ρύζι), η όποια διόρθωση των τιμών φαίνεται να είναι συγκυριακή, καθώς η μεγάλη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου σε υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες περιοχές του πλανήτη οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για τρόφιμα.

Όσον αφορά την αγορά των πολύτιμών μετάλλων, μπορεί το ασήμι περισσότερο και ο χρυσός λιγότερο να υποχώρησαν σημαντικά από τα υψηλά του 2011, ωστόσο δεν παύουν να αποτελούν «ασφαλές καταφύγιο» και επιλογή για το 2012 βάσει των συνθηκών που επικρατούν. Βέβαια, οι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν προβλέπεται να χαρίσουν τις υπεραποδόσεις του παρελθόντος. 

Πηγή: Χρήμα

Περισσότερα άρθρα από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ μπορείτε να δείτε εδώ