Μπορούν να «ελεγχθούν» οι οίκοι αξιολόγησης;

του Peter Hugues, ιδρυτή της Litmus

τους μύθους των οίκων αξιολόγησης μέρος Β’)

Συχνά ακούγεται ότι οι οργανισμοί αξιολόγησης υποδεικνύουν στις εταιρείες πώς να διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις τους και όσο περισσότερο πληρώνουν τόσο καλύτερη είναι η αξιολόγηση που έχουν.

 Δώστε μου ένα δισ. ευρώ και εγώ θα τα ξοδέψω για σας

Εάν ψάχνετε τη «συνταγή» για να «μαγειρέψετε» την τέλεια αξιολόγηση με βαθμολογία «Α», προσθέστε κεφάλαια, εμπειρία διαχείρισης, αλλά και εγχώρια και διεθνή P&C business για τρία χρόνια.

Είναι γεγονός ότι οι φορείς αξιολόγησης δεν έχουν απόλυτη άποψη για τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την εικόνα μιας ασφαλιστικής εταιρείας που βρίσκεται στην κορυφή της αξιολόγησης και αυτό είναι ορθό από άποψη πρακτικής, γιατί διαφορετικά οι εταιρείες θα έκαναν «ουρά» για να πετύχουν μια θετική αξιολόγηση. 

Πέρα όμως από αυτό, η οριοθέτηση συγκεκριμένης εικόνας δε θα είχε αποτέλεσμα, καθώς οι αξιολογήσεις είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις επικρατούσες στην αγορά συνθήκες, οπότε ακόμα και αν υπήρχαν 100 νέες «τέλειες» ασφαλιστικές επιχειρήσεις, αυτό δε θα ήταν θετικό, γιατί θα υπήρχε κορεσμός στην αγορά. 

Οι αξιολογήσεις σχετίζονται αφενός μεταξύ τους, αλλά και αφετέρου με την αγορά και τις μακροοικονομικές καταστάσεις τη δεδομένη χρονική στιγμή. Η S&P δημοσίευσε ένα άρθρο τον Απρίλιο του 2009, το οποίο παρουσίαζε μια κλίμακα – παρόμοια με την κλίμακα Beaufort – που δείχνει πώς οι αξιολογήσεις σε διαφορετικά επίπεδα αναμένεται να ανταποκριθούν σε διαφορετικές περιπτώσεις οικονομικών υφέσεων.

Αν κανείς ρωτήσει ποιο είναι το απαιτούμενο κεφάλαιο για να ξεκινήσει τη λειτουργία της μια νέα ασφαλιστική εταιρεία, η μόνη απάντηση που θα λάβει είναι: «εξαρτάται». Εξαρτάται από το είδος της επιχείρησης, την ποιότητα της διαχείρισης, την ικανότητα της διοίκησης σε σχέση με τον έλεγχο των κινδύνων, τις πηγές της χρηματοδότησης, την ίδια την ποιότητα των εν λόγω κεφαλαίων και την ικανότητα της εταιρείας να συγκεντρώσει κεφάλαια, σε περίπτωση που τα οικονομικά της αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα. Φυσικά εξαρτάται και από την κατάσταση της αγοράς.

Έτσι, δεν υπάρχει απόλυτη απάντηση στο ερώτημα. Το μόνο που μπορείτε να γνωρίζετε είναι ότι αν η εταιρεία διαθέτει πολλά κεφάλαια και μικρό μερίδιο εργασιών στην αρχή, τότε πρόκειται να πάρει λίγο χρόνο για να ξοδευτούν τα κεφάλαια αυτά.
 Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αντιληφθούμε σχετικά με τις αξιολογήσεις είναι ότι δε βασίζονται σε αμιγώς ποσοτικά μοντέλα και υπολογισμούς και έτσι δεν υπάρχει καμία σαφής απάντηση που να στηρίζεται σε αριθμούς. Είναι η δυναμική μεταξύ των ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων που κινεί την αξιολόγηση και δεν υπάρχει καμία «συνταγή» για τον προσδιορισμό της σωστής ισορροπίας μεταξύ αυτών των στοιχείων.

Περισσότερα χρήματα, καλύτερη αξιολόγηση

Μία από τις συνηθέστερες απόψεις των «παρατηρητών» των οίκων αξιολόγησης είναι ότι η διάσταση απόψεων μεταξύ των οργανισμών αυτών αποτελεί και τον καθοριστικό παράγοντα της αξιολόγησης.
Η διαμάχη γύρω από αυτό είναι απλή: οι οίκοι αξιολόγησης σε μεγάλο βαθμό (αλλά όχι πάντα) χρηματοδοτούνται από το σύνολο των οικονομικών οντοτήτων που αξιολογούν. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι πολιτικοί, οι ρυθμιστικές αρχές και οι αγορές είναι ότι, μέχρι σήμερα, δεν έχει βρεθεί κάποια εναλλακτική μέθοδος χρηματοδότησης για την οποία να μην υπάρχουν ενστάσεις.
Οι συγκρούσεις συμφερόντων δεν είναι ασυνήθιστες στην αγορά και ιδιαίτερα στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Σημαντική παράμετρος παραμένει πάντα η διοίκηση των επιχειρήσεων. Με βάση την εμπειρία μου – που φυσικά είναι περιορισμένη στο πλαίσιο του ιδιωτικού χρηματοπιστωτικού τομέα ενός μόνο οργανισμού αξιολόγησης – η κατάσταση αντιμετωπίζεται με μεγάλη προσοχή και με ένα πολύ αυστηρά ελεγχόμενο σύστημα λειτουργίας.

Έτσι, αυτοί που ξεκινούν πρέπει να ξέρουν ότι στην S&P η ομάδα που διαχειρίζεται τις αμοιβές δεν έχει καμία σχέση με τους αναλυτές των οίκων. Έχοντας προσωπική εμπειρία – καθώς έχω εργαστεί σε αυτή την ομάδα – ξέρω ότι δεν επιτρέπεται καμία πρόσβαση σε επιτροπές αξιολόγησης ή πληροφορίες και, σε πολλές περιπτώσεις, ενώ η μία ομάδα διαπραγματεύεται αυξήσεις σε μισθούς για μια εταιρεία η άλλη, την ίδια στιγμή, την υποβαθμίζει. Οι αναλυτές δεν γνωρίζουν τις χρηματικές αμοιβές και δεν τους επιτρέπεται να συζητήσουν με την ομάδα των αμοιβών.

Πράγματι, η μεγαλύτερη πρόκληση για την εμπορική διαχείριση στην S&P ήταν ότι συχνά είχαν απώλειες σε πελάτες, λόγω των υποβαθμίσεων ή επειδή οι αξιολογήσεις του οίκου ήταν χαμηλότερες από ό,τι σε άλλους οργανισμούς αξιολόγησης. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν προσπαθήσαμε να αλλάξουμε κάτι από την υφιστάμενη κατάσταση, καθώς η ακεραιότητα είναι απαραίτητη.
Η εσωτερική «αστυνόμευση» και εποπτική ποιότητα

Η S&P, για να διασφαλίσει την ακεραιότητα, έχει θέσει σε εφαρμογή ένα σύστημα ελέγχου το οποίο σχετίζεται με την ποιότητα στην εποπτεία. Οι «επόπτες» ποιότητας είναι έμπειροι αναλυτές, οι οποίοι λειτουργούν χωρίς να εντάσσονται στη δομή της διαχείρισης – ακολουθώντας ξεχωριστή δομή διοίκησης, για να διασφαλιστεί ότι δεν υφίστανται πιέσεις από αναλυτές – και ο ρόλος τους είναι να ελέγχουν για ασυμβατότητες, παρατηρώντας τις επιτροπές και ψάχνοντας για στοιχεία στην αγορά που θα υποδηλώνουν ότι οποιαδήποτε αξιολόγηση ενδέχεται να είναι λανθασμένη. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχουν και την ακεραιότητα στη διαδικασία αξιολόγησης.
Έχουν την εξουσία να παρεμβαίνουν και να ζητούν περισσότερες αποδείξεις και περαιτέρω αναλυτικό έργο: ουσιαστικά είναι σαν εσωτερική «αστυνομία», που διασφαλίζει ότι, παρά τις οποιεσδήποτε συγκρούσεις, οι αξιολογήσεις δεν επηρεάζονται.
Στο τέλος, θα έλεγα ότι υπάρχει η εξής ειρωνεία: συχνά οι επιχειρήσεις που κατηγορούν τους οργανισμούς αξιολόγησης ότι εκμεταλλεύονται τις συγκρούσεις αυτές, τείνουν να είναι εκείνες που βρίσκονται σε αναταραχή μετά την υποβάθμιση. Σε πολλές περιπτώσεις, οι οργανισμοί αυτοί πληρώνουν υψηλές αμοιβές στους εν λόγω οίκους, αλλά αναζητούν μια δικαιολογία για την υποβάθμιση, εκτός από το ίδιο το γεγονός ότι, δηλαδή, η πιστοληπτική τους ικανότητα δεν είναι τόσο καλή όσο ήταν πριν.

Ο Litmus Analysis είναι ένας νέος οργανισμός, που ξεκίνησε από ανθρώπους που έχουν στο παρελθόν δραστηριοποιηθεί στο χώρο των οίκων αξιολογήσεων και θέλουν να βοηθήσουν την ασφαλιστική βιομηχανία να κατανοήσει τις αξιολογήσεις και να τις χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά. Στους βασικούς τομείς δραστηριοποίησής του περιλαμβάνεται η παροχή συμβουλών σε εταιρείες που επιθυμούν να διαχειριστούν με ορθότερο τρόπο τις σχέσεις τους με τους οίκους αξιολόγησης, την ασφαλή αγορά εργασίας για τους αγοραστές και τους μεσίτες, αλλά και έργα κατάρτισης και δεδομένων.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο www.litmusanalysis.com.