Ν. Βαγιακάκος: «Νέα στρατηγική στους κλάδους Μεταφορών και Σκαφών»

Τα τελευταία δύο χρόνια έχει χαθεί περίπου το 40% του όγκου των ασφαλίστρων από τον κλάδο των Μεταφορών, λόγω της μειωμένης εμπορικής δραστηριότητας και των πιέσεων που επέφερε η αγορά στις τιμές, επισημαίνει στο iw ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μεταφορών και Σκαφών της ΕΑΕΕ, κ. Νότις Βαγιακάκος, για να προσθέσει ότι η τρέχουσα δυσμενής οικονομική συγκυρία καθιστά το τοπίο «θολό» και για την επόμενη περίοδο. 

Ο κ. Βαγιακάκος εκτιμά, επίσης, ότι η εφαρμογή της Solvency II θα υποχρεώσει αρκετές εταιρείες να επαναπροσδιορίσουν τη στρατηγική τους στον τομέα και κάποιες άλλες να διακόψουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. 

iw? Ποιες θα ξεχωρίζατε ως τις βασικότερες πρωτοβουλίες τις οποίες υλοποίησε, κατά την τελευταία διετία, η Επιτροπή Μεταφορών και Σκαφών της ΕΑΕΕ;

Ν.Β.: Η Επιτροπή Μεταφορών και Σκαφών της ΕΑΕΕ, συνέχισε με συνέπεια το έργο που είχε αρχίσει προ δεκαετίας, να συγκεντρώνει ακριβή ποιοτικά και ποσοτικά στατιστικά στοιχεία που αφορούν τους κλάδους του αντικειμένου της.
Ακούγεται κοινότοπο, αλλά είναι η μόνη επιτροπή που διατηρεί τόσο συνεπή και μακρόχρονη βάση δεδομένων. Είναι κάτι που πρέπει, με κάθε θυσία, να συνεχιστεί αδιάλειπτα και στο μέλλον. Παράλληλα, εκπόνησε μελέτες για αξιοποίηση – από τις ασφαλιστικές εταιρείες – καινούριων τομέων λειτουργίας στους εν λόγω κλάδους, όπως τις ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται γύρω από τις αερομεταφορές. Επίσης, προσπάθησε – χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία μέχρι σήμερα – να ανοίξει διάλογο με την πολιτεία για την επίλυση επιμέρους θεμάτων που απασχολούν τον κλάδο, όπως η πρόσφατη – κατά τη νομοθεσία – υποχρέωση του μεταφορέα να έχει «επαρκή ασφάλιση» που δεν είναι διατυπωμένη σαφώς. Μέχρι σήμερα, όμως, το θέμα διευκρίνισης, άρα ύπαρξης, σαφών κανόνων και υποχρεώσεων, παραμένει σε εκκρεμότητα. 

iw? Σε ποιους άξονες θα κινηθείτε στρατηγικά ως πρόεδρος της Επιτροπής κατά την επόμενη διετία;

Ν.Β.: Είναι κρίσιμη η περίοδος που ξεκινάει, για τα επόμενα δύο – τρία χρόνια για τις εταιρείες – μέλη της ΕΑΕΕ, καθώς αλλάζουν πολλά που ήταν δεδομένα για δεκαετίες. Η εφαρμογή της Solvency II, ειδικά στους κλάδους Μεταφορών & Σκαφών, θα επιφέρει καθοριστικές αλλαγές, καθώς θα πρέπει οι εταιρίες να επαναδιατυπώσουν τη στρατηγική τους, πράγμα που θα επηρεάσει και τον τρόπο underwriting, τιμολόγησης, αξιολόγησης του ρίσκου που αναλαμβάνουν, κανόνων κόστους πρόσκτησης και λειτουργίας, μέσα στα πλαίσια επαναδιατύπωσης του στρατηγικού και λειτουργικού τοπίου, που διαμορφώνεται εκ νέου. Θα πρέπει οι αποφάσεις να λαμβάνονται βασισμένες σε πολύ πιο τεχνικά κριτήρια απ’ ό,τι σήμερα, που, πολλές φορές, καθορίζονταν αμιγώς από τον ανταγωνισμό. 

Πρέπει όλοι να μάθουμε να σκεφτόμαστε πιο τεχνικά, διαφορετικά απ’ ό,τι μέχρι τώρα, που ο κύριος άξονας σκέψης ήταν η εμπορική προσέγγιση. Επίσης, θα πρέπει να επανέλθουμε στα «βασικά». Εκεί θα δώσουμε έμφαση, ως Επιτροπή, στα βασικά: Θα προσπαθήσουμε να περάσει πιο πολύ know-how στη «βάση» μας: στη βέλτιστη μεθοδολογία αξιολόγησης και αποτίμησης του κινδύνου, στην ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών. Παράλληλα, θα εστιάσουμε στην ανάδειξη νέων τομέων πρόσκτησης εσόδων που μέχρι σήμερα τα καρπούνται άλλοι κλάδοι, όπως τα logistics, που στην Ελλάδα, αντίθετα από τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι σήμερα, είναι αντικείμενο του κλάδου Περιουσίας.

iw? Η Ένωση διαβουλεύεται με την κυβέρνηση για μια σειρά από ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τις συντάξεις, την υγεία, το αυτοκίνητο και την εξυγίανση του κλάδου. Υπάρχουν θέματα τα οποία έχει θέσει ή προτίθεται να θέσει η Ένωση και για τον τομέα ευθύνης σας;

Ν.Β.: Δεν υπάρχει κάτι στους κλάδους μας που να είναι τέτοιας προτεραιότητας για την αγορά μας, όσο τα θέματα που αναφέρατε. Εξάλλου, είναι απόφαση του ΔΣ της ΕΑΕΕ να μη διασπάσουμε την προσοχή μας σε πολλούς τομείς, αλλά να εστιάσουμε στα βασικά, στα καθοριστικά για το μέλλον της αγοράς μας θέματα και στα επείγοντα. Οι κλάδοι Μεταφορών και Σκαφών δεν είναι από αυτά, εξάλλου αποτελούν μόνο το 4% – 5% του συνόλου της «πίτας» των Γενικών Ασφαλίσεων, με τάσεις καθοδικές, λόγω ύφεσης. Αυτή αποτελεί τη μέγιστη πρόκληση για εμάς, αλλά είναι θέμα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μόνες οι εταιρίες που δραστηριοποιούμαστε στους εν λόγω κλάδους και όχι ως θέμα της ΕΑΕΕ συλλογικό. 

iw? Πόσο έχουν πληγεί οι Ασφαλίσεις Μεταφορών από την κρίση;

Ν.Β.: Είναι από τους κατ’ εξοχήν κλάδους που επλήγησαν. Ήδη έχει «χαθεί» τα τελευταία δύο χρόνια περίπου το 40% του όγκου των ασφαλίστρων από τη μείωση της εμπορικής δραστηριότητας και την πίεση στις τιμές που επέφερε η αγορά. Οι λόγοι είναι πολλοί: Η συρρίκνωση του εμπορίου έχει ευθεία επίπτωση στον όγκο ασφαλίστρων. Η κρίση του 2008-2009, διεθνώς, έφερε την ύφεση στις μεταφορές μας. 

Η τωρινή κρίση του 2010-2011, της Ελλάδας, την εντείνει ακόμα πιο πολύ. Επίσης, οι υπάρχουσες ασφαλιστικές εταιρείες, που μάχονται για μικρότερη «πίτα αγοράς» και η πίεση από τους ασφαλισμένους – εν μέσω κρίσης – για συμπίεση του λειτουργικού τους κόστους, εντείνουν, ακόμα πιο πολύ, την πίεση που δέχονται τα ασφάλιστρα. Άρα, έχουμε μειωμένα ασφάλιστρα σε μικρότερο όγκο εμπορευμάτων που διακινούνται. Παράλληλα, πολλές μεταφορικές επιχειρήσεις φεύγουν από την Ελλάδα – ως έδρα εγκατάστασης – για πιο φιλικά φορολογικά εδάφη, όπως στη γειτονική Βουλγαρία. Είναι άλλος ένας παράγοντας συρρίκνωσης, καθώς φεύγει ασφαλιστέα ύλη προς τις εκεί ασφαλιστικές αγορές. Εξάλλου, ο ανταγωνισμός στα σκάφη και τις μεταφορές ήταν πάντα διεθνής, λόγω της φύσης του αντικειμένου μας, και εντείνεται ακόμα πιο πολύ. 

Αναφέρω, ακόμη, ότι το φορολογικό «κυνήγι» ωθεί τα σκάφη αναψυχής προς ελλιμενισμό σε μαρίνες γειτονικών χωρών ή σε αλλαγές σημαίας ή ακόμα και σε πώλησή τους, οπότε πάλι φεύγει ασφαλιστέα ύλη από την αγορά μας, ενώ στις ασφαλίσεις πλοίων δεν έχουμε διαχρονικά καταφέρει, πλην μιας-δυο εταιρειών, που δραστηριοποιούνται συστηματικά, να καταστούμε αξιόλογος συμπαίκτης σε σχέση με τις διεθνείς αγορές του Λονδίνου και της Σκανδιναβίας. Τα παραπάνω, αν τα συνδυάσουμε με την τρέχουσα δυσμενή οικονομική συγκυρία, που φαίνεται, εξάλλου, ότι θα συνεχίσει να βιώνει η χώρα, κάνουν το τοπίο στις ασφαλίσεις μεταφορών και σκαφών να φαίνεται «θολό» και για την επόμενη περίοδο.

iw? Το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον πιέζει τις εταιρείες προς αθέμιτες πρακτικές, προκειμένου να κρατήσουν τα μερίδιά τους στις Ασφαλίσεις Μεταφορών;

Ν.Β.: Δε θα έλεγα ότι υπάρχουν αθέμιτες πρακτικές από τις εταιρείες. Περισσότερο, ίσως, θα έλεγα ότι οι ίδιοι οι πελάτες είναι σε συνεχή κινητικότητα, αναζητώντας το χαμηλότερο κόστος. Το ότι οι εταιρείες ανταποκρίνονται σ’ αυτό, κυνηγώντας το μερίδιο αγοράς, είναι κάτι αναμενόμενο. Το βέβαιο είναι ότι το πλαίσιο λειτουργίας και άσκησης των κλάδων μας από τις εταιρείες θα μπει στο μικροσκόπιο από τις διοικήσεις, με αφορμή – πέρα από την οικονομική κρίση – και τους χρηματοοικονομικούς κανόνες που τίθενται λόγω Solvency II, που αυξάνουν το κόστος κεφαλαίου. Η εσωτερική κατανομή – από κάθε εταιρεία – του διαθέσιμου κεφαλαίου κατά κλάδο θα επανακαθορισθεί. 

Ίσως κάποιοι δουν ότι δεν τους συμφέρει να ασκούν τους εν λόγω κλάδους, ειδικά αν δεν έχουν ικανή «κρίσιμη μάζα», δηλαδή οικονομίες κλίμακας λόγω μεριδίου αγοράς ή αν το κόστος λειτουργίας και πρόσκτησης δεν είναι εξορθολογισμένο. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός από εταιρείες του εξωτερικού θα ενταθεί. Μεγαλύτερη πίεση θα δεχτούν οι προμήθειες πρόσκτησης που επιβαρύνουν το κόστος. Εν πάση περιπτώσει, η τάση για συγκέντρωση μεριδίων σε λιγότερες εταιρείες, με χαμηλότερες προμήθειες και πιο ορθολογικό κόστος λειτουργίας, προβλέπω ότι θα συνεχιστεί.

iw? Όλοι γνωρίζουμε ότι η ασφαλιστική συνείδηση του Έλληνα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ισχύει το ίδιο και για τον τομέα των Μεταφορών;

Ν.Β.: Όχι, δε θα έλεγα ότι ισχύει. Η ασφάλιση μεταφορών είναι ήδη ριζωμένη στη συνείδηση του επιχειρηματία – εμπόρου. Από την άλλη, το «ζην επικινδύνως» του Έλληνα επιχειρηματία, ειδικά αν δεν απειλείται από καταστροφικής φύσης ζημιές, όπως στις μεταφορές εσωτερικού, όπου η αξία του φορτίου είναι μικρή σε σχέση με τη μεγάλη συχνότητα των φορτώσεων, ωθεί, πολλές φορές, στην απόφαση «αυτασφάλισης». Στις διεθνείς μεταφορές, βέβαια, το φαινόμενο είναι μικρότερης έντασης.