Οι διαμεσολαβούντες αντέχουν στο χρόνο

Η ιστορία των διαμεσολαβούντων προσώπων είναι εξίσου παλιά με την ιστορία των ασφαλίσεων στην Ευρώπη. Πάντοτε υπήρχε το «ενδιάμεσο» πρόσωπο, το οποίο θα έφερνε σε επαφή τον ενδιαφερόμενο να ασφαλίσει κάποιον προσωπικό ή περιουσιακό του κίνδυνο, με την ασφαλιστική εταιρία η οποία θα αναλάμβανε τον κίνδυνο αυτό.

Η επαφή αυτή του πελάτη με την ασφαλιστική εταιρία μπορούσε να γίνει με σημείο εκκίνησης, είτε την ασφαλιστική που πρόσφερε κάποιο συγκεκριμένο «προϊόν», είτε τον πελάτη που αναζητούσε κάποια συγκεκριμένη ασφαλιστική κάλυψη. Ιστορικά όμως, πρώτα δημιουργήθηκε η ανάγκη της ασφάλισης από πλευράς του πελάτη και στην συνέχεια η προσφορά κάλυψης της ανάγκης αυτής, μέσω οποιασδήποτε μορφής διαδικασία.

Κλασσικό παράδειγμα ο τρόπος λειτουργίας των Lloyd’s . Τα μέλη της σωματειακής αυτής οργάνωσης παρέχουν την ασφαλιστική κάλυψη στους πελάτες, αλλά δεν έρχονται σε επαφή με τους πελάτες, δεν προωθούν συγκεκριμένα προϊόντα, δεν «πουλάνε». Αντίθετα η δουλειά γίνεται από τους Μεσίτες των Lloyd’s (Lloyd’s Brokers), οι οποίοι εκπροσωπούν τους πελάτες και μεταφέρουν το ενδιαφέρον τους για τους κινδύνους που επιθυμούν να καλύψουν.

Ο μεσίτης περιγράφει τον κίνδυνο, διαπραγματεύεται με τους πλέον εξειδικευμένους για τον συγκεκριμένο κίνδυνο, εξασφαλίζει τις πιο συμφέρουσες προϋποθέσεις για τον πελάτη. Στην συνέχεια, όταν οριστικοποιηθεί η περιγραφή του κινδύνου και οι τελικοί όροι ασφάλισης, τότε ο μεσίτης συνεχίζει την εργασία του για την κάλυψη του κινδύνου μέσω περισσοτέρων του ενός ασφαλιστών, με ποσοστά συμμετοχής που επιθυμεί ή που του προσφέρονται. Με τον τρόπο αυτό κατανέμει τον ασφαλιστικό κίνδυνο, ακολουθώντας όμως τα όσα συμφωνήθηκαν με τον πρώτο ασφαλιστή και στην συνέχεια επιμελείται και της έκδοσης του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Αντίστοιχη είναι η συμμετοχή του μεσίτη, όταν επέλθει ο κίνδυνος και ξεκινάνε οι διαδικασίες της αποζημίωσης.

Αυτή είναι η πιο κλασσική και πιο αντιπροσωπευτική λειτουργία ενός διαμεσολαβούντος προσώπου, η οποία τηρείται ακόμα και σήμερα. Όμως η εξέλιξη των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, η αστικοποίηση των ανθρώπων, η δημιουργία κοινών αναγκών, οδήγησε στην δημιουργία της ασφαλιστικής βιομηχανίας. Οδήγησε δηλαδή, στην μαζική παραγωγή ασφαλιστικών προϊόντων από τους Ασφαλιστές (τις ασφαλιστικές εταιρίες δηλαδή), τα οποία είχαν ήδη διαμορφωμένους όρους και προϋποθέσεις ασφάλισης και τα οποία μπορούσαν να καλύψουν ομοειδείς ανάγκες πολλών και άσχετων μεταξύ τους προσώπων.
Τα προϊόντα αυτά είχαν πλέον την ανάγκη της προώθησής τους, την κάλυψη δηλαδή της ακριβώς αντίθετης διαδρομής από αυτήν των μεσιτών, που περιγράφεται πιο πάνω.

Τον ρόλο αυτό ήρθαν τα καλύψουν τα δίκτυα των ασφαλιστικών εταιριών, με οποιαδήποτε μορφή και αν είχαν, με οποιαδήποτε ονομασία. Τα δίκτυα αυτά, ανάλογα με τηννομοθεσία του κάθε κράτους, την ασφαλιστική παιδεία και την οικονομική οργάνωση της κάθε κοινωνίας, αλλά και την επιχειρησιακή στρατηγική της κάθε ασφαλιστικής εταιρίας, διαμορφώθηκαν, οργανώθηκαν και ανέπτυξαν δραστηριότητα. Σήμερα, είναι σχεδόν αδιανόητη η λειτουργία και η ανάπτυξη των εργασιών μιας ασφαλιστικής εταιρίας, χωρίς την σύνδεσή της και την χρησιμοποίηση τέτοιας μορφής δικτύων. 

Αντίθετα, τα δίκτυα αυτά, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, συνεχώς εξελίσσονται, αναδιοργανώνονται, προστίθενται νέες μορφές και, αν εξαιρέσει κάποιος ελάχιστες ασφαλιστικές εταιρίες που λειτουργούν μόνο μέσω ηλεκτρονικών πωλήσεων, αποτελούν τον κορμό ανάπτυξης κάθε ασφαλιστικής εταιρίας.

Ο θεσμός των διαμεσολαβούντων προσώπων είναι διεθνώς αναγνωρισμένος και καταξιωμένος σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, αποτελούν επαγγελματική ομάδα του ευρύτερου τομέα παροχής υπηρεσιών και έχουν δημιουργήσει τα συλλογικά αντιπροσωπευτικά τους όργανα, σε κάθε χώρα. Ο κλάδος των διαμεσολαβούντων συμβάλει στην οικονομία του κάθε κράτους και μέσω της ασφαλιστικής παραγωγής που αναπτύσσει και μέσω των θέσεων εργασίας που δημιουργεί.

Σήμερα, υπάρχουν πολλοί τρόποι για την κατηγοριοποίηση των διαμεσολαβούντων προσώπων, ανάλογα με την ιδιότητά τους, μεταξύ των οποίων θεωρούμε ότι οι δύο βασικές ομαδοποιήσεις είναι:

• Σύμφωνα με ποια πλευρά εκπροσωπούν, όπου δημιουργούνται η κατηγορία των Μεσιτών που εκπροσωπούν τον πελάτη και η κατηγορία όλων των υπόλοιπων που εκπροσωπούν την (ή τις) ασφαλιστικές εταιρίες
• Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην νομοθεσία περί επαγγελματικής πιστοποίησης
Στην κατηγορία αυτή έχουμε τους μεσίτες, τους πράκτορες, τους ασφαλιστικούς συμβούλους, τους συντονιστές ασφαλιστικών συμβούλων, τους ασφαλιστικούς υπαλλήλους, τις τράπεζες και την ευρύτερη κατηγορία των συνδεδεμένων διαμεσολαβητών, στην οποία υφίστανται υποκατηγορίες

Η CEA, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ασφαλιστική & Αντασφαλιστική Ομοσπονδία, στην οποία συμμετέχουν 33 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, στα ετήσια δελτία της περί της ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς, ομαδοποιεί τα διαμεσολαβούντα πρόσωπα από την αντίστροφη πλευρά, δηλαδή ως κανάλια πρόσκτησης εργασιών. Με το κριτήριο αυτό, αναφέρει «απευθείας πωλήσεις», «agents» όπου περιλαμβάνει όλους τους συνδεδεμένους και μη συνεργάτες των ασφαλιστικών εταιριών, «brokers», όπου εντάσσει τους μεσίτες, «bancassurance», όπου περιλαμβάνει την δραστηριότητα των τραπεζών και «λοιπούς».

Η κυριότερη ευρωπαϊκή διεθνής οργάνωση είναι η BIPAR, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, ένας μη κερδοσκοπικός ευρωπαϊκός οργανισμός στον οποίο συμμετέχουν ενώσεις ασφαλιστικών διαμεσολαβητών από 46 χώρες. Στην BIPAR είναι μέλη και οι αντίστοιχες επαγγελματικές ενώσεις των Ελλήνων διαμεσολαβητών κάθε μορφής (μεσίτες, πράκτορες, ασφαλιστικοί σύμβουλοι). 

Υπάρχουν και άλλες βέβαια οργανώσεις όπως η FMBA, η Μεσογειακή Ομοσπονδία Μεσιτών Ασφαλίσεων κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, ο χώρος των διαμεσολαβούντων προσώπων και κυρίως τα επονομαζόμενα στην Ελλάδα και διεθνώς «παραδοσιακά δίκτυα», δηλαδή οι μεσίτες και οι πράκτορες, κινούνται επαγγελματικά σε στέρεες μακροχρόνιες βάσεις και οι άνθρωποί τους είναι η ψυχή της ασφαλιστικής αγοράς. Σε κάθε ιστορική, οικονομική και κοινωνική περίοδο υφίστανται διακυμάνσεις, όπως σε κάθε αγορά, εισέρχονται νέοι θεσμοί και αποχωρούν παλαιοί, υπάρχουν πρόσκαιρες ανακατατάξεις, αλλά η έννοια της διαμεσολάβησης, όχι μόνο έχει αντέξει στον χρόνο, αλλά έχει αποδείξει ότι αποτελεί αναντικατάστατο μοχλό ανάπτυξης ασφαλιστικών εργασιών διεθνώς.

Πηγή: Κορυφαίοι Διαμεσολαβούντες της Ασφαλιστικής Αγοράς για το 2010

Διαβάστε το e-book του οδηγού εδώ