Κέρδη, ζημιές και επενδύσεις διαφοροποιούν τις εταιρείες

Καθίζηση υπέστη η κερδοφορία των ασφαλιστικών εταιρειών το πρώτο εξάμηνο του έτους, αποτυπώνοντας την πίεση που υφίσταται ο κλάδος από τις ζημιές των ελληνικών ομολόγων, αλλά και τις ανάγκες των αυξημένων προβλέψεων για εκκρεμείς ζημιές, που υποχρεώθηκε να κάνει η πλειοψηφία των εταιρειών.

Αν και η ζημιά από την αποτίμηση των κρατικών τίτλων, μετά τη νομοθετική ρύθμιση, που επιτρέπει την αποτίμησή τους στην τιμή κτήσης, δεν επηρεάζει τα εποπτικά κεφάλαια, η εικόνα των αποτελεσμάτων με βάση το κλαδικό σχέδιο, δείχνει ότι τα κέρδη για το σύνολο των 56 εταιρειών υπέστησαν δραματική μείωση, καθώς περιορίστηκαν στα 4,5 εκατ. ευρώ έναντι 83 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Η εικόνα που εμφανίζουν οι εταιρείες είναι μεικτή, αλλά η αξιοπιστία των αριθμών ελέγχεται από το γεγονός ότι οι λογιστικές καταστάσεις του εξαμήνου που δημοσιεύουν οι εταιρείες, δεν συντάσσονται με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Σημειώνεται ότι από το σύνολο των 56 εταιρειών μόλις οι 19 δημοσιεύουν λογιστικές καταστάσεις με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα και μόνο μία από αυτές – η  εισηγμένη Ευρωπαϊκή Πίστη και μέχρι πρόσφατα η Αγροτική Ασφαλιστική – δημοσιεύει καταστάσεις 6μήνου. 

Έτσι παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία που δημοσιεύονται με βάση το κλαδικό λογιστικό σχέδιο δεν επιτρέπουν πάντα ασφαλή συμπεράσματα για την κερδοφορία του κλάδου, η σύγκρισή τους σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2009, δείχνει δραματική επιβάρυνση των αποτελεσμάτων για μεγάλη μερίδα εταιρειών. 

Μεταξύ των εταιρειών που έχουν υποστεί σημαντική πτώση είναι μεγάλες εταιρείες του κλάδου όπως η Εθνική Ασφαλιστική, με ζημιές 32,3 εκατ. ευρώ, η Αγροτική Ασφαλιστική με ζημιές 3,8 εκατ. ευρώ, η Axa Ασφαλιστική με ζημιές 35,4 εκατ. ευρώ, η Εμπορική Ζωής με 26,1 εκατ. ευρώ και η Πρώτη Ασφαλιστική με 4,8 εκατ. ευρώ.

Στον αντίποδα βρίσκονται εταιρείες όπως η Alico και η Allianz, που καταγράφουν σημαντική βελτίωση της κερδοφορίας, στα 14,9 εκατ. ευρώ και 10,7 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, αλλά και ο όμιλος της Efg Eurolife, που εμφανίζει αξιοσημείωτη σταθεροποίηση στα 22,1 εκατ. ευρώ των κερδών του στον κλάδο ζωής και διπλασιασμό σχεδόν στα 11,9 εκατ. ευρώ της κερδοφορίας του στον κλάδο γενικών, μετά και την απορρόφηση της Activa Ασφαλιστικής.

Αντίστοιχη εικόνα εμφανίζει και ο όμιλος της Interamerican, περιορίζοντας τις ζημίες του κλάδου ζωής και καταγράφοντας σημαντική αύξηση των τριών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των γενικών ασφαλειών, τον κλάδο υγείας και τον κλάδο βοήθειας, συνολικά στα 7,6 εκατ. ευρώ. 

Επιστροφή στην κερδοφορία σημειώνει επίσης και η γαλλική Groupama Φοίνιξ καταγράφοντας κέρδη 1,8 εκατ. ευρώ έναντι, ενώ σημαντική βελτίωση καταγράφει και ο ιταλικός όμιλος της General, διπλασιάζοντας το αποτέλεσμα της εταιρείας Γενικών στα 2,4 εκατ. ευρώ και ανακτώντας τα κέρδη της εταιρείας Ζωής, που πρόσφατα συγχωνεύθηκε με την εταιρεία Ζημιών.

Μεταξύ των ελληνικών εταιρειών, αντοχή στην οικονομική κρίση εμφανίζουν οι εταιρείες Ατλαντική Ένωση με αύξηση κερδών στα 4,8 εκατ. ευρώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση με αντιστροφή των ζημιών σε κέρδη 2,9 εκατ. ευρώ, η Ευρωπαϊκή Πίστη και η Υδρόγειος με εντυπωσιακή αύξηση κερδοφορίας στα 3,8 εκατ. ευρώ και 3,3 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. O όμιλος της International Life, που κατά τη διάρκεια του έτους απορρόφησε τη Universal Life και την ING Γενικών, εμφανίζει οριακά θετικό αποτέλεσμα, ενώ ο ολλανδικός όμιλος της ING, μετά την πώληση της εταιρείας Γενικών, πέτυχε να μειώσει και τις ζημίες του για την εταιρεία Ζωής, χωρίς ωστόσο να συγκρατήσει την κερδοφορία της εταιρείας Ομαδικών, η οποία μειώθηκε κατά 53% στα 4 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η ING Ομαδικών συγχωνεύθηκε πρόσφατα με την ING Ζωής. Διπλασιασμό της κερδοφορίας του πέτυχε ο όμιλος της γερμανικής Ergo μέσω της Victoria Γενικών, τα κέρδη της οποίας διαμορφώθηκαν στα 4,1 εκατ. ευρώ, ενώ οριακή κερδοφορία εμφανίζει και η Victoria Ζωής.

Σημαντική είναι η επίπτωση της υποτίμησης των ελληνικών ομολόγων στα κεφάλαια του κλάδου, που εμφανίζονται να έχουν απομειωθεί σε ποσοστό άνω του 30%, καθώς από το 1,8 δις ευρώ υποχώρησαν στο 1,2 δις ευρώ στο τέλος του εξαμήνου. Η επίπτωση αυτή είναι αποτέλεσμα του τρόπου αποτίμησης των κρατικών τίτλων, τους οποίους αρκετές εταιρείες έχουν εγγράψει στις καταστάσεις του εξαμήνου με βάση την τιμή κτήσης, ενώ άλλες εταιρείες με βάση την τρέχουσα τιμή, επηρεάζοντας αρνητικά τα ίδια κεφάλαια του κλάδου.

Η πραγματική εικόνα για τα ίδια κεφάλαια του κλάδου θα πρέπει να λάβει υπόψη της τη δυνατότητα για την αποτίμηση των κρατικών τίτλων με βάση την τιμή κτήσης των ομολόγων μείον την αξία που έχει αποσβεστεί, όπως αυτή θεσμοθετήθηκε πρόσφατα. 

Το γεγονός ότι μεγάλη μερίδα των εταιρειών δεν συντάσσει καταστάσεις με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, που επιτρέπουν το διαχωρισμό του χαρτοφυλακίου των ομολόγων σε  επενδυτικό χαρτοφυλάκιο με τίτλους που διακρατούνται έως τη λήξη και σε εμπορικό χαρτοφυλάκιο, επηρεάζει και την εικόνα του κλάδου και δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για το ακριβές ύψος των ιδίων κεφαλαίων στο τέλος του πρώτου εξαμήνου.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Εθνικής Ασφαλιστικής, τα ίδια κεφάλαια της οποίας εμφανίζονται να έχουν μειωθεί στα 11,8 εκατ. ευρώ από 197,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, καθώς στις λογιστικές καταστάσεις που έχει δημοσιεύσει έχει αποτιμήσει το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων της με βάση τις τρέχουσες τιμές, εγγράφοντας όλη τη ζημιά τόσο στα αποτελέσματα όσο και στα εποπτικά κεφάλαια. Αντίστοιχη είναι η περίπτωση της ING Ζωής, που καταγράφει αρνητικά ίδια κεφάλαια στα – 32,5 εκατ. ευρώ από 52,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, της Εμπορικής Ζωής με επίσης αρνητικά ίδια στα -14,5% εκατ. ευρώ από 11,8 εκατ. ευρώ, αλλά και της Axa Ασφαλιστικής, τα κεφάλαια της οποίας εμφανίζουν σημαντική πτώση από 72,5 εκατ. ευρώ στα 32,1 εκατ. ευρώ στο τέλος του πρώτου εξαμήνου.

Το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο του κλάδου εμφανίζει σταθεροποίηση στα 8,5 δις ευρώ έναντι 8,4 δις ευρώ το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο, αλλά σαφής είναι η τάση ορισμένων εταιρειών να περιορίσουν την έκθεσή τους σε ελληνικά κρατικά ομόλογα. Κόντρα πάντως στην κρίση των spreads τα κρατικά ομόλογα αποτέλεσαν ασφαλές καταφύγιο για ένα σημαντικό μέρος ασφαλιστικών εταιρειών, που σύμφωνα με τα στοιχεία του 6μήνου έχει αυξήσει τις τοποθετήσεις του σε κρατικούς τίτλους. Το συνολικό ύψος των ομολόγων που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους οι ασφαλιστικές εταιρείες ξεπέρασε στο τέλος 6μήνου τα 5 εκατ. ευρώ έναντι 4,7 δις ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα και αποτελεί τη βασικότερη κατηγορία επενδύσεων στο χαρτοφυλάκιο του ασφαλιστικού κλάδου.

Αν και στις οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύουν οι εταιρείες δεν καταγράφεται η διάκριση μεταξύ ελληνικών και ξένων κρατικών τίτλων, εκτιμάται ότι ο κύριος όγκος του χαρτοφυλακίου των ομολόγων είναι σε τίτλους του ελληνικού δημοσίου, με αποτέλεσμα να μην αποτυπώνεται και η τάση ρευστοποίησης ελληνικών τίτλων που επέλεξαν ορισμένες εταιρείες του κλάδου και η οποία εκδηλώθηκε με ένταση στο τρίτο τρίμηνο του έτους.

Βασικό κριτήριο που ερμηνεύει την προτίμηση των ασφαλιστικών εταιρειών προς τους κρατικούς τίτλους είναι η δυνατότητα που τους έχει δοθεί να αποτιμούν τα ομόλογα με βάση την τιμή κτήσης τους. Η δυνατότητα αυτή επιτρέπει στο κλάδο να περιορίσει τις ζημιές που εμφανίζουν οι ελληνικοί τίτλοι από την άνοδο των spreads, απολαμβάνοντας μάλιστα υψηλές αποδόσεις εάν τα διακρατήσουν έως τη λήξη τους. 

Οι κρατικοί τίτλοι αποτελούν άλλωστε τη βασική επενδυτική επιλογή των ασφαλιστικών εταιρειών, αντιπροσωπεύοντας το 60% του χαρτοφυλακίου των επενδύσεων. Σημειώνεται ότι οι συνολικές επενδύσεις του κλάδου ανήλθαν στο τέλος εξαμήνου στα 8,5 δισ. ευρώ καταγράφοντας οριακή άνοδο κατά 1,4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Δεύτερη μεγαλύτερη επενδυτική κατηγορία αποτελούν τα εταιρικά ομόλογα με συνολικές τοποθετήσεις 836,6 εκατ. ευρώ, ενώ στα 84,1 εκατ. ευρώ ανέρχονται τα λοιπά ομόλογα του κλάδου. Βασική επενδυτική επιλογή αποτέλεσαν επίσης οι προθεσμιακές καταθέσεις, το ύψος των οποίων διαμορφώθηκε στα 746,4 εκατ. ευρώ και αποτέλεσαν ασφαλές καταφύγιο, λόγω των υψηλών αποδόσεων που απέφεραν όλη την επίμαχη περίοδο.

Αμέσως μετά κατατάσσονται τα αμοιβαία κεφάλαια, που συγκέντρωσαν επενδύσεις ύψους 674,5 εκατ. ευρώ και ακολουθούν τα ακίνητα με 701,2 εκατ. ευρώ, ενώ το χαρτοφυλάκιο των εισηγμένων μετοχών ανήλθε στα 186,5 εκατ. ευρώ. Συνολικά οι χρηματοοικονομικές επενδύσεις, δηλαδή οι τοποθετήσεις σε ομολογιακούς και μετοχικούς τίτλους, αμοιβαία κεφάλαια και προθεσμιακές καταθέσεις αντιπροσωπεύουν το 90% του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του κλάδου, ενώ μειωμένη είναι η έκθεση στον κλάδο των ακινήτων.

Η επενδυτική πολιτική διαφοροποιείται πάντως από εταιρεία σε εταιρεία και αρκετές είναι οι ασφαλιστικές που συνεχίζουν να διατηρούν σημαντικό μέρος του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου τους σε ακίνητα. Το ποσοστό φθάνει το 40% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ η πλειοψηφία των εταιρειών διατηρεί τον κύριο όγκο των τοποθετήσεών της σε κρατικά ομόλογα.

Πρόκειται κυρίως για εταιρείες του κλάδου ζωής – και όχι μόνο – που λόγω του μακροπρόθεσμου χαρακτήρα των υποχρεώσεων που έχουν, επενδύουν αντίστοιχα σε μακροπρόθεσμους τίτλους σε ποσοστό που σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει ακόμη και το 90%.