Αδιέξοδα, χωρίς προοπτική ανάπτυξης, τα μέτρα που επιβλήθηκαν

Η ελλαδική οικονομία έχει ήδη τεθεί σε τροχιά ύφεσης, η οποία θα βαθύνει κι άλλο και μάλλον θα διαρκέσει κάμποσα χρόνια. Οι ξένοι δανειστές θα πάρουν τα λεφτά τους. 

Οι ισχυροί της Ευρωζώνης θα ησυχάσουν, καθώς το ενιαίο νόμισμα θα σταθεροποιηθεί σχετικά, για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ οι Έλληνες θα μάθουν να ζουν με λιγότερα και ίσως να εργάζονται περισσότερο και με πιο ουσιαστικό τρόπο.

Όλος αυτός ο διεθνής διασυρμός και όλη αυτή η εγχώρια κοινωνική αναταραχή, γίνονται μόνο και μόνο για να μπορέσει η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις επείγουσες δανειακές υποχρεώσεις της και να μην πτωχεύσει; 

Άντε, λοιπόν, και -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- ανταποκρίνεται (έτσι κι αλλιώς, από καταβολής ελληνικού κράτους με δανεικά ανταποκρίνεται), τι θα σημαίνει αυτό; 

Ότι λύθηκαν τα προβλήματά της; Μα και τα καινούργια δάνεια θα πρέπει κι αυτά να εξοφληθούν κάποτε. Όλη η φασαρία γινόταν μόνο για να επιτευχθούν κατά το δυνατόν χαμηλά επιτόκια; Και μετά; Προς τη δόξα τραβάμε και… ξαναδανειζόμαστε;
Με τη Μέρκελ να λεει ότι αν δεν είμαστε καλά παιδιά θα πρέπει να αποβληθούμε από την «τάξη» του ευρώ; 

Με τους μισθούς μας να χαμηλώνουν τόσο ονομαστικά όσο και -περισσότερο- σε πραγματική αγοραστική δύναμη, αλλά εμείς να χαιρόμαστε επειδή διασωθήκαμε; 

Πώς διασωθήκαμε, όμως, ή μάλλον ποιος διασώθηκε στ’ αλήθεια; Αν διασώθηκαν η κοινοτική τάξις και ευνομία, η πειθαρχία ως προς το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, το ευρώ ως νόμισμα και ως μέσο ενοποίησης αγορών και πολιτικών επιλογών… τότε θα πρέπει εμείς, οι κάτοικοι της Ελλάδας, να είμαστε υπερήφανοι επειδή συμβάλαμε στην ευρωπαϊκή συνοχή και επειδή κατορθώσαμε να γίνουμε -επί τέλους- δημοσιονομικός Ευρωπαίοι; 

Έστω και αν τώρα ζούμε με λιγότερα εισοδήματα, δουλεύουμε για περισσότερα χρόνια, πληρώνουμε περισσότερους φόρους, θα πάρουμε χαμηλότερες συντάξεις και, εν πολλοίς, όλα αυτά δεν τα αποφασίσαμε καν εμείς, αλλά με «φορέθηκαν» από τους φίλους και εταίρους μας; 

Οι οποίοι φαίνεται να κόπτονται για τη δημοσιονομική πειθαρχία και την σταθερότητα των δεικτών (έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ, τιμάριθμο κ.λπ.), αλλά ελάχιστο ενδιαφέρον επιδεικνύουν για τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τους δείκτες και τα στατιστικά μεγέθη. 

Για τα οποία, επίσης, ενδιαφέρονται επιλεκτικά, αφού δεν φαίνεται να αγωνιούν ιδιαιτέρως ούτε για τον δείκτη της ανεργίας ούτε για την εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων.

Οι ξένοι φταινε, λοιπόν; Αυτοί φθονούν και επιβουλεύονται τον ελληνισμό και το κλέος του, οπότε συνωμοτούν, με κάθε ευκαιρία, εναντίον του; 

Όχι βέβαια! Κανείς δεν έχει φθείρει το κύρος και την  αξιοπιστία της Ελλάδας περισσότερο απ’ όσο τα έφθειραν οι ίδιοι οι Έλληνες. Και κανείς δεν αδιαφόρησε τόσο για την πραγματική οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, όσο αδιαφόρησαν οι ίδιοι οι Έλληνες, τόσο οι «υπεύθυνοι» πολιτικοί ταγοί όσο και η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών. 

Οι οποίοι αφ’ ενός εκλέγουν (και ξαναεκλέγουν) τους συγκεκριμένους ηγέτες, αλλά και οι ίδιοι προσωπικά έχουν αφομοιώσει και δεν παύουν να αναπαράγουν τη νοοτροπία του ατομικού βολέματος με κάθε τρόπο (θεμιτό ή αθέμιτο), θεωρώντας κατόρθωμα, μαγκιά, τιμή και καμάρι τους το όποιο όφελος εξασφαλίζουν με πλάγιους τρόπους και εις βάρος του διπλανού τους.

Έκαστος τις ευθύνες του

Το να υποδεικνύει, λοιπόν, κανείς το ρόλο μιας ευρωπαϊκής πολιτικής των ισχυρών, η οποία δεν προωθεί στ’ αλήθεια την ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των ευρωπαϊκών χωρών… 

Ή το να υποδεικνύει τις διαχρονικές ευθύνες των Ελλήνων κατά καιρούς κυβερνώντων, οι οποίοι συνειδητά διαμόρφωσαν ένα στρεβλό και θνησιγενές οικονομικό – κοινωνικό μοντέλο, επειδή δεν είχαν τη διάθεση να κοιτάξουν πέρα από τον χρονικό ορίζοντα μιας ή το πολύ δύο (εκλογικών) τετραετιών, στη διάρκεια των οποίων φρόντιζαν να βολευτούν για τα καλά οι ίδιοι και οι ημέτεροί τους… Το να υποδεικνύει κανείς τις ευθύνες των άλλων, δεν σημαίνει ότι ταυτόχρονα κλείνει τα μάτια ή και κουκουλώνει τις ευθύνες καθενός από εμάς.

Τις ευθύνες δημοσιογράφων, επιχειρηματιών, οργανωμένων φορέων αντιπροσωπευτικών διαφόρων επαγγελματικών ομάδων, οι οποίοι για το μόνο που ενδιαφέρονταν ήταν τα στενά συμφέροντά τους να εξυπηρετούνται σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. 

Πέρα από αυτά, δεν πάει να καεί το σύμπαν… Να κοροϊδέψουμε τους κουτόφραγκους και να πάρουμε όσο γίνεται περισσότερες επιδοτήσεις: για δέντρα που δεν έχουμε, για δουλειές που δεν κάνουμε, για επενδύσεις ανύπαρκτες… 

Να γλείψουμε, να λαδώσουμε, να σκύψουμε τη μέση και γενικώς να διαγράψουμε τη λέξη «αξιοπρέπεια» από τα λεξικά μας, προκειμένου να μπούμε (από την πόρτα ή από το παράθυρο) στο δημόσιο, να στήσουμε εταιρίες ή (επιδοτούμενους) φορείς-μαϊμούδες, να χτίσουμε παράνομες και αυθαίρετες οικοδομές, να κρύψουμε φορολογητέα εισοδήματα, να κλέψουμε τις ασφαλιστικές εισφορές από τους υπαλλήλους μας…

Κάπως έτσι, με εμάς, τους απλούς πολίτες, να αδιαφορούμε όσο δεν γίνεται περισσότερο, σχετικά με το αν και τι παράγει η χώρα και η εργασία μας, σχετικά με το αν και αύριο θα είναι δυνατό να ζούμε με τα ψέματα και να ξοδεύουμε έναν πλούτο που δεν μας ανήκει… 

Με τους πιο «υπεύθυνους» από εμάς, αντιπροσωπευτικούς φορείς και φορείς εξουσίας να αναπαράγουν ευχαρίστως το στρεβλό αυτό μοντέλο ύπαρξης, μόνο και μόνο για να το εκμεταλλευθούν ιδιοτελώς… 

Αλλά και με τους ισχυρούς Ευρωπαίους εταίρους μας να γνωρίζουν άριστα τι συμβαίνει, αλλά να ενδιαφέρονται μόνο για τη δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς και για τα όπλα και όλα τα άλλα που αγοράζουμε από αυτούς με τα χρήματα που μας δανείζουν, για το ποσοστό του ελλείμματος και του χρέους ως προς το ΑΕΠ, αλλά όχι για το ίδιο το ΑΕΠ…

Ο κόσμος όλος συζητά το πρόβλημα της Ελλάδας, εστιάζοντας στο ότι το χρέος είναι υψηλό ως προς το ΑΕΠ. Μήπως εμείς θα έπρεπε να εστιάσουμε στο ότι το ΑΕΠ είναι χαμηλό ως προς το χρέος; 

Μα δεν είναι το ίδιο πράγμα με διαφορετικά λόγια; Ίσως όχι, λεω εγώ. Όταν ένα άτομο χρωστά στην πιστωτική κάρτα του 10.000 ευρώ, ενώ το ετήσιο εισόδημά του είναι 15.000 ευρώ, αυτό διαφέρει σημαντικά από το να οφείλει πάλι 10.000 ευρώ, αλλά έχοντας ετήσιο εισόδημα 45.000 ευρώ ή 60.000 ευρώ. 

Στην πρώτη περίπτωση το άτομο είναι πρακτικά χρεοκοπημένο, ενώ στις άλλες, οι δυνατότητές του να εξαλείψει το χρέος του και να ισορροπήσει τα οικονομικά του είναι σημαντικές.

Σε τροχιά ύφεσης

Τι συμβαίνει τώρα με την Ελλάδα, λοιπόν; Πώς καταναλωτές με χαμηλότερα εισοδήματα, με δουλειές που χάνονται, με επιχειρήσεις που κλείνουν, με ακίνητα απούλητα ή ξενοίκιαστα θα μπορέσουν να τροφοδοτήσουν την οικονομία της χώρας τους; Πολύ απλά, δεν θα την τροφοδοτήσουν. 

Η ελλαδική οικονομία έχει ήδη τεθεί σε τροχιά ύφεσης, η οποία θα βαθύνει κι άλλο και μάλλον θα διαρκέσει κάμποσα χρόνια. Οι ξένοι δανειστές θα πάρουν τα λεφτά τους. 

Οι ισχυροί της Ευρωζώνης θα ησυχάσουν, καθώς το ενιαίο νόμισμα θα σταθεροποιηθεί σχετικά, για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ οι Έλληνες θα μάθουν να ζουν με λιγότερα και ίσως να εργάζονται περισσότερο και με πιο ουσιαστικό τρόπο.

Τα τελευταία αυτά δεν είναι αρνητικά βεβαίως, όσο και αν το αιφνίδιο των περιστάσεων τα καθιστά επώδυνα. Είναι δίκαια, λοιπόν, τα μέτρα λιτότητας, αφού όλοι είμαστε συνυπεύθυνοι στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα; 

Όχι βέβαια! Κανείς δεν θα πρέπει να αγνοεί το βαθμό υπευθυνότητας ενός εκάστου. Αλίμονο αν ο αρχιτέκτονας και ο τελευταίος κτίστης του στρεβλού οικοδομήματος είχαν την ίδια ευθύνη! Αλίμονο αν τιμωρώντας κυρίως τον τελευταίο κτίστη, που είναι ο πιο εύκολος στόχος, θεωρεί κανείς ότι λύνει το πρόβλημα.

Για παράδειγμα, οι ελλαδικές τράπεζες δεν καυχιόνταν τα τελευταία αρκετά χρόνια ότι έχουν κερδοφορία υψηλότερη από τις περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες; 

Πώς την είχαν αυτήν την κερδοφορία; Δεν το πέτυχαν αυτό παρακαλώντας μας να μας χαρίσουν πάσης φύσεως δάνεια και πιστωτικές κάρτες, και προκαλώντας μας να τα “φουσκώσουμε” ώστε οι ίδιες να εξασφαλίσουν κέρδη, στην πραγματικότητα αδικαιολόγητα για το μέγεθος και την παραγωγικότητα της ελλαδικής αγοράς;
 
Πού ήσαν τότε οι εγχώριες και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και εποπτικές αρχές, ώστε να περιορίσουν τα στρεβλά φαινόμενα και να επιβάλουν εγκαίρως τάξη, μέσω της άσκησης κατάλληλης πολιτικής; Τότε οι υπεύθυνοι δεν ήσαν πουθενά, επειδή οι ίδιοι και οι “ημέτεροί” τους απολάμβαναν τα προσωρινά οφέλη της στρεβλότητας.

Εμφανίσθηκαν, μάλιστα, και διοχέτευσαν το χρήμα των φορολογουμένων στις κερδοφόρες τράπεζες, επειδή οι ίδιες αλόγιστα δεν είχαν φροντίσει να διαφυλάξουν τη ρευστότητά τους! 

Το χρήμα των ίδιων φορολογουμένων, που τώρα καθιστούν φτωχότερους, χωρίς να έχουν να τους πουν τίποτα ειλικρινές και ουσιαστικό για το μέλλον τους, το μέλλον των παιδιών τους, το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, το μέλλον της χώρας… 

Σημασία γι’ αυτούς έχει να ρίξουν το spread των ομολόγων, να μπορέσουν να ξαναδανειστούν (και να ξανα… ξανα… δανειστούν) αυτά που θα πληρώνουμε εμείς και τα παιδιά μας, όταν και οι σημερινοί ταγοί μας ακολουθήσουν το παράδειγμα του Καραμανλή, δραπετεύσουν από τον δημόσιο βίο και απολαμβάνουν ήσυχα-ήσυχα όσα αυτός τους έχει εξασφαλίσει…