Προγράμματα κάλυψης στα «ελληνικά μέτρα»

Ελίνα Παπασπυροπούλου, Διευθύντρια Αστικής Ευθύνης, HDI-Gerling Hellas

Στην ιδιαιτερότητα των ασφαλίσεων περιβαλλοντικής ευθύνης και στους κινδύνους που κρύβουν για τις ασφαλιστικές εταιρίες αναφέρεται εκτενώς η κα. Ελίνα Παπασπυροπούλου. 

Επίσης δίνει μεγάλη βαρύτητα στον προσδιορισμός του ποιος μπορεί να αξιώσει αποζημίωση σε ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον, ενώ ειδική αναφορά κάνει και στο γεγονός ότι ακόμα εκκρεμεί η αποσαφήνιση του εθνικού νομοθετικού πλαισίου στη χώρας μας. 

Εκτιμά ότι υπάρχουν προοπτικές στο συγκεκριμένο κλάδο όμως αναφέρει ότι απαιτείται η νομικοτεχνική προετοιμασία των ασφαλιστικών εταιριών για την ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων, όσο και η εξασφάλιση του απαραίτητου κεφαλαίου που θα δώσει στις εταιρίες τη δυνατότητα ανάληψης μεγάλων κινδύνων για ιδιαίτερα υψηλά ασφαλιστικά ποσά. 

Ειδική αναφορά κάνει η κ. Παπασπυροπούλου στον μεγάλο αριθμό προστατευόμενων περιοχών στη χώρα μας αλλά και στην αντιμετώπιση φαινομένων διασυνοριακής μόλυνσης (και μάλιστα με χώρες εκτός Ε.Ε.).

i.w.:? Πιστεύετε ότι η ασφάλιση περιβαλλοντικών κινδύνων είναι ένας τομέας αιχμής που πρέπει να αναπτυχθούν οι ασφαλιστικές εταιρίες;

Η οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη και η ενσωμάτωσή της στη χώρα μας με το προεδρικό διάταγμα, φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος στη Ελλάδα. 

Αναπόφευκτα, η ελληνική ασφαλιστική αγορά καλείται να προσφέρει νέα προϊόντα για την κάλυψη περιβαλλοντικών ευθυνών. Είναι σε θέση να όμως να αντεπεξέλθει επαρκώς; 

Οι περιβαλλοντικές καλύψεις μέχρι σήμερα παραδοσιακά συνδέονταν με απαιτήσεις του αστικού δικαίου, και στην ουσία κάλυπταν μόνο μερικά τη συνολική περιβαλλοντική ευθύνη των επιχειρήσεων όπως αυτή ορίζεται στην ευρωπαϊκή οδηγία.

Η διεθνής ασφαλιστική εμπειρία έχει ήδη καταδείξει πως η αποτίμηση τέτοιων κινδύνων είναι ιδιαίτερα σύνθετη, καθώς πρόκειται για πολύπλοκους στον υπολογισμό κίνδυνους, ενώ εκ των πραγμάτων πολλοί από αυτούς δεν είναι καν ασφαλίσιμοι, καθώς δεν υπάρχει βάση αξιολόγησης της χρηματικής αξίας που έχει ένα οικοσύστημα. 

Η δυσκολία ποσοτικοποίησης μιας βλάβης στο περιβάλλον είναι προφανής, το ίδιο σύνθετος είναι ο προσδιορισμός του ποιος μπορεί να αξιώσει αποζημίωση σε ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον. 

Στις δυσκολίες αυτές έρχεται να προστεθεί και το ασαφές «περιβάλλον» το οποίο υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, καθώς ακόμα εκκρεμεί η αποσαφήνιση του εθνικού μας νομοθετικού πλαισίου σχετικά με έναν αριθμό ζητημάτων όπως: ο προσδιορισμός του ύψους και του εύρους της υποχρεωτικής κάλυψης αλλά επίσης, το ποιοι φορείς εμπλέκονται στην εκτίμηση της ζημίας και την αποκατάστασή της. 

Είναι ουσιαστικής σημασίας η διασφάλιση της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ αυτών των φορέων αλλά και με την ίδια την ασφαλιστική αγορά, ώστε να μειωθεί ο βαθμός αβεβαιότητας για τις ασφαλιστικές εταιρίες και να μπορέσουν με τη σειρά τους να αποτιμήσουν και να προσφέρουν (διαχρονικά) βιώσιμα ασφαλιστικά προϊόντα για τους εν λόγω κινδύνους.

i.w.:? Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι προοπτικές του συγκεκριμένου κλάδου, της ασφάλισης περιβαλλοντικής ευθύνης;

Θα έλεγα πως σίγουρα υπάρχουν προοπτικές στο συγκεκριμένο κλάδο όμως το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς προς το παρόν βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής. 

Κι αυτό γιατί απαιτείται, τόσο η νομικοτεχνική προετοιμασία των ασφαλιστικών εταιριών για την ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων, όσο και η εξασφάλιση του απαραίτητου κεφαλαίου που θα δώσει στις εταιρίες τη δυνατότητα ανάληψης μεγάλων κινδύνων για ιδιαίτερα υψηλά ασφαλιστικά ποσά. 

Η σωστή ασφαλιστική λύση μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων: κράτους, επιχειρήσεων και ασφαλιστικής αγοράς. 

Το γενικότερο καθεστώς αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία, αλλά και η ανυπαρξία αντικειμενικής αποτύπωσης της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερή την ανάληψη του κινδύνου από τις ασφαλιστικές. 

Στην εξίσωση έρχεται να προστεθεί ένας αριθμός ειδικών παραμέτρων όπως ο μεγάλος αριθμός προστατευόμενων περιοχών στη χώρα μας (Natura, κλπ.), η αντιμετώπιση φαινομένων διασυνοριακής μόλυνσης (και μάλιστα με χώρες εκτός Ε.Ε.), το πρόβλημα της αναδρομικής κάλυψης για προϋπάρχοντα περιστατικά ρύπανσης, η μέχρι σήμερα εμπειρία αναποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων κρατικών φορέων και του ασφαλιστικού κλάδου, κ.α.

Όπως προκύπτει από τη διεθνή εμπειρία, οι ζημίες και ως εκ τούτου οι απαιτήσεις περιβαλλοντικής ευθύνης μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλές, άρα απαιτούν μεγάλα όρια κάλυψης και συντηρητική αντιμετώπιση και κοστολόγηση των σχετικών ασφαλιστηρίων. 

Τυχόν επιθετικές κινήσεις  για την απόκτηση μεριδίου αγοράς στον τομέα της περιβαλλοντικής ευθύνης, θα σημάνουν υπερβολική έκθεσή των ασφαλιστικών εταιριών σε κινδύνους οι οποίοι δεν μπορούν να αξιολογηθούν σωστά καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχη προηγούμενη εμπειρία. 

Με βάση μάλιστα το επερχόμενο από το 2012 καθεστώς εξασφάλισης της κεφαλαιακής επάρκειας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων βάσει των κανόνων του Solvency II, τα παραπάνω αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για την  διαχρονική βιωσιμότητα της αγοράς ασφαλίσεων αστικής ευθύνης.

Από την άλλη, οι ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες καλούνται να ασφαλιστούν, δεν έχουν πλήρη συναίσθηση της περιβαλλοντικής τους ευθύνης και είναι βέβαιο πως δεν έχουν αποκτήσει ακόμα ακριβή επίγνωση του κινδύνου. 

Η όποια αυξημένη ευαισθητοποίησή τους σε ότι αφορά το περιβάλλον φαίνεται να αποτελεί κατά κύριο λόγο επικοινωνιακή τακτική ορισμένων εξ αυτών και όχι στρατηγική τους επιδίωξη. 

Η πελατειακή βάση είναι ακόμα ανώριμη, δε γνωρίζει την πραγματική έκταση των ευθυνών που προκύπτουν για τις επιχειρήσεις από τη νομοθεσία, και το κυριότερο δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει επαρκώς τα τυχόν προσφερόμενα ασφαλιστικά προϊόντα. 

Τέλος οι επιχειρήσεις συχνά δεν αντιλαμβάνονται πως η ασφάλιση ευθύνης λειτουργεί υποστηρικτικά στον ισολογισμό τους, ως συμπληρωματικό χρηματοδοτικό εργαλείο και ως ασπίδα για τη διαχείριση/διασπορά του περιβαλλοντικού τους κινδύνου και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις άμεσες στρατηγικές πρόληψης, αποφυγής και συνολικής ενεργητικής διαχείρισης που οφείλουν οι ίδιες να υιοθετούν.

i.w.:? Είναι τομέας που προτίθεστε να αναπτυχθείτε; Με ποιον τρόπο και ποια προϊόντα;

Η HDI-Gerling διαθέτει πολυετή εμπειρία και τεχνογνωσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχει αναπτύξει ολοκληρωμένες λύσεις περιβαλλοντικής ευθύνης σε χώρες που έχουν ήδη ενσωματώσει την ευρωπαϊκή οδηγία.
 
Ήδη προσφέρεται εξειδικευμένο προϊόν για τη γερμανική βιομηχανική αγορά καθώς και για τις υπόλοιπες βιομηχανικές χώρες της Ε.Ε. Κάτι τέτοιο καθίσταται δυνατόν μέσα από μια επιστημονικά ολοκληρωμένη διαδικασία αξιολόγησης και διαχείρισης κινδύνου που αναλύει διεξοδικά την περιβαλλοντική επίδοση της κάθε επιχείρησης και τους συνδεόμενους με αυτήν περιβαλλοντικούς κίνδυνους. 

Η μελέτη αξιολόγησης επικινδυνότητας και η λήψη συγκεκριμένων μέτρων προστασίας, πρόληψης και ελαχιστοποίησης των ζημιών από κάθε μεμονωμένο πελάτη αποτελούν τη βάση για τους όρους του εξειδικευμένου ασφαλιστηρίου. 

Σε καμία περίπτωση επομένως δε μπορεί να υπάρξει τυποποιημένο ασφαλιστικό προϊόν το οποίο να καλύπτει όλες τις επιχειρήσεις (παρά ίσως μόνο τις πολύ μικρές), αφού είναι ξεκάθαρο πως-ειδικά σε ότι αφορά την περιβαλλοντική ευθύνη- απαιτείται ειδικά προσαρμοσμένο και ευέλικτο ασφαλιστήριο συμβόλαιο για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας. 

Η εξειδίκευση σε υπηρεσίες αξιολόγησης και διαχείρισης κινδύνου είναι και το βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί την HDI-Gerling από τον ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, και φυσικά και στην Ελλάδα. 

Πρόκειται για διαδικασία η οποία βοηθά και τον ίδιο τον ασφαλιζόμενο να αποκτήσει σωστή γνώση των κινδύνων που αντιμετωπίζει και να αντιληφθεί την αναγκαιότητα της πρόληψης-αποφυγής ζημιών στο περιβάλλον, καθώς αναπόφευκτα μέρος του κινδύνου συνεχίζει να βαρύνει τον ίδιο. 

Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην τελική φάση προσαρμογής των περιβαλλοντικών καλύψεων που προσφέρει η HDI-Gerling διεθνώς, ώστε αυτές να ανταποκρίνονται πλήρως στις απαιτήσεις της ελληνικής αγοράς, διασφαλίζοντας στους πελάτες μας τις πιο καινοτόμες λύσεις για τη διαχείριση της περιβαλλοντικής τους ευθύνης. 

Πιστεύουμε πως σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε περισσότερες λεπτομέρειες. Προς το παρόν, αντιμετωπίζουμε την εκάστοτε αίτηση προς ασφάλιση σε μεμονωμένη βάση.